Tuinbouwklanken
In glastuinbouw grote verschillen bij
gebruik gewasbeschermingsmiddelen
Poolse interesse
voor fruitteelt
Flinke stijging voorzien
van areaal knolselderij
Nieuw afdekdoek is niet
gevoelig voor klapperen
Er wordt onder glas meer gebruik gemaakt
van Turkse aanneemploegen
Praktijkonderzoek LEI wijst uit:
Milieubrochure voor champignontelers
11
Met de prijsvorming van knolselderij
gaat het de goede kant op. Telers in
WEST-BRABANT kunnen momen
teel 35 cent maken. Mankeert aan
de partij niets dan brengen knollen
met versmarktkwaliteit 5 cent meer
op. Aanbod komt er nu uitsluitend
uit de vrieskoeling. Wat het areaal
voor het komend seizoen aangaat
ziet het er naar uit dat dit flink stijgt.
Kenners vrezen dat dit jaar de 2000
ha gehaald zal worden terwijl, om
een redelijke prijs te kunnen realise
ren, 1.500 ha meer dan voldoende
is. Een uitbreiding van 30% is vra
gen om moeilijkheden.
Knolselderijtelersverenigingen in Ne
derland hebben de telers geadvi
seerd om niet klakkeloos kontrakten
af te sluiten. De handel geeft dit jaar
17 cent in plaats van 18. Vanuit die
hoek gezien is het een logische zaak
dat de prijs omlaag gaat. Er is zeer
veel animo om knolselderij uit te
planten. Nieuwe telers doen er goed
aan om eerst de kostenposten eens
op een rij te zetten. Een geslaagde
oogst kan 45 ton opbrengen. Bij een
prijs van 17 cent komt de totale op
brengst dan op f 7.650,—. Dat is
veel te weinig. Als knolselderij het
bouwplan rond moet maken kan be
ter gerst of zomertarwe ingezaaid
worden.
Een negatief gevolg van een te ster
ke uitbreiding is dat het aanbod in
oktober veel te hoog zal liggen. De
handel en verwerkende industrie zal
dan de beste partijen nemen en
knollen laten zitten waar ook maar
van gedacht wordt dat er iets aan
mankeert.
Telers van knolselderijplanten heb
ben tot heden toe goede zaken kun
nen doen. Zij zijn door hun voorraad
heen. Vrijwel alles is uitverkocht.
Verschillende plantenkwekers zagen
de meervraag naar planten tijdig
aankomen en hebben ieder vrij
hoekje benut om in te zaaien. Of dit
de kwaliteit van de planten ten goe
de zal komen is de vraag. Om goed
uitgangsmateriaal te krijgen is het
noodzakelijk om niet te dik te zaai
en. Vooral in een droge periode, zo
heeft de praktijk geleerd, gaan forse
knollen beter aan de gang en deze
geven ook veel minder uitval. Enkele
traditionele telers van knolselderij
zien de bui aankomen en gaan hun
areaal inkrimpen.
Een handelaar in knolselderij liet we
ten dat het geen moeite kost om het
nodige kwantum bij elkaar te krij
gen. 'Toen de kontraktprijs op 19
cent lag moest ik nog weieens een
paar maal de boer op. Nu de prijs
weer een paar cent lager is bellen ze
mij zelf op. Achter mijn bureau kan
ik zo een keuze maken'.
Regen, wind, hagel en natte
sneeuw. Typisch weer voor de
maand maart. Maar na regen komt
toch altijd weer de zon en daar
wachten we dan maar op. In de BA
RONIE is er al veel uitgeplant in de
vollegrond. Het mooie weer in de
Carnavalsweek kwam goed uit.
Koolsoorten, sla, venkel, etc. zijn al
veel geplant, en natuurlijk afgedekt
met folie of agryldoek.
Als het weer beter wordt is er de
komende weken nog veel plant-
werk. Het uitplanten van bijvoor
beeld ijsbergsla moet nog beginnen
en ook de zomerprei komt eraan. Dit
jaar wordt er al veel zomerprei op
perspotjes uitgeplant. De 'oude' spi
nazie is al bijna oogstbaar. Oude
spinazie, dat wil zeggen: spinazie
gezaaid in de herfst van 1991, één
keer gemaaid en door de winter la
ten staan. Deze spinazie komt juist
voor de nieuw gezaaide. Vaak is de
prijs van deze oude spinazie best
goed. Met zulk weer als in de afge
lopen winterperiode blijft de spina
zie redelijk goed.
Van 6 tot 8 maart was er in de Baro
nie de eerste IVAK-beurs in de RBT-
veiling. Er was veel te zien op deze
beurs, zowel voor vollegronds- als
voor glastelers. Vooral aardbeien
kregen veel aandacht. En terecht, in
dit gebied. Veel telers uit België en
Nederland hebben de beurs be
zocht. Op vrijdag en zaterdag waren
er relatief weinig bezoekers, maar
op zondag kwamen ze toch mas
saal. De beurs kan een succes wor
den genoemd. Heel veel
spectaculair nieuws was er niet.
Wel veel aandacht voor recirculatie
en milieu-investeringen. Ook enkele
oogstwagens en -banden voor de
vollegrond waren opgesteld.
Voor bedekking van gewassen in de
vollegrond was er ook een nieuwtje:
Agrocover. Dit is grof geweven
doek. Zeer sterk, dus duurzaam. De
vervroeging is iets minder dan bij
voorbeeld bij folie. Door de grove
structuur is het doek niet gevoelig
voor klapperen. Dit is een voordeel,
vooral bij de weersomstandigheden
van nu. Want door het klapperen
van de folie, slaan de jonge plantjes
soms stuk. De prijs van dit doek is
aanzienlijk hoger dan van folie of
agryldoek. Het zal aan de teler zijn
om te beoordelen of de meerprijs
van dit produkt het interessant
maakt om het in de toekomst te
gaan gebruiken.
Het gebruik van gewasbescher
mingsmiddelen in de glastuinbouw
kan nog aanzienlijk worden terugge
drongen. Dat blijkt onder meer uit
de grote verschillen in verbruik: op
de bedrijven met het grootste ver
bruik wordt per meter drie tot zes
keer de hoeveelheid middelen toe
gepast die op de bedrijven met het
kleinste gebruik worden toegepast.
Ook de hoeveelheid meststoffen
kan worden teruggebracht. Op be
drijven met substraatteelt is een
vermindering van het verbruik tot
rond de helft van het huidige niveau
bereikbaar, wanneer die bedrijven
erin slagen om al het drainwater op
nieuw te gebruiken. Dat blijkt uit
een onderzoek van het Landbouw-
Ekonomisch Instituut.
Het onderzoek werd uitgevoerd op
ruim 80 glastuinbouwbedrijven,
gespecialiseerd in de teelt van to
maten, komkommers, paprika, chry
sant en gerbera. Op ruim zestig van
die bedrijven is tegelijk het verbruik
van gewasbeschermingsmiddelen
geregistreerd. Beide deelonderzoe
ken horen bij een groter projekt
waarin LEI-DLO en het Proefstation
voor de Tuinbouw onder Glas sa
menwerken.
Biologische bestrijding
In sommige teelten, zoals die van
tomaat, komkommer en paprika,
wordt biologische bestrijding al op
grote schaal toegepast. Bij andere
gewassen, zoals chrysant en gerbe
ra, moet de teler het nog vrijwel uit
sluitend van chemische bestrijding
hebben.
Opvallend waren ook de verschillen
in het verbruik van chemische mid
delen, waarbij de grootste verbrui
kers drie tot zes keer boven het
niveau van de kleinste verbruikers
zaten. De verbruikte hoeveelheden
bleken daarnaast vaak flink af te
wijken van schattingen die tot nu
toe worden gehanteerd, onder meer
in het Meerjarenplan Gewasbe
scherming. Zo bleek het verbruik bij
komkommer, dat liep van ruim 30
tot bijna 100 kilo, aanzienlijk hoger
uit te vallen, mede in verband met
de overschakeling op veel bedrijven
naar drie teelten per jaar met even-
zovele teeltwisselingen. Bij chrysant
werd daarentegen een veel lager
verbruik gemeten dan tot nu toe
werd aangenomen: dit varieerde
van 35 tot 90 kilogram. Juist uit de
verschillen binnen de gewassen
konkluderen de onderzoekers dat er
nog veel ruimte moet zijn om het
verbruik verder terug te dringen.
Recirculatie
In het onderzoek zijn ook de resulta
ten betrokken van de teelt van to
maat, komkommer en paprika op
substraat waarbij het drainwater
wordt hergebruikt. Op bedrijven
waar deze z.g. recirculatie niet
wordt toegepast wordt ongeveer
30% van de watergift in de vorm
van drainwater geloosd, met daarin
de helft van de oorspronkelijk toege
diende meststoffen. Bij recirculatie
komen deze hoeveelheden niet in
het milieu terecht.
Als nadelen van recirculatie worden
gezien: de grotere kans op besmet
ting van het hele bedrijf door ziekte
en de ophoping van stoffen die door
de planten slecht worden opgeno
men. Het gevaar van besmetting
kan in principe worden tegengegaan
door ontsmetting van het water,
maar in de praktijk bleken de
meeste telers dit niet nodig te vin
den. Ophoping van zouten in het
water bleek voornamelijk plaats te
vinden wanneer door gebrek aan re
genwater gebruik moest worden ge
maakt van water van slechtere
kwaliteit. Kleine lozingen, om van
de opgehoopte stoffen af te komen,
bleken dan nodig maar dat bleef op
de recirculerende bedrijven beperkt
tot 10 15% van w«t bij de lozende
bedrijven gebruikelijk was.
Verder onderzoek nodig
Bij de recirculerende telers bleek de
algemene indruk te bestaan dat de
fysieke opbrengsten niet lager hoe
ven te zijn dan die op de lozende be
drijven. Toch haalden de
recirculerende paprikabedrijven die
aan het onderzoek deelnamen ge
middeld lagere geldopbrengsten dan
de lozende bedrijven. Volgens de
onderzoekers mag dat niet zonder
meer worden toegeschreven aan de
toepassing van recirculatie. Veel
tuinders die het systeem toepassen
staan aan het begin van een leerpro
ces. Ook de toepassing van bestrij
dingsmiddelen moet op grotere
schaal en over meer jaren aan on
derzoek worden onderworpen, al
dus LEI-DLO.
De maartse buien met flink wat
storm teisterden de uitgestrekte
plastic velden met vroege aard
appelen op THOLEN. Meestal is het
verbazend hoe het veelal blijft liggen
wanneer het op de juiste manier is
vastgelegd. Toch is op verschillende
plaatsen vooral het machinaal ge
legde nogal losgewaaid en dan is
het een heel karwei en soms zelfs
ondoenlijk om dit te herstellen.
Wanneer men zo leest over andere
teeltgebieden dan is de uitbreiding
van de plasticafdekking niet alleen
hier vrij groot. Hoe het een en ander
invloed zal hebben op de prijs is
echter moeilijk in te schatten. Er kan
nog veel gebeuren met de weers
gesteldheid tijdens het groeiproces,
zoals vorst, regen of droogte, wat
dikwijls een nog veel grotere invloed
heeft op deze primeurteelt dan de
areaalsgrootte. Voorlopig zal het
naar het zich aan laat zien weer wel
even duren voor we weer vast weer
krijgen. De hoeveelheid neerslag is
hier in het zuidwesten tot nog toe
echter gelukkig beperkt gebleven,
zodat de structuur van de grond
nog niets te lijden gehad heeft.
De radijsoogst onder glas is hier in
volle gang. In het voorjaar komt het
merendeel van de radijs van Thoolse
bodem op veiling CHZ. De prijzen
waren in het begin weer teleurstel
lend, de vroegste zaaisels in ons ge
bied van net voor de kerst brengen
doorgaans het minste op. Vorig jaar
ging dit overigens goed maar het is
al jaren bekend dat de radijsmarkt in
het voorjaar meestal tijd nodig heeft
om op gang te komen. Er wordt wel
jaarrond radijs aangevoerd, maar de
hoofdmoot van consumptie en pro-
duktie ligt toch in het voorjaar.
Doordat er na de sla hier al vrij vlug
in etappes radijs gezaaid wordt,
moeten de eerste zaaisels nog door
de donkere winterperiode heen. Dit
kan radijs maar moeilijk verdragen
zodat de kwaliteitsproblemen in het
begin het grootst zijn. leder ras laat
dan dikwijls zijn slechtste eigen
schappen zien, zoals ongelijkheid,
voosheid en bij het nieuwe ras Tar-
zan het veel besproken lang loof,
gepaard gaande met gele lobblaad
jes. Bij wie het blad bij dit ras echter
kort bleef waren ook goede kassen
met kwaliteitsradijs te zien.
Voor vrouwen wordt het da laatste
jaren met allerlei sociale rompslomp
en belastingmaatregelen steeds
minder aantrekkelijk om wat bij te
verdienen in de tuinbouw. Dit jaar
wordt er dan ook veel gebruik ge
maakt van Turkse aanneemploegen
die in zeer korte tijd grote opper
vlakten sla of radijs, soms 's nachts,
weg oogsten. Er worden ook veel
grotere oppervlakten tegelijk inge
zaaid dan voorheen, wat een snelle
teeltwisseling mogelijk maakt, zo
dat er eventueel een teelt meer ge
daan kan worden.
In het kader van het uitwisse
lingsprogramma tussen de ZLM en
een Poolse unie van coöperaties
waren de afgelopen twee weken
zes Polen in Zeeland te gast. Zij heb
ben zich georiënteerd op de fruit
teelt en waren om die reden bij
fruitteeltbedrijven ondergebracht,
waar ze graag de helpende hand
De zorg voor het milieu gaat ieder
een aan. Konsument en overheid
willen een "schoon" produkt. Telers
staan voor de taak dit produkt te le
veren met een minimaal gebruik van
chemische bestrijdings- en ont
smettingsmiddelen. Ook van de
champignonteler wordt verwacht,
dat hij op zijn bedrijf zorgvuldig met
toestaken. Uiteraard stonden ook
enkele excursies op het programma.
Zo waren de Poolse gasten dinsdag
op het Proefstation voor de Fruit
teelt in Wi/helminadorp, waar ze
werden rondgeleid door de heer
Baarends (zie foto). Woensdag ke
ken ze rond op de veiling in Kapelle.
(Foto: Anton Dingemanse).
het milieu omgaat.
Dit blijkt uit de zesde brochuré die
het Landbouwschap uitbrengt in de
serie Milieu Bedrijf. In deze folder
vindt u tal van mogelijkheden om
verbeteringen op uw eigen bedrijf
aan te brengen, energie te besparen
en op een verantwoorde wijze met
afval om te gaan.
