'Als je niet vrolijk bent, verzwakt je lichaam'
Tentoonstelling
'Het Sterke Geslacht'
Het was duidelijk, er was iets bijzonders te doen in de Zeeuwse Bi
bliotheek te Middelburg op 12 september. Groepjes plattelands
vrouwen gingen, zonder aarzelen, die kant uit. Wij dus ook. In
aanwezigheid van een 100-tal genodigden werd de tentoonstelling
'Het Sterke Geslacht' geopend. Dat ging niet zonder meer, de gaste
die de handeling zou komen verrichten was er maar steeds niet en
hoewel de organisatrices luid verkondigden, dat ze nerveus waren,
bleek dat niet te horen of te zien. Zoals leden van de Nederlandse
Bond van Plattelandsvrouwen meestal zijn toegerust, ook nu had
den ze een oplossing voor het probleem en alles liep gesmeerd!
Sarada uit Nepal draagt het water
op haar hoofd vanaf de bron naar
huis; Hanneke uit Nederland zet de
kraan open en spuit waar ze wil;
Mah kan het water uit de put in haar
dorp halen.
door de commissie 'Vrouw' en de
Culturele Commissie, de eersten
met een discussie-onderwerp:
'Moeder wat eten we vandaag' en
de C.C. met informatie over litera
tuur en cultuur in die landen.
Improvisatie
Omdat de officiële gaste die de ope
ningshandeling zou verrichten er im
mer nog niet is, werden enkele
delen van de film 'Het Sterke
Geslacht' getoond. Het is steeds
weer aangrijpend te zien hoe vrou
wen werken in Nepal, Burkina Faso
en Nederland. Vooral het stuk over
water (de allereerste levensbehoef
te) geeft de grote verschillen weer:
Astaganaga met zangeres Usida-
ni, een boeiende vertolking
Mah is Islamiet en waarschijnlijk 46
jaar oud. Ze heeft 3 dochters (26,
20 en 13 jaar) en 3 zonen (18, 10 en
5 jaar). Ze volgde een alfabetiserings-
kursus voor volwassenen. Ze is
voorzitter van de vrouwengroep. Sa
rada is uit de kaste Damai (lagere
kaste), ze is Hindu, 22 jaar, heeft 1
Muziek van Astaganaga
Een muziekgroep van Molukkers uit
Souburg trad op terwijl de film in
gereedheid werd gebracht. Een bas,
een tambourijn en drie gitaren wer
den bespeeld door Moniharapon,
Kakaedo, Sohilait, Peter Poppe en
Frans Tete. Elk instrument had een
eigen versterker en na een vraag om
iets minder volume leek de knop de
verkeerde kant te zijn opgedraaid.
We genoten van de zang van Usida-
ni, die vol overgave haar liederen
bracht. Op de vraag naar de inhoud
van de liederen bleef men het ant
woord schuldig, maar aan de hand
van de titels waren ze in staat om
na afloop iets te zeggen. De liederen
waren: Seng Sanka (geef niemand
de schuld); Kota Ambon Manis (ik
hou van Ambon); Kenangan jang
(gras is thuis mooier); Kampong
kampong (herinnering aan dorpen);
Tandjung Kuoko (eiland Tandjung
Kuoka).
Usidani droeg Sarong en Kabaja,
een witte kanten blouse op een
groene rok met goud ingeweven
randen. Samen brengen ze een deel
van de cultuur van hun land over en
het klonk goed in de zaal van de bi
bliotheek.
Film en tentoonstelling
Toen was dus de film aan de beurt.
We kregen een kort stukje te zien
maar dat gaf toch al een beeld van
het verschil in levensomstandighe
den van de drie vrouwen. Vooral het
leven van Mah, als tweede vrouw
van haar man, is zo heel anders. Ze
trouwde bewust met een getrouw
de man en neemt een deel van de
zorg van de eerste vrouw over. Die
vertrok met hun man en haar gezin
naar de nieuwe woonplaats waar hij
werk had. Mah verkoos te blijven
waar ze woonde met haar 6 kinde
ren (5 waren overleden). Haar man
komt wel regelmatig op bezoek en
een zoon van de eerste vrouw
wordt door haar opgevoed (grootge
bracht). Als we dan kijken naar het
leven van Hanneke op de boerderij
Geerestein aan de rand van Doorn,
zien we een groot verschil.
Jeanette de Regt schuift de Bondsvlag weg en de drie plattelandsvrouwen verschijnen op 't bord
Schitterend bloemstuk van de tuincommissie versierde de zaal
zoon van 8 jaar en 1 dochtertje van
3 jaar. Ook zij volgde een alfabetise
ringscursus voor volwassenen. Han
neke is Nederlands Hervormd, 39
jaar en heeft 3 dochters (16, 14 en
5 jaar en 1 zoon van 11 jaar). Ze
doorliep de MULO en is lid van di
verse organisaties en verenigingen.
Alle drie zijn het werkende vrou
wen, ze dragen bij aan het gezinsin
komen. Het zijn alle drie sterke
vrouwen. Sarada wil, nadat ze leer
de lezen, deelnemen aan een kre
dietgroep, Hanneke ziet
uitbreidingsmogelijkheden voor de
winkel, zij volgt de middenstands
cursus. Mah probeert als voor
zitster van de vrouwengroep door
gezamenlijke arbeid de levensstan
daard van alle leden te verhogen.
Alle drie hebben hun zorgen, wen
sen en verwachtingen. Als Mah
macht had dan zou ze zorgen dat
het altijd op tijd lekker veel regende.
De zorg voor haar kinderen en voor
al voor voldoende voedsel houdt
haar voortdurend bezig.
Heel veel is er op de tentoonstelling
te zien en het boekje 'Het Sterke
Geslacht' over deze drie platte
landsvrouwen geeft heel veel infor
matie (te koop f 6,—
Opening
Jeanette de Regt, stafmedewerkster
van het hoofdbestuur zal nu de offi
ciële openingshandeling verrichten.
Zij heeft een week bij Mah gelo
geerd en zegt dat deze een heel
moeilijke periode in haar leven te bo
ven is. Ze is weer aan het weven ge
gaan en vol goede moed! Heel
symbolisch is de openingshandeling
als de Bondsvlag, die een bord be
dekte, wordt weggeschoven en de
drie vrouwen voor het oog verschij
nen. Na een slotwoord van me
vrouw Kloet begint de rondgang
over de tentoonstelling.
Zowel van film als van tentoonstel
ling kunnen we slechts een indruk
krijgen, het is beslist de moeite
waard deze nogmaals te bezoeken
en er dan ruim tijd voor te nemen. Er
komt heel veel op je af als deze drie
vrouwen zich aan ons voorstellen.
Respect
We krijgen dan respect voor de me
demens die anders leeft en denkt.
Mah zegt: 'Al mijn zorg is op mijn
kinderen gericht, ik hoop dat zij het
beter krijgen'. Sarada zegt: 'Wie wil
nu maar één zoon en één dochter.
Hanneke zegt: 'Zij leven buiten, wij
binnen, zal de competitie bij hen
ook zo groot worden als bij ons?'
Mah zegt: 'Als je niet vrolijk bent,
verzwakt je lichaam'.
Wij hopen dat velen kennis zullen
maken met deze drie vrouwen, ze
zijn het waard!
Drs. RJ. de Rooy-Janse
De heer J. Oggel in gesprek met mevrouw Van der Meijden bij een
van de panelen
Na de welkomstkoffie werd het ge
zelschap toegesproken door als eer
ste mevrouw C.L. Kloet-Eversdijk,
vice-presidente van het provinciale
bestuur, die de middag bij ons in
leidde en daarna het woord gaf aan
de heer De Visser, directeur van de
bibliotheek. Hij had zich verdiept in
de titel van de tentoonstelling. Het
was nieuw voor hem zo'n grote
groep plattelandsvrouwen als gast
te mogen begroeten, en hij had zich
dan ook door een collega in een an
dere provincie laten inlichten over
het hoe en waarom van deze ten
toonstelling. Het bracht hem bij de
literatuur (hoe kan het anders)
waarin hij niets kon vinden van een
Sterk Geslacht in titels van boeken.
Wel kwam hij op een boek van Ma
ria Rosseels: 'Het woord voeren
past een man', en in het bijbelboek
Spreuken staat geschreven over
'een Sterke Vrouw'. In de 3e wereld
zijn geen bibliotheken beschikbaar
voor iedereen en een project als dit
zou kunnen bijdragen aan de ont
wikkeling in die landen.
Presidente mevrouw M.J.E. v.d.
Meijden-de Dreu heette de aanwezi
gen welkom. Zeeland is, zo ging ze
verder, de laatste provincie waar de
ze tentoonstelling komt, de tocht
langs de provinciale afdelingen ein
digt hier. Volgend jaar zal ze nog
worden opgesteld tijdens het
A.C.W.W. Congres in Den Haag. Wel
zal het ontwikkelingswerk blijvend
een onderdeel van het Bondswerk
zijn. Ze wenst de werkgroep en de
tentoonstellingsvrouwen veel suc
ces met het werk dat hen nu wacht.
Mevrouw A.P. Dees-de Looff, voor
zitter van de werkgroep gaf een
overzicht van de voorbereiding voor
deze tentoonstelling. Doel is de le
den inzicht te geven in het leven van
vrouwen in verschillende delen van
de wereld en de betrokkenheid van
allen te vergroten. De tentoonstel
lingsvrouwen hebben zich voorbe
reid op het begeleiden van groepen
bezoeksters in de komende maan
den. Ze werden daarbij ondersteund
