Produkten uit eigen streek
bieden boeren toekomst
Fruitkweker haalt direkt
voordeel uit zoet water
Landbouwschap geeft informatie
over knelpunten Lozingenbesluit
Zeeuwse mGu
NFO-voorzitter De Jager pleit voor kasgroenten
nuari 1990 was het nog maar een
idee, nu is de eerste bedrijfsaanslui-
ting een feit.
Druksysteem
Het zoete water komt uit het Zoom
meer, het enige meer dat na de Del
tawerken uit zoet water bestaat.
Het water wordt door middel van
een pompgemaal door een druklei-
dingsysteem van 150 kilometer met
een druk van 70 meterwaterkolom
naar de bedrijven geperst. Het wa
ter komt vanuit het Spuikanaal van
de Rijn-Scheldeverbinding
Wanneer (boerenjorganisaties erin
slagen om met streekgebonden pro
dukten van goede kwaliteit en via
een goede marketing een markt te
creëren, kan dat voor veel boeren
een goede toekomst bieden. Deze
conclusie trekken Erwin Nijmeijer en
Nico Vergeer, beiden student markt-
kunde en marktonderzoek aan de
Landbouwuniversiteit Wageningen,
naar aanleiding van hun onderzoek
naar de marketing ervaring met
streekeigen produkten en boe
renkaas.
In opdracht van de Wetenschaps
winkel van de Landbouwuniversiteit
is onderzocht hoe een streekeigen
produkt het best aan het publiek ge
presenteerd kan worden en waar
aan een boerenkaas in het bijzonder
moet voldoen om de producenten
een goede toekomst te bieden. De
concrete aanbevelingen die volgen
uit het onderzoek voor de ontwikke
ling van een veenweide kaas wor
den aan de Stichting Streekeigen
Produktie in het Westelijk Veenwei-
degebied (provincies Noord en Zuid-
Holland en Utrecht) aangeboden.
Die goede toekomst blijkt noodza
kelijk omdat uit eerder onderzoek is
gebleken dat de boeren niet gemist
kunnen worden bij het behoud en
beheer van het bijzondere karakter
van een veenweidegebied. Er moet
dus een oplossing gevonden wor
den om toch een economisch zelf
standige en vitale boerenstand te
realiseren.
Aanbevelingen
Beide studenten hebben elf succes
volle en minder succesvolle streek
eigen produkten (brood, kaas,
vlees en aardappelen) in Nederland
vergeleken op marketingstrategie,
organisatievorm, produktie, afzet,
positionering en prijsstelling. Vanuit
een vergelijkende analyse zijn ver
volgens aanbevelingen voor de te
ontwikkelen veenweidekaas gefor
muleerd die in een marketingplan
zijn uitgewerkt.
Duidelijk is dat consumenten geen
meerprijs zullen betalen alleen op
grond van het streekgebonden ka
rakter. De kwaliteit van de kaas zal
van hoog niveau moeten zijn en er
moet gestreefd worden naar een
onderscheidende smaak.
Mogelijk is de consument bereid
een meerprijs te betalen als zij goed
geïnformeerd wordt over milieube-
vorderende of natuurvriendelijke
aspecten in de produktiewijze. De
belangrijkste afzetkanalen voor
streekeigen boerenkaas zijn de spe
ciaalzaken en enkele grootwinkelbe
drijven. Exclusieve distributie is een
goede mogelijkheid voor producen
ten om invloed uit te oefenen op de
prijs, waarbij de afzet aanvankelijk
kleinschalig en regionaal kan zijn.
Een sterk ondersteunende commu
nicatie bij de verkoop is noodzakelijk
om de specifiteit van de kaas te ver
duidelijken, aldus beide onder
zoekers.
Een goed voorbeeld van streekeigen en milieuvriendelijke produktie is
het Zeeuwse Vlegel brood.
rechstreeks naar het perceel.
Het zoete water is primair bestemd
voor druppelbevloeiing en fertigatie,
maar daarnaast kan het ook worden
gebruikt voor nachtvorstbestrijding,
beregening, besproeiing van sport
velden, etc. Delta Nutsbedrijven
hoopt natuurlijk op een zo groot
mogelijke afzet. Er kan in totaal
2.000 m3 per uur worden verpompt.
Om die hoeveelheid te halen moe
ten er in de komende twee jaar zo'n
400 aansluitingen worden gereali
seerd. De eerste 30 percelen zullen
in de komende weken op het distri
butienet worden aangesloten. Ove
rigens is de huidige capaciteit nog
te gering om nachtvorstbestrijding
mogelijk te maken. Uitbreiding be
hoort echter volgens ir. De Kraa ze
ker tot de mogelijkheden.
Goed voor milieu
Het zoete water uit het Zoommeer
is niet alleen'goed voor de ontwik
keling van de fruitteelt en de akker
bouw op Zuid-Beveland (zo kan
fertigatie nieuwe fruitopstanden een
jaar eerder in produktie brengen),
het komt ook het milieu ten goede.
Schaars grondwater kan worden
gespaard en gereserveerd voor de
bevolking, terwijl ook natuurbelan-
gen worden beschermd, omdat klei
ne lokale bronnen nu niet meer
nodig zijn waarmee verdroging kan
worden tegengegaan.
Kasgroenten
De voorzitter van de NFO-kring Zee
land/West-Brabant hield ter gele
genheid van de komst van het zoete
water op Zuid-Beveland een pleidooi
voor ontwikkeling van kasgroenten
in Zeeland. Als de tuinbouw in de
toekomst wil floreren, kunnen we
niet zonder een grote glasgroente-
poot, aldus De Jager. De grote ex
porteurs in het westen van
Nederland steunen allemaal op de
bijna constante aanvoer van kas
groenten. Deze zijn het trekpaard
voor de prijsvorming. De wisselende
afzet van vollegrondsgroenten kan
alleen tot de beste prijsvorming ko
men als er aansluiting is bij de afzet
van de kasgroenten, zo stelde de
NFO-voorzitter.
De Jager constateerde dat de
nachtvorstbestrijding in vooral het
oostelijk deel van Zuid-Beveland
voorlopig nog problematisch blijft.
Er is onvoldoende wateraanvoer om
dit probleem aan te pakken. Moge
lijk bieden de windmachines naar
Amerikaans voorbeeld een oplos
sing. Mocht dit lukken, dan wil de
NFO nog eens met Delta Nutsbedrij
ven om de tafel gaan zitten. 'Het
zou toch ideaal zijn dat wij plaats
konden bieden aan windmolens, die
electriciteit opwekken en die onge
veer 2 nachten per jaar omgekeerd
de lucht boven onze fruitbomen in
beweging kunnen brengen', aldus
De Jager.
Het Landbouwschap komt voor
september met informatie op grond
waarvan boeren en tuinders kunnen
beslissen of zij bedrijfsafval- en
koelwater nog kunnen laten weglo
pen in de bodem. Door het in wer
king treden van het zogenoemde
Lozingenbesluit wordt dit per 1 juli
a.s. aan banden gelegd. Gemeenten
moeten zelf gaan bepalen onder
welke voorwaarden bodemlozingen
zijn toegestaan. Lozingen op het op
pervlaktewater vallen niet onder het
besluit.
In het informatiebulletin geeft het
Landbouwschap onder andere aan
welke afvalwaterstromen er zijn op
de bedrijven, wat de samenstelling
ervan kan zijn en om hoeveel bedrij
ven per agrarische bedrijfstak het
gaat. Het bulletin moet duidelijkheid
scheppen over hoe moet worden
omgegaan met de door het Land
bouwschap gesignaleerde knelpun
ten. Hierover vindt nog overleg
plaats tussen het Landbouwschap,
het samenwerkingsverband van de
provincies (IPO) en de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten.
De probleemgevallen betreffen de
volgende lozingen:
- koelwater (zoals grondkoeling in
de fresiateelt)
- koel- en spoelwater in de cham
pignonteelt
brijn afkomstig van omgekeerde
osmose in de glastuinbouw
- vrije drainage substraatteelt in
de glastuinbouw
- terugspoelwater ontijzeringswa-
ter in de glastuinbouw
- proceswater in de witloftrek
- percolatiewater en silagevocht
- spoelwater dat afkomstig is van
de reiniging van voertuigen die
gebruikt zijn bij de toepassing
van bestrijdingsmiddelen
- water dat afkomstig is van dom
pelbaden in de bloembol-
lenkweek
- was- en spoelwater van de melk
inrichting in de melkveehouderij
- spoelwater uit de pluimvee
houderij
Boeren en tuinders die problemen
voorzien kunnen nog tot 1 juli a.s.
een ontheffingsaanvraag indienen
bij hun gemeente.
Fruitkweker J.C. van Kruiningen in
Krabbendijke viel de eer te beurt als
eerste een aansluiting te krijgen op
de zoetwateiieiding, die op Zuid-
Beveland is aangelegd. Op zijn per
ceel van 4 ha, gelegen langs de
spoorlijn, draaide de direkteur-
generaal Landbouw en Voedsel
voorziening, drs. G. van der Lely, on
der toeziend oog van een groot
aantal genodigden, de kraan defini
tief open.
De komst van zoet water betekent
voor Van Kruiningen al direkt finan
cieel voordeel. Hij heeft uitgerekend
dat hij 20 gulden per dag goedkoper
uit is doordat hij nu aangesloten is
op de pijp van Delta Nutsbedrijven.
Tot dinsdag j.l. gebruikte hij namelijk
drinkwater om zijn boomgaard te
bevloeien en dat is een flinke slok
duurder dan de 90 cent per kuub
die hij nu moet betalen.
Van Kruiningen heeft in totaal 12 ha
fruit, verspreid over verschillende
kavels. Daarvan is nu 4 ha aangeslo
ten op het zoetwaternet. Niet ver
van dit perceel heeft Van Kruiningen
nog 1 ha fruit. Samen met enkele
naburige bedrijfsgenoten wil hij ook
dit perceel gaan voorzien van zoet
water. Door de kosten samen te de
len kan optimaal worden geprofi
teerd van de voordelen. Van
Kruiningen verwacht dat naast ho
gere kg-opbrengsten vooral de kleur
en de kwaliteit van het fruit er op
vooruit kunnen gaan.
Samen met industriepijp
In totaal kan de zoetwaterpijp van
Delta Nutsbedrijven 3.500 ha op
Zuid-Beveland en straks ook het
oostelijke stukje van Walcheren be
dienen. Dit betreft ongeveer 2.000
ha fruit en 1.500 ha bouwland. Voor
de aanleg van de pijp moest op
Zuid-Beveland alleen al 7 kilometer
boomgaard worden doorsneden, zo
deelde ir. H. de Kraa van Delta Nuts
bedrijven mee. Alleen voor de land
bouw zou een dergelijk project nooit
haalbaar zijn, maar nu de leiding
meegelegd kon worden met de in
dustriewaterpijp was de mogelijk
heid aanwezig. De landbouwpijp
kost 300 gulden per meter, in totaal
25 miljoen gulden, waarvan 40%
betaald werd door het ministerie
van Landbouw. Het ingrijpende pro
ject is in korte tijd gerealiseerd. In ja-
Drs. G. van der Lely
draait de zoetwater
kraan open nabij de
boomgaard van Van
Kruiningen in Krab
bendijke. Ir. Stoter,
direkteur Delta
Nutsbedrijven (links)
en burgemeester
Verbree van Rei-
merswaal midden
kijken toe.
