De maand maart op het zuidwestelijk veehouderijbedrijf
Juist gebruik hygiënesluis
van groot belang!
Kunstmestgift aanpassen bij
gebruik van dierlijke mest
Voor een juiste bemesting tegen zo laag mogelijke kostprijs is het
belangrijk dat u de kunstmestgift aanpast aan het gebruik van dierlij
ke mest. Met name in het voorjaar wordt veel dierlijke mest gebruikt
op grasland. Hiermee wordt veel stikstof en vooral veel kali op de
percelen gebracht. Een hoog stikstof- en kaligehalte in het gras heb
ben een slechte benutting van magnesium tot gevolg. Hierdoor ont
staat gevaar voor kopziekte. Het is daarom belangrijk de bemesting
af te stemmen op de behoefte van het gras.
-k
■k
•k
k
i^TTtx~--TnTTnTnTTrTn^ -k-
Om te bepalen hoe de N-bemesting kan worden berekend, staat in tabel 1 een overzicht van
de stikstofbehoefte. Tabel 2 geeft de werking van rundveedrijfmest weer. Voor een volledig
overzicht verwijs ik u naar de nieuwe bemestingskaart, verkrijgbaar bij de DLV.
Tabel 1: richtlijn voor de stikstof-bemesting (kg/ha) op zand, klei, löss en nat veen
snede
stikstofregime
kg/ha/jaar)
200
300
400
weiden
maaien
weiden
maaien
weiden
maaien
A-
1
40-10
80-60
60-20
100-80
80-40
120-80
2
40
60
60
80
80
100
2
40
60
60
80
80
100
4
30
50
45
65
60
80
5
30
-
45
-
60
80
6
-
-
30
-
40
-
Om een te zware snede te voorkomen, adviseren wij de percelen die het laatst moeten wor
den beweid of gemaaid, minder stikstof te geven.
Tabel 2: Werkzame hoeveelheden stikstof, fosfaat en kali in kg per ton rundveedrijfmest van
gemiddelde samenstelling
snede na uitrijden:
latere
1
stikstof
2 3
4
fosfaat
1 latere
1
kali
2
bovengronds
0.6
0.2
0.2
0.1
1.8
0
5.5
0
0
zode-bemesting/injectiel2
0.6
0.2
0.2
0.9
0.9
3.9
1.6
0
injectie (febr-rart)
1.1
1.1
0.2
0.2
0.4
1.4
1.4
1.4
2.7
inregenen
1.5
0.2
0.2
0.1
1.8
0
5.5
Stel dat er 25 m3 rundveedrijfmest per hektare via zodebemesting wordt aangewend. Dit be
tekent dat in de eerste snede 30 kg N beschikbaar is uit drijfmest. Bij een stikstofniveau van
400 kg N is de behoefte voor weiden voor de eerste snede 80 kg N. Uit kunstmest is dus
nog slechts 50 kg N/ha (is 185 kg KAS/ha) nodig, ook in de tweede snede is er nog een na
werking van 15 kg N/ha.
Ook de fosfaat en kaliwerking vindt u in tabel 2, met name op kleigrond komen percelen voor
met een hoge kali-toestand. Veel beschikbare kali in de grond betekent ook een hoog kalige
halte in het gras van de eerste weidesnede. Op deze percelen kan daarom het best geen of
weinig drijfmest worden uitgereden. De percelen met de hoogste kali-toestand kunt u het best
eerder maaien.
Wanneer het kali-advies desondanks sterk wordt overschreden kan kopziektegevaar worden
Welke zaken komen voor renovatie in aanmerking
beperkt door bijvoorbeeld krachtvoer te voeren met extra magnesium en snijmais bij te
voeren.
Alles bij elkaar vraagt een goede uitgebalanceerde bemesting nogal wat reken- en schrijfwerk.
Hulpmiddelen zoals het DLV-bemestingsplan en BAP (bemestingsadvies programma voor
grasland het jaar rond) kunnen u daarbij een grote dienst bewijzen. Voor een uitgebreid be
mestingsadvies voor uw bedrijf kunt u bij de DLV terecht. Zij beschikken over veel kennis en
ervaring op dit vakgebied.
Stalrenovatie, begin op tijd
Een aantal stallen voor melkvee of jongvee voldoet op dit moment niet meer aan de eisen die
gesteld worden aan ventilatie, klimaat en de maatvoering. Renovatie van de stal kan hierin ver
betering brengen.
Ventilatie. Heel belgngrijk is dat de ventilatie in de stal goed is. Slechte ventilatie kan leiden
tot gezondheidsproblemen zoals longaandoeningen, diarree bij kalveren en uierontsteking. Bo
vendien staat een slecht stalklimaat een goede ruwvoeropname in de weg. Medewerkers van
de DLV kunnen met behulp van professionele rookapparatuur de ventilatie in uw stal beoorde
len. Aan de hand van het resultaat van de rookproef en de mogelijkheden die er in uw stal
zijn, krijgt u een advies. Hierin is aangegeven hoe ook in uw stal een goede ventilatie kan wor
den bereikt.
Inrichting. Een ander belangrijk punt bij renovatie zijn de ligboxen. Vooral in oudere lig-
boxenstallen zijn de maten van de ligboxen niet juist. Ook de ligboxenafscheidingen zijn vaak
verouderd. Moeilijk opstaan, speenbetrapping en damslapers kunnen het gevolg zijn. Ook
moeten de boxen voldoende verhoogd zijn. Andere zaken die bij renovatie bekeken moeten
worden zijn onder andere: ligging en kwaliteit van de roosters, verlichting, golfplaten, voerhek
en voergang, drinkwatervoorziening en mestopslag. Naast het stalgedeelte kan het ook zinvol
zijn de melkstal nader te bekijken.
Tijdig beginnen. Gezien het grote aantal zaken dat bekeken moet worden is het belangrijk om
op tijd te beginnen met het maken van plannen. De DLV-medewerkers kunnen u behulpzaam
zijn om dit voorjaar tot een goed plan te komen, zodat u deze zomer met de stalrenovatie aan
de slag kunt.
wasbak
kapstok
vuil gedeelte
muurtje
De laatste jaren wordt er in de var
kenshouderij steeds meer nadruk
gelegd op het woord 'hygiëne'. Dit
is natuurlijk niet voor niets. In Ne
derland kennen we immers een gro
te varkensdichtheid. Hierdoor is de
kans dat een ziekte wordt overge
bracht reëel aanwezig. Voor u als
varkenshouder de taak uw bedrijf
zo goed mogelijk te beschermen te
gen bedreigende ziektekiemen van
buitenaf.
Eén van de manieren die u hierbij
kan helpen is een hygiënesluis. Hoe
zo'n hygiënesluis eruit moet zien en
hoe u er mee moet omgaan, komt
aan de orde in het onderstaande
artikel.
Plaats van de hygiënesluis
Er komen vanuit de praktijk nogal
wat vragen omtrent de plaats van
de hygiënesluis op het bedrijf. Be
langrijk in dit verband is dat de hy
giënesluis de enige ingang is om
van het 'vuile' bedrijfsgedeelte naar
het 'schone' bedrijfsgedeelte te ko
men. Onder het 'vuile' gedeelte ver
staan we het bedrijfsgedeelte waar
auto's en mensen vrij kunnen ko
men en onder het 'schone' gedeelte
verstaan we het bedrijfsgedeelte
waar de varkens liggen.
Indeling van de hygiënesluis
De indeling kan grofweg gesplitst
worden in een vuil gedeelte en een
schoon gedeelte (zie tekening). Op
de scheiding hiervan staat een bank
of een muurtje (hoogte 60 cm). Het
vuile gedeelte is voorzien van een
kapstok en een wasbak. Bezoekers
kunnen zich hier ontdoen van jas en
schoeisel. Vervolgens wassen ze
hun handen voordat ze over het
bankje stappen om de schone be
drijfskleding aan te trekken. Daarna
gaan ze via de ontsmettingsbak de
stal in.
Na de rondgang op het bedrijf wor
den eerst de laarzen schoonge
maakt. Dit kan door middel van een
laarzenborstelapparaat. Als de laar
zen schoon zijn, worden ze nog
maals ontsmet in de
ontsmettingsbak. Vervolgens wor
den de schone laarzen aan het rek
gehangen en gaat de overall in de
wasmand. Na het handen wassen
en het aantrekken van de eigen kle
ding verlaat men de hygiënesluis.
Welke fouten worden in de praktijk
gemaakt?
Hierboven is in het kort verteld hoe
de hygiënesluis gebruikt moet wor
den. In de praktijk komen we op be
drijven die met een hygiënesluis
werken een aantal zaken tegen die
niet juist gebeuren. De belangrijkste
hiervan zijn:
- In een aantal gevallen zit er
slechts 1 deur in de hygiënesluis.
Dit houdt in dat de bezoekers
door dezelfde deur naar binnen
en naar buiten moeten. Dit
houdt in dat men met schone
ontsmette laarzen over het vuile
bedrijfsgedeelte loopt. Probeer
dit te voorkomen door 2 deuren
in de hygiënesluis te maken en
het hekwerk juist te plaatsen.
- Onvoldoende verversing van de
ontsmettingsbak komt regelma
tig voor. Zorg dat de bak mini
maal 1 keer per week ververst
wordt. Gebruik hiervoor schoon
water en zorg voor een juiste do
sering van het ontsmet
tingsmiddel.
- Vaak staan de bedrijfslaarzen en
de schoenen van de bezoekers
door elkaar. Probeer deze strikt
kast met schone
overalls
schrobputje
wasmand voor
de vuile overallsi
schoon gedeelte
laarzenrek
n»tr a» Italian
rooster en laarzenborstel
gescheiden te houden.
Op een aantal plaatsen moet
men eerst een stuk door de stal
lopen om bedrijfskleding aan te
doen of om de handen te kun
nen wassen. Zorg ervoor dat dit
in de hygiënesluis kan plaats
vinden.
Tot slot
Samenvattend kan gesteld wor
den dat het gebruik van een hy
giënesluis een positieve invloed
heeft op het voorkomen van
ziekte-insleep op het bedrijf.
Daarbij moet dan wel gelet wor
den op een juist en consequent
gebruik van de hygiënesluis. In
dien u naar aanleiding van dit ar
tikel vragen heeft over hoe u op
uw bedrijf het beste een hygië
nesluis kunt maken, neem dan
even kontakt op met de bedrijfs-
deskundige in uw regio.
Arie van Andel
DLV-team
Varkenshouderij Breda
tel. 076 202681
