Uit de praktijk
Distels en zandkaarten
Droogte maakt 'röntgenfoto' van het landschap
Krachten bundelen binnen KNLC
Het platteland is prachtig
Bij dit schrijven in de eerste week
van september is het met de oogst-
werkzaamheden op SCHOUWEN-
DUIVELAND voorlopig gedaan, de
balans opmakend moet men toch
constateren dat alles zeer matig ge
weest is. De tarwe-opbrengst ligt
gemiddeld toch wel zo'n 1000 tot
1200 kg lager dan het gemiddelde
van de voorgaande jaren.
Zeker een baktarweras als Urban is
danig tegengevallen en de prijs zal
heel wat hoger moeten liggen om
de in vergelijking met rassen als Ar-
minda en Obelisk veel lagere op
brengst te compenseren.
Gerst gaf opbrengsten tussen de
3000 en 7Ó00 kg/ha met enkele
uitschieters boven de 7500 kg. Het
percentage brouwgerst viel op de
meeste percelen zwaar tegen. Erw
ten waren over de gehele linie
slecht. Na wekenlang geen regen
van betekenis gehad te hebben
wordt het nu toch wel zeer droog.
Aardappels gaan vanzelf dood.
Groei zit er weinig meer in. Het lijkt
daarom verstandig die aardappels
die nog niet dood gespoten zijn
maar zo snel mogelijk dood te spui
ten, waarvoor: Purivel het meest
veilige middel lijkt, maar men moet
wel wat langer met rooien wachten.
Wanneer het echter niet regent zal
men toch op weinig plaatsen kun
nen rooien, zeker die aardappels die
voor langere bewaring bestemd zijn.
Opbrengst van de aardappels zal ze
ker op een lager niveau liggen dan
voorgaande jaren.
Bij de uien hetzelfde verhaal. Deze
week zullen veel uien gerooid wor
den. De opbrengst zal gemiddeld
wel eens ruim 1/3 lager kunnen zijn
dan voorgaande jaren. Het ene per
ceel heeft plekken van de vele regen
van enkele maanden geleden. Het
andere heeft last van verdroging en
er zullen weinig percelen zijn die een
topopbrengst geven. Ondanks deze
gegevens reageert de prijs nog maar
weinig men gaat nu pas beseffen
hoe weinig handel er nog maar over
is.
Allen zijn zeer voorzichtig en op
voorraad wordt weinig gekocht ze
ker bij de uien. Een paar jaren gele
den hadden we nog enkele grote
bedrijven die soms 10 tot 20.000
ton uien van het land kochten. Dit is
verleden tijd en diegenen die geen
opslag hebben zijn zo goed als aan
de willekeur overgeleverd.
De bieten staan er overwegend re
delijk bij, al gaan er nu toch al wat
percelen droogteverschijnselen ver
tonen. De berichten gaan dat er
toch nog al wat animo is voor de
vroege levering, men moet niet ver
geten dat het toch enkele weken la
ter is dan vorig jaar.
De veehouderij kampt met verdorde
weilanden en zeer weinig gras, en
menigeen moet noodgedwongen
zijn wintervoorraad aanspreken. On
danks het koude voorjaar en de
droogte heeft de mais het nog rede
lijk goed gedaan.
Over de aangemerkte gebieden van
de zgn. zandkaarten is de iaatste tijd
wat meer duidelijkheid gekomen en
er zijn op het eiland toch nog al wat
percelen die hier in vallen. Het lijkt
er op dat de heren ambtenaren
maar wat potloodstrepen gezet
hebben, gronden aan de ene kant
van de weg vallen er onder terwijl
de grond aan de andere kant van
dezelfde samenstelling er weer bui
ten vallen. Een ding is echter wel
duidelijk: het is juist die grond die de
organische bemesting het hardst
nodig hebben, want juist hiermee is
het opbrengstvermogen van deze
gronden ver naar boven gegaan.
Verder behoren veel van deze gron
den toe aan veehouders of aan
landbouwers met intensieve vee
houderij. Veel van deze gronden zijn
in het verleden voor een hoge prijs
aangekocht omdat men hierop altijd
zijn mest kon uitrijden.
Al met al voor diegenen die ingete
kend zijn een treurige zaak, ze zijn in
feite aan de willekeur overgeleverd.
Men blijft met de mest zitten en het
opbrengstvermogen van de grond
gaat naar beneden. En als men deze
grond zou willen verkopen zal de
prijs vele duizenden guldens lager
liggen dan voorheen.
Ook kwam ik deze week een intern
stuk tegen van Provinciale Staten
waaruit bleek dat men druk bezig is
de distelverordening aan de kant te
zetten. Het is nu al een flinke on
kruidbende langs wegen, bermen
en natuurterreinen. Bij afschaffing
van deze verordening kan men nog
meer onkruidzaad kweken en de
boer zal weer het gelag betalen.
Hetzelfde geld voor braakgelegde
gronden, ook hier ziet men dikwijls
het onkruid welig groeien en als
men zo'n buurman heeft behoort
men tot de gelukkigen!
De graanoogst is aan de kant, het
stro is geruimd. De aardappeloogst
is, op wat vroeg te rooien partijen
na, nog niet begonnen. We verkeren
op NOORD-BEVELAND in een rusti
ge tijd tussen twee veldslagen.
Er is echter werk genoeg aard de
winkel: kippemest uitrijden en in
werken, groenbemesters zaaien en
bemesten en kali strooien. Degenen
die vlas hebben moeten veelal nog
persen en/of bollen dorsen. Verder is
er op de bedrijven nog wel wat op
orde te brengen /oordat de aardap
pels kunnen worden gerooid.
AÜSS wat vVS nu nöy nodig nebben
is regen. Om aardappels en uien te
kunnen rooien zonder schade, maar
ook om nog iets tot z'n recht te la
ten komen van groenbemesters.
Onder dekvrucht gezaaid gras groeit
niet. Wikken in erwten- en gras
zaadstoppel komen maar half bo
ven. Er is veel gele mosterd gezaaid
en veelal met kippemest en gehak-
seld stro ondergewerkt. Een mooi
systeem met vrij grote bedrijfszeker
heid. Nu moeten we ons afvragen
of het nog op tijd boven zal komen
en of we het zaad niet beter in de
zak hadden kunnen laten zitten. De
zaadteler en de handel hebben er in
ieder geval aan verdiend.
In een droogte-periode is het altijd
interessant om het landschap te be
kijken. Alle mankementen komen
voor de dag met een overzicht van
vroegere kreken, sloten en drainbui-
zen. Als het ware een röntgenfoto
van de percelen. Als we er van uit
gaan dat sterk verdrogende perce
len ook nitraatgevoelig zijn, kunnen
we nu zien hoe volstrekt onwille
keurig en globaal deze gebieden op
de zandkaarten zijn ingetekend.
Op 1 september j.l. is de tweede fa
se meststoffenbesluit ingegaan.
Voor dit seizoen zal het niet veel in
vloed meer hebben. Maar hoe zal
het volgend jaar uitpakken? Gaan
we dan echt 5 ton mest per ha
uitstrooien? Of gebruiken we het
helemaal niet meer? Het zal mis
schien opbrengst aan aardappelen
kosten, maar de kwaliteit zal er ze
ker niet onder lijden. Voor organi
sche stof is stro, met een waarde
van f 55,— per ton, een goedkoop
alternatief.
Verder kunnen we de wet gebruiken
zoals die letterlijk is opgesteld:
Bouwland met gras er op is gras
land, met alle voor- en nadelen van
Nu de drukte van de graanoogst
achter de rug is, genieten we nog
steeds van het prachtige nazomer-
weer. In de laatste twee weken is er
ook in OOST ZUID-BEVELAND
geen regen gevallen. Voor de mens
weliswaar aangenaam, voor de ge
wassen die nog op het veld staan
en het grasland zeker niet. De teke
nen van de droogte zijn dan ook
goed zichtbaar.
De graanoogst is dankzij de weers
omstandigheden vlot verlopen, de
opbrengsten wisselend, vooral in de
gerst kwam dit duidelijk naar voren.
Door de hevige onweers- en regen
buien in de vroege zomer was op
veel plaatsen de gerst tegen de
grond geslagen, wat de opbrengst
en kwaliteit niet ten goede kwamen.
De wintertarwe is wat steviger en
had minder last van het weer. De
gemiddelde opbrengst was goed,
mits er vroeg gezaaid was. De laat
gezaaide tarwe was aanzienlijk min
der, door de hoge temperaturen
voor de oogst is deze op veel plaat
sen verbrand, wat inhoudt dat er
minder kilo's gedorst worden, de
kwaliteit van dit graan is dan ook
veel minder dan de vroeggezaaida
Vorig jaar zagen we hetzelfde beeld.
De voorlichting geeft dan wel aan,
later te zaaien in verband met
bespuitingen, maar als de weersom
standigheden zijn als de laatste ja
ren, komt dit niet altijd gunstig uit,
en het is toch uiteindelijk het saldo
waar het om gaat. Op percelen waar
vogels veel schade aangericht had
den was dit goed in de opbrengst te
merken.
De oogst van bruine bonen komt op
gang. Het maaien hiervan geeft op
sommige plaatsen problemen van
wege de harde grond. Het hand
werk wat bij de bruine bonenoogst
in ons gebied in de vorm van ruite-
ren gedaan werd, wordt meer en
meer achterwege gelaten. Vanwege
het goede weer worden ze gemaaid
en uit het zwad gedorst. Over de
opbrengst is nog weinig te zeggen,
maar zoals dit jaar ook geldt voor
andere peulvruchten, wordt hier ook
een lagere opbrengst verwacht.
De aardappeloogst komt ook in
zicht. Veel percelen zijn al aan het
afsterven en er wordt een begin ge
maakt met doodspuiten. Het rooien
zal bij deze weersomstandigheden
niet meevallen of zelfs onmogelijk
zijn. Het wachten is op een flinke
bui regen. Op percelen waar niet be
regend is, en dat is in ons gebied
nauwelijks, zal de sortering aan de
fijne kant zijn. De prijs kan hier veel
goed maken, hopen wij. Als het
gaat regenen kunnen de suikerbie
ten nog wel profijt hebben van wat
water, wat dan gelijk inhoudt daling
van het suikergehalte. Het komt niet
zo vaak voor dat er een jaar is waar
in alles loopt zoals we zouden wil
len. Maar misschien is dat één van
de redenen wat het boerenvak boei
end houdt.
Deze week kwam het LEI uit met
publikaties over inkomens in de
landbouw. We worden in deze publi-
katie gemiddeld genomen, en geluk
kig zijn er takken waar het goed
gaat, voor de akkerbouw is dit zeker
niet het geval. Hogere opbrengst
maar lager inkomen. Lang kan dit
niet doorgaan, we zijn onszelf aan
het opeten. En hoe vertaal je dat
aan niet-agrariërs, die opmerken dat
het nogal meevalt en je dus niet te
klagen hebt, want zij lezen alleen de
kop in de krant. Het LEI zou veel
zorgvuldiger om moeten gaan met
deze cijfers.
Tot slot nog dit, het KNLC geeft aan
niet verder te gaan met het vormen
van een landbouwfederatie. Een
juist besluit, denk ik. Want extra
vergaderen en extra kosten daar zijn
we niet mee geholpen. Aan de an
dere kant jammer dat we in zo'n
klein land als het onze de krachten
niet willen bundelen om samen op te
komen voor onze agrarische belan
gen, wat nu en in de toekomst zo hard
nodig zal zijn.
dien, zoals uitrijverbod in oktober,
november en december, maar geen
onderwerkplicht de rest van het jaar
en een maximum van 200 kg P205
per ha per jaar.
Er zijn nog weinig aardappelen
doodgespoten ondanks het feit dat
de meeste reeds op natuurlijke wijze
grotendeels afgestorven zijn. Men
hoopt blijkbaar nog op enige groei,
hoewel dit met deze droogte, wel
utopisch zal zijn. Of het moet zijn
dat velen i.v.m. naveleindrot hebben
gespoten met purivel. Dit middel
werkt dit jaar zo langzaam dat we
ons afvragen of het wei werkt. Wat
zullen de gevolgen van de weersom
standigheden (eerst nat dan droog)
zijn op de opbrengst en de kwaliteit
van suikerbieten, uien en aardappe
len? Bieten vallen misschien nog
mee, zaaiuien en aardappelen kun
nen geen topopbrengsten meer le
veren, de augustusgroei is
grotendeels gemist. Zullen we ze
zonder schade uit de grond kunnen
krijgen? En hoe zit het met blauw-
gevoeligheid en bewaarbaarheid.
We herinneren ons het artikel in de
PZC een paar maanden terug, waar
in van ZLM-zijde een grote aardap
peloogst werd voorspeld en
dientengevolge lage prijzen. Het kan
verkeren.. Het is de vraag Gf dSfgéiij-
ke uitspraken verstandig zijn in ver
band met prijszetting. Wel eens
gehoord van 'self fulfilling
prophecy'.
Een landschap om trots op te
zijn, zeer afwisselend met veelal
mooi beplante dijken, verspreid
liggende boerderijen, beplant
met meestal een ruime erfbe-
planting en goed onderhouden
tuinen. Een wegennet dat past in
deze tijd met een struik- of
boombeplanting, waar dit nodig
wordt geacht. Boomgaarden in
complexen maar ook verspreid
door de provincie. Wie geniet er
niet van zo'n landschap! Ook de
gewassen op de velden met hun
veelkleurige schakeringen en
kleuren groen in het voorjaar,
met de verschillende kleuren bij
het oogstrijp worden. Prachtig.
Ook het grazende vee in de wei
landen is iets waar ieder mens
van geniet.
Wanneer je er oog voor hebt,
dan kun je genieten van de die
ren in het veld, die soms spelen,
soms vechten, vaak luisteren,
ook hoor je ze de geluiden voort
brengen eigen aan het betref
fende dier. We doelen hierbij op
de dieren die in het wild leven.
Het platteland is prachtig. De na
tuur en het landschap zijn 'in'.
Men spreekt of hoort met
respekt te spreken over de boer
als maker van het landschap.
Veel buitenstaanders weten dat
de agrariër zich inzet voor dat
landschap en zich er medever
antwoordelijk voor voelt. Zij
hebben er begrip voor dat dit
een landschap blijft waar de
boer mede verantwoordelijkheid
voor draagt en in de agrarische
gebieden bepaalt hoe het land er
uit zal zien. In het agrarisch ge
bied, waar hij moet leven, wer
ken en zijn inkomen verdienen.
Met andere woorden dat hij be
paalt wat er zal leven en groeien
op een wijze en op een manier
die maatschappelijk verant
woord is.
Verspreid in het landschap zijn er
gebieden waar alleen de natuur
de boventoon voert en de land
bouw een ondergeschikte rol
speelt. Deze gebieden worden of
zijn aangekocht door de overheid
en worden beheerd door bijvoor
beeld het Zeeuws of Brabants
Landschap, Natuurmonumenten
ed. Buitenstaander heeft be
merkt dat indien deze gebieden
op vrijwillige basis worden aan
gekocht of als de agrariër die er
met zijn grond in ligt wordt ge
compenseerd in het agrarisch
gebied, deze daar geen enkele
moeite mee heeft. Het is wel
jammer dat de bordjes "Verbo
den Toegang" deze gebieden
ontsieren, evenals de afrasterin
gen waarvan je je soms afvraagt
of er olifanten achter moeten
blijven. De maatschappelijke be
trokkenheid is op deze wijze erg
ver te zoeken.
De vraag rijst dan wel eens of
deze gebieden voldoende maat
schappelijk draagvlak zullen be
houden om de financiële last te
dragen die aankoop en beheer
met zich meebrengen. Deskun
digen berekenden dat (zonder de
rentelasten van de verworven
gronden erbij te betrekken), in
dien de plannen bij ongewijzigd
beleid worden uitgevoerd wat
betreft de reservaats- en natuur
ontwikkelingsgebieden, aan het
einde van de beleidsperiode 700
miljoen gulden aan beheers
kosten opgebracht moeten
worden.
Het is dan ook te hopen dat de
maatschappij in blijft zien, dat de
boer die het landschap in de loop
der eeuwen heeft gemaakt tot
wat het nu is, met alles erop en
eraan, in de gelegenheid zal wor
den gesteld dit te blijven doen.
Dit kan wel eens vele malen
goedkoper zijn dan de 250.000
ha die de beleidsmakers miljoe
nen willen laten kosten. De land
bouw is een ekonomische
bezigheid en zal dit blijven. Niet
ekonomisch bezig zijn is onbe
taalbaar voor de maatschappij
(de burger) als men dat nu nog
niet beseft dan komt dat zeer
snel op ons af. De landbouw
moet mede ter wille van het
platteland ekonomisch bezig blij
ven in een landschap dat maat
schappelijk gezien belangrijk is
voor de mens, de plant en het
dier. Op de agrariër rust een gro
te verantwoordelijkheid die hij
volgens buitenstaander wil dra
gen, maar hij mag daar ook via
de produkten die hij teelt voor
worden betaald. Let wel: het
gaat om het mooie platteland
waar we allen trots op zijn en dat
we willen behouden.
Buitenstaander
