Akkerbouw
Loofvernietiging bij pootaardappelen
EG: van hoop
naar twijfel
14
Loof klappen met naspuiten (foto) verdient uit kostenoogpunt de voorkeur boven voiveids twee of soms
drie keer doodspuiten.
Op 21 mei werd gesproken over
een historisch besluit over wat
was bereikt in Brussel door de
ministers van Landbouw ten
aanzien van de hervorming van
het landbouwbeleid.
Als we nu eens kijken wat daar
van waar is, moet ik u helaas te
leurstellen. Want in werkelijkheid
is er niets bereikt en is de chaos
alleen nog groter geworden. Bij
het ontstaan van de Europese
Gemeenschap is ons als boeren
voorgehouden, dat wilden we
onze positie in de toekomst be
houden, het noodzakelijk was
om tot een hechtere ekonomi-
sche samenwerking te komen.
Dit als tegenwicht tegen andere
ekonomische grootmachten in
de wereld zoals Japan en
Amerika.
Nu we die situatie hebben be
reikt en er echt wat mee kunnen
gaan doen, laten we die moge
lijkheid onbenut. Erger nog zelfs,
worden de akkerbouwbelangen
geofferd aan het verlangen van
Amerika. En de landbouwmi
nisters dachten in ruil hiervoor
een goed gestemd Amerika aan
te treffen waarmee het goed za
ken zou kunnen doen in GATT-
verband. Ondanks het zoge
naamde historisch akkoord is
Amerika nog steeds zeer onte
vreden en zullen we ons moeten
Bij de teelt van pootaardappelen
moet op het eind van de groeiperio
de, het dan nog groene loof vernie
tigd worden. Deze teeltmaatregel is
veel moeilijker te realiseren dan in
konsumptieaardappelen, omdat we
bij pootgoed te maken hebben met
een nog vitaal gewas met een vaak
nog sterke groeikracht.
Met name in jaren na doorwasin-
duktie, is de loofvernietiging soms
problematisch. Een beperking van
de N-gift en daardoor op het mo
ment van loofvernietiging een min
der sterke groeikracht van het
gewas, heeft grote invloed op het
resultaat. Ook na het langer door
groeien van met name de minder
bontvatbare rassen, is de loofdoding
gemakkelijker.
Bij pootaardappelen moet het loof
vernietigd worden om drie redenen:
a. Het afkappen van de mogelijk
heid dat bladluizen in het gewas
virusziekten via het loof infekte-
ren of verder verspreiden.
b. Het afkappen van de groei om
dat bij verdere groei teveel knol
len uit de maat groeien.
c. Om tijdig te kunnen rooien met
een voldoende afgeharde schil.
Vanaf 1991 geeft de NAK alleen
nog adviesdata in verband met de
luizensituatie en de virusdruk en
geen einddata meer. Dit betekent
dat nu ook het basispootgoed, in
dien u dat wilt, over de adviesdatum
heen mag gaan, voor wat betreft
het moment van loofdoding. De uit
slag van de nakontrole is beslissend
voor de definitieve klassering. Per
keuringsgebied kan de NAK jaarlijks
enige differentiatie aanbrengen. Bij
voorbeeld een ontheffing van ver
plichte nakontrole, indien
gecertificeerd pootgoed van de min
der bontvatbare rassen op de ad
viesdatum dood is.
De loofvernietiging kan op verschil
lende manieren plaatsvinden, nl.
mechanisch, chemisch of een kom-
binatie van beide. In bijgaand over
zicht worden de diverse methoden
op een rij gezet met de te gebruiken
chemische middelen en een over
zicht van de kosten per ha (zie
overzicht).
Bij de methodes b, c én d is loof-
klappen bij het rooien niet meer no
dig. Voor een volveldsbespuiting is
bij eigen mechanisatie f 25,— per
ha gerekend. Bij voiveids spuiten
moet 5-7 dagen voor de datum be
gonnen worden. Bij loofklappen kan
tot 3-5 dagen en bij looftrekken tot
1-3 dagen voor de datum gewacht
worden.
Met name bij basispootgoed is de
langere groeiperiode van belang. Uit
het oogpunt van beperking van de
inzet van chemische middelen,
maar ook uit kostenoverwegingen
heeft een kombinatie van mecha
nisch en chemisch de voorkeur. Vol
gens het MJP-G dient de inzet van
chemische middelen bij de loofdo
ding met 50% te worden terugge
bracht. Zowel het loofklappen als
het loofplukken of looftrekken zijn
goed weer methoden. Dat wil zeg
gen dat we de chemische middelen
niet kunnen missen. Maar yve kun
nen toch heel goed ook mechani
sche methoden inzetten, het ene
jaar meer, het andere jaar minder.
Ook het afschaffen van de einddata,
vergroot de mogelijkheden maar
geeft natuurlijk geen vrijbrief om bij
langdurig nat weer onbeperkte risi-
ko's te nemen ten aanzien van de
gezondheid van het pootgoed. Uit
onderzoek van het PAGV is geble
ken dat loofklappen en looftrekken
van een nat gewas de kans op uit
breiding van bakterieziekten doet
toenemen, ook als er geen zichtbare
symptomen aan het gewas te zien
zijn.
Waarschijnlijk is de kans op besmet
ting vooral groot als de lenticellen
op de knollen open staan, dus in erg
vochtige grond en als het loof op de
ruggen blijft liggen. Daarom moet
ook uit dit oogpunt, maar ook voor
het goed kunnen bespuiten van de
stengelstompen, na het klappen of
plukken het loof niet op de rug maar
tussen de ruggen in de geulen lig
gen. Dit vraagt een goede loofklap-
per met goed gestelde geleideplaten
voor het geklapte loof. Het risiko zal
gering zijn als het droog is en droog
blijft na het loofklappen. Hetzelfde
geldt ook als er phytophthora in het
gewas zit.
De middelen
Recent is voor de loofdoding in poot
aardappelen het middel Finale toe
gelaten na het klappen. Finale is niet
toegelaten op een vol gewas, mede
in verband met het risiko van kiem-
remming met name bij overlappen.
Finale na het klappen geeft voor on
der moeilijke omstandigheden een
betere stengeldoding dan Diquat en
DNOC in olie. Diquat en Reglone ge
ven op een vol gewas bij droge om
standigheden en droge grond rond
de knollen in een vitaal gewas als
pootgoed te veel risiko op naveleind-
rot. Na het klappen en direkt spui
ten op de stengelstompen is er geen
gevaar voor het optreden van navel-
eindrot. DNOC in olie of Trifanex
zijn middelen met hoge doseringen
en niet erg vriendelijk voor de ge
bruiker en de omgeving. Buminafos
of Trakephon werkt trager dan de
andere middelen, terwijl de stengel
doding op vitale gewassen te
genvalt.
De methoden
Duidelijk is wel dat klappen of loof
trekken met naspuiten ook uit
kostenoverwegingen de voorkeur
verdient boven voiveids twee of
soms drie keer doodspuiten.
Bij het klappen zijn de volgende aan
dachtspunten van belang:
- goede rugvorm en planten mid
den op de rug
- goede geleideplaten in de klap
per, waardoor het geklapte loof
midden tussen de ruggen in de
geul komt
- stengelstompen 15 cm lang
- verschil in klepellengte 22-23
cm
klapper voorop en rijenspuit ach
terop de trekker, eventueel ach
teruit rijden bij een klapper
voorop
- bij de klapper achterop en vooraf
met de trekkerwielen door het
gewas rijden, geeft te veel plat-
gereden loof en een slechter re
sultaat, waardoor er ook meer
middel nodig is
- smalle banden, max. 25 cm
- strook op de kopakker onbeplant
laten
Bij het looftrekken letten op:
- goede rugvorm en planten mid-
den op de rug
- iets dieper poten i.v.m. groene
knollen
- niet te nat en ook niet extreem
droog i.v.m. groene knollen
- weersgevoelig en meestal is
naspuiten nodig
- strook op de kopakker onbeplant
laten
- gunstig tegen rhizoctonia op de
knollen
- eerder afgeharde knollen waar
door er iets eerder begonnen kan
worden met rooien. Het rooien
gaat overigens uitstekend omdat
de stengels reeds verwijderd zijn
Andere methoden
Klappen en 2x branden met gas is
voorlopig niet praktijkrijp, duur
(f 800,— per ha) en een lage capa
citeit. De machines zijn ook nauwe
lijks of niet beschikbaar.
Klappen met gelijktijdig groen rooi-
voorbereiden op een handelsoor
log. Dus is er niets bereikt.
Hete brij
Intern is in de EG ook weinig
echt veranderd. Het volumepro
bleem is op geen enkele wijze
opgelost, kijk maar naar zuivel,
tabak, wijn, vlees en granen. In
Brussel is er echt geen sprake
van visie en invulling van beleid
op langere termijn. Men loopt
duidelijk om de hete brij heen.
De veranderingen komen meer
voort uit politieke verlangens,
dan dat het wezenlijke verbete
ringen zijn. Alleen de akkerbouw
moet spitsroeden lopen en is de
dupe van het hele gebeuren.
De prijsverlaging in de granen
wordt verkocht als zou het nodig
zijn voor een betere verhouding
met de graanvervangers als vee
voedergrondstof. Laten ze nou
gewoon eerlijk zeggen dat ze het
om politieke redenen in Brussel
niet aandurven om de prijs van
dierlijke produkten te verlagen.
en en onderdekken is nog in de on
derzoeksfase. Het vraagt
aangepaste, vrij dure machines. Een
klapper met zij-afvoer en een voor-
raadrooier met grote schijven ach
terop. Op lichte gronden kan dit wel.
Het is zeer gunstig tegen rhizocto
nia, maar de kans op infektie met
bakterieziekten is groter.
Samenvatting
Loofklappen met rijenspuiten of
looftrekken en naspuiten heeft bij
a. 2x voiveids
doodspuiten
b. loofklappen en 1 a 2x
volv. spuiten 2,5
c. loofklappen en 1 2x
rijenspuiten 1,25
d. looftrekken en 1x
naspuiten
machine spuitmachine
a 50
b 130 25-50
c 130 50
d 325 25
Op termijn werken ze daar wel
naar toe, doch niet nadat de vee-
voerprijzen sterk verlaagd zijn.
En dan maken ze het daar wel
helemaal bont door ook nog een
compensatie te geven aan de
verbouwers van snijmais. Door
de superheffing is het areaal snij
mais verplaatst van de akker
bouwbedrijven naar de
veehouderij. Dat verlies moest
de akkerbouw eerst incasseren,
en nu nog de compensatia
Daarmee voelt de akkerbouw
zich dubbel gepakt.
Het is dan ook steeds moeilijker
voor de organisaties om invulling
te geven aan de solidariteit tus
sen de sektoren. Vanuit de over
heid zullen ze altijd proberen met
de oude taktiek 'verdeel en
heers' wat te bereiken. Vanuit de
organisaties hebben we de op
dracht daarvoor geen ruimte te
geven.
Uitwerkingen
Maar in de huidige situatie komt
er steeds meer begrip voor ak
kerbouwers die niet meer mee
willen werken aan de oplossing
van het mestprobleem. Onder
tussen zijn de Brusselse beslui
ten voor de akkerbouw wel een
vast gegeven en staan we als or
ganisaties voor de opdracht mee
te werken aan de uitvoering van
één en ander.
Dat betekent dat we de komen
de tijd veel energie moeten ste
ken in praktische, werkbare
uitwerkingen, die geen uitvoe
ring geven aan de grote onbillijk
heden die opgesloten liggen in
de hoofdlijnen van het besluit
van nu.
Voor de toekomst voorzie ik een
situatie waarin hetgeen nu in
Brussel is besloten administratief
niet beheersbaar zal zijn. Dit zal
een golf van kreativiteit tot ont
wikkeling brengen. Eens was on
ze hoop gevestigd op de EG. Ik
heb het gevoel dat we elke dag
een dag verder achterop raken.
Wellicht is in Denemarken geen
sprake van twijfel, doch veeleer
van realiteit. Voor de akkerbouw
is de hoop op de EG ook om
geslagen in vertwijfeling en stel
len wij vast dat het zo in elk
geval niet kan.
Jans Leeuwma
voorzitter Afdeling
Akkerbouw KNLC
de loofdoding van pootaardappelen
de voorkeur. De inzet van chemi
sche middelen kan daardoor
drastisch omlaag. Chemische mid
delen blijven ook bij deze methoden
en bij natte omstandigheden voor
volveldstoepassing onmisbaar. Het
middel Finale is voor het doodspui
ten van de stengelstompen een wel
kome aanvulling,
ing. A. Bakker,
bedrijf sdesku ndige
DLV Goes
in olie
5
25
20
2,5
15
12,5
2,5
10-12,5
10
2,5
10
10
Kosten per ha
chem. middelen totaal
360 410
100-200 255-380
80-140 260-320
60 410
Methoden van loofvernietiging
Middelen en dosering per ha per keer:
Finale Diquat DNOC Buminafos
