Meerderheid EG-ministers
tegen hervormingsplannen
Nieuws en Commentaar
Uitspraken
KNLC
kommentaar
Algemene heffing DLV
bulten de deur houden
Milieuconvenant ondertekend
\V
BTW-landbouwregeling
moet blijven bestaan
Geen overeenstemming in Brussel
Scharrelvarkensvlees
krijgt officieel merk
Een solide meerderheid van de EG-ministers van Landbouw verzet
zich tegen de hervormingsplannen van de Ierse Landbouwcommis
saris, Ray MacSharry. Alleen de zuidelijke lidstaten en Ierland zien
brood in de voorstellen, die overigens nog steeds niet formeel op ta
fel liggen. Ook binnen het EG-bestuur zelf is er immers nog geen
overeenstemming bereikt.
De EG-ministerraad sprak dinsdag
over het onderwerp. Twee dagen
eerder had MacSharry van de Com
missie toestemming gekregen zijn
eigen voorstellen mondeling in de
ministerraad toe te lichten, hoewel
diezelfde Commissie opdracht gaf
zijn voorstel bij te stellen met de ve
le amendementen die zijn collega
bestuursleden indienden. Verwacht
wordt dat de Ier wil pogen dat nieu
we voorstel af te hebben voor 4 fe
bruari, als de landbouwraad
opnieuw bijeen komt.
Verdaagd
De ministers kwamen overigens niet
toe aan een discussie na de uiteen
zetting van MacSharry. Deze bericht
dat zijn broer in Ierland aan een hart-
anval was overleden. De discussie
werd daarop verdaagd naar de vol
gende bijeenkomst van begin fe
bruari. Toch kon na afloop al wel
een balans worden opgemaakt uit
uitlatingen van ministers en diplo
maten van de lidstaten.
Nederland, Groot-Brittannië en De
nemarken verzetten zich fel. Ook de
Fransen zeggen voorlopig nee. Dan
is er een middengroep met landen
als Duitsland, België en Luxemburg
die voor- en nadelen zien in de
ideeën van MacSharry. Alleen de
Zuidelijke lidstaten en Ierland zijn
voor. Dat is niet verwonderlijk, want
deze landen hebben alleen kleine
bedrijven die MacSharry geheel wil
compenseren voor forse prijsverla
gingen.
Grote bedrijven
De landbouwcommissaris verdedig
de zich overigens tegenover de mi
nisters tegen de kritiek dat hij het
gemunt heeft op de grote bedrijven,
die hij verantwoordelijk houdt voor
de weer groeiende overschotpro
ductie. Het gaat slechts om tien pro
cent van de bedrijven die 'meer voor
zichzelf moeten opkomen', aldus de
Ier. Volgens hem kunnen de grote
en efficiënt producerende bedrijven
forse prijsverlagingen het voor een
groot deel zelf opvangen.
Overigens bleek op de ministerraad
dat alle ministers vinden dat er iets
moet gebeuren. MacSharry waar
schuwde dat de landbouwuitgaven
dit jaar een kwart hoger uitvallen
dan vorig jaar, waarmee de EG op
nieuw in financiële problemen dreigt
te raken. De Nederlandse minister
Bukman zei dat het wel eens een
langdurige dicussie kan worden, ge
zien de tegenstellingen. Hij bepleitte
dat de Commissie in ieder geval
voor begin februari met een globaal
voorstel op papier komt, zodat de
ministers weten waarover ze praten.
Over vier jaar meot de glastuinbouw de lozing van middelen op op
pervlaktewater met 80 procent hebben verminderd, zo is af
gesproken.
Het afsluiten van een convenant is
een belangrijke stimulans voor be
scherming van het milieu door tuin
ders. In overleg kan er naar de
meest praktische oplossingen ge
zocht worden. Dat is beter dan de
agrarische sektor zonder meer ge
en verboden op te leggen.
De voorzitter van het Landbouw
schap, drs. J.W.E.M. Mares, zei dit
bij de ondertekening van een milieu
convenant met het Hoogheemraad
schap Delfland. Afspraak is dat in
vier jaar de glastuinbouw zijn lozing
van gewasbeschermingsmiddelen
op het oppervlaktewater met 80
procent vermindert. Voor fosfaat en
stikstof geldt een percentage van
40 procent.
'Iemand die veel in het veld komt kijkt naar de belangen van de boer en daar
willen wij voor staan. Daarom behandelen wij voor elke bedrijfsopvolging
voordat DLV en de Accountant erbij worden geroepen. Het is prima a/s er
anderen op ons terrein willen komen, maar dan moeten ze wel eerst beter
zijn dan wij; die uitdaging durf ik wel aan'.
K. Samplonius, hoofd SEV Friese Mij. (Oogst, 11 januari
1991).
'In het streven naar een betere wereld past het naar mijn mening niet dat
de EG haar overschotproblemen blijft afwentelen op de rug van anderen'.
Prof.dr.ir. J. de Hoogh, hoogleraar landbouweconomie te Wa-
geningen. (Reformatorisch Dagblad, 14 januari 1991).
'Is het zo noodzakelijk dat tomaten uit ons land naar Italië worden ge
transporteerd en wij tomatenpuree uit Italië halen? De tuinbouw mag dan
een belangrijke bijdrage aan de energiebesparing hebben geleverd. Maar het
energieverbruik is nog wel hoog. Een tomaat noem ik ook wel een gasbel
met een rood velletje'.
A. v.d. Biggelaar, direkteur Natuur en Milieu (Agrarisch Dag
blad, 19 januari 1991).
'Ik denk dat we ons over twintig jaar niet meer kunnen voorstellen dat er
ooit varkens aan kettingen van een halve meter hebben gelegen. En die kalf
jes stop je over een paar jaar ook niet meer terug in de kisten. We gaan toch
ook niet meer terug naar de slavernij'.
Paul Schaap, Stichting Lekker Dier (HP/De Tijd, 18 januari
1991).
'De aanpassing van het voer, verbetering van mestkwa/iteit en betere stal-
systemen zullen positief uitwerken. Boeren gaan ook veel bewuster met de
mest om. Ik durf de stelling aan dat we in 2000 niet spreken over een
mestoverschot maar over een mesttekort'.
L. de Dekker, voorzitter van de projectgroep mestverwerking
van het Landbouwschap (Agrarisch Dagblad, 22 januari 1991)
'Er is absoluut geen sprake van structureel slechte verstandhoudingen. Iede
re organisatie heeft wel iets wat af en toe conflicten oplevert'.
Mr. T.H.J. Joustra, secretaris-generaal van het ministerie van
Landbouw, over het ministerie van Landbouw (Boerderij, 22
januari 1991)
Er komt een rijk^keurmerk voor
scharrelvarkensvlees. Het kabinet
heeft daartoe besloten op voorstel
van staatssekretaris Gabor van
Landbouw. Met dit besluit wordt
een diervriendelijker produktie van
varkensvlees beoogd, aldus de be
windsman.
Verschillen in BTW- en accijnsta
rieven tussen de 12 EG-landen
kunnen niet te groot zijn als de
grenscontroles tussen de 12 EG-
landen verdwijnen. Vooral ons
land met een lange Duitse en
Belgische grens heeft belang bij
uniformiteit. Bij een groot ver
schil in belastingtarieven op ver-
bruiksgoederen zou het
"benzinepomp-effect" (het tan
ken over de grens) zich uitbrei
den tot inkopen van veel
consumptiegoederen in Duits
land. Het is dus in het belang van
zowel bedrijfsleven a/s consu
ment dat de verschillen niet te
groot worden. Wat het normale
(hoge) BTW-tarief betreft, zit de
Bondsrepubliek nu op 14 pro
cent en Nederland op 18,5. Een
verlaging van ons tarief is dus
noodzakelijk.
Tariefgroepen
Belangrijk is ook dat elk EG-land
dezelfde diensten en goederen in
het verlaagde en hoge tarief on
derbrengt. Over deze indeling
valt binnenkort de definitieve be
slissing. Voor de land- en tuin
bouw is deze indeling een
aandachtspunt van de eerste or
de. De Nederlandse landbouwor
ganisaties hebben zich steeds op
het standpunt gesteld dat alle
land- en tuinbouwprodukten on
der het verlaagde BTW-tarief
moeten vallen. Het zijn immers
de eerste levensbehoeften die
niet door een hoog BTW-tarief
getroffen mogen worden. Dit
geldt ook voor de sierteeltge
wassen. Bloemen, planten en
bomen behoren in deze tijd,
waarin iedereen het milieu zo be
langrijk ervaart, zeker tot de eer
ste levensbehoeften. Gelukkig
hebben alle Europese landbouw
organisaties zich op de stand
punt gesteld. COPA heeft dit nog
eens onder de aandacht ge
bracht van de Europese Com
missie. Hetzelfde geldt voor de
landbouweis, om alle grondstof
fen, veevoer, kunstmest, machi
nes en dienstverlening, die op
land- en tuinbouwbedrijven ge
bruikt worden, in alle EG-landen
onder het verlaagde tarief te
brengen.
Landbouwregeling
Als voor alle land- en tuinbouw-
produkten en voor de toelevering
en dienstverlening niet het ver
laagde tarief wordt toegepast,
komt het voortbestaan van de
zogenaamde BTW-
landbouwregeling in groot ge
vaar. Deze regeling is immers al
leen maar mogelijk als de
BTW-betalingen ongeveer in
evenwicht zijn met de gemiddel
de BTW-ontvangsten. A/s be
paalde land- of
tuinbouw produkten of teveel be
drijfsmiddelen in het hoge tarief
worden gebracht, wordt dit
evenwicht voor die sektor of
voor vele bedrijven verstoord. De
landbouwregeling wordt overi
gens niet alleen bedreigd door de
tariefsindeling. Ook de wijze
waarop de BTW-verrekening (bij
export) aan de grens vervangen
gaat worden door een nieuw
systeem van verrekening op aan
gifte bij import maakt de voort
zetting van de landbouwregeling
onzeker. Over de hoofdlijnen van
de nieuwe procedure van BTW-
verrekening zijn tussen de Euro
pese Minsiters van Financiën af
spraken gemaakt. De noodzake
lijke aanpassing of niet-voort-
zetting van de landbouwregeling
komt pas laster aan de orde.
Sierteelt in gevarenozne
Vanuit de Nederlandse land- en
tuinbouw is het steeds onder de
aandacht van het Ministerie van
Financiën en van Landbouw ge
bracht dat land- en tuinbouwpro-
dukten onder het verlaagde
tarief moeten blijven. Europees
gezien zit de sierteeltsector bij
de tarief-groepindeling in de ge
varenzone om in het hoge BTW-
tarief te komen. Het is onbegrij
pelijk dat bij Financiën ideeën
naar voren komen om op voor
hand de Europese wijzigingen in
Nederland voor de sierteelt in te
voeren en de sierteelt in het ho
ge tarief te plaatsen. Een LEI-
onderzoek heeft uitgewezen dat
er een aanzienlijk inkomensver
lies bij de telers, een verlaging
van de handels-marges en een
verlies in de werkgelegenheid
van 2000 arbeidsplaaatsen zal
plaatsvinden als het hoge BTW-
tarief in de sierteelt wordt inge
voerd. Als dit gebeurt, dan wor
den de telers van snijbloemen,
potplanten, bomen en bloembol
len, zwaar getroffen, terwijl dit
voor de overheid niets extra
oplevert. Tegenover een hogere
BTW-opbrengst staat immers
een verlies aan opbrengst in
komstenbelasting.
Dam Jaarsma,
plv. alg. secretaris
Voorlopig geen algemene collectie
ve heffing vanuit het bedrijfsleven
om de Dienst Landbouwvoorlichting
(DLV) te helpen financieren. Over
drie jaar kan dan gekeken worden
hoe het gaat en of eventueel mis
schien nog een deel via een collectie
ve heffing gefinancierd moet
worden. Dat wordt de conclusie op
basis van de reacties van de regio
nale KNLC-organisaties. Ook het
hoofdbestuur van de ZLM heeft zich
in bovenstaande zin uitgesproken.
De commissie Bedrijfsontwikkeling
en Voorlichting zette de reacties al
vast op een rij. "De eerste drie jaar
de discussie over een collectieve
heffing maar eens buiten de deur
houden," zo vatte voorzitter Hans
van Leeuwen samen. De regionale
organisaties willen op dit moment
dan ook geen standpunt innemen
over hoe later een eventuele collec
tieve heffing verdeeld zou moeten
worden. Ook het noemen van een
percentage dat maximaal op die wij
ze gefinancierd mag worden ging nu
te ver.
De DLV-voorlichting komt niet alleen
ten goede aan de boeren die een
voorlichter op het erf krijgen. De
KNLC-organisaties menen echter
dat via de bijdrage van de overheid
(nu nog 100%, aflopend naar 50%
in 2003) voldoende garantie
bestaat voor dat algemene belang.
Stropen
Ook de KNLC-akkerbouwcommissie
koos unaniem voor een start met
het zogenaamde profijtbeginsel. Op
die manier wordt de behoefte aan
deze vorm van voorlichting sneller
duidelijk. "De DLV zal de mouwen
op moeten stropen," aldus Klaas
Dijkstra (LMIJ). De vraag naar voor
lichting moet de uiteindelijke vorm
en de omvang van de dienst gaan
bepalen. Dat kan betekenen dat de
vraag per sector zich verschillend
ontwikkelt. De commissie BOV
wees erop dat flexibiliteit binnen de
dienst daarom belangrijk is: als in
een sector méér vraag is dan in een
andere moeten daar extra mensen
naar toa Ook inkrimpen hoort tot de
mogelijkheden, zo werd nadrukkelijk
gesteld.
Gerard Westerhof
