Plattelandsvrouwen
praten over taboes
"Platteland in eigen hand"
Vrouw en Jongeren
p.j.zuid geluid
Provinciale planologische dienst.
Nieuwe sekretaris NAJK
Jaarthema van de plattelandsjongeren organisaties:
13
Ooit, lang geleden, dacht ze dat ver
krachting nauwelijks voorkwam op
het platteland. En als het gebeurde,
nou, dan zou het meisje 'het wel
uitgelokt hebben'. Door uitdagend
gedrag of zo. Ja toch? Zo dachten
de meesten in haar omgeving
erover.
Maar nu weet ze wel beter. Haar ei
gen dochter werd verkracht. En zij,
de moeder, klapte dicht. Ze kon het
niet bevatten. Het was zo'n afschu
welijke ervaring. Ze wist zich geen
raad. En kon haar dochter dus ook
niet helpen.
Hulp
Mevrouw Janke Hammink-
Veerenhuis uit het Overijsselse
Wierden kan er meer dan tien jaar
later openlijk over praten. Maar dat
heeft wel tijd gekost. Heel veel tijd
en deskundige hulp. 'Mijn dochter
heeft het verwerkt, en ik ook. En we
kunnen er nu samen over praten,
gelukkig. Het onderwerp was vroe
ger voor mij taboe, maar nu niet
meer'.
Na enige aarzeling draagt ze de pijn
lijke ervaring aan als typisch voor
beeld van het doorbreken van een
taboe. Deze ervaring was voor haar
namelijk mede de aanleiding om ta
boes bespreekbaar te maken op het
platteland. Als presidente van de
Nederlandse Bond van Plattelands
vrouwen in Overijssel opperde ze
het idee om een brochure onder alle
plattelandsvrouwen-afdelingen te
verspreiden met informatie over de
zes 'meest populaire taboes': sek
sueel misbruik van vrouwen, kinder
mishandeling, euthanasie,
genetische manipulatie, nieuwe
voortplantingstechnieken en incest.
Vooroordelen
'Het zijn de onderwerpen waarover
nog steeds veel vooroordelen en
misverstanden bestaan', verduide
lijkt ze. 'Onderwerpen waarover
mensen niet graag praten, maar die
desondanks bij de mensen leven. De
mensen zijn er een beetje angstig
voor en durven zich er daarom niet
in te verdiepen.
In het bestuur kregen wij bovendien
steeds vaker vragen uit afdelingen
over dit soort zware onderwerpen.
De afdelingsbesturen wilden er bij
voorbeeld wel graag een voorlich
tingsavond aan wijden, maar ze
wisten niet hoe ze aan informatie
moesten komen en konden in hun
omgeving geen deskundige vinden
om erover te praten'.
onder redaktie van de Perskommissie
Bond van Plattelandsvrouwen
voor Zeeland en Noord-Brabant.
Adres:
P.J. de Rooy-Janse M.A.
Postbus 42, 4424 ZG Wemeldinge
De bond schakelde afdelingsconsu-
lente Fieke van 't Riet in en gaf haar
de opdracht om een uitvoerige in
formatiebrochure op te stellen. De
consulente ontdekte dat er inder
daad bar weinig informatie op pa
pier te verkrijgen is over veel van dit
soort onderwerpen. Ze schreef
daarom zelf alle mogelijke provincia
le, en in sommige gevallen ook lan
delijke instellingen aan en zette de
informatie voor de plattelandsvrou
wen op een rij.
Adressen
Naast algemene beschrijvingen van
de taboes kunnen de plattelands
vrouwen er adressen in opzoeken
van instellingen die zij kunnen vra
gen om schriftelijke voorlichting of
videobanden en kunnen ze deskun
digen uitzoeken om bijvoorbeeld
een lezing te houden.
De provinciale brochure blijkt intus
sen een primeur in Nederland. Ver
gelijkbare boekjes zijn er niet. In
andere provincies willen de platte-
U denkt misschien bij deze titel,
wat moet ik daar nu mee. Ja wat
wordt er door die 45 ambtena
ren in de provincie Zeeland alle
maal wel voor ons boerenbedrijf
uitgedacht. We zijn daar met een
groepje vrouwen eens wezen
luisteren. We hadden voordien
wat nota's bestudeerd, zoals de
Vinex, vierde nota ruimtelijke or
dening extra. De vraag kwam bij
ons boven, wie bedenkt zoiets?,
en wat doet de provincie met
zo'n nota? We hebben een vrou
welijke gedeputeerde ruimtelijke
ordening, mevrouw Nederhoed-
Zijlstra, stemt zij haar beleid in
de provincie af op zo'n nota? Er
worden de laatste tijd zoveel rap
porten en plannen op tafel ge
legd, wordt alles op elkaar
afgestemd of zijn het zomaar
hersenspinsels?
Om enkele nota's te noemen
waar we momenteel in Zeeland
mee te maken hebben: Keren Tij
(het zeeuwse milieuplan); Inten
tieprogramma stiltegebieden;
Nota beleidsanalyse/MER-
waterbeheer Veerse meer; Na
tuurmonument Oosterschelde;
Derde nota waterhuishouding;
Structuurschema landbouw, na
tuur en openluchtrecreatie; Be
leidsplan drink- en
industriewatervoorziening; Vi
nex. Er zijn er nog talloze te be
denken zoals het rapport van de
commissie Spiertz over gebruik
en uitspoeling van stikstof. Ik wil
ook helemaal niet volledig zijn,
maar het duizelt me nu al als ik
er weer aan denk. Hoe kunnen
wij als vrouwen onze bedrijven
beschermen tegen al te veel be
perkingen en regelgeving.
Op de PPD is ons duidelijk ge
worden dat de standsorganisa
ties diegene zijn die de rapporten
allemaal onder ogen krijgen en in
de meeste gevallen ook een
stem van inbreng hebben. Zij zijn
het die onze belangen moeten
verdedigen. Dat die stem soms
erg klein is, de gevolgen voor het
boerenbedrijf groot, is niet ver
teld. Maar als we inbreng willen
in dit soort plannen, moeten we
dit doen via de standsorganisa
ties. Dus komt u iets tegen in de
krant of een vakblad zorg dan
dat het ook gehoord wordt door
een kringbestuursadviseuse of
kringbestuurslid. En vraag ach
teraf gerust of die persoon het
werkelijk op de kringvergadering
aan de orde heeft gesteld.
Het is een leerzame ochtend ge
weest, misschien wel voor beide
partijen. Het blijkt dat gegevens
voor de vierde nota landelijke ge
bieden heel veel gehaald worden
bij het Landbouw Economisch
Instituut. En als je inzage in deze
gegevens wilt is er een boe
kwerk te koop maar tevens een
floppie disc, waar enorm veel in
formatie op opgeslagen is, men
kan bijvoorbeeld van iedere ge
meente bekijken hoeveel procent
van de agrarische produktie in
die gemeente komt uit de inten
sieve veehouderij of de akker
bouw. Een stuk informatie welke
we niet iedere dag nodig heb
ben, maar wist u dat in 1988 het
neveninkomen op landbouwbe
drijven f 16.200,— waren? (al
die vrouwen die noodgedwon
gen een baan houden of ne
men?), of dat er op 4% van de
Zeeuwse landbouwbedrijven
'kamperen bij de boer'
voorkomt? Aly Wisse-Maat
landsvrouwen het voorbeeld van
het Overijsselse bestuur volgen.
De Overijsselse Plattelandsvrou
wenbond hoopt dat zoveel mogelijk
van de 66 afdelingen met in totaal
8.100 leden de onderwerpen uit de
brochure aan de orde stellen op hun
thema-avonden.
Blunder
Mevrouw Hammink: 'Een taboe ver
dwijnt door er over te praten. Dat
weet ik zeker. Want juist de onwe
tendheid is de oorzaak van vooroor
delen. Ik heb zelf bijvoorbeeld wel
eens een blunder gemaakt toen ik
het met iemand over de moderne
voortplantingstechnieken had'.
'Moet dat nu zo nodig, een reageer
buisbaby, zei ik tegen een vrouw.
'Nou', antwoordde ze toen, 'mijn
schoonzus kon geen kinderen krij
gen. En dank zij die techniek heeft
zij nu wel een baby'. Door zo'n op
merking ging ik er heel anders tegen
aan kijken'.
'En dat is precies onze bedoeling.
Met behulp van de brochure en dis
cussies over de taboes willen wij la
ten zien dat er méér kanten zitten
aan een zaak. Pas als je van alle
kanten op de hoogte bent, kun je
een oordeel vormen'.
Incest bijvoorbeeld, is ook typisch
zo'n onderwerp waarover veel mis
verstanden bestaan. Het komt niet
voor op het platteland, het is een
modeverschijnsel, zo denken veel
mensen. Maar wat incest precies in
houdt, weten ze niet eens, en ze
durven zich er ook niet in te ver
diepen'.
Sensatie
'Het is misschien een beetje platte
landsvrouwen eigen. Ze houden niet
van sensatie en zijn per definitie
wantrouwend als er een verhaal
over in de krant staat. 'Is dat wel
zo?', denken ze dan. Een persoonlijk
verhaal van een deskundige over
seksueel misbruik van kinderen
slaat veel beter aan. Zo iemand ge
loven ze wel'.
Of dit soort dingen, incest en mis
handeling, meer of minder voorko
men op het platteland, daar is
volgens mevrouw Hammink geen
onderzoek naar gedaan. 'Maar dat
het gebeurt, staat vast. Het gebeurt
overal, dus ook op het platteland'.
De brochure is verkrijgbaar bij de
Nederlandse Bond voor Plattelands
vrouwen in Overijssel, in Zwolle, te
lefoon 038-292306.
Anne Velthausz
(Dit artikel is eerder verschenen in
het Brabants Nieuwsblad).
Wat is leefbaarheid op het platte
land? Deze vraag is niet zo moeilijk
te beantwoorden. Je hoeft maar om
je heen te kijken om aan te kunnen
wijzen met wat er de afgelopen ja
ren op het platteland is veranderd:
De komst van auto, radio en TV,
verminderde sociale kontrole en
toenemende vraag naar een schoon
milieu. Maar de kwaliteit van het le
ven op het platteland wordt in toe
nemende mate aangetast. Er is
minder werkgelegenheid. De jonge
ren trekken naar de stad.
Woningbouw wordt aan banden ge
legd. Voorzieningen als onderwijs
en bibliotheken verdwijnen. De uit
gaansmogelijkheden verminderen
en er is geen geld meer om het loka
le zwembad te subsidiëren. Wat heb
je als plattelandsjongeren daar mee
te maken?
Ir. Peter Munters (33 jaar) is sinds 1
augustus 1991 de nieuwe sekretaris
van het Nederlands Agrarisch Jon
geren Kontakt. Hij is Staf Depla op
gevolgd die in dienst is getreden bij
het ministerie van VROM.
Peter Munters groeide in Willemstad
op een akkerbouwbedrijf op. Na de
middelbare school studeerde hij aan
de Landbouwuniversiteit richting
landbouwplantenteelt. Na afsluiting
van z'n studie in 1984 werkte hij
achtereenvolgens als onderzoeker
bij de Wetenschapswinkel bij de
Landbouwuniversiteit en als sekre
taris bij de Brabantse agrarische jon
geren. Op 1 januari 1989 trad hij bij
het NAJK in dienst als beleidsmede
werker. Na de benoeming van Peter
Munters tot sekretaris is Gert van
der Bijl benoemd als NAJK-
beleidsmedewerker.
Redaktie Henk Tegels
Peter Munters
Heel veel natuurlijk. De toekomst
van het platteland is voor een groot
gedeelte afhankelijk van zijn toe
komstige bewoners. Daarom heeft
de landelijke vormingsgroep van het
Algemeen Plattelands Jongeren
Werk (APJW), de Basisgroep, voor
het seizoen 1991/1992 "Leefbaar
heid op het platteland" als jaarthe
ma gekozen. Dit in overleg met de
drie plattelandsjongerenorganisaties
PJGN, KPJN en NCPJ. Zij vindt het
belangrijk dat de plattelandsjonge
ren zich inzetten voor de leefbaar
heid van hun eigen platteland. Want
er bestaat geen twijfel over dat er
de komende jaren nog veel op het
platteland en haar bewoners af zal
komen. Het voorzieningenniveau zal
nog verder dalen. Daarom moeten
plattelandsjongeren alert zijn op de
plannen van beleidsmakers en politi
ci: zonodig protesteren en gerichte
aktie voeren.
Het werkboek
Het APJW wil plattelandsjongeren
helpen om na te denken over hun
huidige en toekomstige leefomge
ving o.a. door de uitgave van een
werkboek. Het geeft informatie over
de leefbaarheid op het platteland.
Ook vind je voorbeelden van
geslaagde initiatieven overal in Ne
derland. Daarnaast kun je het ge
bruiken als een draaiboek voor een
informatieavond of als een handlei
ding voor een daadwerkelijk op te
zetten aktie in je eigen organisatie.
Hoe werkt dit werkboek?
Dit werkboek is zodanig opgezet
dat je - afhankelijk van je eigen inte
resse en mogelijkheden - zelf kunt
uitzoeken wat bruikbaar is. Je kunt
als het ware een kursus op maat sa
menstellen. Voor details word je
soms doorverwezen naar een ander
deel.
Deel 1 geeft beknopte informatie
over het platteland vroeger en nu.
Deel 2 is een opzet voor een eerste
informatieve bijeenkomst over leef
baarheid op het platteland. Deel 3
gaat in op de mogelijke werkvormen
voor zo'n eerste bijeenkomst. In
deel 4 wordt uitgelegd hoe je na de
eerste bijeenkomst verder kunt
gaan, bijvoorbeeld met het opzetten
van een konkrete aktie (deel 5) of
een andere aktiviteit (deel 6). Deel 7
geeft meer achtergrondinformatie
en voorbeelden van succesvolle ini
tiatieven die door plattelanders zijn
ontplooid.
Slotmanifestatie
In juni 1992 wil het APJW het the
ma afsluiten met een manifestatie.
Hier kunnen de afdelingen van plat
telandsjongeren zich presenteren en
laten zien wat ze daadwerkelijk met
het thema hebben gedaan en welke
nieuwe initiatieven ze hebben ont
plooid. Bovendien zal er een prijs
worden uitgereikt voor het beste of
leukste initiatief. Meer informatie
lees je in deel 8. In deel 9 vind je
tenslotte nog een hoop namen en
adressen van organisaties, zodat je
niet om nadere informatie verlegen
hoeft te zitten.
Wi! je in je afdeling aandacht beste
den aan dit onderwerp of wil je
meer informatie hierover neem dan
kontakt op het met het APJW (tel.
030-730830) of met het provinci
aal sekretariaat Goes tel.
01100-47729.
Afd. Schouwen-Duiveland:
20 oktober volleybaltournooi
Op 13, 14 en 15 december huisjes
weekend. Opgave vóór 20 septem
ber bij Petra Kwaak, tel. 01114-1732.
Kosten: leden f 50,—; niet-leden
f 60,-.
Afd. Oost Zeeuws-Vlaanderen:
20 september Bowling in de Vlaan-
derenhal te Sas van Gent. Vanaf:
20.00 uur. Kosten: leden f 7,50;
niet-leden f 12,50.
Provinciaal:
30 september: DB-vergadering.
15 oktober: HB-vergadering.
