Bedrijfsovername, waarmee
moeten we rekening houden
CS
Recht uit de praktijk
Bestemmings
plannen
Accountantsunie
ZLM
Sociaal
Ekonomische PWy
Voorlichting /•/-3
Het aangiftebiljet
inkomstenbelasting 1990
'Het regt van klaauwengang
en stoppelweide'
'Bij bedrijfsopvolging
hoort bedrijfsaanpassing'
Bij het overnemen van een bedrijf
komt heel wat kijken, zowel in so
ciaal, economisch, financieel, fis-
kaal als in juridisch opzicht. De
vraag of bedrijfsovername mogelijk
is, zal in eerste instantie financieel-
economisch beantwoord worden;
het is wel of niet op te brengen. Be
groten van de overname-kosten en
opstellen van bijbehorende financie-
ringsopzet zullen dan aan de orde
zijn.
Ook een aantal fiskale aspecten zal
hierbij in wisselende mate een rol
kunnen spelen. In het volgende
worden enkele daarvan kort belicht.
Geruisloos doorschuiven
Het 'geruisloos doorschuiven' van
zogenoemde stille reserves is een
voorziening die in de sfeer van de in
komstenbelasting is getroffen voor
onder andere bedrijfsoverdracht aan
kinderen, kleinkinderen of echtge
noten van die kinderen. Er kan mee
worden voorkomen dat op het mo
ment van bedrijfsovername met de
fiskus moet worden afgerekend
over de stille reserves. Dit zijn de re
serves die ontstaan doordat be
drijfsmiddelen zoals grond,
gebouwen, machines en vee op dat
moment een hogere waarde hebben
dan waarvoor ze in de boeken
staan.
Voorwaarde voor doorschuiving is
echter wel dat de gehele onderne
ming of een evenredig/zelfstandig
gedeelte daarvan wordt overgedra
gen. Indien bijvoorbeeld de grond
van de ouders zou worden verpacht
aan de opvolg (st)er en de overige
zaken in eigendom worden overge
dragen, kan er geen doorschuiving
plaatsvinden.
Naast voordelen van fiskaal door
schuiven zijn er nog nadelen aan
verbonden. In feite neemt de opvol
ger de fiskale claims over. Daar
naast dient de overname plaats te
vinden tegen de boekwaarde. Hier
worden de afschrijvingen lager met
als gevolg een hoger belastbare
winst. Informeer bij uw accountant
wat in uw situatie het meest wen
selijk is.
Melkquotum en
pachtersvoordeel
In afwijking van het voorgaande is
het mogelijk bij bedrijfsopvolging in
familieverband (kinderen, kleinkin
deren, hun echtgenoten) melkquo
tum afzonderlijk geruisloos over te
dragen. Dit is tot nog toe echter al
leen mogelijk indien de grond wordt
overgenomen en dus niet indien de
opvolger er de grond pacht van
ouders. De discussie, en mogelijk
ook de besluitvorming, hieromtrent
is gaande.
Een zelfde afzonderlijke doorschui
ving is ook mogelijk voor het eerste
pachtersvoordeel. Dit pachtersvoor
deel ontstaat wanneer grond in ver
pachte staat door de pachter wordt
gekocht van een verpachter die
geen familie is. Familie in dit ver
band strekt zich uit van echtgeno
ten, kinderen, diens echtgenoten en
bloed- en aanverwanten tot en met
de derde graad van de zijlinie (oom-
/tantezeggers). De belastingclaim
op dit pachtersvoordeel kan onder
voorwaarden worden doorgescho
ven naar de opvolger in de fami
liekring.
Overdrachtsbelasting
Over het verkrijgen van onroerend
goed wordt overdrachtsbelasting
(6%) geheven welke de verkrijger
dient te betalen. Bij overdrachten
van grotere omvang kan dit flink
oplopen. Bij bedrijfsoverdracht van
ouders aan kinderen kan vrijstelling
van overdrachtbelasting worden
Er gaat een merkwaardige bepa
ling uit ons recht verdwijnen.
Een bepaling waarvan ik - in alle
eerlijkheid - tot voor kort nog
nooit gehoord had. Het betreft
de zogenaamde weiderechten.
Een weiderecht is het recht tot
beweiding van andermans
grond. Heeft de boer zijn gras of
een ander gewas voor de laatste
maal in het seizoen gemaaid of
geoogst, dan mag het vee van
een (naburige) collega op zijn
land grazen. Een verschijnsel dat
wij ook op het Zeeuwse platte
land regelmatig kunnen aan
schouwen.
Over deze weiderechten staat
iets geschreven in artikel 680
BW. Een bepaling die uit het
Franse recht afkomstig is en da
teert van begin 19e eeuw. Het
artikel bepaalt dat 'de eigenaar
die zijn erf heeft afgesloten, het
regt van klaauwengang en stop
pelweide verliest, naar evenre
digheid van den grond, welken
hij door de afsluiting aan de ge
mene weiding onttrekt'.
Bij het recht van klaauwengang
moet gedacht worden aan het
laten grazen van vee op ongecul
tiveerde gronden, zoals bossen
en heidevelden. Het recht van
stoppelweide betreft meer de si
tuatie zoals we die in het
Zeeuwse aantreffen; door het
aanbrengen van een tijdelijke af
rastering wordt geschikt gras
land of een braakliggend perceel
van de ene boer gemaakt voor
begrazing van het vee van de
ander.
Voornoemd wetsartikel be
schrijft slechts één aspect van
de weiderechten: hun onder
gang. Dit is wel begrijpelijk gelet
op het aloude beginsel dat de
landeigenaar steeds bevoegd is
om zijn erf af te sluiten en het
(naar nu wel eens lijkt achter
haalde) uitgangspunt dat de
boer zo min mogelijk moet wor
den belemmerd bij het in cultuur
brengen van het land.
Hoewel artikel 680 BW nu dus
gaat verdwijnen zijn daarmee de
weiderechten de wereld niet uit.
Zij duiken nog al eens op bij ruil
verkavelingen en daarnaast ko
men ze regelmatig voor in
contractuele verhoudingen, de
zogenaamde inscharingsover-
eenkomsten.
Al met al het afscheid van een
wetsartikel dat reeds bij zijn
bestaan in de vergetelheid was
geraakt en in ieder geval bij mij
louter associaties opwekte met
het landleven van de vorige
eeuw.
Mr. J.K. van Arenthals
verkregen. Een van de voorwaarden
hiervoor is dat de kinderen de on
derneming voor wat de bedrijfsvoe
ring betreft, in haar geheel moeten
voortzetten. Dat betekent in het ge
val van geleidelijke overdracht waar
bij de grond nog niet is
overgedragen, dat het voortzetten
de kind de grond dient te pachten.
Bij een maatschap/firma geldt dit bij
het einde van de maatschap/firma
als het bedrijf geheel wordt over
genomen.
Bij pacht wordt echter de mogelijk
heid van geruisloos doorschuiven
(zie hiervoor) belemmerd.
Subsidie bedrijfsovername
Bij bedrijfsovername ineens of gelei
delijk (uit maatschap) is het moge
lijk een bijdrage te krijgen voor de
financiering van de overname, beter
bekend als de rentesubsidie. De
hoogte hiervan is 12,5% van een te
lenen bedrag van maximaal
f 300.000,—, dus ten hoogste
f 37.000,-.
Naast de voorwaarde dat de aanvra
ger jonger dan 35 jaar dient te zijn
en over een bepaald opleidingsni
veau dient te beschikken, is er de
voorwaarde dat deze geen bedrijf
mag hebben geëxploiteerd groter
dan 10 SBE. Deze voorwaarde bete
kent in feite dat men nog niet
zelfstandig een belangrijk deel van
het bedrijf mag hebben overgeno
men. Er zijn overigens nog meer
voorwaarden aan verbonden.
Zo is in vogelvlucht een aantal za
ken genoemd die een rol kunnen
spelen bij de afweging hoe er over
genomen gaat worden. Het belang
van de vermelde punten zal in elke
individuele bedrijfssituatie weer an
ders zijn. Het op een rijtje zetten van
de voor- en nadelen van verschillen
de vormen van overname kan ver
helderend werken. De SEV is graag
bereid hierbij behulpzaam te zijn.
P.J.E. Mangnus
Middenschouwen en
Westenschouwen
Van 4 februari t/m 5 maart ligt ter
inzage de aanvraag van de nv Wa
termaatschappij Zuid-West-
Nederland voor een vergunning voor
het bemalen van een leidingsleuf en
een aantal bouwputten voor de aan
leg van een watertransportleiding
van Renesse naar Scharendijke. De
aanvragen liggen op de gemeente
huizen van zowel Midden- als
Westerschouwen ter inzage. Tot 5
maart kunnen gemotiveerde bezwa
ren worden ingediend.
Wouw
Een herziening van bestem
mingsplannen wordt voorbereid
voor een gedeelte van de Boeren-
weg en ten westen en ten oosten
daarvan gelegen gebieden alsmede
voor een perceel gelegen ten zuiden
van de Rijksweg A58 (Bergsebaan
85 te Heerle). Het besluit met bijbe
horende stukken en kadastrale
nummers is op 1 februari in werking
getreden en ligt vanaf die datum
voor een ieder ter inzage op de ge-
meentesecretaria
De SEV van de ZLM organiseert
voor belangstellenden een middag
waarbij bedrijfsaanpassing in relatie
tot bedrijfsopvolging aan de orde
komt. Deskundigen van o.a. de Ra
bobank, het Consulentschap voor
de Landbouw en SEV/ZLM geven
hun visie op dit aspect. Bijna alle be
drijfsopvolgingen lopen via een tij
delijke samenwerking tussen ouder
en opvolger in de vorm van een
maatschap. Deze periode is bij uit
stek geschikt om de noodzakelijk
vermogensvorming te bewerkstelli
gen voor de definitieve bedrijfsover
name. Dit betekent: tijdelijk twee
inkomens zijn noodzakelijk. Daar
voor moet bedrijfsaanpassing
plaatsvinden.
Middels de cursus 'Bij bedrijfsopvol
ging hoort bedrijfsaanpassing' is
hier door de SEV op bedrijfsnivo uit
voerig aandacht aan besteed. De
cursisten hebben zich in dit onder
werp kunnen verdiepen. Op de aan
sluitende themadag is iedere
belangstellende van harte welkom.
De bijeenkomsten zijn speciaal be
doeld voor het gehele gezin. Deze
dagen worden gehouden:
Voor de kringen in Zuid- en Noord-
Beveland, Walcheren en Schouwen-
Duiveland in Motel Goes, A. Fok
kerstraat 100 te Goes op 25 februa
ri 1991.
Voor de kringen in Noord-Brabant,
Tholen/St. Philipsland in Hotel Van
Tilburg, Burg. v. Loonstraat 87 te
Steenbergen op 27 februari 1991.
Voor de kringen in Zeeuws-
Vlaanderen in restaurant De Braak
man aan de Patrijzenlaan 3 te Hoek
op 5 maart 1991.
Het programma ziet er als volgt uit:
1. Opening door voorzitter 13.30
uur
2. Toelichting op casus door SEV
13.40 uur
3. Inleiding Ing. B. Verstegen, kre
dietadviseur Rabobank 13.55
uur
4. Inleiding ing. J. Zonderland,
Consulentschap v.d. Landbouw
14.25 uur
5. Inleiding SEV 14.55 uur
6. PAUZE 15.25 uur
7. Discussie 15.40 uur
8. Sluiting 17.00 uur
Noteer deze data in uw agenda. U
bent van harte welkom.
Deze maand worden op grote
schaal vele inwoners van Nederland
verblijd met het bekende aangifte
biljet inkomstenbelasting en premie
heffing, u toegezonden door de
belastingdienst. Voor velen is dan
weer het jaarlijkse karwei aangebro
ken om zelf het biljet te gaan invul
len. Anderen zien daartoe geen
kans en laten de invulling over aan
daartoe werkzame kantoren. Ook is
het mogelijk bij de belastingdienst
zelve om hulp te gaan, terwijl voor
vakbondsleden ook de eigen vak
bond daarvoor ondersteuning
aanbied.
Met name voor personen die naast
salaris, een eigen huis en wat af
trekposten geen bijzondere ingewik
kelde fiscale situatie kennen, is het
zeer wel mogelijk zelf het biljet in te
vullen. Bij het aangiftebiljet wordt
een handleiding gevoegd, waarmee
het mogelijk is de meest voorko
mende vragen te beantwoorden. In
dien u dan nog vragen mocht
hebben, is de informatie bij de be
lastingdienst veelal zodanig dat een
verdere invulling van het biljet mo
gelijk moet zijn.
Belangrijk is dat u altijd een kopie
maakt van het biljet dat u aan de
fiscus hebt gezonden. Daarmee
hebt u in ieder geval de mogelijkheid
te controleren of het te zijner tijd te
ontvangen aanslagbiljet klopt met
de door u opgegeven cijfers. Deze
controlehandeling moet u altijd uit
voeren omdat er weieens iets mis
kan gaan bij het vervaardigen van
uw aanslag. Met het kopiebiljet in
uw hand kunt u gemotiveerd aange
ven waar u meent dat het in de aan
slag fout is gegaan. Dit doet u in
een op schrift gesteld bezwaar
schrift gericht aan de inspecteur.
Een andere reden voor het hebben
van het kopiebiljet is dat u deze als
richtlijn voor het jaar daarop kunt
gebruiken. Daarmee mag u evenwel
hopen dat niet juist het biljet door
een andere vraagstelling grondig is
gewijzigd, doch ook dan is er met
enige bestudering wel uit te komen.
Ondanks wetswijziging is het niet
zo dat de structuur van het op te
geven inkomen erg wordt veran
derd. De bekende begrippen: in
komsten uit dienstbetrekking, winst
uit onderneming, inkomensten uit
vermogen, huurwaarde eigen wo
ning, etc. blijven van jaar tot jaar wel
bestaan en zijn daarmee bekende
begrippen geworden. Wat er wel
veranderd is zal veelal bestaan uit
het vervallen van bepaalde aftrek
posten, danwel het aanpassen van
standaardbedragen zoals het huur
waardeforfait. Doch deze wijzigin
gen worden in de bijgevoegde
handleiding nader toegelicht, waar
door met enig leeswerk vooraf het
mogelijk is de veranderde omstan
digheden te herkennen.
Extra studie
Wel moeten wij dit jaar er mee reke
nen dat de wijzigingen nogal royaal
zijn uitgevallen omdat 1990 het eer
ste jaar is van de aanpassingen op
grond van de voorstellen van de
commissie Oort en de op grond van
politieke doeleinden daarop weer
aangebrachte wijzigingen. Aan
dacht voor deze nieuwe situatie zal
wel enige extra studie van de zelf
doener vragen, maar dan moet het
mogelijk zijn weer zelf het biljet in te
vullen. Want u weet dat het doel
van de commissie Oort de vereen
voudiging is geweest, alleen bij de
behandeling heeft de politiek dit uit
gangspunt even vergeten. En dit
komt omdat er via de belastinghef
fing ook een vorm van inkomenso
verdracht moet plaats vinden
waardoor een eenvoudige regeling
toch weer ingewikkeld wordt we
gens uitzonderingen.
Een advies wil ik de zelfdoener nog
wel meegeven. Maak er een goed
verzorgde aangifte van, door naast
het cijfermateriaal in het biljet ook
voldoende bijlagen bij te voegen
met daarin de specificaties. Wan
neer u op grond van aftrekposten
(b.v. hypotheekrente eigen woning)
te veel betaalde loonheffing terug
kunt ontvangen, lever dan het aan
giftebiljet tijdig voor 1 april a.s. in.
Alleen dan mag u erop rekenen nog
dit jaar de restitutie ook daadwerke
lijk te kunnen ontvangen. Ik wens u
veel succes bij de komende arbeid.
B. Veerbeek
