'Het is een echt gezinsbedrijf,
we moeten allemaal bijspringen'
Familie Breel haalt twee inkomens uit koeien, fokzeugen en melkschapen
16 ntJUUI Ldue aitatmmwwm
In en rondom de boerderij van de familie Breel aan de Bieweg nr. 8 te Veere is een grote variëteit
aan diersoorten te bewonderen. De hoofdmoot van het bedrijf vormen de ruim 40 melkkoeien,
maar daarnaast zijn er nog 60 melkschapen, 50 fokzeugen, 25 meststieren, 50 stuks jongvee, 900
kippen, vier ponies en enkele konijnen. Verder scharrelt er nog een hele dierentuin aan gevogelte
in een omgaasde ruimte of gewoon los. Een argeloze bezoeker zou gemakkelijk even de indruk kun
nen krijgen te zijn beland in een tot leven gekomen schoolplaat van Corne/is Jetses, temeer daar
boerenzwaluwen in en uit de schuren vliegen en in de verte de kieviten buitelen. Uiteraard is dit
beeld te romantisch, zoals meteen blijkt uit de aanwezigheid van de moderne ligboxenstal met voer-
computer.
Jan en Huberdien Breel beboeren
het bedrijf samen met zoon Remco,
terwijl dochter Sandy zich na
schooltijd vooral met de verzorging
van de ponies bezighoudt. De fami
lie Breel is zeer ondernemend. 'Ze
pakken alles aan, en goed ook', al
dus een oud SEV-er die tot voor en
kele jaren Walcheren in zijn rayon
had. Het bedrijf is al enkele keren
opengesteld geweest voor publiek,
zoals begin april tijdens 'Kom in de
Kas' samen met negen andere land
en tuinbouwbedrijven op Walche
ren. 'We hebben gemerkt dat je het
publiek niet met al te technische in
formatie tegemoet moet treden. Je
moet bij het begin beginnen. Ie
mand zei eens 'daar komt de stier,
want die heeft horens', dat zal ik
nooit vergeten', zegt Huberdien.
Bij het bedrijf staat een spiksplinter
nieuw woonhuis. Het oude huis
was nog geen honderd jaar oud,
maar was gebouwd met tweede
hands stenen en daardoor aan ver
vanging toe. Verder staat er een
ligboxenstal, die geheel is onderkel-
derd. De mest van een heel jaar kan
in de kelder worden opgeslagen.
Andere bedrijfsgebouwen zijn een
schuur uit 1985 (de oude schuur is
door brand verloren gegaan), waarin
o.m. de ponies en de meststieren
gestald zijn, een varkensschuur, een
jongveestal en twee kippenhokken.
De vader van Jan Breel komt nog
dagelijks per fiets uit Veere om de
kippen te voeren en de eieren te
rapen.
'De melkkoeien zorgen voor zo'n 60
procent van het inkomen, de melk
schapen en fokzeugen elk voor ca.
20 procent', vertelt Jan Breel (44).
Hij heeft het bedrijf op 1 mei 1981,
nu tien jaar geleden, van zijn vader
overgenomen. Van oudsher was het
een bedrijf met melkkoeien en enke
le melkschapen, maar toen Jan in
1970 bij zijn vader in het bedrijf
kwam is er een varkensstal bij ge
bouwd. Er konden toen twee inko
mens uit het bedrijf gehaald
worden, maar niet voor lang, want
met 30 koeien en 30 zeugen bleek
het bedrijf al snel te klein. Vandaar
dat het aantal zeugen nu 50 be
draagt en het aantal koeien groeide
naar 60 in 1984 en daarna weer
daalde tot ruim 40 nu.
'We hebben net op tijd besloten een
ligboxenstal te bouwen, zodat we in
1984, het jaar dat de superheffing is
ingevoerd, toch mochten uitbreiden
van 45 naar 60 koeien. Van het
melkquotum dat we erbij kregen, 15
keer 5500 kg, moesten we wel me
teen 20 procent (dus drie plaatsen)
inleveren, en ook ging er net als van
de andere melk nog eens 6,85 pro
cent af, maar we hadden de stal
toch even vol. Doordat het quotum
nog enkele keren is gekort en de
produktie per koe gestegen tot zo'n
7000 kg kunnen we nu met ruim 40
koeien het quotum volmelken', zegt
Jan Breel. Hij probeert door het krui
sen met de hoogproduktieve
Holsteiners de produktie zo hoog
mogelijk te krijgen, maar niet ten
koste van alles. 'Ik voer via de voer-
computer gemiddeld aan iedere koe
ongeveer 9 kg krachtvoer per dag.
Als ik 12 of 13 kg zou voeren zou de
produktie wel kunnen stijgen tot
7500 kg per koe, maar die laatste
kilogrammen zijn wel de duurste. Ik
probeer een zo gunstig mogelijk
kostenplaatje te krijgen'.
Quotum bijkopen heeft hij tot nog
toe niet gedaan. 'Misschien komt
dat er nog wel eens van, maar om
prijzen van drie of vier gulden per kg
melk te betalen, dat is me te gek'.
Weinig loonwerk
Het bedrijf is 20 ha groot, waarvan
13 ha eigendom. Niet al het land ligt
vlakbij huis, maar wel zoveel dat de
melkkoeien aan het vreten kunnen
blijven. Negen stuks jongvee grazen
's zomers gedurende ca. 614 maand
op een terrein onder beheer van
Staatsbosbeheer op Noord-
Beveland, wat f 150,— per dier
kost. Breel verbouwt acht ha mais,
waarvan dit jaar 2 ha op van BBL er
bij gehuurde grond. Bij hoge pacht
prijzen is het volgens hem niet
interessant op gepacht land mais te
verbouwen, dan kun je de mais be
ter kopen. Ploegen doet hij zelf en
dit jaar voor het eerst zaaien ook,
met een gehuurde zaaimachina Op
het inkuilen en hooi persen na wor
den alle werkzaamheden overigens
zelf gedaan.
Melkschapen
Het melken van de schapen was tot
voor vier jaar het werk van Huber-
De schapen lopen op een draf de me/kstal in....
waar vee! van deze makke dieren in gaan.
Remco tussen de schapen
dien. 'Ik molk er eerst altijd vier,
maar ik dacht 'ik kan er net zo goed
acht melken', en van lieverlee is dat
aantal uitgebreid tot 15 a 18. Van de
melk maakte ik natte schapenkaas.
Dit procédé is vrij eenvoudig. Aan
de melk hoeft alleen maar stremsel
te worden toegevoegd, en dat kan
al meteen na het melken. Na een
half uur wordt de 'dikke melk' in
rechthoekige vormen geschept. Na
ca. één uur uitweiden, zonder dat er
persdruk wordt gebruikt, wordt de
kaas in plastic bakjes gedaan en ge
koeld. Deze 'Walcherse kaas' is na
bereiding gekoeld ongeveer een
week houdbaar. We leverden de
natte kaas aan winkels, en ook ging
