OL\
Bouwen vraagt veel aandacht
Stormen bliezen deuk in
resultaten verzekeraars
Veresterde koolzaadolie
in John Deere machines
Ervaringen met diepdrains op Zuid-Beveland
LJ
Dreigend tekort
agrarisch personeel
in Flevoland
12
Wanneer u beslist een schuur te
gaan bouwen komen veel zaken op
u af. Het is belangrijk dat u stap
voor stap een antwoord vindt op al
le aspecten die met het bouwen te
maken hebben. In dit artikel leest u
een aantal aandachtspunten die
vóór de bouw van belang zijn.
Welk doel?
De eisen die u aan een schuur stelt
zijn afhankelijk van het doel waar
voor deze gebruikt wordt. Het is dan
ook zeer belangrijk vooraf het ge
bruik van de nieuwe schuur vast te
leggen. Een werktuigenloods hoeft
bijvoorbeeld niet drukvast te zijn.
Een bewaarplaats voor kisten zal
hoger zijn dan voor losgestort pro
duct. Zo zijn er een groot aantal
specifieke aspecten te noemen ten
aanzien van het gebruik.
Hoe groot?
Dit is vaak een van de eerste vragen
die u zich stelt. Het is belangrijk de
bestemming van het nieuwe ge
bouw vooraf goed te overwegen.
Wanneer het opslag van werktuigen
betreft, kunt u de benodigde opper
vlakte van elk werktuig bij elkaar
optellen. Deze gegevens zijn onder
andere in Kwantitatieve Informatie
te vinden. Bij de totale oppervlakte
telt u ongeveer 40% op; dit is nodig
om de werktuigen in en uit de
schuur te kunnen halen.
De ruimte die nodig is voor de
opslag van produkten is afhankelijk
van het soort produkt, de opbrengst
per ha en het aantal hectares dat u
wilt opslaan. Zo zal voor een hecta
re aardappelen met een opbrengst
van 50 ton ongeveer 20 m2 nodig
zijn. Voor uien is dit 25 m2. De toe
komst voorspellen kan niemand.
Toch moet u bekijken of er uitbrei
ding van uw bedrijf plaatsvindt, het
bouwplan verandert of dat u ver
wacht dat de opbrengsten per hec
tare stijgen. Bij de bepaling van de
grootte van de nieuwe schuur moet
u dit meenemen.
De plaats?
Het bepalen van de plaats waar de
schuur moet komen te staan is een
zeer zorgvuldig karwei. Belangrijk is
dat er voldoende ruimte is tussen
gebouwen en rond de ingang van
het gebouw. Bedenk dat in de toe
komst machines en bijvoorbeeld
vrachtauto's eerder groter worden
dan kleiner. De situering van een be
waarplaats is ook belangrijk in ver
band met de plaats van
ventilatoren. Voor het product is een
konstante bewaartemperatuur no
dig. Als de bewaarplaats niet direct
In de komende drie jaar dreigt er
een tekort te ontstaan aan perso
neel op lager en middelbaar niveau
in de agrarische sector in Flevoland.
Dit blijkt uit een onderzoek dat is
uitgevoerd door studenten van de
Christelijke Agrarische Hogeschool
te Dronten.
In tegenstelling tot het algemene
beeld dat de agrarische sector een
krimpende bedrijfstak is, wijst het
onderzoek uit dat het merendeel
van de bedrijven verwacht dat er
sprake zal zijn van groei (48,3%) of
dat de omvang van hun bedrijf op
zijn minst gelijk zal blijven (47,8%).
Tegelijkertijd zal de uitstroom uit
lager- en middelbaar agrarisch on
derwijs zeer sterk afnemen. Als de
ze gegevens gecombineerd worden,
moet gevreesd worden voor proble
men bij de vacaturevervulling. Deze
vrees is met name gerechtvaardigd
in de deelsector Glastuinbouw,
waar nu reeds 48% van de bedrij
ven meldt problemen te hebben met
het vinden van personeel.
In de aanverwante dienstverlenende
sector (loonbedrijven, accountants
kantoren e.d.) zijn de groeiverwach
tingen ook positief, hoewel minder
dan in de primaire agrarische sector
(34%). In deze sector wordt meer
dan 55% van het personeel gere-
cruteerd uit niet-agrarische oplei
dingen.
Wanneer u. een schuur of stal
gaat bouwen is het van belang
dat u stap voor stap een ant
woord vindt op alle aspecten die
met het bouwen te maken heb
ben.
Op de foto een in aanbouw
zijnde ligboxenstal
op de zonkant ligt, geeft dit duidelijk
voordelen. Voor de plaats van venti
latoren geldt hetzelfde. Voorkomen
moet worden, dat het lawaai geen
overlast aan uzelf of buren brengt.
Vaak zal worden geprobeerd de
nieuwbouw binnen het bestaande
erf te realiseren. Als dit problemen
geeft, doet u er goed aan te kijken
of het erf kan worden uitgebreid.
Zorg ervoor dat een schuur niet een
'sta in de weg' wordt!
De bouwaanvraag?
Voordat u gaat bouwen moet u bij
de gemeente een bouwvergunning
aanvragen en krijgen. Vooraf overleg
over de plaats, de grootte van de
schuur, kleur, bestemming, enz. kan
nadien veel tijd besparen. Verande
ring van plannen in een vroeg sta
dium is veel eenvoudiger dan in een
vergevorderd stadium.
De aannemer?
In veel gevallen zal een aannemer bij
de bouw worden betrokken. Om
een scherpe prijs te krijgen, kunt u
bij meerdere aannemers een prijsop
gave vragen. Het is alleen zinvol een
prijsopgave te vragen bij die aanne
mers, waarin u ook vertrouwen
heeft en die het werk eventueel mo
gen uitvoeren.
Voordat u prijsopgave vraagt, is het
goed zelf een duidelijk plan te ma
ken en dit op papier te zettten. Een
dergelijke omschrijving kunt u dan
aan twee of drie aannemers over
leggen. U krijgt dan een prijs voor
een schuur, zoals u die wilt hebben
en u kunt de prijzen beter naast el
kaar leggen. In het plan legt u vast
om wat voor schuur het gaat, de af
metingen, welk werk van de aanne
mer wordt verwacht, de gebruikte
materialen enz. Elke aannemer
bouwt anders. Vraag aan hem of hij
u een schuur kan laten zien die hij
heeft gebouwd. U krijgt dan een
idee van wat u kan verwachten.
In dit artikel heeft u een aantal aan
dachtspunten gelezen die vooraf
aan nieuwbouw spelen. Als u gaat
bouwen komt u tot de conclusie dat
er veel meer punten besproken en
overdracht moeten worden. Bij de
DLV kunt u terecht om een land
bouwkundige verantwoord plan te
maken en het gebouw naar de eisen
des tijds in te richten. De bedrijfs-
deskundigen komen op veel bedrij
ven en kennen de goede en slechte
ervaringen met schuren. Deze erva
ring is van groot belang wanneer u
investeert in een gebouw. U zit hier
tenslotte een groot aantal jaren aan
vast.
Ing. B. van der Spek
bedrijfsdeskundige
DLV Akkerbouw Goes
Voor schade in de glastuinbouw moesten de verzekeraars vorig jaar
180 miljoen gulden uitkeren.
In de onlangs gehouden algemene
vergadering van de Vereniging van
Hagelverzekering Maatschappijen in
Nederland is uitvoerig aandacht be
steed aan de catastrofale gevolgen
van de stormen van januari en februa
ri 1990 voor de glastuinbouw.
Als gevolg van deze stormen
moesten door de storm- en hagel-
verzekeringsmaatschappijen meer
dan 22.000 schademeldingen wor
den verwerkt. De totale schade in
de glastuinbouw bedroeg zo'n
f 180 miljoen. Buiten de twee stor
men van 1990 is voor de overige
branches gewassen te velde, bloem
bollen en fruit het resultaat vrij nor
maal, zij het dat de
bloembollensector een verlies
opleverde.
De totale resultaten voor de branche
zijn in 1990 slecht. De reserves van
de maatschappijen bleken echter
ruim voldoende om de te nemen
verliezen te dekken. Het afgelopen
jaar heeft eens te meer het grote
belang aangetoond van goede re
serves juist bij storm- en hagelverze-
keraars. Storm- en
hagelverzekeraars hebben een ruim
fiscale mogelijkheid ten aanzien van
de egalisatiereserve. De voorstellen
in het kader van Brede Herwaarde
ring zijn dan ook voor de VHM on
acceptabel. Natuurrisico's zijn
grillig, onbeheersbaar en groot; spe
cifieke storm en hagelverzekeraars
moeten kunnen beschikken over
grote reserves, die na calamiteiten
weer snel op peil kunnen worden
gebracht, aldus de Vereniging van
Hagelverzekering Maatschappijen in
Nederland.
John Deere speelt in op de wens
van een toenemend aantal landbou
wers door gebruik van milieuvrien
delijke brandstof en smeermiddelen
voor de meeste van zijn machines
toe te staan. Zo kan nu zonder pro
blemen veresterde koolzaadolie in
plaats van dieselolie als brandstof
De afgelopen jaren zijn er op Zuid-
Beveland nogal wat kilometers diep-
drain gelegd. De eerste drains zijn
omstreeks 1984 gelegd. Een diep-
drain is een horizontale drainbuis
met een diameter van 10 cm. Het
zijn plastic ribbelbuizen met een ko
kosomhulling. De drains worden
vooral aangelegd als mogelijkheid
om in droge perioden te kunnen be
regenen. Een voorwaarde is dat er
voldoende zoet water aanwezig
moet zijn. Wanneer een diepdrain
voldoet, geeft hij niet alleen water
van een goede kwaliteit maar ook
voldoende water.
De kwaliteit van het water wordt
met name bepaald door de hoeveel
heid chloride die er in voorkomt. Een
geo-elektrisch onderzoek is hiervoor
zeker aan te bevelen. De hoeveel
heid water wordt bepaald door de
stroomsnelheid van het water naar
de buis toe. Dit is weer afhankelijk
van de aard van de ondergrond
waarin de diepdrain ligt. Hoe grover
het zand hoe groter de stroomsnel
heid. Komt er in de omgeving van
de drain meer slibhoudend zand
voor, dan kan de wateropbrengst te
genvallen. Een voorwaarde is dat er
voldoende zoet water aanwezig
moet zijn.
De drains worden op ongeveer 5
meter diepte gelegd. De capaciteit
van ondiep gelegde drains (3,5 me
ter) blijkt vaak te gering te zijn. Het
is mogelijk om twee buizen die om
één of andere reden te weinig water
geven, te koppelen tot één bron. De
lengte van de diepdrain wordt voor
al bepaald door de afmeting van het
perceel. De lengte heeft minder te
maken met de wateropbrengst.
Meestal zijn de drains 70 tot 100
meter lang. Wanneer beide einden
boven de grond komen, heeft men
ook twee watertappunten.
Behalve voor beregening worden de
diepdrains ook gebruikt voor het
vullen van de landbouwspuit. De
eindbuizen waaruit dit gebeurde
waren voorheen vaak niets anders
dan het verlengde van de diepdrain
zelf. Door de vulslang van de land
bouwspuit hier in te laten zakken,
kan soms door de ribbels beschadi
ging aan de drain ontstaan. Dit
heeft tot gevolg, dat de pomp van
de regeninstallatie lucht gaat zuigen
en de wateropbrengst terugloopt.
Momenteel kan men de drain bij het
einde over laten gaan in een gladde
pvc-buis of pvc-slang. Hierop kan
ook eventueel een koppelstuk wor
den geplaatst waarop de vulslang
van de landbouwspuit kan worden
aangesloten. Dit geeft veel minder
kans op beschadiging. In deze eind-
drains komen nogal wat verschillen
de typen voor, zodat uitwisseling
met de buren problematisch kan
zijn.
Ook verontreinigingen in de eind-
drain kunnen grote problemen ver
oorzaken. Belangrijk is dan ook om
eindbuizen, wanneer ze niet ge
bruikt worden, goed af te sluiten.
De eindbuis moet ook goed zicht
baar blijven om ernstige beschadi
ging door overrijden te voorkomen.
In het algemeen voldoen de diep
drains echter goed aan de verwach
tingen, terwijl ook de capaciteit over
meerdere jaren vrij constant blijft.
Voor een goede werking is kontrole
en bescherming van de eindbuis be
langrijk.
ing. C.A.F. van Oers,
bedrijfsdeskundige
DLV Akkerbouw Goes
worden gebruikt voor alle John
Deere trekkers van de 20-, 30-, 40-
en 50-series vanaf bouwjaar 1967.
Hetzelfde geldt voor de maaidorsers
uit Zweibrücken vanaf genoemd
bouwjaar. Biodiesel is uitgebreid ge
test in samenwerking met het
Oostenrijkse Instituut voor Land
bouwtechniek in Wieselburg. Op
grond van dit onderzoek mogen
John Deere machines zonder enige
ombouw op deze brandstof werken,
ook in afwisselend gebruik met 'ge
wone' diesel. Dit heeft verder geen
invloed op de garantiebepalingen.
Gebruik' van zuivere koolzaadolie
wordt vanwege de daaraan verbon
den ombouwkosten voorlopig niet
vrijgegeven, aldus John Deere.
Smering
Voor een milieuvriendelijke smering
van smeerpunten waarbij een zeker
verlies optreedt op trekkers, maai
dorsers en oprolpersen staat John
Deere nu ook .gebruik toe van biolo
gisch afbreekbare vetten (of 'biovet-
ten'), zoals b.v. vet op basis van
koolzaadolie. Voor trekkers gaat het
daarbij om onderhoud aan vooras
sen en voorwielen, assen voor de
4WA, aandrijfassen, achteraslagers,
de 3-punts hefinrichting en frontaf-
takassen en -hefinrichtingen. Bio-
vetten mogen niet worden
toegepast in afgedichte lagers zoals
in wielnaven, remmen of water
pompen.
Voor de smering van kettingaandrij
vingen kan op John Deere machines
zuivere koolzaadolie worden ge
bruikt. Daardoor wordt met name
bij het schoonmaken van machines
het milieu gespaard.
