In Portugese landbouw vervult
de vrouw een belangrijke rol
PJZ-ers Oost Zeeuws-Vlaanderen
lang weekend in Britse hoofdstad
ÏB
Vestigingspremie
Een ontdekkingsreis langs familiebedrijven en boerengezinnen
CEA, de Europese Landbouworgani
satie, was voor haar congres in ok
tober 1991 in Portugal gast. In
totaal ongeveer 500 deelne-
mers/sters deden hieraan mee.
Voorafgaande aan de Algemene
Vergadering waren op 5 en 6 okto
ber Anjo Geluk en Ricky v.d. Aker
aanwezig op de bijeenkomst van
het Vrouwencomité. Zij woonden
tevens de Algemene Vergadering
van maandag 7 t/m vrijdag 11 okto
ber bij. Plaats van samenkomst was
in de omgeving van Oporto.
Na het Nederlandse voorzitterschap
van de EG is per 1 januari 1992 de
beurt aan Portugal. Zij namen het
over van onze regering. Zij kampen
met hetzelfde probleem als Neder
land, omdat ze in het geheel van
Europa slechts een zeer klein grond
gebied vertegenwoordigen. Toch
zijn nu wel aller ogen gevestigd op
Portugal als één van de Staten. Als
toeristenland zal het wel meer be
langstelling krijgen en het is zeker
de moeite waard er een reis naar toe
te maken.
Het zuiden van het land is het laagst
en bestaat hoofdzakelijk uit zand
gronden. Het inkomen van de men
sen ligt ver beneden dat wat de
zware arbeid zou moeten opbren
gen. De gemiddelde bedrijfsgrootte
in Portugal is 7 ha en dat is beneden
het Europese gemiddelde. Portugal
telt zo'n 600.000 boeren waarvan
39 procent een bedrijf heeft dat
kleiner is dan 1 ha. Van de overige
heeft 8,3 procent een bedrijf kleiner
dan 5 ha. Er is wel duidelijk onder
scheid tussen kleine gezinsbedrijfjes
in het noorden en de concentratie
van enkele grotere bedrijven in het
zuiden.
Producent
Portugal is de grootste kurkprodu-
cent in de wereld, staat vijfde op de
lijst van producenten van tomaten
puree en is 's werelds zevende wijn
producent. De landbouw, zo vertelt
Anjo Geluk, omvat nog steeds 19
onder reda kt ie van de Perskommissie
Bond van Plattelandsvrouwen
voor Zeeland en Noord-Brabant.
Adres:
P.J. de Rooy-Janse M.A.
Postbus 42, 4424 ZG Wemeldinge
procent van de werkende bevolking
en vrouwen hebben nog altijd een
belangrijk aandeel in dit geheel. De
kurkproduktie is heel belangrijk en
er wordt steeds meer naar gestreefd
om de kurk in eigen land te verwer
ken. De kurkproduktie omvat zo'n
140.000 ton per jaar. Het totale are
aal aan bossen (kurkeik, naaldbo
men, eiken- en kastanjebossen)
omvat 32.000 km2.
Tijdens het koloniale tijdperk zwier
ven de mannen over onbekende
zeeën, ontdekten nieuwe wereldde
len en de vrouwen zorgden voor
boerderij en kinderen. Nu, met de in
dustriële ontwikkelingen, werken de
mannen in de fabrieken en de vrou
wen houden het bedrijf gaande. De
rol van de vrouw als landbouwer én
huisvrouw is heel wezenlijk, maar
toch blijft ze gewoonlijk op de ach
tergrond. En hoewel zij feitelijk alles
regelt, blijft de man hoofd van be
drijf en gezin, zo is de traditie van de
Middellandse-Zeelanden.
Langzaam komt er verandering in
dat beeld. Het aantal vrouwen dat
officieel bedrijfshoofd is, bedroeg in
1986 14,1 procent en vorig jaar 23,1
procent, een geweldige toename.
De wet schrijft ook in Portugal gelij
ke behandeling en kansen voor, en:
Portugese boerin.
er komt inderdaad verbetering. Dit is
o.m. af te leiden aan een betere kin
deropvang. Het deelnemen van
vrouwen aan vakopleidingen in de
landbouw neemt elk jaar toe, on
danks problemen als tijdgebrek en
het vinden van een vervanger in het
bedrijf en in het gezin. Ook volgen
steeds meer vrouwen een hogere of
universitaire opleiding.
Volgens de Portugese vertegen
woordigster zijn de Portugese boe
ren individualistisch van aard en
sluiten ze zich niet vanzelfsprekend
aan bij een organisatie. Gevolg daar
van is dat er pas sinds kort één or
ganisatie voor agrarische vrouwen
is in het gehele land. Deze organisa
tie, de AMAP, was opgericht in
1987 na een seminar in Portugal
van het COPA-vrouwencomité in
Caldas da Rainha, dat ligt een 100
km ten noorden van Lissabon.
Om de volgende redenen werd de
AMAP opgericht: de unieke rol van
de vrouwen in de landbouw; de be
langrijke bijdrage van de vrouw aan
een moderne landbouw van hoge
kwaliteit en produktiviteit; haar for
mele erkenning als partner in het
gezinsbedrijf; de invoering in Portu
gal van vervangingsdiensten op de
boerderij bij ziekte, zwangerschap,
beroepsopleiding en vakantie.
Door de aktiviteiten van AMAP zijn
sommige van deze voorzieningen
reeds gerealiseerd, zoals gelijkwaar
dig partnerschap, dat is geregeld via
de wet (339/9 van 3-10-1990) en de
EFAR, de erkenning van het familie
bedrijf. AMAP had ook invloed bij de
uitvoering van artikel 11 voor de 5e
EG richtlijn, welke de bed rijf sverzor-
ging betreft en wat naar we hopen
op korte termijn gerealiseerd zal
worden in Portugal. Verder wordt
gezocht naar voorzieningen om het
inkomen uit de landbouw te verbe
teren. Er is een grote campagne van
start om de leden te wijzen op en te
informeren over: Agra-toerisme. Een
terrein waarvoor vrouwen bij uitstek
geschikt zijn. In feite doen ze dit al
want 56% van Agra-toerisme is in
handen van vrouwen.
Een projekt is opgezet in het kader
van het Europese jaar van gezond
heid en veiligheid op de boerderij,
speciaal met het oog op het welzijn
van kinderen.
Het Europese Jaar geeft gelegen
heid om door lezingen, seminars, vi
deo's en verschillende publikaties
aandacht voor dit onderdeel te vra
gen. De exkursies tijdens deze ver
gaderingen gaven reeds
gelegenheid om te konstateren of er
op dit terrein al iets werd gedaan.
Duidelijk zagen de vertegenwoor
digsters uit de Europese landen tij
dens de exkursies dat het zware
werk door vrouwen wordt gedaan.
De bedrijven in het noorden zijn
klein maar zeer intensief. Grote ver
schillen in welvaart konden worden
gekonstateerd.
Het thema voor 1992 is: "Een boer
derij zonder boerin"? Dan zal de ver
gadering plaatsvinden in Zweden.
Men heeft er daar al ervaring mee
en kijkt er ook anders tegenaan als
in de zuidelijke landen. Een Zweed
se vertegenwoordigster hield een
uitstekende inleiding over "Het
agrarische gezin in de veranderende
samenleving", voor een gehoor van
mannen en vrouwen.
Het CEA vormt een mogelijkheid bij
uitstek waar men elkaar als Europe
anen ontmoeten kan. En Nederland
kan zich gelukkig prijzen met een
vertegenwoordigster als Anjo
Geluk-Geluk die daar onze stem laat
horen.
Drs. P.J. de Rooy-Janse
Eind vorig jaar heeft de PJZ Oost
Zeeuws-Vlaanderen een bezoek ge
bracht aan Londen. Eerder vorig jaar
was Parijs aan de beurt. Op vrijdag
avond 29 november vertrokken 10
Rak-ers voor een lang weekend in
de Britse hoofdstad. Onderstaand
hun wederwaardigheden.
We besluiten om eerst naar de To
wer of London te gaan. Dit is een
berucht vestingswerk dat vroeger
diende als paleis en gevangenis,
maar tegenwoordig als wapenmu
seum. Het is te zien aan de vele wa
pens, kanonnen en harnassen, dat
Engeland vroeger vele oorlogen
heeft gevoerd en zodoende over de
hele wereld koloniën bezat. Ook de
kroonjuwelen van het Koninklijk
Huis worden hier bewaard en voor
het publiek tentoongesteld in een
grote kluis, het zogenaamde Jewel
House. Op het binnenplein van de
Tower zitten raven, die volgens een
legende de Tower behoeden.
Het was ondertussen weer al na de
middag, dus de hoogste tijd om te
Schandalig vindt het NAJK de uit
spraak van minister Bukman om
nogmaals twee miljoen te bezuini
gen op de vestigingspremie. De mi
nister deed de uitspraak bij de
behandeling van de landbouwbe
groting in de Tweede Kamer naar
aanleiding van een motie waarin de
minister wordt gevraagd de bezuini
ging op de sociaal-ekonomische
voorlichting (SEV) ongedaan te
maken.
De minister steunt dit verzoek van
de Kamer niet. Mocht de bezuini
ging desondanks ongedaan worden
gemaakt, dan moet het volgens
Bukman maar ten koste gaan van
de vestigingspremie. Het NAJK
vindt het onaanvaardbaar dat na
een bezuiniging van drie miljoen nog
eens twee miljoen van opvolgers
wordt afgenomen.
gaan eten. We gaan met de metro
naar Oxford Street, een drukke win
kelstraat, waar we het echte Engel
se eten proeven. Hierna gaan we
naar het wassenbeeldenmuseum
Madame Tussaud's. Hier staat een
grote kollektie wassen beelden van
historische en beroemde personen.
Tegen de avond hebben we nog
even tijd over voor een bezoek aan
Harrod's. Dit is het grootste waren
huis van Londen, dat zeker in kerst
tijd een bezoek meer dan waard is.
Je kunt hier bijna alles kopen wat je
maar bedenken kunt. We spreken af
dat iedereen om 18.00 uur buiten
staat te wachten.
Dan met de metro terug naar het
hotel om ons wat te verfrissen om
's avonds weer de stad in te duiken
naar de Beefeater. Hier krijgen we in
een kelder van gewelven middel
eeuws te eten en te drinken, met
tussen het eten door optredens van
Redaktie Henk Tegels
ridders, narren, deernen die zorgen
voor de aanvoer van spijs en drank,
zwaardvechters, enz. ledereen ging
voldaan terug naar het hotel om te
overnachten.
Op zondagochtend was het tijd voor
een bezoek aan het politieke cen
trum van Londen. We bekijken on
der andere de Big Ben, de Houses of
Parliament, Westminster Abbey,
waar al eeuwen lang de Britse ko
ningen worden gekroond, de ambts
woning van de premier op Downing
Street 10 en de Houses of Guards.
Vervolgens wandelen we door het
St. James' Park naar Buckingham
Palace, waar temidden van duizen
den toeristen om 11.30 uur de wis
seling van de wacht plaatsvindt.
..V.sn\\N<«> 'x;; - 's'""
Van al het wandelen hebben we
toch weer honger gekregen, dus tijd
om te gaan lunchen. We komen te
recht in een restaurantje onder de
kerk St. Martin in the Fields, waar
we onder de gewelven het Engelse
eten naar binnen proberen te krij
gen. Als iedereen er genoeg van
heeft lopen we temidden van vele
duiven over Trafalgar Square naar
het metro station Charing Cross. Nu
gaan we richting Earl's Court waar
op dat moment de Royal Smithfield
Show gehouden wordt. Ook hier
zijn weer interessante ontwikkelin
gen in de landbouw te zien.
We vervolgen de lijn richting Heath
row Airport, Londens grootste inter
nationale luchthaven. Hier kijken we
vanaf de daktuinen naar het opstij
gen en landen van de verschillende
vliegtuigen. Op Heathrow lessen we
nog even onze dorst en gaan we
met de metro terug naar Londen.
We bezoeken hier nog een Kerst
markt die gezellig en sfeervol is in
gericht. We komen terug in het
hotel waar we besluiten de maaltijd
te gebruiken.
Na het Engelse diner, wat voor de
meesten toch wel even wennen is,
gaan we nog wat drinken. De vol
gende ochtend verlaten we Londen
en gaan we met de bus weer rich
ting Sheerness. Rond de middag be
reiken we de veerhaven en gaan we
terug mét de dagboot naar Neder
land. Rond 19.00 uur bereiken we
Vlissingen.
Even later gaan we weer met beide
benen op de vaste grond en worden
de organisatoren bedankt voor de
voorbereidingen van deze fantasti
sche reis naar onze westerburen.
Het bestuur
Uitzicht over de Theems vanonder een plataan. Op de achtergrond
(midden) de Big Ben.
Afd. Langstraat
7 februari: Jaarvergadering
bestuursverkiezingen.
Afd. Oost Zeeuws-Vlaanderen
25 januari: (in samenwerking met
RAK). Bezoek landbouw RAI in Am
sterdam. De bus vertrekt om 7.00
uur vanaf het Szydlowskiplein te
Axel. Terugkomst om 19.00 uur.
Kosten: f 30,—. Opgave: vóór 20
januari bij Ko de Kraker, tel.
01153-1407 of bij Wim Westerbeke,
tel. 01147-1304.
Afd. West Zeeuws-Vlaanderen
25 januari: Toneelavond. Leden voe
ren het toneelstuk 'Gevaarlijk
snoepgoed' op. Plaats: zaal Wijffels
te Schoondijke. Aanvang: 19.45
uur).
8 februari: Balavond met medewer
king van een band in Place Saint
Pierre te Nieuwvliet.
Afd. Fijnaart
17 januari: Toneelavond. Een avond
vullend programma met o.a. een
play-back stukje, het toneelstuk
'collega's in de misdaad', verloting,
avontuurlijk spel en muziek. Plaats:
De Witte Roos te Fijnaart. Aanvang:
20.00 uur. Kosten: f 10,00.
Afd. Schouwen-Duiveland
18 januari: Grote Avond met het to-_
neelstuk 'Hertjes aan het spit'. Na
afloop bal met een verloting. Plaats:
Dorpshuis te Nieuwerkerk. Aan
vang: 19.30 uur. Kosten: leden
f 5,—; niet-leden f 7,50.
Provinciaal
28 januari: HB-vergadering.
