Belangenbehartiging zonder
Schap kost 700 gulden
Nieuws en Commentaar
COPA wil eerst GATT,
dan pas landbouw hervormen
Aanvragen ooipremie: hoop rompslomp
Voorstel Tazelaar
positief onthaald
KNLC
kommentaar
Landbouwschap EG is
onverantwoord bezig
V/
Landbouw, milieu en MacSharry
De Europese landbouworganisaties,
verenigd in het COPA, vinden dat er
pas over hervorming van het Euro
pese landbouwbeleid kan worden
gesproken als de uitkomst van de
GATT-onderhandelingen bekend is.
De EG moet prioriteit geven aan het
weer op gang trekken van die vast
gelopen onderhandelingen over libe
ralisering van de wereldhandel,
aldus het COPA in een verklaring na
afloop van een gesprek met land
bouwcommissaris MacSharry op 11
januari.
De commissaris gaf in het gesprek
uitleg over de stand in de GATT en
over zijn omstreden plannen voor
een nieuwe landbouwhervorming.
Volgens COPA moet het markt- en
prijsbeleid de belangrijkste bron van
de boereninkomens blijven. Mac
Sharry wil overstappen op overwe
gend inkomenssteun voor de kleine
boeren. Om de kosten in de hand te
houden moet er volgens COPA in
GATT-verband en herschikking ko
men tussen de tariefmuren die Euro
pese boeren beschermen tegen de
goedkopere wereldmarkt, de 'reba
lancing'. De Ier liet zich voorzichtig
optimistisch uit over de kans dat het
overleg weer in beweging komt.
Maar hij verzekerde dat de EG vast
houdt aan de eigen voorstellen.
Diep bezorgd
'Los van de GATT', zei MacSharry
'diep bezorgd' te zijn over de huidige
staat van de Europese landbouw.
De overschotten groeien weer, wat
tot hoge uitgaven leidt, terwijl de
boereninkomens dalen. MacSharry
benadrukte het belang van het in
evenwicht brengen van vraag en
aanbod. Om dat te bereiken moet
het beleid op de helling.
De Ier noemde daarbij het belang
van concurrerende prijzen, verster
king van de set-aside regeling, prik
kels voor het minder intensief
bebouwen van land en meer kansen
voor non food gebruik van land-
bouwprodukten. Boeren hebben
recht op compensatie, vooral zij die
het minst verantwoordelijk zijn voor
de overschotproduktie. Bij dat laat
ste doelde hij ongetwijfeld op de
kleine boeren. In een antwoord
heeft de COPA gewonnen op de
angst van de boeren voor hun toe
komst. De moeilijke inkomenssitua
tie, de onzekerheid over GATT en de
verhalen over een drastische land
bouwhervorming leiden tot onrust
en bewegen jonge boeren ertoe te
stoppen, aldus COPA.
Cor Groeneweg
Het aanvragen van de ooipremie
gaat voor schapenhouders in 1991
een hoop administratieve
rompslomp geven. Dat komt door
regels van de EG. Het ministerie van
landbouw moet soelaas bieden
door de dirstrictbureauhouders te
laten helpen bij het invullen van for
mulieren.
Dit schrijft het Landbouwschap als
reactie op de premieregeling scha-
pevleesproducenten van het mini
sterie voor het verkoopseizoen
1990 en 1991. Een van de verande
ringen in vergelijking met vorig jaar
is dat melkschapenhouders meer
formulieren moeten invullen om de
ooipremie te krijgen. Zij moeten on
der meer tussen 24 en 31 januari
een "intentieverklaring" indienen
dat in 1991 minimaal 40 procent
van de lammeren aangehouden
wordt tot de dieren minstens 25 kilo
In verband met de problemen met de ooipremie vorig jaar stuurt het
ministerie dit jaar alle schapenhouders een nieuwsbrief.
zijn. maart aanvragen. Het gaat hierbij
De schapenhouders kunnen de ooi- om de premie van zowel 1990 als
premie tussen 15 februari en 14 1991.
De verplichte heffing is een van de
argumenten om het Landbouw
schap in stand te houden. Maar wat
kost een goed stuk belangenbehar
tiging als dat niet meer (deels) via
de Landbouwschapsheffing wordt
betaald? Zevenhonderd gulden per
bedrijf, aldus een rekensommetje
dat KNLC-secretaris Jan Brinkman
de deelnemers aan de introductie
dag voor nieuwe provinciale
bestuursleden voorhield.
De Landbouwschapsheffing bestaat
grof gezegd uit twee delen: een deel
algemene heffing en een deel
bestemmingsheffingen die per sec
tor verschillen. Die bestemmings
heffingen gaan naar bijvoorbeeld de
gezondheidszorg voor dieren en tal
van andere bestemmingen. Op kor
te termijn zal er zo ook een heffing
komen voor de grootschalige mest
verwerking en mogelijk de Dienst
Landbouwvoorlichting.
Via de algemene Landbouwschpas-
heffing wordt een bedrag van 30
miljoen gulden bijeengebracht door
alle 120.000 boeren en tuinders. Via
de contributies voor de landbouw
organisaties brengen georgani
seerde boeren en tuinders
daarnaast nog eens 37 miljoen gul
den bijeen. Per bedrijf wordt zo ge
middeld 250 gulden (algemene)
heffing betaald en 435 gulden con
tributie.
Bij elkaar betaalt de gemiddelde ge
organiseerde agrariër dus een kleine
zevenhonderd gulden voor zijn be
langenbehartiging. Daarvan houdt
het Landbouwschap 230 mensen
aan het werk waarvan 150 in Den
Haag en 80 in de gewesten. De drie
landbouworganisaties hebben sa
men 650 mensen in dienst op hun
secretariaten, waaronder ruim
tweehonderd voorlichters die voor
de helft door de overheid worden
betaald. Daarvan werken er 170 bij
het KNLC en haar provinciale orga
nisaties.
Rekensom
Brinkman maakte op die basis de
volgende rekensom. Stel dat, als er
geen Landbouwschap meer is, nog
60.000 agrariërs bereid zijn lid te
blijven van een goede landbouwor
ganisatie en daar 700 gulden voor
willen betalen. Dat levert, samen
met de overheidssubsidie voor de
SEV, 52 miljoen gulden op. Daarvan
kunnen ruwweg 450 mensen in het
hele land aan het werk voor boer en
tuinder, tegenover 880 in de huidige
structuur. "Dan heb je nog niet het
profijtbeginsel toegepast, het zoge
naamde ANWB-model, waarmee
mogelijk meer geld te verzamelen
is," aldus Brinkman. "Is met een ef
ficiënte organisatie daarmee geen
goede belangenbehartiging op te
zetten," vroeg Brinkman zich af.
"Als je het goed doet willen boeren
misschien wel duizend gulden voor
hun belangenbehartiging betalen."
KNLC-voorzitter Varekamp hield de
nieuwe bestuursleden ook voor dat
nu boer en tuinder enkele tienden
van procenten van hun omzet kwijt
zijn aan hun organisaties. "Bij coö
peraties gaan er gemakkelijk pro
centen naar het apparaat."
Gerard Westerhof
Er zitten enkele leuke kanten aan
het plan van voorzitter Rob Tazelaar
van het Produktschap voor Pluim
vee en Eieren om het landbouw
schap de handel in mestquota te
laten regelen. Dat meent Henk Tor-
sius, voorzitter van de afdeling Vere-
deiingslandbouw van het KNLC.
Tazelaar stelde in zijn nieuwjaarsre
de voor om via het Landbouwschap
mestquota in te kopen en te verde
len, tegen schappelijke prijzen. Het
Schap zou dit op moeten pakken
omdat.het wachten op het Verplaat-
singsbesluit veel te lang duurt.
"Het voordeel is dat er zo weinig
geld uit de landbouw verdwijnt"",
erkent Torsius. Hij is er echter op te-
De heer MacSharry heeft een se
rieus politiek probleem. De land
bouwoverschotten groeien weer.
De were/dprijzen zijn nog steeds
lager dan de interventieprijzen,
waardoor de landbouwuitgaven
weer sterk stijgen. Andere GATT-
onderhandelaars willen dat Europa
aan nog zwaardere prijsingreep
toepast dan al was voorzien. Bo
vendien pikt de belastingbetaler
het niet meer: meer uitgaven voor
een vervuilende aktiviteit. Daar
komt nog bij dat MacSharry vindt
dat teveel geld naar de verkeerde
groep gaat: 20 procent van de in
tensieve boeren zouden 80 pro
cent van het geld ontvangen.,
Inderdaad, als je dit zo hoort, heeft
de Europees Landbouwcommissa
ris een serieus politiek probleem.
Hij sprak in het COPA-presidium
zelfs van een falend landbouwbe
leid. Het Europese Landbouwbe
leid was prima bij de start van
Europa, maar sinds de zelf voor
ziening is bereikt werkt het beleid
niet meer. De overschotten nemen
toe, het milieu vervuilt, de achter
gebleven gebieden blijven achter,
de landbouwuitgaven blijven
groeien, kommer en kwel. Maar...
MacSharry gaat dit nu verande
ren. Gesteund door de voorzitter
van de Europese Commissie De-
lors. Hij zal de man zijn, die de in
geslapen beleidsfouten gat
herstellen. Gesproken wordt over
een "revolutionarier hervorming
van het Europese landbouw
beleid".
De nieuwe koers?
Waar koerst MacSharry op af?
Kort gezegd: verlaten van de
prijspolitiek en introduceren van
een sociaal landbouwbeleid. Sub
sidiepolitiek met een milieuvrien
delijk jasje, want intensief is vies
volgens MacSharry en extensief is
schoon.
Een verschuiving van lasten van
consument naar belastingbetaler.
Verdere ideeën van de Landbouw
commissaris: prijsverlagingen en
quota-kortingen. De GATT heeft er
volgens hem niets mee te maken,
maar het komt wel goed uit.
In COPA wees MacSharry er op
dat andere pogingen om de pro-
duktie te beheersen zijn mislukt.
De set-aside regeling is nauwelijks
geslaagd. Slechts één procent van
het bouwland ligt braak (twee pro
cent van het graanareaal). Inmid
dels is 16 miljoen ton graan in
interventie genomen en dit zou
groeien naar 40 miljoen ton. Bo
vendien importeren we 50 miljoen
ton graansubstituten. De wereld
marktprijzen voor melk zijn laag.
De concurrentie van spreads
neemt toe. De garantie-prijzen in
de EG zijn volgens MacSharry ner
gens in de wereld zo hoog, voor
geen enkel produkt. Kortom:
MacSharry wil het politiek pro
bleem aanpakken.Hij gelooft in
zijn oplossing. Hij voelt zich een
boodschapper met opdracht.
Denkfouten en waanbeelden
Alleen een economisch rendabele
landbouw is in staat zelfstandig
milieulasten te betalen. De weg
naar een duurzame, veilige en con
currerende Europese landbouw
kan alleen worden bewandeld, a/s
bedrijven in staat zijn milieu als
produktiefaktor in hun bedrijfsvoe
ring mee te nemen. De beloning
voor de inzet van de produktiefak-
toren arbeid, kapitaal, grond en
milieu moet via de prijzen worden
geregeld. Niet via subsidies. Dit
kan hoogstens tijdelijk of a/s de
samenleving meer vraagt dan re
delijk is.
A/s de beloning van produktiefak-
toren via subsidiestromen gaat lo
pen, zal het platteland snel
verpauperen. Als boeren via de
produktprijzen niet meer beloond
en dus gewaardeerd worden voor
de arbeid die ze verrichten, krijgen
we Oosteuropese toestanden.
Terecht zie COPA-voorzitter Heere
man tegen MacSharry dat hij maar
eens gauw in het voormalige
Oost-Duits/and moest gaan kijken.
Dan kon hij zien wat er van zijn 're
volutie' terecht zou komen. Een
leeggelopen, kaalgeplukt, niet on
derhouden cultuurloos platteland.
Het is een waanidee te denken dat
met prijsverlagingen en gerichte
subsidiepolitiek op lange termijn
een economisch rendabele, duur
zame, veilige en concurrerende
landbouw in stand kan worden ge
houden. Gelukkig ziet COPA dit in.
Met het accepteren van het COPA-
milieuplan heeft het COPA-
presidium zijn koers bepaald. Het
is te hopen dat we net deze sterke
inhoudelijke argumenten, bood
schappers a/s MacSharry en De-
lors tot andere gedachten kunnen
brengen. Dit zal niet eenvoudig zijn
en veel eensgezindheid vragen.
Jan Brinkman
Algemeen secretaris KNLC
gen als dat de enige mogelijkheid
zou zijn om aan quotum te komen.
"Er moet ook een mogelijkheid
naast zijn om privé quotum te ko
pen". Torsius voorziet dat weinig
veehouders bereid zijn hun
mestrechten in te leveren als er niet
veel tegenover staat.
"Je moet het aantrekkelijk maken".
Torsius maakt een vergelijking met
het idee om in de Gelderse Vallei
een produktiemiddelenfonds te
creëren. "Een boer die wil stoppen
-levert zijn produktiemiddelen in, wij
betalen dan een uitkering tot zijn vij
fenzestigste. Op die manier ver
dwijnt er ook een stuk minder naar
de fiscus".
Gerard Westerhof
De Europese Commissie gaat on
verantwoord om met haar bevoegd
heden als ze op dit moment met
voorstellen zou komen voor een ri-
goreuze verandering van het Euro
pese landbouwbeleid. Dit staat in
een brandbrief die het Landbouw
schap vandaag heeft verzonden aan
Europese commissaris Frans An-
driessen. De ideeën van landbouw
commissaris MacSharry, die
volgens berichten in de commissie
worden besproken, noemt het
schap negatief en destructief.
Landbouwcommissaris MacSharry
zou, nar verluidt, in de commissie
pleiten voor een forse verlaging van
de prijsondersteuning voor granen,
zuivel en rundvlees, voor een gedif
ferentieerde korting van melkquo
tum en voor een stelsel van
inkomenstoeslagen en premies voor
kleiner boeren.
"Een dergelijke koersverandering
zou in Nederland het voortbestaan
van veel goed ingerichtte land
bouwbedrijven onmogelijk maken.
Inspanningen en investeringen die in
het verleden zijn gedaan voor een
doelmatige produktie zouden wor
den afgestraft", zo schrijft het Land
bouwschap aan Andriessen.
Dollar
Dat aanpassingen van het Europese
Landbouwbeleid nodig zijn vanwege
de toenemende kosten en het weer
aangroeien van voorraden wijst het
schap bij voorbaat van de hand. In
werkelijkheid hebben deze ontwik
kelingen te maken met de waarde
daling van de dollar en het opnemen
van de voormalige DDR in de EG.
De plannen van MacSharry nemen
het gevaar niet weg dat zowel de
budgettaire landen als de uitvoe
ringstechnische problemen blijven
toenemen.
Het schap herhaalt in de brief aan
Andriessen nog eens dat aanpassin
gen van het Europese landbouwbe
leid alleen geleidelijk kunnen
plaatsvinden en gericht moeten zijn
op eeh structureel gezonde Europe
se landbouw. De brief is ter kennis
name toegezonden aan minister
Bukman, staatssecretaris Van Rooy,
de Tweede en Eerste Kamer en de
Nederlandse leden van het Europe
se Parlement.
