Kostprijs en
marktprijs
knolselderij
Gelaatsmaskers met
ventilator het best
20
De knolselderijtelersvereniging pre
senteert elk jaar een kostprijsbere
kening. Daarin wordt een
opsomming gegeven van alle ge
maakte kosten. Het gaat daarbij niet
alleen om de financiële uitgaven,
maar ook de kosten voor eigen ma
chines, vermogen en arbeid worden
meegenomen. Voor de instandhou
ding van het bedrijf op termijn is de
ze benadering noodzakelijk. Uit de
bedrijfsopbrengsten moeten im
mers ook afschrijving, financie
ringslasten en gezinsinkomen
worden betaald.
De markt trekt zich van deze becij
feringen niets aan. Voor de tot
standkoming van deze prijzen
gelden andere uitgangspunten. Be
langrijk zijn hier vraag, aanbod en
kwaliteit. Met name de eerste twee
genoemde punten zijn door een in
dividuele teler moeilijk te beïnvloe
den. Het derde punt kan vanuit een
goed vakmanschap deels worden
gestuurd en als het gaat over de
presentatie van het produkt, kan
door extra aandacht en inzet van ar
beid veel worden bereikt. In de con
currerende markt kan daarmee de
positie worden versterkt, ook zon
der dat een duidelijke prijsverbete
ring kan worden gerealiseerd.
In de knolselderijmarkt spelen han
delaren een belangrijke rol, die veel
al en overwegend een bemiddelend
karakter heeft tussen teler en ver
werker. In een recent overleg tussen
het bestuur van de knolselderijte
lersvereniging en een groep hande
laren is dat nog eens weer duidelijk
naar voren gekomen. Pratend over
een te verwachten contractprijs
voor het oogstjaar 1992 bleek dat
rekening moet worden gehouden
met een zodanig internationaal aan
bod van knolselderij dat met een
dreigende prijsverlaging duidelijk re
kening moet worden gehouden. De
invloed van de handelaren moet op
dat punt niet hoog worden inge
schat vanwege een min of meer au
tonome gang van zaken op de
markt en de invloed van de verwer
kers op de prijzen, anderzijds kan
door aanbiedingen beneden verant
woorde prijzen wel marktbederf
worden geconstateerd.
Gelaatsmaskers met ventilator bie
den de glastuinder de meeste be
scherming tijdens het werken met
bestrijdingsmiddelen. Bovendien
dragen ze het prettigst. Dit blijkt uit
een TNO-onderzoek in opdracht van
het Stichting Gezondheidszorg
Agrarische Sectoren van het Land
bouwschap (Stigas).
Het 'aangeblazen' volgelaatsmasker
biedt, voorzien van een ventilator en
een A2P3-filter, bij alle toepassin
gen voldoende bescherming. Als
een lagere beschermingsgraad vol
doende is wordt de meeste be
scherming geboden door
achtereenvolgens het volge
laatsmasker zonder ventilator, het
halfmasker met ventilator en de kap
en helm met ventilator.
Het antigasfilter dient altijd eens per
maand te worden vervangen. De
vervanging van stoffilters hangt af
van de mate van hinder die de ge
bruiker ondervindt bij het ademen.
Daarmee komen we ook terecht bij
de teler die zich onvoldoende be
wust is van de uitgebreide risico's
en kosten, die aan de teelt van knol
selderij vast zitten en die er onvol
doende rekening mee houdt dat
acceptatie van lagere prijzen tot be
neden een voor zijn bedrijf aan
vaardbaar minimum bijdraagt tot
een bederven van de markt. Veran
dering van deze houding is uiteraard
gemakkelijker gezegd dan gedaan.
Bovendien valt het door de even
eens lage prijzen van andere pro-
dukten niet mee om bij de invulling
van het jaarlijkse bouwplan tot ver
antwoorde keuzes te komen.
Desalniettemin wordt het analyse
ren van deze zaken gerekend tot een
goed ondernemerschap. Binnen het
kader van het economisch gebeuren
van het agrarisch bedrijf is het van
groot belang inzicht te hebben in
wezenlijke kosten- en opbrengsten
getallen. Verder zal hij er aan mee
kunnen werken om zijn positie in de
markt te verstevigen. Door met col
lega's georganiseerd op te treden
kan weliswaar niet de prijs worden
vastgesteld maar kan wel een een
heid worden gevormd, die de telers
bij de overige marktpartijen nadruk
kelijker een rol kan geven.
De knolselderijtelersvereniging wil
het middel zijn om de ondernemers
hierbij behulpzaam te zijn zowel op
vaktechnisch terrein als bij het
marktgebeuren. Daarbij zal een
tweerichtingsverkeer moeten wor
den onderscheiden. De vereniging
zal zich tot de telers moeten richten
en de telers zullen het belang van de
versteviging van de vereniging moe
ten nastreven door zoveel mogelijk
lid te worden. De contributie ligt op
een zodanig niveau dat hieraan
geen excuses kunnen worden ont
leend. Ook het paraat hebben van
deskundigheid bij problemen bij
teelt (planten) en bij afzet (prijs,
kwaliteit) rechtvaardigt het bestaan
van een sterke vereniging.
Gaat het hierbij om de structurele
positie van de teler op lange termijn,
ook op korte termijn is het van be
lang dat inzicht bestaat in actuele
marktontwikkelingen. Genoemd zijn
de vooruitzichten van een dreigende
prijsverlaging, die verder gaat dan
economisch is verantwoord. In de
afgelopen vijf jaren is de prijs elk
jaar verlaagd en dreigt nu een a-
sociaal karakter te krijgen. De kost
prijs berekening vormt een duidelijke
illustratie van de noodzaak om ver
dere prijsdalingen te voorkomen.
Graag wil het bestuur inzicht heb
ben in de feitelijke contractprijzen,
zoals die aan de teler worden voor
gesteld. In dat verband wordt drin
gend aangeraden om in geen geval
genoegen te nemen met prijzen die
beneden het niveau liggen van 1991
zijnde ca. 18 cent excl. BTW, recht
van het land en schoon op de auto.
Bij de secretaris van de vereniging
(01100-47700 of 01680-27921)
kunt u de gevraagde ervaringen
kwijt.
Het moge duidelijk zijn dat het becij
feren van een kostprijs eenvoudiger
is dan het realiseren van een goede
prijs in een volle markt. Het minste
dat de telers kunnen doen is mee te
werken om hun positie te verster
ken. Mogelijk draagt dat ook bij San
een versterking van de prijs.
R. Hoiting
In de tabel rechts de berekening
van de kostprijs van 1 kg knol
selderij
Afleveren van knolselderij, november vorig jaar in Poortvliet.
Op basis van de begrote kosten kan de kostprijs van 1 kg knolselderij als volgt worden benaderd:
A. Toegerekende kosten oogst 1992:
1Plantmateriaal: 54.000 planten a 26 ct
2. Bemesting:
120 kg P205 af 0.80
250 kg N a f 1.10
280 kg K20 af 0.50
3. Chemische middelen: Grondbehandeling:
10 kg Birlane f 20,00
Onkruidbestrijding
6 Itr Roundup Volvelds 4 Itr af 30,00
Dipstok 2 Itr
2 x 1 kg Linuron f 42,50
Ziektebestrijding
6 x Manebtin a 2Vï kg af 13,50
2 x Benlate a Vi kg af 50,00
Insektenbestrijding:
Wantsen, luizen
1 x 1 kg Undeen f 44,50
5 x 1 Zi Itr Dimethoaat a f 14,25
1 x 1/2 kg Pirimor a f 110,00
Maneltra Borium 2 x 2 kg - af 18,00
4. Machinekosten:
Spuiten 12 x f 37
Plantmachine granulaatstrooier trekker man
Schoffelen trekker man 2 x f 80
Beregenen (gem. 1 x per jaar)
Rooien opladen
Transport tijdens rooien:
3 karren a 2/i uur f 65
Inbrengen: transportband, teleskoopband,
stortbak, boxenvuller
Aflevering: knollenreiniger transporteurs
stortbak trekker voorlader man
Losse arbeid:
Planten: 9 personen a 4 uur f 17
•Wieden/Dippen: 10 uren a f 20
Schoonmaken en afleveren: 15 uren f 20
Grondafvoeren (trekker, kar, man)
5. Hagelverzekering
6. Rente omlopend kapitaal
Toegerekende kosten
B. Niet toegerekende kosten:
Pacht
Drainage
Ploegen
Grondbewerking
3 x kunstmest strooien aan- en afvoer 3x
Algemene kosten (boekhouding, contributies, gewascontrole)
Totaal niet toegerekende kosten
C. Totale kosten per ha:
Toegerekende kosten
Niet toegerekende kosten
Totaal per ha
f 96,00
275,00
140,00
200,00
180,00
85,00
202,50
50,00
44,50
64,13
55,00
72,00
f 444,00
350,00
160,00
450,00
625,00
487,50
550,00
900,00
f 1.404,00
511,00
953,13
3.966,50
6% BTW
f 612,00
200,00
300,00
100,00
f 6.834,63
410,08
f 7.244,71
1.212,00
50,00
200,00
f 8.706,71
f 850,00
110,00
200,00
1 50,00
450,00
1 50,00
f 1.910,00
f 8.706,71
1.910,00
10.616,71
Totale kostprijs incl. BTW f 10.617,00
Kostprijs per kg geschoond en november levering:
Opbrengst per
ha Kostprijs per kg
40.000 kg 26,5 ct
45.000 kg 23,6 ct
In bovenstaande becijferingen is geen rekening gehouden met bijzondere risiko's en de kosten van bewaring en
bewaarverliezen. Het is moeilijk om dat cijfermatig aan te geven. Bij de beslissing van de teler om knolselderij wel
of niet in het bouwplan op te nemen moeten deze omstandigheden evenwel nadrukkelijk worden meegenomen.
Enkele opmerkingen bij de cijfers:
Evenals voorgaande jarep is getracht om zo reëel mogelijke uitgangspunten te hanteren gebaseerd op de gang van
zaken in de praktijk.
Gegevens over kosten kunnen per geval verschillen met de vermelde cijfers. Met deze kostenbegroting is niet be
oogd om de kostprijs voor elke teler aan te geven, maar het geheel kan wel als richtlijn voor elke teler worden ge
hanteerd.
Begrote kosten 1991 10.455,00 Begrote kosten 1992 f 10.617,00
