Onderzoek uitgangsmateriaal
ontzien bij bezuinigingen
Akkerbouw
Boerenverstand
Van Lelystad
tot Reijndersoord
Aardappels populair
in Griekenland
Jaarrede direkteur akker- en tuinbouw
Aardappelpercelen
Meer suiker over
Oliehoudende zaden
13
Het landbouwbedrijfsleven moet
gedwongen door de 'Tussenbalans'
meer gaan betalen voor onderzoek,
er wordt flink bezuinigd op subsi
dies in het kader van het O en S
fonds en er wordt een punt gezet
achter de medefinanciering door de
overheid van de keuringen en
kontrole-instellingen. 'Minder over
heid en dus meer particuliere sec
tor', zo kan de jaarrede worden
samengevat van directeur Akker- en
Tuinbouw ir. K.J. van Ast van het
ministerie van LNV woensdag 22
mei jl. op het jaarlijkse Akker- en
Tuinbouwcongres. Thema van het
jaarlijks congres in het Internatio
naal Agrarisch Centrum in Wagenin-
gen was de 'Plantaardige produktie
in een nieuw perspectief'.
Hoofddoelstelling van het beleid is
te komen tot een veilige, duurzame
en concurrerende landbouw en de
agrarische sector zal het dus alle
maal zelf op moeten hoesten. Van
God created the world, but the
Dutch created the coastline
(God schiep de wereld, maar de
Nederlanders schiepen de
kustlijn).
Een Amerikaans spreekwoord,
waar veel voor is te zeggen. Rijdt
u eens met de auto van Vlissin-
gen door de Hollanden over de
afsluitdijk naar Delfzijl. U zult
dan zien dat er geen kilometer
onder uw wielen doorrolt waar u
niet een of ander kunstwerk te
genkomt, daar aangelegd om het
water hetzij te keren, hetzij naar
zee te dragen. In de vaderlandse
geschiedenis vinden we een lan
ge rij namen die van deze wer
ken getuigen, Andries Vier/ingh,
Jan Adriaanszoon bijgenaamd
Leeghwater, Nico/aas Samuels-
zoon bijgenaamd Cruquius, Lu-
lofs, Brunings, Conrad, Caland,
ach het is een hele rij die we na
tuurlijk besluiten met Cornell's
Le/y.
Maar tijden veranderen. Sinds de
dijken op deltahoogte zijn ge
bracht en daarmee de overstro
mingskans is teruggebracht tot
een op de vierduizend, zitten we
veilig. Naarmate we veiliger zit
ten daalt de waardering voor die
bescherming. We gaan uitreke
nen wat het kost aan geld en ui
teraard aan 'natuur'. Lisdodden
en lepelaars worden afgewogen
tegenover veiligheid. De waarde
ring voor mensen die de natuur
krachten wisten te bedwingen
neemt af. Misschien krijgen we
Russische toestanden en ver
dwijnen bovengenoemde namen
uit de geschiedenisboekjes. Wel
licht wordt Lelystad dan omge
doopt tot Reijndersoord.
Sterfelijk
Na de tweede wereldoorlog lag
Europa in puin en er was gebrek
aan alles, in de eerste plaats aan
voedsel. Allereerst moest de
voedselvoorziening veiliggesteld
worden. Dat is gebeurd, en hoe.
Van voedselimporterend is Euro
pa, althans West-Europa, voed-
selexporterend geworden. Ook
hier zien we een afname van de
waardering naarmate de zeker
heid groeit. De vraag is hier al
lang niet meer of er voedsel is,
maar of dat voedsel wel aan on
ze eisen, die soms ridicule vor
men aannemen, voldoet. De
afname van de waardering voor
voedselproduktie gaat zo ver, dat
we die produktie gaan zien als
een bedreiging. Een bedreiging
van onze portemonnee, een en
ander kost immers meer dan het
opbrengt, een bedreiging voor
onze gezondheid, er wordt im
mers van allerlei onnatuurlijks
toegevoegd, een bedreiging voor
ons leefmilieu, immers de voed
selproducenten zal het een zorg
zijn wat er met ons water, onze
lucht en onze bodem gebeurt.
Door al deze bedreigingen zijn
wij nog steeds sterfelijk en dat
betreuren wij zeer.
Beide tendensen, het minder
waarderen van het aanvallen en
terugdringen van onze erfvijand
de zee en het minder waarderen
van voedselproduktie, leiden er
toe dat er hier en daar overwo
gen wordt om land aan de zee
prijs te geven. Wie nog waagt te
zeggen dat de Markerwaard
moet worden ingepolderd wordt
voor seniel versleten. Wie het
nog waagt op te merken dat er
in de Waddenzee landaanwin
ning zou kunnen plaatsvinden
wordt afgevoerd. Er bestaat
daarentegen ergens een plan Tu
reluur waarin gesuggereerd
wordt land te ontpolderen en te
moerasseren. Nu zou men den
ken dat men de makers van dit
plan ergens in een bosrijke om
geving tot rust zou laten komen,
maar nee, er wordt serieus op in
gegaan, voors en tegens afge
wogen tot men zelf een ons
weegt. In Groningen wil men er
gens een paar polders vol laten
lopen om een recreatiegebied te
recreëeren, Rottummeroog wil
men laten verdwijnen of althans
prijs geven aan de zee. Nu is er
weer een of andere geflipte libe
rale Europarlementariër, die om
dat hij toch niks te doen had,
uitgerekend heeft dat landbouw
hier niet meer kan, vanwege de
GATT-onderhandelingen of ande
re onzin, en dat we daarom maar
'een paar polders vol moeten la
ten lopen'. Zo komt men van
kwaad tot erger.
Bouwen of afbreken
Tijden veranderen. Omdat we al
les hebben, vergeten we hoe we
er aan gekomen zijn. We verge
ten het motto van Andries Vier-
lingh: 'Hoe meer men de zee
toegeeft, des te meer wil zij heb
ben'. Dit gold vierhonderd jaar
geleden. En de tijden zijn veran
derd, de mensen zijn veranderd,
er is van alles veranderd, maar
de zee is geen steek veranderd.
Zij wil nog steeds hebben en
eens zal zij nemen a/s wij haar
dat niet beletten. Ter hoogte van
het laatste sluitgat in de Afsluit
dijk is een monument geplaatst
met daarop de leuze: 'Een volk
dat leeft bouwt aan zijn toe
komst'. Jammer genoeg wordt
er hier en daar te veel afge
broken.
Ast deed meteen een voorzet: het
lijkt hem verstandig dat de 5 alge
mene keuringsdiensten voor plant
aardig uitgangsmateriaal samen
gaan.
De door de regering ingezette bezui
nigingsronde betekent een rigoreuze
inkrimping en/of afstoting van on
derzoek. Daarbij moet volgens Van
Ast onderzoek ten dienste van de
sector uitgangsmateriaal ontzien
worden vanwege het belang van
onze economie, de sector zelf en de
goede toekomstperspectieven van
deze sector. De verzelfstandiging
van de proefstations zal de komen
de jaren zijn beslag krijgen. De fi
nanciering zal op 50/50 basis plaats
vinden. Er komt een analyse van het
praktijkonderzoek in de verschillen
de sectoren. Dit zal leiden tot advie
zen over omvang en het aantal
onderzoeklokaties en zelfs tot sa
mensmelting van meerdere organi
saties tot een.
Hoewel er nog geen sprake is van
een breed gebruik van manage
mentsystemen beëindigt de over
heid eind 1991 het
stimuleringsbeleid bij de informatie
technologie. 'De bal ligt nu in eerste
instantie op het bordje van het be
drijfsleven'.
Gewasbescherming
Wat de gewasbescherming betreft
zullen stoffen die milieukritisch zijn
de komende tien jaar worden verbo
den. De toepassingen van stoffen
die uit landbouwkundig oogpunt
onmisbaar zijn komen in eerste in
stantie tot 2000 in aanmerking voor
een minder vergaande sanering.
Volgens Van Ast neemt de teelt van
uitgangsmateriaal hierbij een uitzon
deringspositie in, omdat gezond uit
gangsmateriaal de basis is voor een
verantwoorde en schone teelt.
Wat de bemesting betreft kondigde
hij aan dat de plantaardige sectoren
er rekening mee moeten houden dat
de stikstofemissie naar grond- en
oppervlaktewater naar beneden
moet. Teleurstellend noemde de di
recteur Akker- en Tuinbouw het dat
de praktijk de nieuwe be
mestingsmethoden en -adviezen
nog te vaak negeert en overschrijdt.
Voor de nitraat geldt vanaf 1992 in
de zomerperiode voor sla en andij
vie een norm van 2500 mg per kg
en vanaf 1995 in de zomerperiode
voor spinazie en in de winterperiode
voor sla een nog lagere norm.
Het bedrijfsleven zal in de toekomst
steeds meer zelf verantwoordelijk
worden gesteld voor de keuringen
van het uitgangsmateriaal. Ook de
bekostiging ervan zal door de secto
ren zelf moeten worden opgebracht.
Bij het wegvallen van de binnen
grenzen in de EG in 1993 moet een
efficiënte kontrole en keuring moge
lijk zijn op de plaats van produktie,
op de boerderij dus.
Van Ast pleit voor het zo snel moge
lijk invoeren van een merk voor
geïntegreerd geteeld fruit. De fruit
teeltsector moet hierbij een positie
vere houding innemen. 'Bij de
discussies over de normstelling lij
ken de vertegenwoordigers van de
teelt zich meer in te zetten om voor
de gangbare teelt een label te krij
gen dan om extra inspanningen te
leveren voor milieuvriendelijker
teeltmethoden'.
Wat het perspectief van de plant
aardige produktie betreft, was Van
Ast duidelijk: 'Van nieuwe produk-
ten die marktordening vereisen hoe
ven we geen toekomstperspectief
te verwachten. Markt en consu
ment zijn bepalend en de consu
ment zal steeds hogere eisen stellen
aan het produkt en de teeltwijze
ervan'.
Glastuinbouw
De consulent voor de landbouw in
Zuid-Holland, de heer A.J. Vijver-
>*«»-
K.J. van Ast
berg zette grote vraagtekens bij een
tendens in de planologie om econo
mische ongelijkheid in ons land te
vereffenen door de glastuinbouw te
verplaatsen uit het Westen naar de
randgebieden. 'Een van de sterke
punten van de Nederlandse agrari
sche sector is dat een groot aantal
sectoren ruimtelijk sterk geconcen
treerd is. Dit voordeel mogen en
kunnen we niet prijsgeven. De inter
nationale concurrentiestrijd is te
sterk om op dit terrein experimenten
aan te gaan'.
Volgens hem kunnen economisch
zwakkere gebieden de glastuin
bouw niet overnemen zonder verlies
aan economische kracht en invloed.
De consulent zei verder van mening
te zijn dat het uit milieuoogpunt
wenselijk is dat de bloembollenteelt
in navolging van groentegewassen
als uien, peen, spruiten en witlof
wortelen meer nog dan tot nu toe in
het vruchtwisselingsschema van
het akkerbouwbedrijf wordt op
genomen.
Mr. P. Ritsema, directeur Voedings-
en Kwaliteitsaangelegenheden kon
digde aan dat de overheid over
weegt om door middel van een
milieukeur voor landbouwprodukten
de consument de mogelijkheid te
geven te kiezen voor het geïnte
greerd geproduceerd produkt. Er
kan dan gekozen worden uit drie
verschillende produktiewijzen: geïn
tegreerd, gangbaar en ecologisch.
Er wordt momenteel een Kwali
teitsprogramma Agrarische Produk-
ten (KAP) opgezet.
J. Wierenga
De minister van Macedonië en Thracië, de heer Dridrikostas (midden)
en de burgemeester van Thessaloniki, de heer Kosmopou/os (tweede
van linkswerden door export promotion manager An nel ie Kohl
(tweede van rechts) in de N/VAA-stand ontvangen
Thessaloniki stond van 8 t/m 13 mei
j.l. in het teken van de 11e Grieken
land Detrop beurs: een twee jaarlijk
se catering vakbeurs. Ruim een
derde van de inzendingen was dit
jaar uit het buitenland afkomstig.
Binnen het Holland paviljoen was er
veel belangstelling voor de stand
van het NIVAA - Nederlands Voor
lichtingsinstituut voor Aardappelen
en Uien.
De diverse aardappelspecialiteiten
die door de Nederlandse promotie
organisatie voor aardappelen wer
den uitgedeeld bleken een groot
succes. Met name produkten als
rösti en aardappelkroketten zullen
bij de Grieken grote afname kunnen
gaan vinden. Zij eten namelijk elke
dag aardappelen, tijdens de warme
lunch en het diner, hetzij verwerkt in
gerechten öf in de vorm van patat
frites.
De afzet van aardappelprodukten
naar Griekenland vertoont een sterk
stijgende lijn: in 1985 werd 3182,3
ton uitgevoerd, in 1990 lag de ex
port op 14723,2 ton. Eerwacht
wordt dat de export naar dit land in
1991 wederom zal stijgen.
In het artikel over de kartering van
aardappelpercelen in het ZLM-blad
van 17 mei jl. stonden twee tele
foonnummers van de PD vermeld.
In Goes heeft de PD echter wel een
werkruimte, maar geen kantoor, zo
dat u voor inlichtingen (over de be
monstering van aardappelpercelen
op de aanwezigheid van aaltjes)
bent aangewezen op de PD-
vestiging in Roosendaal, tel.
01650-37753.
De internationale Suikerraad heeft
zijn raming met betrekking tot het
wereldoverschot van oogstjaar
1990/91 aanmerkelijk moeten
bijstellen. Werd aanvankelijk een
overschot geraamd van 2,06 mil
joen ton, de herziene raming geeft
een hoeveelheid aan van 3,69 mil
joen ton.
De herziening hangt o.a. samen met
een grotere produktie dan aanvan
kelijk geraamd in Thailand, Cuba, In
dia, Mexico, Jamaica, e.a. Daarbij
komt dan nog dat de ontwikkeling
van de consumptie wat teleurstel
lend is.
De produktie van oliehoudende za
den in de EG inbegrepen het gebied
van de voormalige DDR wordt door
Oil World geraamd op 13,6 miljoen
ton, wat vergeleken met voorgaand
oogstjaar een toename betekent
van 819.000 ton.
