Geïntegreerde fruitteelt binnen bereik iedere teler Tuinbouw Dit jaar weer evenwicht in vraag en aanbod spruiten Proefstations onderbrengen in koepelorganisatie Afdeling tuinbouw KNLC: Fruittelers willen endosulfan terug 11 Uitgangspunten bij het opstellen van de richtlijnen voor de geïnte greerde (milieuvriendelijke) fruitteelt is dat iedere vakkundige teler van appels en peren eraan kan voldoen, is het bij wijze van spreken niet vandaag dan toch zeker morgen. Het is de bedoeling dat uiter lijk 1 februari 1992 de richtlijnen klaar zijn, dus tijdig voor het nieu we seizoen. Dat zei NFO-direkteur Michiel Gerritsen vorige week op een informatie-avond over geïntegreerde fruitteelt in een overvolle vergaderzaal van veiling CHZ Kapelle. Het bezoekersaantal van ca. 160 (uit kantine en direktiekamer moesten stoelen worden aan gesleept) gaf weer hoe zeer de materie leeft onder de telers. De kring Zeeland/West-Brabant van de NFO had de avond georga niseerd. Het afgelopen jaar is al een voor zichtige start gemaakt met het in voeren van richtlijnen voor geïntegreerde fruitteelt in Neder land. Na dit proefjaar, dus vanaf het komend teelt- en afzetseizoen heeft de werkgroep die de richtlijnen voorbereidt de term 'milieubewuste teelt' voor ogen om mee naar buiten te treden. Het staat iedere fruitteler vrij om aan de geïntegreerde teelt mee te doen. Volgens de heer Ger ritsen is het van bijzonder groot be lang dat de sektor zelf laat zien het milieu serieus te nemen. "Als we geïntegreerd gaan telen kunnen we aan de overheid laten zien dat we op een gestruktureerde manier be zig zijn het milieu zo min mogelijk te belasten, en ons daarnaast bekom meren om de volksgezondheid. Als we zelf alles doen wat mogelijk en haalbaar is voorkomen we dat de overheid ons dwingend beperkingen gaat opleggen. Bovendien kunnen we het als marketinginstrument ge bruiken naar de konsument". De NFO-direkteur gaf aan dat geïn tegreerde fruitteelt (gf) niet iets van de laatste jaren is. In Zwitserland wordt het al 15 jaar toegepast. In 12 Europese landen is men nu bezig richtlijnen op te stellen, en tussen deze landen tracht men zoveel mo gelijk tot harmonisatie te komen. Volgens de inleider lukt het niet om tot een volledige harmonisatie te ko men, o.a. met betrekking tot de toe gestane middelen. "Er zullen altijd verschillen blijven, omdat ook de kli matologische omstandigheden ver schillen". Zowel de heer Gerritsen als voorzit ter Wim de Jager van de NFO-kring benadrukte dat geïntegreerde fruit teelt geen belemmering mag opwer pen voor de rentabiliteit op de bedrijven. Aan de kwaliteit van het geteelde produkt mag dan ook niet getornd worden. "We moeten de richtlijnen zeker van jaar tot jaar be kijken en zonodig aanpassen, wel licht zelfs binnen een teeltjaar. We moeten altijd kunnen inspelen op nieuwe ontwikkelingen". De richtlijnen hebben betrekking op tal van aspekten die met de teelt, bewaring en afzet te maken hebben. Gerritsen lichtte deze kort toe Wat betreft de middelenkeus heeft de werkgroep gekozen voor één duide lijke lijst, nl. een lijst met middelen die (onder bepaalde kondities) ge bruikt mogen worden. Verder heb ben de richtlijnen (in sommige gevallen aanbevelingen) betrekking op rassenkeuze en uitgangsmateri aal, plantsystemen, inrichting van het perceel, bodem, water en be mesting, kruidbeheersing, spuit- techniek en het daadwerkelijk terugdringen van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Het gaat erom dat er tijdens de teelt zo weinig mogelijk ingrepen nodig zijn. Spuittechniek Waarschijnlijk wordt het gebruik van de dwarsstroomtechniek verplicht in de richtlijnen van 1996. Met deze techniek kan vijf tot tien procent bespaard worden op het gebruik van chemische middelen. Vanuit de vergadering kwam de wens naar voren om de verplichting nog enkele jaren uit te stellen, omdat het 'over kapt spuiten' eraan komt. "Het is kapitaalvernietiging als we nu gaan investeren in een dwarsstroomspuit en al na enkele jaren op weer een ander systeem moeten overschake len", aldus enkele fruittelers. Gerrit sen adviseerde de telers om nu in ieder geval al zoveel mogelijk reke ning te houden met komende ont wikkelingen. "In een twee- of drie-rijensysteem kun je nog over kapt spuiten, in een vijf- rijensysteem niet meer". Telers die willen overschakelen moe ten dat weliswaar met hun hele be- De veilingen gaan de kontro/e uitvoeren over het geïntegreerd geteel de fruit (archief foto). Michiel Gerritsen. drijf doen, maar er geldt wel een overgangsfase van drie jaar. Voor bestaande beplantingen gaan ont heffingen gelden, zodat er dus geen plicht komt om boomgaarden waar in niet geïntegreerd geteeld kan worden te rooien. Dit houdt wel in dat een aantal telers straks mecha- nisaties nodig heeft voor twee systemen en dus extra kosten moet maken. De werkgroep die de richtlijnen voorbereidt beoogt in 1992 een ver plichte spuitkeuring in te voeren. Waarschijnlijk gaan de spuitfabri- kanten met een mobiele keurings installatie langs de bedrijven. De bestrijding van schurft en meel dauw lijkt in de geïntegreerde teelt nog een probleem. Er zijn nog geen rassen die én een goede kwaliteit hebben én resistent zijn. Volgens één van de aanwezigen kan geen enkele schade door meeldauw of schurft toegestaan worden en is een zgn. geleide bestrijding derhalve uit den boze. "Als ik één procent schade door meeldauw tolereer, ziet de hele boomgaard er het volgende jaar wit van. Dat kun je niet hebben. Het is ook uit milieu-oogpunt on voordelig want je moet veel meer spuiten om de schimmel er weer onder te krijgen. Hetzelfde geldt voor de schurft", aldus de teler. Milieuboekhouding Fruittelers die geïntegreerd gaan te len moeten een milieuboekhouding De pluk van spruiten is dit jaar lo nend. Afgelopen 3 jaar lag de prijs onder de gulden. Nu blijft de uitbe taling met gemiddeld f 1,10 stabiel. Belangrijke reden hiervoor is dat het areaal niet boven de 5000 ha uitkomt. Bij de familie Nouws te Etten-Leur zitten jaarlijks 2 ha spruiten in het bouwplan. In hoofdzaak wordt ver der naast spinazie en prei bospeen verbouwd. 'De opbrengst van de spruiten valt met 12 ton wat tegen', vertelt de heer J. Nouws. 'Normaal gesproken komt er 15 ton van een ha. Vooral die stukken die zijn aan- gedroogd vallen tegen. Op vochtop- gevende grond is de opbrengst goed. Hierdoor is de sortering ge middeld genomen aan de fijne kant. De prijs maakt overigens veel goed'. De heer Nouws merkt nog op dat het areaal spruiten in de streek fors is afgenomen. Landelijk gezien zijn door de zware nachtvorst van begin april veel vroe ge spruiten bevroren. Waar ze de koude hebben overleefd is een ge deelte door gaan schieten. Door de koude weersomstandigheden van juni en begin juli hebben luizen wei nig problemen gegeven. Ook slak ken hebben weinig schade toegebracht. Plaatselijk zijn de spruiten aangetast door witte schimmel en zwarte stip. Het sorte ren verloopt op de meeste plaatsen vlot. Er is weinig uitval. Met een eenvoudige sorteermachine kan per uur, met 3 personen, 500 kg gesor teerd worden. Op de veiling bestaat de aanvoer voor 90% uit de kwali teit A 1-2. ASF-normen De traditionele spruitentelers hopen dat voor de volgende jaren het are aal niet groeit. Eind jaren tachtig bleek 6000 ha een oppervlakte waarvoor geen afzet was. Een fak- tor die uitbreiding min of meer te gengaat zijn de verscherpte ASF-normen. Het uurtarief voor los se medewerkers is dermate hoog geworden dat een aantal telers heeft afgehaakt. Anderen hebben het eigen areaal ingekrompen en sorteren alleen nog in familiever band. Schaalverkleining blijkt hier het financiële resultaat te verhogen. De afdeling tuinbouw van het KNLC vindt het een goede zaak als het on derzoek op de verschillende proefstations zelfstandiger ten op zichte van de overheid komt te staan. Ook kan het voordelen ople veren als er één of twee overkoepe lende organisaties voor de proefstations komen. Die kunnen dan, behalve voor personeel en ma terieel, ook voor een betere koördi- natie tussen het onderzoek zorgen. De afzonderlijke besturen van de proefstations missen nu wel eens de grote lijn in het totale onderzoek, zo werd gesteld. "In een koepel kan de totale problematiek beter op tafel komen". De samenwerking tussen de proefstations in Naaldwijk en Aalsmeer, waar volgend jaar één bestuur en op termijn één proefsta tion zou moeten ontstaan, werpt wat dat betreft duidelijk vruchten af. Waar de beide proefstations el kaar vroeger nog wel eens wilden bekonkurreren spelen ze nu adequa ter in op nieuwe problemen. De heer en mevrouw Nouws uit Etten-Leur bezig met het sorteren van spruiten bij gaan houden ten aanzien van di verse waarnemingen en het gebruik van de gewasbeschermingsmidde len. De werkgroep is bezig een re gistratiesysteem op te stellen waar de telers mee uit de voeten kunnen. De veiling gaat de kontrole uitvoe ren. Uiteraard staat het ook niet- veilingleden vrij om geïntegreerd fruit te gaan telen en af te zetten, maar ze moeten dan zelf voor een sluitend kontrolesysteem zorgen. Het komend jaar komen er landelijk speciaal ten behoeve van de fruit teelt zes mensjaren beschikbaar voor het begeleiden en ondersteu nen van de veilingen bij het uitvoe ren van deze kontrole, het doen van steekproeven, analyses, e.d. Keurmerk In 1991 is er nog te weinig geïnte greerd geteeld fruit aangevoerd om er al een keurmerk voor te hanteren, al is er wel op bescheiden schaal een proefmerkje geweest. Het is nog niet zeker of straks alleen klas se I fruit onder het keurmerk mag vallen, of ook klasse II. Gerritsen: "Uit marketingoogpunt verdient het voorkeur om alleen klasse I fruit aan te bieden onder het keurmerk van geïntegreerd geteeld fruit, maar wellicht dat we op basis van de wens van de meerderheid van de Nederlandse fruittelers voorstellen om ook klasse II fruit mee te laten doen. Met een andere marktbena dering, dat wel, maar de diskussie over klasse II moeten we nog voeren". De NFO-direkteur legde een zwaar accent op de uitstraling van de geïn tegreerde teelt naar de konsument. "Zo moeten we ook geen Alar meer gebruiken, niet tijdens de opkweek van de boom en niet tijdens de teelt. Of het nu terecht is of niet, de kon sument heeft zijn bedenkingen over dit middel en dat moeten we onder ogen zien. Als we het zouden toestaan zou dat al tijdens de eerste presentatie afbreuk doen aan het geïntegreerde geteelde produkt". Veel fruittelers willen graag dat het insecten- en rupsenmiddel endosul fan weer toegestaan wordt. Dat bleek tijdens de NFO- informatiebijeenkomst over geïnte greerde fruitteelt in de veiling CHZ Kapelle vorige week donderdag. 'Endosulfan is een voor het milieu onschadelijk middel, het moet al leen niet in het oppervlaktewater te recht komen. Enkele jaren geleden heeft een teler daar per ongeluk een fout mee gemaakt, met als gevolg vissterfte. Mede onder druk van de publieke opinie is het middel toen verboden', aldus een teler. Michiel Gerritsen van de NFO en lid van de werkgroep die de richtlijnen voor geïntegreerde fruitteelt voorbe reidt, zei dat de werkgroep gaat in ventariseren welke middelen er in het Meerjarenplan Gewasbescher ming allemaal verboden worden en welke er nog1 overblijven. 'Als het met de overblijvende niet meer kan gaan we wellicht proberen endosul fan terug te krijgen', aldus de heer Gerritsen. De telers benadrukten dat het kun nen beschikken over goede midde len ook uit milieu-oogpunt de voorkeur verdient. 'Als ik nu drie keer met een 'zacht' middel moet spuiten tegen een insect terwijl ik met een iets minder milieuvriende lijk middel toe zou kunnen met één keer, met misschien nog wel een beter resultaat, dan wil ik nog wel eens weten wat voor het milieu het beste is', aldus een van de aanwezi gen. Er bestaat veel onvrede over het toelatingsbeleid voor nieuwe 'middelen. Jaarlijks komen er slechts een of twee nieuwe bij. 'Geen oude middelen weg voor er nieuwe zijn', zo stelde een fruitteler.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1991 | | pagina 11