WW
Uit de praktijk
Veel jonge percelen graszaad mislukt
Goede grond blijft
gevraagd en duur
Meer klandizie
voor vroegere
dorpssmid
Teunisbloemen 'in de stuik'
Steeds krappere marges
6
Het is echt bamisweer, zeggen ze
hier in 'T LAND VAN AXEL. wan
neer deze tijd van het jaar de regen
en hagelbuien tegen de ruiten strie
men. Want dit weekend is het er
dan toch van gekomen. Reeds vori
ge week was ons door de diverse
weervoorspellers veel regen en
storm aangekondigd, maar dat viel
met het aantal millimeters neerslag
wel mee en ook de storm bereikte
hier niet de kracht die was toe
gezegd.
Toch veroorzaken dit soort berich
ten, in deze tijd van het jaar, wat pa
niek onder boeren. Toch zeker
wanneer er nog heel wat zaken op
het land staan en er nog heel wat
aardappelen in de grond zitten. De
loonwerkers worden dan licht ver
weten juist weer eerst naar de buur
man te gaan, om wat voor reden
dan ook. Het is voor deze mensen in
die omstandigheden een opgave om
het hoofd koel te houden. Maar zo
als gezegd de weergoden waren
ons gunstig gezind en er kon de
voorbije week toch veel werk verzet
worden. Aardappelen zijn er toch
veel gerooid nu, ondanks dat de ca
paciteit niet zo hoog meer is in deze
tijd van het jaar. Er is ook een begin
gemaakt met het dorsen van de teu
nisbloem, degene die op het zwad
liggen schijnen toch wat eerder
dorsbaar te zijn dan degene welke
gestuikt staan te drogen.
Ook de inzaai van tarwe is begon
nen. Er schijnt veel vraag te zijn
naar het nieuwe ras Ritmo. Wanneer
het weer het toelaat zal er toch
weer heel wat wintertarwe uitge
zaaid worden, ook al omdat er van
het vorig najaar of afgelopen voor
jaar ingezaaid graszaad voor zaai
zaadvermeerdering maar weinig
percelen kunnen blijven liggen.
Graszaadteeltdeskundigen schatten
dat er van het ingezaaide areaal zo'r,
zeventig procent is of moet worden
uitgereden.
En er zijn nog steeds geen alterna
tieven. Of is het misschien de cicho-
reiteelt die volgend jaar fors zal
uitbreiden? Toch rijzen ook hier wat
vragen. Want hoe zit dat met de
vruchtwisseling t.o.v. suikerbieten in
verband met het bietencystenaaltje?
En op lichtere gronden waar juist de
cichorei goed geteeld kan worden,
maar waar dikwijls ook veel kamille
voorkomt? Want ook in de witlof
teelt is kamille moeilijk chemisch te
bestrijden. En is witlof niet nauw
verwant aan de cichorei, ja toch?
Toch wanneer de nieuwe fabriek in
Roosendaal volgend jaar 3.000 ha
gaat verwerken, is dat niet niks. Het
geeft toch een beetje hoop, want op
deze 3.000 ha kunnen in elk geval
geen andere vrije produkten geteeld
werden, waarvan de markt toch al
overvoerd is.
Alhoewel men niet al te opti
mistisch mag zijn nu er in deze tijd
van afstanden geen sprake meer is.
Immers Oost-Europa is dichtbij te
genwoordig. En ook Poolse of Turk
se appels worden hier ingevoerd, en
naar men beweerd zijn ze moeilijk
van Hollandse appels te onderschei
den, zeker niet als er een Hollands
etiket wordt opgeplakt!
De akkers op WALCHEREN worder.
met de dag leger, de aardappel
oogst is onder invloed van het
prachtige herfstweer in een record
tijd zo goed als geboren, enkele per
celen die rechtstreeks naar
verwerkingsfabrieken moeten,
staan nog in de grond, terwijl enige
'laatrooiers' het karwei nog moeten
afmaken. Dan rest nog globaal de
helft van het bietenareaal te rooien
en de oogst van grove bulkproduk-
ten nadert zijn einde.
Van de afgelopen campagne blijkt
dat we in ons gebied cumulatief op
15,5% suiker zitten met een win-
baarheidscijfer dat tegen de 85 aan
loopt. Gemiddeld genomen kunnen
we rekenen op een goede bietenop
brengst in ons district. Op oude
weidegrond en bij gebruik van (te)
veel organische mest is het suiker
gehalte en de winbaarheid negatief
beïnvloed, daartegen de wortelop
brengst evenredig positief. Niet de
voordeligste manier van bietentelen,
De snijmais in WEST BRABANT
ZUID zit in de kuil. Echt ideaal ver
liep het hakselen op menig perceel
niet. Door stengelrot was veel mais
gaan legeren. Stengelrot en builen-
brand zijn dit jaar veelvuldig voorge
komen. Mogelijk dat de slechte
groeiomstandigheden tot half juli
hiervan de oorzaak waren.
Vooral builenbrand ziet de veehou
der niet graag in de kuil omdat dat
schimmelplekken geeft. Enkele vee
houders hebben dan ook voor het
hakselen de aangetaste kolven eruit
gehakt. Hoewel er nog geen analy
ses bekend zijn verwacht men min
der voederwaarde. Een
melkveehouder die vroeg gehakseld
heeft en inmiddels al aan het voeren
is liet weten dat het vee meer mas
sa naar binnen werkt dan vorig jaar.
De opbrengst van de voederbieten
ligt aanmerkelijk lager dan vorig jaar.
Vooral de specifieke rassen die ma
chinaal te rooien zijn vallen in ver
houding tegen. Het zijn ook dit jaar
weer de traditionele voederbieten,
die hoog boven de grond uitsteken,
die de kilo's geven. Hoewel het
droge-stofgehalte met 12% zo'n
4-6% lager ligt dan de andere ras
sen maken de kilo's de minderwaar
de aan voederwaarde ruimschoots
goed. Belangrijk negatief punt is dat
zij met de hand gerooid dienen te
worden daar anders de bewaarbaar-
heid te wensen overlaat. Zodra er
rocimachines in de handel komen
die voederbieten zonder beschadi
ging kunnen rooien zal het areaal
flink stijgen. Nu moeten machinaal
gerooide bieten vaak snel opge
voerd worden omdat rotting in de
kuil optreedt. Voederbieten gelijktij
dig inkuilen met snijmais is organi
satorisch moeilijk haalbaar. De
maissilo moet dan te lang openblij
ven. Veehouders die al een paar jaar
voederbieten telen zijn qua op
brengst tevreden. Omgerekend
komt er meer VEM van een hectare
dan met snijmais.
Binnen de landbouwmechanisatie-
bedrijven begint de 'collegialiteit'
plaats te maken voor rivaliteit. Nu er
binnen alle sectoren van de land- en
tuinbouw minder verdiend wordt
kijkt men met meer aandacht naar
de reparatiekosten. Vooral de grote
mechanisatiebedrijven beginnen
hier de dupe van te worden. Het zijn
nu de eenmanszaken, de vroegere
dorpssmid, die aanmerkelijk meer
klandizie krijgt. Een veel lager uurta
rief, lagere prijzen voor onderdelen
en vaak 24-uursservice maken het
voor de boer aantrekkelijk met
werktuigen te verhuizen. Vast staat
nu al wel dat met het snel teruglo
pen van de landbouwbedrijven een
aantal toeleveringsbedrijven overbo
dig is. 'Wie zal overleven', is ook
daar al een tijdje onderwerp van
gesprek.
De eerste teunisbloemen zijn gedorst. Het zwadmaaien en daarna dorsen vindt steeds meer opgang, in
plaats van doodspuiten of binderen en in de stuik zetten. Dat laatste vraagt veel arbeid maar geeft wel
licht we! de meeste oogstzekerheid.
Het is alweer geruime tijd geleden,
dat ik als één van de praktijkschrij
vers NOORD-BEVELAND voor u een
artikeltje geschreven heb. Er is dan
ook heel wat gebeurd in die tussen
tijd. Een prachtige zomer, een goed
verlopen zomeroogst, maar te
droog voor de najaarsprodukten.
Maar ja, je kunt niet alles hebben.
Hooi- en stroprijzen lagen dit jaar op
een hoger niveau dan het afgelopen
jaar, waardoor voor diegenen, die
over de apparatuur voor fouragever-
werking beschikken, wat extra geld
te verdienen viel.
Na de zomeroogst kwam de aardap
peloogst en uienrooiperiode maar
slecht op gang. Dit juist ook vanwe
ge de droogte. De aardappeloogst
was trouwens op de meeste bedrij
ven maar net op tijd binnen. Eerst
was het te droog om te rooien en
hebben we moeten wachten tot het
genoeg geregend had en later werd
het voor de zware gronden op ons
eiland toch te nat waardoor de rooi-
omstandigheden niet meer goed
waren. Zelf boer ik op zavelgronden
en deze rooiden na de eerste regens
prima. De aardappelen waren weer
wat bekleed. De kg-opbrengst viel
niet tegen. Geen topper, maar ook
niet slecht.
Afgelopen week zijn ook teunisbloe
men gedorst, na eerst te zijn ge-
zwadmaaid. Van kg-opbrengsten is
nog weinig bekend, maar met
zwadmaaien is een hoge opbrengst
d.m.v. minder oogstverliezen mis
schien wel realiseerbaar. In ieder ge
val vraagt het minder arbeid dan
binderen en 'in de hoop' zetten. Bij
deze methode was ook het dorsen
een tamelijk tijdrovende bezigheid,
terwijl ook bij een herfststorm zaad-
verlies optrad. Bieten zijn er ook al
geoogst. Op de verdrogende gron
den hebben ze het maar lelijk laten
afweten, waardoor kg-opbrengst en
gehalte aldaar lager liggen.
We hebben ook de indeling 'zandge
bieden' gehad. Protest was amper
mogelijk, gezien de te korte in-
schrijfperiode. Je bent er maar mooi
klaar mee als jouw grond tot 'zand
grond' aangewezen is. Naast een
vermoedelijke waardedaling bij vrije
verkoop zijn er natuurlijk veel meer
praktische bezwaren aan verbon
den. Kortere uitrijperiode van de
mest is natuurlijk de grootste handi
cap, die hiermee gemoeid is. Het is
best mogelijk dat de oogstbare ge-,
wassen nog niet alle het veld ge
ruimd hebben, terwijl op dat
moment de uitrijperiode verstrijkt of
dat het voor die datum arbeidstech-
nisch moeilijk rond te zetten is. Je
moet per slot van rekening na uitrij
den ook binnen 24 uur onder
werken.
Vanuit de 'zandgronden' kom je dan
automatisch bij de mestwetgeving
terecht. Deze nota gaat iedere agra
rische ondernemer aan en in de toe
komst zullen alle normen nog
behoorlijk aangescherpt worden
door het ministerie. Terug naar de
natuur, milieubewust 'denken en
werken is de slogan tegenwoordig.
Minder kunstmest. Hoe was het
dan ook alweer met natuurmest?
Als je dan van het één minder moet,
zou je toch van het ander meer
moeten mogen om de plantenvoe
ding optimaal te houden.
Enfin, inmiddels zijn we weer volop
aan het ploegen voor het zaaiklaar-
maken en inzaaien van de wintertar
we oogst 1992 met vermoedelijk
weer lagere prijzen dan oogst 1991,
want MacSharry z'n plannen zijn
niet mis. Als boer zoeken wij dus al
lemaal naar alternatieve en/of
kostenbesparende maatregelen.
Voor een enkeling is er misschien
nog wat te regelen aan de op
brengstenzijde. Volgens het boek-
houdbureau zitten er nog grote
verschillen in de financiële op
brengsten/ha tussen de bedrijven.
Maar ja, hier komt natuurlijk naast
de bedrijfsstructuur, ook het onder
nemerschap om de hoek kijken,
waarbij de één meer rekent en de
ander liever op het land of in de stal
werkt. Beide zal in de toekomst no
dig zijn. Alleen wordt het rekenwerk
steeds belangrijker, gezien de
steeds krapper wordende marges.
in verband met kwaliteitsbetalings-
effecten. Past men wisselbouw
toe en beschikt men over drijfmest
dan is het ook een kwestie van re
kenen in samenhang met de totale
bedrijfsvoering.
i
.fï'hlHH
Was het zo dat ruim een decennium
geleden, toen de bietenlaadplaats
Middelburg nog open was, er veel
landbouwverkeer naar die plaats
optrok tijdens de campagne, nu met
het rechtstreeks vervoer naar de fa
briek is het verkeersbeeld rustiger.
De stadsroute wordt zoveel mogelijk
vermeden door via het noorden of
het zuiden ons gebied te verlaten
richting fabrieken. Tijdens de aard
appeloogst, die overigens veel kor
ter is, zien we wel landbouwverkeer
en wegtransport naar de Aardappel
B.V. in diezelfde plaats. De kwaliteit
van de boerentractie is in die tus
sentijd overigens veel verbeterd,
wat de verkeersveiligheid ten goede
komt.
De meeste teunisbloemen liggen in
het zwad, een klein gedeelte is op
stam doodgespoten of gehinderd en
aan hokken gezet. Wat de beste
methode is zal blijken, maar zal ook
per jaar verschillen door de weers
omstandigheden. De inzaai van win
tertarwe is op gang gekomen, als je
granen in je bouwplan hebt (wie
niet) geldt in het algemeen als je on
der goede omstandigheden winter
graan kunt zaaien je al een eind op
weg bent. Daarentegen kunnen zo
mergranen, met name brouwgerst,
een hoger saldo geven mits men
vroeg kan zaaien. Daar mankeert
het juist nogal eens aan in ons ge
bied op de moeilijk bewerkbare
gronden.
Over granen gesproken: het blijkt
dat er altijd nog vraag is naar goede
landbouwgrond vanuit de collega's.
Publiekelijk en onderhands worden
stijve prijzen gegeven, ieder maakt
voor zichzelf uit wat gegeven kan
worden. De vraag is er, het aanbod
staat niet in verhouding. De markt
doet zijn werk, een al oud gegeven.
Daarentegen zijn minder kwalitatie
ve gronden moeilijk verkoopbaar op
een lagere prijsniveau.
De uitgave van de éénjarige pacht
gronden van BBL is weer een feit op
een toch wel laat tijdstip. De animo
hiervoor is groot. Gelukkig is het
verantwoordelijkheidsgevoel onder
de collega's wat betreft het onder
houd van deze gronden goed, in te
genstelling met de mening hierover
uit andere gebieden door praktijk
schrijver enkele weken geleden. La
ten we het zo houden, het is enkel
maar ten voordele, nu en in de
toekomst.
Hoe het in de toekomst moet met
het landinrichtingsplan van ons ge
bied, daar maken velen zich zorgen
over. Hoe verder in de tijd, hoe meer
men verspeelt en hoe minder geld er
ter beschikking komt uit het politie
ke circuit. Produktie-landbouw is
uit, natuur is in. Wie de politiek-
maar een beetje volgt ziet het aan
komen. Na het inspraakritueel van
afgelopen winter, heeft de commis
sie zich weer in stilte teruggetrok
ken en in nevelen gehuld. Zeker is
wel, dat als men ondernemer wil
blijven men zelf de grootst mogelijke
aktiviteiten moet plegen om de za
ken voor elkaar te krijgen. Velen
hoopten dat de op de rails staande
ontwikkelingsplannen voor ons ge
bied op wat kortere termijn perspec
tief zouden bieden.
