Onderzoeksprogramma Proefboerderij
Rusthoeve 1992 bestaat uit 50 proeven
Akkerbouw
Aardappel in het zonnetje
Verkeerde zuinigheid
In akkerbouwgebieden sterke
uitbreiding mestopslagcapaciteit
Licentieverlening
zaailijnzaad
Dierlijke mest als
anti-stuifmiddel
nog onmisbaar
Open dagen 15 en 16 juni
10
Proefboerderij Rusthoeve heeft ook
in 1992 weer een omvangrijk onder
zoeksprogramma. In totaal zijn er
een vijftigtal proeven aangelegd. In
dit artikel wordt kort ingegaan op
een aantal voor de regio van belang
zijnde proeven.
In het gewas suikerbieten wordt na
gegaan wat de optimale stikstofgift
is als bemest wordt via rijenbe-
mesting. Voor het zaaien van deze
proef en tevens het toedienen van
de kunstmest is gebruik gemaakt
van een Finse machine welke be
schikbaar werd gesteld door het
IRS. De optimale hoeveelheid
stikstof is bij rijenbemesting waar
schijnlijk lager dan bij volvelds toe
diening. De methode is met name
interessant als besparing op de hoe
veelheid stikstof rendabel is. De
proef wordt voor het laatste jaar op
genomen in het proefprogramma.
In wintertarwe is een proef aange
legd met mechanische onkruid-
bestrijding. Door de
weersomstandigheden in het vroe
ge voorjaar kon voor het eerst wor
den geëgd op 5 maart. In totaal is
maximaal vier keer geëgd. Door
middel van opbrengstbepaling zal
worden nagegaan of het aantal ke
ren eggen van invloed is op de op
brengst van het gewas.
Ook in 1992 zijn weer rassenproe
ven aangelegd met Zeeuwse vlegel-
tarwa Zowel zomer- als wintertar-
werassen zijn in onderzoek. In deze
tarwe mogen geen bespuitingen
worden uitgevoerd en er mag geen
kunstmest worden toegediend. Wel
wordt in het voorjaar organische
mest geïnjecteerd. Het onkruid
wordt bestreden door middel van
eggen.
Kleine gewassen
Rusthoeve besteedt relatief veel
aandacht aan 'kleine gewassen'.
Gewassen welke vaak specifiek zijn
voor het Zuidwesten van Nederland.
Dit jaar is een proef aangelegd om
na te gaan hoe varkensgras in vlas
kan worden bestreden. In deze
proef zijn zowel toegelaten midde
len alsook enkele 'nieuwe' middelen
in beproeving.
Voor het laatste jaar in beproeving is
de piaatsdichtheid van suikermais.
In de proef wordt nagegaan in hoe
verre de plantdichtheid bepalend is
voor de kolfopbrengst en wat de in
vloed is van het plantaantal op het
aantal bruikbare kolven.
In teunisbloem wordt een proef aan
gelegd om de oogstmethoden
zwadmaaien en maaibinderen met
elkaar te vergelijken. De proef komt
te liggen in een perceel teunisbloe
men dat is gezaaid op een rijenaf-
stand van 30 cm. In St. Annaland
wordt onkruidbestrijding in teunis
bloemen onderzocht, zowel voor als
na opkomst. Hier vormt teunis
bloem een onderdeel van 22 soor
ten bloemen, welke worden geteeld
voor de bloemzaadproduktia De
proef wordt uitgevoerd in samen
werking met de studieclub voor
groente- en bloemzaadteelt 'Eiland
Tholen'. Op hetzelfde proefveld ligt
een proef betreffende ziektebestrij
ding in lavatera en een stikstoftrap-
penproef in violen. In samenwerking
met Bloevantho is een apart proef
veld aangelegd voor de onkruid
bestrijding in Statire.
De opslagcapaciteit voor dierlijke
mest in de akkerbouwgebieden is
de afgelopen jaren fors toegeno
men. In 1988 bedroeg deze tusse-
nopslag nog 125.000 m3, dit jaar is
dit al toegenomen tot 590.000 m3.
In de akkerbouwgebieden zijn bo
vendien nog 37 mestopslagen in
aanbouw met een gezamenlijke ca
paciteit van 56.500 m3.
Mede dankzij de uitbreiding van de
opslag groeit de afzet van dierlijke
Er is een nieuwe promotiebrochure
over de aardappel verschenen.
Het boekje heet 'aardappel staat
calorie-arm en vitaminerijk in 't zon
netje' en bevat 10 opmerkelijke re
cepten.
Achterin het boekje staat $en over
zichtelijke aardappelkalender met
het enorme aanbod aan aardappel
rassen dat op de Nederlandse markt
beschikbaar is.
Het receptenboekje is kosteloos ver
krijgbaar bij het NIVAA in Den Haag
en bij groentezaken.
Ook dit jaar zijn er op 'Rusthoeve' weer rassenproeven aangelegd met
Zeeuwse Vlegeltarwe. Op de foto: excursie in 1991 van Zeeuwse
Vlegeltelers op Rusthoeve
mest in de akkerbouw nog steeds.
In de eerste vier maanden van dit
jaar is de mestafzet via de kwali
teitspremieregeling van de mest
bank met 11 procent toegenomen
ten opzichte van dezelfde periode
vorig jaar, en met 44 procent ten
opzichte van 1990.
Ruim 40 procent van de mestopslag
in akkerbouwgebieden valt onder de
verhuurregeling van de Stichting
Landelijke Mestbank.
Tot slot worden enkele proeven uit
gevoerd in cichorei. Cichorei is een
gewas wat reeds lang geteeld wordt
maar slechts kort voor de winning
van inuline. Om meer gegevens te
verkrijgen om cichorei voor deze
toepassing te telen worden dit jaar
proeven aangelegd betreffende
stikstof en kalibemesting en een
rassen proef.
Zoals wellicht bekend is wordt op
een aantal kavels van de proefboer
derij geïntegreerd geteeld. De resul
taten hiervan worden jaarlijks
beschreven in het jaarboek 'Resulta
ten van het landbouwkundig onder
zoek in Zuidwest-Nederland'. In
zaaiuien is een demonstratieveld
aangelegd met geïntegreerde on
kruidbestrijding. Naast eggen en
schoffelen wordt ook een combina
tie van beide en een combinatie van
schoffelen en chemisch bekeken.
Open dagen
Dit is slechts een'greep uit het om
vangrijke proefplan van de proef
boerderij Rusthoeve. Tijdens de
open dagen, welke gehouden wor
den op 15 en 16 juni a.s., is het mo
gelijk de proeven te bekijken en
meer informatie te verkrijgen. Door
DLV team akkerbouw Goes wordt
op de open dagen speciale aan
dacht gegeven aan mechanische
onkruidbestrijding in aardappelen.
Verschillende methoden (en machi
nes) worden met elkaar vergeleken.
Indien u in groepsverband de proe
ven op de proefboerderij wilt bekij
ken is het ook mogelijk een afspraak
te maken buiten de open dagen. Er
zijn excursiemogelijkheden van eind
mei tot eind juni. U kunt hiervoor
Cebeco Zaden b.v. en kweekbedrijf
Ropta ZPC hebben overeenstem
ming bereikt over een algemeen
aanbod tot licentieverlening volgens
artikel 12 van de Zaaizaad- en Plant-
goedwet. Dit algemeen aanbod
heeft uitsluitend betrekking op het
voortbrengen van zaailijnzaad oogst
1992 in de klassen gecertificeerd
zaad van de derde vermeerdering
van de vlasrassen Regina, Belinka,
Marina, Saskia en Natasja.
Licentieplichtig is ieder die percelen
vlas afkomstig van zaaizaad 2e ver
meerdering voor handelsdoeleinden
ter keuring aan de NAK aanbiedt.
Verrekening van de licentievergoe
ding van f 22.50 per 100 kg ge
plombeerd zaad zal plaatsvinden bij
de definitieve plombering; de NAK
zal zich belasten met de inning van
de licentievergoedingen.
contact opnemen met de bedrijfslei
der, de heer A.G. Ebbens (telefoon:
01199-5363).
M. Tramper
regionaal-onderzoeker
Het Landbouwschap heeft de mi
nisters Alders en Bukman opnieuw
om ontheffing gevraagd voor het
gebruik van dierlijke mest als anti-
stuifmiddel in de bollenteelt. De
ontheffing moet gelden voor de
maand september 1992. Het ge
bruik van dierlijke mest op zand
gronden is dan wettelijk verboden.
Volgens het Landbouwschap is ko
men vast te staan dat er nog geen
goede alternatieven zijn voor de
(verplichte) stuifbestrijding. Geke
ken is onder meer naar zetmeelpre-
paraten, groenbemesters, stro en
GFT-compost. Deze middelen wer
ken onvoldoende of zijn nog niet uit
puttend in de praktijk getest. Bij
GFT-compost ontbreken kwaliteits
garanties voor wat betreft de aan
wezigheid van ziektekiemen.
Vorig jaar wees de minister van
VROM een verzoek tot ontheffing
van het gebruik van mest als stuif-
bestrijder in de bollenteelt in eerste
instantie af. Via een procedure bij de
Raad van State werd het gebruik
van mest voor dit doel toen alsnog
mogelijk gemaakt.
In akkerbouwkringen wordt mo
menteel nogal veel gesproken
over het aardappelmoeheidsbe-
leid van nu en in de toekomst. Ik
zal proberen in het kort en zo
eenvoudig mogelijk de zaken
nog eens op een rij te zetten.
Een drietal zaken bepalen op dit
moment in hoofdzaak de koers:
De afspraken van 1987; de hui
dige begroting van Ministerie
van Landbouw, Natuurbeheer en
Visserij en de komende grote ef-
ficiëncy operatie.
Europese regelgeving
Het huidige AM-beleid is geba
seerd op Europese regelgeving,
aangevuld met nationale regel
geving. Het nationale beleid is
tot stand gekomen in overleg
tussen overheid en bedrijfsleven.
Het kent een achttal hoofdpun
ten van beleid.
- Vruchtwisselingsvoorschrif-
ten (teeltfrequentie)
- Kartering (kontrole van punt
a)
- Meldingsplicht resistente
rassen
Bemonstering (t.b.v. besmet
verklaring)
- Ontheffingsmogelijkheden
(oud grasland)
- Vroegrooiregeling
- AM-vrij verklaring (teeltma
teriaal)
- Aardappelteelt verbodgebie-
den (Bollenstreek)
De totale kosten (inklusief perso
neel, exklusief a.i.d.) van dit be
leid bedragen ca. f 5,5 min per
jaar. Het Ministerie betaalt hier
van ca. f 3,5 min en de rest
wordt tot en met 1993 betaald
uit de compensatiegelden van
de WIR.
Bijstelling
Door spanning in de begroting
bij het Ministerie en de verder
gaande bezuinigingen wil men
nu reeds in 1992 het beleid
bijstellen. Dat kan niet naar ons
idee. In de eerste plaats spreken
we hier over Europees beleid dat
uitgevoerd zal moeten worden.
Daarbij gaan we in Nederland
met onze regels nogal wat ver
der dan in Europees verband. Ik
denk dat deze ook terecht is in
een aardappelland bij uitstek zo
als Nederland. Omdat wij juist
de laatste jaren steeds meer de
nadruk leggen op kwaliteit om
de konkurrentie aan te kunnen,
zijn strakke regels absoluut
noodzakelijk. Alleen mag de be
schikbare begrotingsruimte niet
bepalend zijn voor het beleid,
daarvoor staat er veel te veel op
het spel voor Nederland. De
overheid blijft verantwoordelijk
voor de gevraagde AM-vrij ver
klaringen en dit kan alleen in
kömbinatie met een deugdelijke
kontrole. Hetzelfde is van toe
passing bij het opleggen van
besmetverklaringen. De overheid
is het daar ook wel mee eens; al
leen zij wenst nog wel verder te
spreken over de kosten van een
en ander.
Eigendom
En dan zullen de AM-vrij verkla
ringen een punt van diskussie
zijn. Als dan mocht blijken dat
het bedrijfsleven deze kosten
moet betalen, zijn de gegevens
ook automatisch ons eigendom.
Dan ontstaat er een nieuw pro
bleem voor de overheid op basis
waarvan zij dan de besmet ver
klaring wil opleggen.
We zullen in elk geval zo prak
tisch mogelijk moeten blijven,
zodat we geen dubbel werk
doen. Doelmatig en efficiënt
werken is noodzaak maar door
een verkeerde zuinigheid, de
kwaliteit en de export van onze
aardappelen in de waag te stel
len, dat mag nooit gebeuren.
Met gebruikmaking van de
nieuwste technieken en een
goede wil tot samenwerking
moet het mogelijk zijn een goed
beleid neer te leggen voor aan
vaardbare kosten. Alleen dan
kunnen we in de toekomst met
de Nederlandse aardappel de
konkurrentie aan. En dat is niet
alleen een boerenbelang maar
ook goed voor onze nationale
ekonomie.
Het woord is nu aan de overheid.
Jans Leeuwma
voorzitter afdeling akkerbouw
