"Dit mestbeleid leidt tot
massale obstruktie"
Tien procent graanareaal
uit produktie nemen
Mestbeleid
Breed CLO-over/eg in Utrecht:
Afdeling akkerbouw wil verplichte braak
Promotie akkerbouw Noordoostpolder
ZLM-voorzitter Huib van der Maas aan het woord tijdens het breed CLO-overieg over de verscherpte mest-
maatregeien jl zaterdag in Utrecht.
"Op dit moment zijn we uitgepraat
met het kabinet. We moeten nu de
politiek met feiten en argumenten
bestoken. Want met deze maatre
gelen wordt de mogelijkheid van be
drijfsontwikkeling tot nul
gereduceerd. En die ontwikkeling
zal toch nodig zijn om milieu
investeringen te kunnen doen. Het
kabinet is daar volstrekt doof voor".
Dit zei Berend Jan Warmelink, voor
zitter van de veehouderijkommissie
van het KNLC, tijdens het breed
CLO-overieg jl. zaterdag in Utrecht.
Ook de voorzitter van de werkgroep
Grootschalige Mestverwerking, Leo
de Bekker, was aanwezig. Hij formu
leerde zijn oordeel wat minder diplo
matiek: "van deze kabinetsplannen
komt stront".
De nieuwste maatregelen werden
zaterdag door alle aanwezigen ver
worpen. Men beseft echter terdege
dat er nog harder gewerkt moet
worden om de mestproblemen de
baas te worden. Met name De Bek
ker waarschuwde dat de sektor niet
moet schuwen de hand in eigen
boezem te steken. Hij wees op het
belang van sterke mestkoöperaties
en konstateerde dat er nu nog te
veel langs elkaar heen wordt
gewerkt.
Plan van aanpak
Het aanbod aan het kabinet om op
korte termijn met een plan van aan
pak te komen voor de mestverwer
king ontmoette vorige week
donderdag instemming bij de mi
nisters Alders en Bukman. De land
bouw zal nog eens heel duidelijk op
een rij gaan zetten wat er op diverse
terreinen al gebeurt. De ministers
willen het plan al binnen een maand
met het Landbouwschap bespre
ken. Dat zal niet het enige gesprek
zijn. Al deze week is overleg over de
mest begonnen met diverse frakties
in de Tweede Kamer.
Na het teleurstellende gesprek met
de ministers overheerste bij Marius
Varekamp, voorzitter van het KNLC,
sarcasme. "Ik heb ze veel succes
gewenst met het verkrijgen van een
draagvlak voor deze nieuwe maatre
gelen. Het gesprek eindigde in een
kille stilte. Een overheid die een be
leid voert dat leidt tot massale
obstruktie is laakbaar", aldus Va
rekamp.
Mares stelde direkt na afloop dat
het kabinet zijn kans gemist heeft.
"Onze achterban zal die maatrege
len niet pikken. Wij schatten het ac
ceptatievermogen bij de boeren op
nul komma nul. Wij hebben de hand
uitgestoken naar het kabinet. Maar
de bewindslieden gingen er niet op
in. Integendeel, zij legden hun aan
scherpende maatregelen op tafel.
Wij hebben daartegenover gesteld
dat het mes van tafel moet", aldus
Mares.
Tien procent verplichte braakleg
ging van het graanareaal. Die weg
wil de afdeling akkerbouw van het
KNLC inslaan, als alternatief voor
het plan van EG-commissaris Mac-
Sharry. De hoofdafdeling akker
bouw van het Landbouwschap
heeft in middels een voorstel met
die strekking bij het Landbouw-
schapsbestuur op tafel gelegd
Het plan van MacSharry komt voor
graan globaal neer op een prijsdaling
van 45 procent in drie jaar, een hec
taretoeslag afhankelijk van de regio
nale opbrengstmogelijkheden,
vijftien procent verplichte braak
voor bedrijven met meer dan 92 ton
graanopbrenst en vervallen van de
basismedeverantwoordelijkheids-
heffing. Hoe groot de compensatie
voor het inkomstenverlies zal uitval
len en hoe lang die compensatie zal
duren is bij dit plan twijfelachtig.
Ook is het de vraag of het in de hele
EG uitvoerbaar is.
Het alternatief dat voorzitter Leeuw-
ma voorstelde is gericht op handha
ven van de graanprijs en een
EG-produktie van 150 miljoen ton
graan (10 miljoen ton overschot).
Een verplichte braaklegging van tien
procent van het graanareaal voor el
ke teler moet leiden tot een betere
afstemming van vraag en aanbod.
Het saldo kan door teruggave van
de medeverantwoordelijkheidshef
fing (mvh) en een braakpremie op
niveau blijven.
"De produktie omlaag brengen is de
enige manier om de prijs in de be
nen te houden," aldus Leeuwma.
"Met tien procent verplichte braak
bieden we wat aan, je weet wat je
hebt." De controleerbaarheid mag
geen probleem zijn, immers ook het
plan van MacSharry vraagt controle
Met dit voorstel wijkt de afdeling
akkerbouw af van het voorstel van
de COPA-werkgroep granen, die een
vrijwillige braaklegging van 15 pro
cent van het graanareaal voorstelt.
Het plan gaat ook verder dan het
eerder deze maand vastgestelde al
ternatief van het Landbouwschap.
Dat ging uit van een geleidelijke
prijsdaling en terugbetalen van mvh
aan akkerbouwers die minstens vijf
tien procent van hun graanareaal
vrijwillig braakleggen of voor agrifi-
catiegewassen gebruiken. Vrijwillige
braaklegging werkt echter niet om
dat de premie daarop niet hoog ge
noeg wordt gemaakt. Daarmee
wordt het een vrijbrief om de prijs
onderuit te halen, aldus Leeuwma.
Gerard Westerhof
Vorige week donderdag werd de Nederlandse agrarische sector door
het kabinet, bij monde van de ministers Bukman en Aiders, een
drastische verscherping van het mestbeleid "aangezegd".
Jongstleden zaterdag werden in een breed CLO-overieg de vertegen
woordigers van de regionale landbouworganisaties door de landelijke
bestuurders geïnformeerd. Unaniem werd grote teleurstelling, woede
en onbegrip geuit met betrekking tot deze overheidsvoornemens. Ze
doorkruisen namelijk op flagrante wijze de toe nu tot gemaakte offi
ciële afspraken en ze moeten klaarblijkelijk leiden tot een overhaaste
en veel te vergaande aanscherping van de milieudoelstellingen en
mestnormen.
Het "onaanvaardbaar" werd uitgesproken over respectievelijk:
- het schorsen van de momenteel niet gebruikte (latente) mestpro-
duktiequota;
- het versneld invoeren van de fosfaat eindnormen (nu 125 kg P205
per ha) in de niet-overschotgebieden; dus in de zogenaamde schone
gebieden, die grotendeels samenvallen met de akkerbouw regio's;
- een algemene verlaging, over heel Nederland, van de grondgebon
den produktierechten.
Inspanningsverplichting
Gelijktijdig werd nog eens uitdrukkelijk bevestigd, dat de landbouwor
ganisaties (dus het landbouwbedrijfsleven), op basis van de huidige,
vorig jaar september door de Tweede Kamer vastgestelde doelstellin
gen en criteria, nog steeds een uiterste inspanningsverplichting op
zich willen nemen om in 1995 een milieuverantwoorde mestkwaliteit,
mestverwerking en mestdistributie te realiseren. In een op korte ter
mijn door de CLO's te presenteren "nader plan van aanpak" zal daar
bij met name ook de optie van een nog zwaardere financiële
verantwoordelijkheid voor de primaire producenten met betrekking
tot fabrieksmatige mestverwerking niet uit de weg gegaan worden.
Om voor een dergelijk aktieplan in de praktijk echter voldoende
draagvlak te kunnen mobiliseren, zullen vooraleerst de nieuwe over-
heidsvoorste/len radicaal van tafel moeten en zal de valbijl-constructie
uit de weg geruimd moeten worden. Die voorwaarde zal door CLO
in een hernieuwd overleg met het kabinet centraal gesteld worden.
Onuitvoerbaar
De overheid is een bandiet met een hoge hoed, zo luidt een bekend
gezegde. Bovendien is de politiek veelal Oost-Indisch doof voor prak
tische, logische en reële argumenten en laat zij het oor hangen naar
de kiezer. Het uitspreken van een "onaanvaardbaar" door het land
bouwbedrijfsleven hoeft dus niet automatisch in te houden dat Den
Haag bakzeil zal halen.
Onzerzijds zouden we daarom "onaanvaardbaar" willen vervangen
door "onuitvoerbaar". Onuitvoerbaar, omdat er geen enkel draagvlak
bij de primaire sector te vinden zal zijn voor overheidsmaatregelen,
die politiek opportunistisch en onevenredig zwaar de concurrentie
kracht en het voortbestaan van complete bedrijfstakken op het spel
zetten.
Daarvan zal Den Haag doordrongen moeten worden. Een gebrek aan
draagkracht immers zal voorspelbaar leiden tot gebrek aan burgerlijke
gehoorzaamheid en tot gebrek aan maatschappelijke solidariteit.
Om dat te voorkomen zal de overheid gemaakte afspraken niet moe
ten verloochenen en een niet-escalerend, consistent beleid moeten
voeren. Dat is de enige mogelijkheid om het bedrijfsleven een werke
lijke kans te geven de mestproblematiek in grote eigen verantwoorde
lijkheid en op een constructieve manier op te lossen.
Sectoren
Vanuit de ZLM tekenen we daarbij nog extra aan, dat die verantwoor
delijkheid en constructieve opstelling niet tot uiting zullen komen a/s
er maatregelen gedicteerd blijven worden, die aanzetten tot belan
gentegenstelling tussen de dierlijke en plantaardige produktiesecto-
ren. Het eenzijdig versneld doorvoeren van verlaging van de
fosfaatnormen in alleen de schone (akkerbouw) gebieden, alsmede
het eventueel invoeren van een kunstmestheffing (om daarmee de
acceptatiegraad van dierlijke mest in de plantaardige produktiesecto-
ren dwingend te vergroten) dienen daarom taboe verklaard te
worden.
Ook zullen ter voorkoming van middeleeuwse bodemvruchtbaar
heidstoestanden in de akker- en tuinbouw de definitieve eindnormen
voor fosfaat en met name voor nitraat enkel en alleen op basis van
landbouwkundige toetsing en niet op basis van "May-Weggen en Al-
ders'-doelstellingen vastgesteld dienen te worden.
Van der Maas
De Stichting Aardappelmanifestatie
(SAM) te Emmeloord gaat zich be
zig houden met de promotie van ak
kerbouwprojecten in de ruimste zin
van het woord. Hiervoor is een
besloten vennootschap opgericht
met een maatschappelijk kapitaal
van f 250.000,—. De financiële af
wikkeling van aktiviteiten, zoals de
rooidemonstratie en de vakbeurs lo
pen via deze b.v. Op het in exploita
tie verkregen perceel in Emmeloord
zal de SAM op 9 september 1992
een grote rooidemonstratie houden.
Die dag is het 50 jaar geleden dat
de Noordoostpolder droog viel.
