Uit de praktijk
Vanaf de dijk gezien
Veehouders schakelen
over op stro
Onvoorspelbare afhankelijkheid
van de landbouw neemt toe
GROENER AANZIEN
Hoe lang zal het pure
akkerbouwbedrijf nog bestaan?
Voorjaarswerkzaamheden
wachten
Even het land opentrekken hield op
menig bedrijf in WEST-BRABANT
ZUID in dat het inzetten van een
tweede trekker nodig was. De
meeste percelen, vooral die, die in het
najaar gestoppeld of gecultivatord
waren, waren nog te nat zodat op
de nattere plekken wegzakken en
niet meer op eigen kracht wegko
men het resultaat was. Dit tot ie
ders verbazing omdat de
hoeveelheid neerslag van de afgelo
pen weken niet groot is geweest.
Wat opvalt is dat de grondwa
terstand erg hoog staat. Een reden
voor de natte bovengrond ligt vol
gens menig landbouwer aan de
sneeuw. 'Sneeuw blijft bovenin
hangen', is de zegswijze. Zo komt
het dat er nog geen akkerbouwge
wassen als graan gezaaid zijn. Wel
hier en daar plantuien.
Er begint weer wat meer handel in
stalmest te komen. Vooral omdat de
nieuwe mestnormen opslag en uit
rijden van drijfmest erg duur gaan
maken. Om deze reden gaan steeds
meer veehouders gedeeltelijk over
schakelen op stro. Nieuwe stallen
met aan de eisen des tijds aange
paste potstallen komen weer in trek.
Enkele jonge veehouders die plan
nen voor nieuwbouw hebben zien
drijfmest niet meer zitten. De kosten
voor een nieuwe stal waarbij het
vee alleen op stro staat komt een
stuk lager uit. Grote voordeel is dat
geen kapitaalsverslindende investe
ringen nodig zijn in extra
mestopslag, met daaraan verbon
den hoge kosten voor aanpassings-
werken en pompen.
Dit alles heeft er al toe geleid dat
veehouders nu al afspraken maken
omtrent de aankoop van tarwestro.
Een aanmerkelijke stijging van de
stroprijzen zal het dit jaar nog wel
niet geven maar ieder tientje is mee
genomen. Om investering in drijf-
mestopslag te voorkomen zal hier
en daar een veehouder zijn veesta
pel inkrimpen om zo de winter
maanden te kunnen overbruggen.
Voormalige potstallen, al of niet nog
in gebruik, gaan weer vee herber
gen. Ontwikkelingen binnen de vee
houderij waaraan men vorig jaar
nog niet dacht. Terug naar de jaren
vijftig, met dit verschil dat toen de
riek, in handwerk, stalmest moest
verplaatsen. Nu kan dat volledig ge
mechaniseerd. Ook bij het laden en
lossen van stro is nog maar weinig
handarbeid nodig.
Onderzoeken naaar de emissie van
ammoniak heeft uitgewezen dat het
met de uitstoot, in de stallen met
roosters, erg meevalt. Nieuwe stal-
typen met een snelle mestafvoer
naar dichte kelders geven niet het
gewenste resultaat. Proeven hebben
ook uitgewezen dat mestuitrijden
tijdens regen geen ammoniakemis-
sie geeft.
Ook in ALTENA-BIESBOSCH zit het
voorjaar in de lucht. Het is verba
zend hoe in betrekkelijk korte tijd de
natuur tot leven is gekomen. De
vorst heeft nauwelijks enige schade
aan rustende plantendelen toege
bracht. Het is nog de vraag in hoe
verre de aardappelopslag door de
vorst werking zal zijn uitgeschakeld.
Wanneer de knollen ook maar enige
bescherming van de grond genoten
zou het resultaat wel eens beneden
de verwachting kunnen blijven.
De percelen tarwe, graszaad en
grasland zijn de laatste dagen gesti
muleerd door het relatief warme
weer en laten een frisgroene aanblik
zien. Overigens is het nog te vroeg
om een voorjaarsbalans te kunnen
opmaken wat betreft zaaien, poten
en groei. We moeten nog wel 6 we
ken verder zijn om de uitkomst van
dit voorjaar te kennen. Met de gan-
zenschade is het wonderwel goed
uitgepakt de afgelopen winter, zeker
wat betreft de doortrekkende soor
ten. Ook al wordt schade van bete
kenis vergoed, niemand is echt blij
om in plaats van gewasopbrengst
schadevergoeding te ontvangen.
In het landbouwpolitieke klimaat is
er nog maar weinig ten goede ver
anderd de laatste tijd. De landbouw
belangen worden heftig heen en
weer geschud zowel landelijk als
Europees. Je krijgt de indruk dat de
goede ideeën om problemen op te
lossen als ze van landbouwzijde ko
men zo snel mogelijk ongedaan ge
maakt worden, en politiek
getouwtrek dan verder bepaalt of
het slecht of iets minder slecht voor
de landbouw gaat uitpakken.
Het vergaderseizoen is merendeels
voorbij wat de bedrijfsmatige verga
deringen aangaat. De meer politiek
getinte vergaderingen waar met
landbouwbelangen omgesprongen
wordt, zoals streekplanherziening,
beheer en inrichting van het Natio
naal Park "De Biesbosch", uitwer
king van het natuurbeleidsplan e.d.,
gaan behoudens de zomervakanties
het jaar rond door. Van onze
bestuurders en belangenbehartigers
vraagt dit veel aandacht en inzet.
Het is een kwalijke gedachte die
leeft bij een aantal invloedrijke over-
heidspolitieke figuren die menen het
land een dienst te bewijzen als be
werkstelligd kan worden dat ook
goede landbouwgronden een puur
natuur funktie gaan krijgen.
Gerekend in geld wordt er niet bij
deze gedachte, nog minder wordt er
stilgestaan bij de afbraak van vak
kennis en 's lands roem betreffende
landaanwinning en inpoldering van
een groot gedeelte van Nederland.
De geldschaarste bij de overheid
zou nog wel eens gunstig kunnen
uitpakken voor de landbouw. Deze
zou de dans kunnen ontspringen bij
die projekten natuurontwikkeling
die wegens gebrek aan middelen
niet uitgevoerd kunnen worden. Het
lijkt er nu meer dan ooit op dat land
bouw niet alleen afhankelijk gaat
worden van de markt en de natuur,
maar haar bestaan eveneens afhan
kelijk wordt van de politieke grillig
heid van de overheid. De uitslag van
de Provinciale Statenverkiezing
heeft daar vermoedelijk weinig aan
veranderd.
Het is nog steeds rustig en vre
dig in ons polderland. Volgens de
kalender is het nog geen lente,
maar de natuur leert ons dat het
toch al een beetje lente is. Wan
neer ik dit schrijf, zittend aan de
dijk en lekker in het zonnetje,
voel ik de lente overal om mij
heen. In de verte zie ik een trak-
tor druk bezig met de kunst
meststrooier. De zon kleurt het
geploegde land al een beetje
lichter. De sombere winterse
kleur is al aan het verdwijnen. De
groene wintertarwe vormt een
mooi kontrast in het nog kale
polderland. Aan de andere kant
van de dijk springen en dartelen
de lammetjes. Altijd weer een
feest om naar te kijken. Het doet
mij denken aan het al heel oude
kinderboekje "Wolletje Wit".
Zo staan wij dan weer aan het
begin van een nieuw boerenjaar.
Wij gaan beginnen met een hele
boel geld in de grond te stoppen.
En nu maar hopen dat het alle
maal goed afloopt. Hopen op
een goede oogst. Hopen op een
goede financiële afloop. Aan het
einde van het boekjaar is het
laatste regeltje erg belangrijk.
Als wij het voorjaar om ons heen
zien en voelen dan krijgen de
boeren het ieder jaar weer op
nieuw te pakken. De traktoren
brommen over de akkers, want
het werk begint. De akkers wor
den uit hun winterslaap gehaald.
Het land wordt klaar gemaakt
om te zaaien en te poten. De
strijd voor het dagelijks brood is
weer begonnen. Een strijd die ie
der jaar weer opnieuw begint en
naar wij hopen heel goed zal
eindigen.
Bij dit schrijven zijn we op
SCHOUWEN-DUIVELAND in half
maart terecht gekomen. De voor
jaarswerkzaamheden liggen nog stil
en een vroeg jaar lijkt het niet te
worden. Plaatselijk moet er op de
lichte gronden nog al wat geploegd
worden en menigeen zit op beter
weer te wachten om produkten als
gerst, plantuien en erwten zo snel
mogelijk te zaaien. Ook kunstmest
is nog zeer weinig toegediend, met
uitzondering van het graszaad, waar
de eerste gift grotendeels wel is
gestrooid.
De struktuur van de grond is prima
en men zal met weinig moeite een
goed zaaibed kunnen maken, al
blijft de grond lang zwart, waardoor
men toch moet oppassen dat men
niet te vroeg begint. Ondanks dat
het geen vroeg voorjaar is, is er nog
voldoende werk op de bedrijven. Ve
len zijn bezig met onderhoud van de
machines, anderen met het opknap
pen van de gebouwen of met het
aanbrengen van verbeteringen.
Weer anderen zijn moeder de vrouw
behulpzaam met wat schilder- of
behangwerk, wat op zijn tijd toch
ook eens moet gebeuren al wordt
het dikwijls lang uitgesteld.
Zo door het eiland rijdende moet ik
constateren dat op Schouwen-
Duiveland de landbouw zich aan het
aanpassen is. Plaatselijk ziet men
hokken verrijzen voor het mesten
van slachtkuikens, verder komen er
steeds meer kassen op het eiland en
ook de groenteteelt breidt zich snel
uit. Zo zijn er al verschillende bedrij
ven die 20 of meer ha spruiten heb
ben. Na het afgelopen jaar zal deze
teelt zich zeker nog verder uitbrei
den (we hopen maar dat niet teveel
de markt achterop gezaaid wordt).
Verder is Grobeka bezig een preipro-
jekt op poten te zetten. Wanneer de
afzet wat geregeld wordt en de zaak
goed begeleid wordt zou dit ook
moeten lukken. Al met al zie ik het
pure akkerbouwbedrijf op den duur
verdwijnen. Men ziet nu reeds al be
drijven van meer dan 100 ha zich
toeleggen op de teelt van kleine ge
wassen (droogbloemen, spruiten,
pootgoed enz.). Door de hoge
grondprijs en de kleinschaligheid
van de Nederlandse landbouw en
een toenemende druk van natuur en
milieu zal de pure akkerbouw ver
dwijnen en zal men het meer van de
Als uw praktijkschrijver dit stukje
schrijft is het buiten prachtig weer.
Een al warm voorjaarszonnetje
schijnt over de NOORD-
BEVELANDSE akkers. We zitten nu
enkele weken na de vorstperiode
van half februari en we zien dat de
wintertarwe goed door deze perio
de is gekomen. Er zit groei in en we
zien de percelen dagelijks groener
worden.
Al met al een teken dat er nog geen
gebrek aan stikstof is, zodat het niet
zo erg is dat er nog geen stikstof op
tarwe is gestrooid. Stikstof die over
het algemeen wel op de percelen
veldbeemd en roodzwenk is
gestrooid. Zodoende zitten we dus
eigenlijk te wachten op het moment
dat we een aanvang kunnen nemen
met het kunstmeststrooien.
Als we dit mooie weer houden zul
len er deze week veel plantuien ge
zet worden. Plantuien, die net als de
andere vruchten die aan de grond
toevertrouwd zijn zullen kunnen pro
fiteren van een uitstekende struc
tuur. Een structuur die we te danken
hebben aan het droge jaar 1990 en
aan vorst in februari. Hopelijk heeft
deze vorst nog meer gunstige effec
ten, zoals de bestrijding van aardap
pelopslag.
Afgelopen weken werden we eerst
verblijd met een goede bietenprijs,
maar even daarna kwamen de prijs
voorstellen van de Europese Com
missie. Voorstellen, dat nog wel, die
de inkomenspositie van de akker
bouw nog eens extra onder druk
zetten. Voorstellen ook die mijns in
ziens niet terecht zijn omdat we bij
voorbeeld het suiker-overschot als
boer zelf financieren. Toch zou er
volgens de Brusselse heren 5% van
de bietenprijs afmoeten. Verder wil
men, nu het stabilisatorenmecha
nisme niet in werking kan treden
wegens een graanproduktie van
minder dan 160 miljoen ton, de me
deverantwoordelijkheidsheffing ver
dubbelen. Ook kon de teelt van
luzerne wel eens een veer moeten
laten als het voorstel van 20% sub
sidievermindering wordt overgeno
men. Laten we daar om alles in het
werk stellen om te voorkomen dat
deze voorstellen bittere realiteit
worden.
Ik spreek dan ook de hoop uit dat
we ook de komende jaren mogen
profiteren van goede prijzen voor
onze vrije produkten, de aardappe
len en de uien, want dat we dat
hard nodig zullen hebben moge dui
delijk zijn.
toegevoegde waarde van de pro
dukten moeten hebben.
Deze week hebben we de Provincia
le Statenverkiezingen gehad. Door
het gerommel van de heren politici
hebben vele Zeeuwen hun geloof in
de politiek verloren. Voor de nieuw
gekozen leden zal heel wat nodig
zijn om dit te herstellen, maar met
de juiste man op de juiste plaats
moet dit mogelijk zijn.
Verder moeten we ons als land
bouw op Schouwen-Duiveland ge
lukkig prijzen dat er twee
statenleden gekozen zijn die recht
streeks bij de landbouw betrokken
zijn en dus ook zeer goed weten
wat er in de landbouw te koop is. Ik
wens ze vanaf deze plaats veel
sterkte toe en ik hoop dat ze ook
werkelijk de belangen van de land
bouw behartigen, want hier zitten
we als landbouwers hard om
verlegen.
Door het warme weer van de afgelopen weken begint het echt voorjaar te worden. In de natuur is dat
al goed te zien, onder meer aan de opzwellende knoppen van de bomen. De wintertarwepercelen krijgen
een groener aanzien. Ook onkruiden zoals kamille en kleefkruid ontwikkelen zich snel Op de foto: on-
kruidbestrijding in wintertarwe met Herbogi! (foto Anton Dingemanse).
