Uit de praktijk
Wees wijs met water
We zien door de bomen het bos niet meer
VLAGGETJES
Groeiend saamhorigheidsgevoel
Wanneer is de maat vol?
10
In MIDDEN en OOST BRABANT is
de temperatuursom van 180 graden
ook bereikt, dus er kan gedacht
gaan worden aan bemesten van
grasland. Vorig jaar is veel grasland
omgeploegd en opnieuw ingezaaid,
zodat men deze percelen zo spoe
dig mogelijk de nodige kunstmest
zal willen geven.
Helaas moeten we ook deze keer
konstateren, dat het grondwaterpeil
op een te laag niveau zit. En met het
beregeningsverbod in het vooruit
zicht is dat geen prettige gedachte.
Nu we het toch over water hebben
het volgende: per 1 juli a.s. gaat het
nieuwe lozingsbesluit in voor wat
betreft het lozen van afvalwater op
oppervlaktewater en in de bodem.
Na deze datum mag bedrijfsafval-
water zoals spoelwater melklokaal,
schrobwater van de kippenhokken
e.d., substraatteelt- en champignon
teeltwater niet meer geloosd wor
den in sloten e.d. Men dient dit eerst
te filtreren of te laten bezinken in
septic tanks of lozen op de riolerin
gen. Vrijstelling kan men voor 1 juli
verkrijgen bij de gemeente.
Maar dit houdt wel in, dat toch voor
velen onder ons weer een nieuwe
investering staat te wachten. Riole
ring in het buitengebied is maar in
enkele gemeenten voor een beperkt
aantal bedrijven weggelegd. De
kosten zijn zodanig hoog, al gauw
zo'n 20.000 gulden per aansluiting,
dat dit in het verleden niet gebeur
de, tenzij er vanuit de gemeente of
vanuit de provincie subsidie los
kwam, zodat het dragelijk was om
er een te hebben. Maar nu moeten
we wel iets en een septic tank kost
ook al gauw 12.000 gulden en je
moet het slib alsnog afvoeren naar
de zuiverings-/slibverwerkingsin-
stallatie.
Voor velen onder ons wordt het
zaak om op korte termijn maatrege
len te nemen, niet alleen wat het lo
zen/afvoeren betreft, maar ook om
zo weinig mogelijk afvalwater te
hebben. Dit is voor ons als agrari
sche bevolking van belang, dat ook
wij wijs met water zijn.
Ook uw praktijkschrijver uit THO-
LEN en ST. PHILIPSLAND heeft de
ze week een aantal morgens klaar
gestaan om over een flinke nacht
vorst met kunstmeststrooien aan te
vangen. Jammer genoeg zette de
vorst niet door, zodat net als bij veel
collega's de kunstmeststrooier in de
schuur bleef.
Hoewel ik wel graag de kunstmest
over een aantal percelen had uitge
reden, zoals de wintertarwe, gerst
en bieten, leek het mij toch verstan
diger nog enig geduld te hebben.
Waarom nu diepe sporen rijden in
een grond, welke een goede struk-
tuur belooft te laten zien. Daarnaast
is het zo, dat de voorraad stikstof in
onze gronden erg hoog is, waardoor
enig uitstel geen kwaad kan.
Gelukkig komen de aardappelen
wat uit het dal wat betreft de prijs
vorming. De vraag naar met name
de grove partijen neemt wel toe en
dat biedt wellicht enig perspektief.
De uien daarentegen willen weder
om van geen kant, hetgeen zeer
spijtig is en mij doet vermoeden, dat
er dit jaar weer minder uien uitge
zaaid zullen worden. Omdat ook
door allerlei oorzaken in 1991 de
teelt van knolselderij en witlof is te
gengevallen, terwijl teunisbloemen
en conservenerwten voor 1992 wat
de ha's betreft zijn gehalveerd of
vanwege een nog mindere prijs niet
uitgezaaid zullen worden, is de ver
wachting dat er nogal wat ha's zo
mergraan zullen worden uitgezaaid.
Dat is naar mijn smaak geen gunsti
ge ontwikkeling.
Terwijl voor sommige collega's de
lammertijd al aanbreekt, werden wij
de afgelopen weken overspoeld met
allerlei vergaderingen: afdelingsver
gaderingen, graszaadstudieclub,
Vereniging voor Bedrijfsvoorlichting,
enz. Met name op de laatste twee
bijeenkomsten was er veel belang
stelling, waren er sombere geluiden,
maar ook wel praktisch gerichte za
ken, waarmee we ons nut kunnen
doen. Hetzelfde geluid was er bij de
bijeenkomst van de Suiker Unie te
St. Philipsland. Ook hier hoorden we
dat de suiker onterecht flink onder
druk staat en er een ander uitbeta
lingssysteem komt. Wil de suiker
bietenteelt rendabel blijven, is het
zaak om aandacht te schenken aan
de winbaarheid en aan het suikerge
halte. Ook werd ons gevraagd niet
meer bieten te telen dan ons quo
tum groot is.
Het kringbestuur van de Suiker Unie
wil centraal in de kring Zeeland-
Noord gaan vergaderen. Praktijk
schrijver moet zeggen, dat hij liever
20 km verder rijdt om in een goede
zaal met een goede geluidsinstalla
tie te vergaderen, dan centraal en
niets te verstaan. Beter was het wat
dat betreft gesteld bij de algemene
vergadering van onze Kring Tholen
en St. Philipsland van de ZLM. Hoe
wel voor sommigen van ons Stave-
nisse wat ver afgelegen is, is 'De
Stove' een prima zaal met een goe
de geluidsoverdracht.
Naar de smaak van praktijkschrijver
had het kringbestuur in de persoon
van de heer S. van Dijk van het
Landbouwschap een deskundige
spreker uitgenodigd, welke informa
tief een goed verhaal over een moei
lijke materie hield. Uit zijn verhaal
bleek duidelijk dat wij als landbouw
nog vele veranderingen ten aanzien
van waterbeheer en milieu kunnen
verwachten. Naast een duidelijk
jaarverslag van de secretaris, bevat
te de openingsrede van onze voor
zitter een aantal opmerkelijke
punten. De voorzitter gaf voor zijn
doen ongewoon scherpe kritiek op
de gemeente Tholen en gaf een dui
delijk signaal dat veel boeren door
de vele en ingewikkelde, elkaar te
gensprekende regelgeving, door de
bomen het bos niet meer zien.
Hoewel de ontwikkeling van
glastuinbouw op Tholen en St. Phi
lipsland hem niet geheel duidelijk is,
kon praktijkschrijver zich goed vin
den in de geuite kritiek. Ook zijn er
varing met de gemeente Tholen is,
dat een aantal van de hoogste
bestuurders regelneven zijn, met
weinig begrip voor praktische oplos
singen. Dat is erg jammer, omdat
juist de gemeente op moet komen
voor zijn inwoners en met name in
moeilijke tijden naast zijn boeren
moet gaan staan in plaats van erte
genover.
Op veel percelen staan de vlaggetjes al te wapperen. Ze dienen straks a/s markeringsstokjes bij het kunst
mest strooien. De meeste akkerbouwers hebben vorige week tevergeefs op nachtvorst gewacht om 'over
de vorst' de kunstmest alvast toe te kunnen dienen.
NOORD-BEVELAND, momenteel
grauw en triest, ligt te wachten op
mooi zonnig drogend weer, zodat
de gerst, de zomertarwe en de plan-
tuien weer aan de aarde kunnen
worden toevertrouwd. Vorige week
is er veel kunstmest gestrooid, op
de licht bevroren akkers, de tarwe
zal er in veel gevallen dankbaar voor
zijn zeker met de hoge temperatu
ren welke we momenteel weer heb
ben. Sommige boeren hebben
geprobeerd hun plantuien te zetten,
en hebben onverrichter zake huis
waarts moeten keren, planten in slik
is nu eenmaal erg moeilijk.
Steeds vroeger proberen de leveran
ciers van pootaardappelen en plant
uien van hun produkt af te komen,
veel boeren hebben het plantgoed al
in de schuur liggen. Laten we hopen
dat het geen mei hoeft te worden
voordat we werkelijk op het land te
recht kunnen. Ik vraag mij af wat er
dan nog over is van het uitgangsma
teriaal. Het is mooi dat je pootgoed
al vroeg uit de koeling is als het
werkelijk een vroeg voorjaar wordt,
maar maandenlang zonder koeling,
zodat de kiemen keer op keer, weer
van de aardappelen gehaald moeten
worden, ik weet het niet.
Wat zal 1992 ons weer brengen,
goede opbrengsten, weer lagere
prijzen en hogere kosten, het is af
wachten. Zeker weten we dat de
kostenkant zal stijgen denk maar
eens aan de DLV waar we dit jaar al
aan moeten gaan betalen. Hier op
Noord-Beveland worden ieder jaar
veldbijeenkomsten gehouden. De
begeleiding daarvan moet nu
f 2.000,— gaan kosten. Moet dit
kollektief betaald worden door de
vereniging van bedrijfsvoorlichting
of moet iedere deelnemer per avond
betalen? Dan hebben we de verho
ging van de ziektekostenverzeke
ring, waarom hoor ik daar zo weinig
protest tegen vanuit de standsorga
nisaties en dus het Landbouw
schap, moeten partikulier
verzekerden iedere keer weer ge
pakt worden.
De kosten bij het waterschap zullen
hoger worden nu men geen dalapon
meer mag gebruiken tegen de riet-
bestrijding in de sloten, we zullen dit
nog niet direkt voelen in onze porte
monnee, maar een sloot maaien
kost veertig cent per meter en een
sloot spuiten met dalapon kost tien
cent per meter. Zo zijn er natuurlijk
nog veel dingen op te noemen, denk
aan de rentestijging en de kosten bij
de banken.
Tegenover al deze kostenstijgingen
zal ook inkomensverhoging moeten
staan, willen we op de langere duur
blijven bestaan. Juist aan die inko
menskant gaat het niet goed. Twee
jaar geleden om deze tijd waren we
allemaal met onze trekkers op de
weg om te protesteren tegen de
verlaging van de graanprijzen, de
spil van ons akkerbouwbedrijf. Wat
heeft het ons opgeleverd, herstruk-
tureringsgelden, welke niet of wei
nig aan de Noord-Bevelandse boer
ten goede komen.
Als ik het geschrevene overlees,
merk ik dat het een wel zeer nega
tief verhaal is geworden-. Het posi
tieve van deze tijd is misschien wel,
dat er toch langzamerhand een
saamhorigheidsgevoel ontstaat, wat
kan leiden tot samenwerkingsver
banden in oogst en afzet van pro-
dukten. Juist het gezamenlijk
exploiteren van een grootschalig op
gezette groentetak, spruiten of prei,
kan leiden tot aangename werkom
standigheden en lagere kosten. Of
misschien wel een koöperatie van
boeren voor de verwerking van een
akkerbouwprodukt, zodat onpro-
duktieve uren worden omgezet in
lonende uren. Bedrijfsruimtes zijn er
genoeg, misschien valt er nog wat
te halen uit de herstruktureringspot.
Nu nog een goed idee en welwillen
de boeren, en Noord-Beveland ziet
zijn aktievoeren beloond.
Er verandert veel in 'de land
bouw' en op het platteland.
Waarschijnlijk duurt het niet
meer zo lang of het woord 'eco
nomie' wordt uit de landbouw-
leerboeken geschrapt. Het lijkt er
steeds meer op dat noch de poli
tiek, noch het ministerie van
Landbouw met een deel van
haar ambtenaren zich interes
seert hoe het agrarische gezin
aan een inkomen komt. Bezuini
gingen voor de landbouw en
steeds strenger wordende regels
geven de agrarische bevolking
het gevoel in een dwangbuis te
zitten. Het gaat er steeds meer
op lijken dat het landschap, het
milieu, de natuur, de openlucht
recreatie, de bosbouw, de bin
nenvisserij alleen prioriteit
hebben en dat de roep om een
ecologische hoofdstructuur (ve
len weten niet eens wat het be
tekent) en een nieuw beleid het
belangrijkste is voor 'het plat
teland'.
In ieder geval staat het landin-
richtingsbe/eid op de tocht, en
wel zo zwaar dat de landbouw er
een zeer zware longontsteking
aan overhoudt. Duidelijker kan
het niet worden geschreven in
de voorstellen. Het gaat in de
toekomst bij het landinrichtings-
beleid om een versterkte aan
dacht voor de natuur- en
landschapsdoelstelling en de
daarbij gewenste waterhuishou
ding en milieukwaliteit. De land
bouw is nog niet voor een betere
herverkaveling. Op zichzelf is dat
erg belangrijk. Het aankopen en
uitruilen van de grond is nodig
om het natuurbeleid gestalte te
geven. Dit gebeurt echter niet al
leen meer in de ruilverkavelingen
met een administratief karakter,
maar ook in de nieuw te
construeren herinrichting met
bijzondere doelstelling (afgekort
HBD). En over een herinrichting
wordt niet gestemd,
tedere keer opnieuw hoor je: 'Er
is geen geld'. Men kan beter zeg
gen: 'Er is wel geld, maar niet
voor landbouw', want voor het
natuurbeleidsplan is
f 15.000/ha en voor het relatie-
notabeleid f 1.500/ha beschik
baar, exclusief grondaankoop.
De uitgaven ten dienste van de
landbouw verminderen met een
sneltreinvaart. Het voornemen is
nu de landinrichtingsrente af te
schaffen bij nieuwe projecten.
Dus totaal geen voorfinanciering
meer in de vorm van een ruilver
kavelingsrente van 6% geduren
de 26 jaar. Bij herinrichting wil
men de maximale korting van ie
ders inbreng brengen van 3%
naar 5%, bedoeld als grondver
werving mede voor doeleinden
van openbaar nut zoals natuur,
landschap en openluchtre
creatie.
Buitenstaander, die landbouw,
natuur en landschap ter harte
gaat, is er van overtuigd dat het
ruilverkavelings/landinrichtings-
beleid veel goeds heeft gebracht
en veel heeft bijgedragen aan
het verbeteren van de leefbaar
heid van het landelijk gebied
voor de bewoners en gebruikers
en van de Nederlandse bevolking
in zijn geheel. Eén ding zal men
goed moeten onthouden en dat
geldt niet het minst voor de be
leidsmakers en de politici. Om
een landinrichting te doen slagen
moest men in het verleden, maar
moet men ook in de toekomst
kunnen rekenen op de medewer
king, de steun van de bevolking,
die leeft, woont en werkt en
haar boterham wil verdienen in
die gebieden. Wanneer dat brede
draagvlak er niet is, kan dat bete
kenen dat papieren plannen niet
tot uitvoering kunnen komen,
noch van een landinrichtingsplan
noch van een natuurbeleidsplan,
ook al bereidt men de plannen
15 jaar lang voor. Volgens Bui
tenstaander zal het erg moeilijk
worden dit brede draagvlak te
creëren, tot schade van land
bouw, natuur en landschap.
Buitenstaander
