Tuinbouwklanken
Bepaalt de prijs de kwaliteit?
1990 goed jaar voor de Baronie
Overdenkingen omstreeks
de jaarwisseling!
"Geluk
bestaat
niet'
Export klasse 2 produkten
groente en fruit vrijgegeven
12
Vrijwel alle prijzen van kontraktteel-
ten in de tuinbouw in WEST
BRABANT staan onder druk. Is de
prijs hetzelfde gebleven of zelfs iets
verhoogd dan is er aan de voor
waarden gesleuteld, waardoor de
einduitkomst er in ieder geval niet
op vooruit gaat. Afnemers hanteren
het saldo van tarwe bij het bepalen
van de prijzen. De telers van akker-
bouwmatig geteelde groenten wor
den tegen elkaar uitgespeeld.
Een teelt als waspeen deed het op
de leemhoudende zandgrond en
lichte klei in West-Brabant altijd zeer
goed. Over de kwaliteit was de ver
werkende industrie altijd goed te
spreken. Niet zelden werd er bij ver
teld dat om deze reden de Westbra
bantse grond was uitgekozen om
waspeen te telen. Van al dit gege
ven is maar weinig meer over. Het
areaal is inmiddels meer dan gehal
veerd en dat bij meer binnenlands
verbruik en export. Telers in andere
gebieden van Nederland nemen de
teelt over. Zij doen dat voor een
paar cent minder of minder aantrek
kelijke voorwaarden. Nu nog zit er
bij diverse telers van seizoen 1990
pog waspeen in de grond. In hoofd
zaak afgekeurd wegens vreterij.
Een teler ging tijdens het wassen
kijken maar kon weinig ontdekken.
Normaal gesproken doet de verwer
kende industrie over zo'n kwaliteit
niet moeilijk. De prijs bepaalt de
kwaliteit en niet andersom zoals
vaak te lezen valt. De teler kon in
zijn eentje bij de afkeuring geen ge
wicht in de schaal leggen en moest
zich neerleggen bij de beslissing van
de 'deskundige'. Ook bij de afname
van op kontrakt geteelde witlofpen-
nen zijn hier en daar wat problemen
geweest. Te dik of te dun was dan
het antwoord. Vooral als het aanbod
aan de hoge kant is, is de teler de
sluitpost.
Wellicht dat om deze reden akker
bouwers wat terughoudend zijn om
voor het samenwerkingsverband
van Cebeco, veiling Barendrecht en
ZLM, groenten te gaan telen. Vrijwel
iedere boer heeft wel ervaring met
een of meerdere tuinbouwgewas-
sen en de meesten kunnen wel
meespreken over een negatieve er
varing. Het gezamenlijk veilen van
knolselderij is geen succes gewor
den en over zulke ontwikkelingen
wordt meerdere malen gesproken.
Een voordeel van het telen voor
Grobeka is dat de prijs niet vastligt
en bepaald wordt door vraag en
aanbod. Is de prijs door bv. slechte
groeiomstandigheden hoog dan
profiteert de teler daar voor 100%
van. De faktor wel of niet teveel
aanbod zal toch het al of niet slagen
van een teelt bepalen.
Vanuit de praktijk gezien is in de
tuinbouw de produktie van kwaliteit
wel belangrijk maar de stelling 'de
prijs bepaalt de kwaliteit' wint zeer
snel terrein. Zeker als iedere regio in
Nederland met eigen telersgroepen
een marktaandeel probeert te ver
overen.
Vrijdag 29 december werden de
laatste suikerbieten op THOLEN af
gevoerd. Op ST. PHILIPSLAND wa
ren ze al een week eerder weg.
Wellicht zijn er de laatste 2 weken
van de campagne alleen C-bieten
afgeleverd, dus bieten die in eerste
instantie geen geld in het laatje
brachten, alleen de late leve
ringspremie zal hopen wij worden
betaald.
Deze lange campagne is vooral een
gevolg van de extreem hoge wortel
opbrengst, voor Tholen en St. Phi-
lipsland neerkomend op ruim 73
ton/ha netto. In tegenstelling tot het
langjarig gemiddelde is de op
brengst op Tholen dit jaar hoger dan
op St. Philipsland. Als we dan even
terug denken aan het Rhizomanie-
verhaal in de Boerderij van enkele
weken geleden waar Tholen met de
N.O. Polder als de Rhizomaniehaar-
den werden gekwalificeerd, dan
denken wij dat dat verhaal toch wel
wat al te zwart wit gesteld is ge
weest. In bepaalde gebieden van
Tholen komt zeker Rhizomanie voor,
maar dat heel Tholen daarmee
besmet zou zijn wordt door deze kg-
opbrengsten toch wel weersproken.
Overigens als men zijn grond niet
vertrouwt bieden tolerante rassen
als Rima en Rhizofort gelukkig rede
lijk soelaas.
Wij vernamen dat de lange bewaar
ders toch nogal met gedaalde sui
kergehaltes worden geconfronteerd.
Verder zijn alle late bieten gedekt
geweest met plastic folie. Tevens
heeft het een paar keer flink ge
waaid zodat er nogal wat folie is ka
pot gestormd. Als we dit alles op
een rijtje zetten, constateren wij dat
de bewaarpremie meer lijkt dan het
in werkelijkheid betekent.
Wij hopen in ieder geval dat deze
ontwikkeling niet struktureel wordt.
Als de boeren deze zelfde oppervlak
aan bieten willen blijven zaaien en
als de productiviteit van de bieten
blijft stijgen, en daar ziet het met de
komst van nieuwe rassen toch wel
naar uit, dan zullen de fabrieken hun
capaciteit toch moeten opvoeren.
Wellicht is het beter om het areaal
suikerbieten wat in te krimpen en
niet te overtollig veel C-suiker te
produceren. Produktie van C-suiker
levert aan de huidige wereldmarkt
prijs toch ook maar een mager ha-
resultaat op.
Beter is het dan toch, om eens te
kijken naar tuinbouwachtige pro-
dukten, waar waarschijnlijk toch
meer perspectief in zit, mits de boer
bereid is zo nu en dan zijn gemakke
lijke trekkerstoel om te ruilen voor
meer handmatige werkzaamheden.
Deze gedachte spreekt vele akker
bouwers nog niet zo heel erg aan,
maar de ontwikkelingen in en de
Llf
perspectieven voor de akkerbouw
wijzen toch wel in deze richting.
Vooral voor onze streek liggen er o.i.
kansen in de vroege-aardappelteelt,
waarbij zelfs nateelten tot de moge
lijkheden behoren, zoals onze be-
drijfsvoorlichter op de vergadering
van de Vereniging voor Bedrijfsvoor
lichting aangaf.
Verder neemt de belangstelling voor
de pootgoedteelt in onze contreien
duidelijk toe. Verstandig is het daar
bij om eerst eens met de buurman
of een collega over deze ontwikke
ling te praten en om samen een
pootgoedlijn op te zetten. Wil men
met de pootgoedteelt optimale re
sultaten bereiken dan zal men zelf
z'n pootgoed moeten sorteren en
zijn produkt kant en klaar afleveren.
Goedkope winteruren kunnen daar
bij effectief worden gemaakt. Een
probleem blijft verder dat men in de
zelfde bewaarruimte geen
consumptie-aardappels kan bewa
ren die met kiemremmingsmiddelen
worden behandeld.
Dit waren zo enkele overdenkingen
van uw praktijkschrijver rond de
jaarwisseling, met reeds een blik op
de toekomst. Wij zijn eigenlijk altijd
toch wel redelijk optimistisch ge
weest over die toekomst, maar
thans zien wij toch wat meer don
kere wolken aan deze toekomsthe-
mel dan in het verleden. Altijd al zijn
de bakens verzet moeten worden,
wij hebben nu de indruk dat het ver
zetten van de bakens sneller en in
grijpender zal moeten gebeuren dan
wij gewend waren te doen.
Laten wij deze uitdaging aangrijpen
met de kop in de wind. Wij wonen
en werken in een mooi gebied waar
de a.s. ruilverkaveling en zoetwater
voorziening ons in staat zullen stel
len nog efficiënter te werken. Wij
hebben goede gronden en een mild
klimaat en wij hebben goede onder
nemers. Welnu, dan zal de wens
voor u allen van een goed en geze
gend 1991 toch in vervulling moe
ten kunnen gaan.
Als gevolg van te late bezorging
door de PTT konden we deze bijdra
ge voor de rubriek 'Uit de Praktijk'
niet vorige week al plaatserï (red.).
Op SCHOUWEN-DUIVELAND komt
het normale leven na de feestdagen
weer op gang. Na enkele weken
waarin weinig aktiviteit werd ont
plooid, is het weer plezierig om met
nieuwe moed in het pas begonnen
jaar aan het werk te kunnen. Feest
dagen zijn gezellig, maar minder li
chaamsbeweging heeft toch ook
zijn ongezonde kanten zeker als
vrije tijd met een extra hapje en
drankje wordt gevuld.
De meeste fruittelers zijn al enkele
weken bezig met de snoei, werk
zaamheden die dus al voor het nieu
we seizoen bedoeld zijn. Het
afgelopen jaar heeft alle spanningen
weer gekend die het telen van fruit
zo riskant en ook weer zo mooi kun
nen maken. De zachte winter die in
begin april gevolgd werd door zware
nachtvorst was voor iedere fruitteler
een flinke beproeving. De eerste in
druk was een grote oogst reduktie.
In de loop van de zomer moesten
we toch constateren dat het gewas
zich op een uitzonderlijke manier
hersteld had. Gaandeweg zag ieder
een meer kilo's hangen. Tijdens de
pluk ontstond er nog gebrek aan
koelruimte en fust, een teken dat de
oogst bleef meevallen. Na een start
met hoge prijzen moest voor enkele
rassen later in het seizoen voor te
lage prijzen verkocht worden. Vol
gens de laatste oogstraming is de
uiteindelijke oogst van appels in
1990 3% hoger dan in '89.
"Het kan verkeren" wist Bredero
ook vroeger al op te merken. De
laatste vijf jaar is er veel vernieuwd
in de fruitteelt. Elstar en Jonagold
komen massaal in produktie. Vooral
de Elstar heeft op het jonge hout
een meevallende oogst gegeven zo
dat de produktie met 52% in één
jaar is toegenomen. Ondanks dat de
konsument deze appel hoog waar
deert valt het toch niet mee om zo'n
sterke toename goed af te zetten.
Onbekendheid in onze exportlanden
maken dat ondanks de flink groeien
de export de prijs toch onder druk
staat. Door veilingmensen wordt
wel eens beschuldigend gewezen
op het onvoldoende beschikbaar
zijn van een goed produkt zodat een
supermarktketen onvoldoende in
zou kunnen kopen. Elstar is echter
in ruime mate op de veiling
aanwezig.
Omgekeerd kunnen wij als telers
ons afvragen of CBT en dus onze
Op de allereerste plaats wil ik een
ieder een gezond, gelukkig en suc
cesvol 1991 toewensen. Aan het
begin van een nieuw jaar, wordt
meestal teruggekeken op het afge
lopen jaar. Voor de BARONIE is het
jaar 1990 niet slecht geweest.
De omzet van de RBT-veiling Breda
is uitgekomen op 311,5 miljoen gul
den. Maar liefst een omzetstijging
van zo'n 19%. Hierbij moet worden
aangetekend dat per 1 januari 1990
de fusie met veiling Bergen op
Zoom een feit is geworden. Deze
veiling bracht toch zo'n 6% van de
omzet mee.
Bij het bereiken van de magische
grens van 300 miljoen hebben alle
leden, personeel en kopers een uit
nodiging ontvangen om op 26 au
gustus a.s. gratis de taptoe Breda te
bezoeken. Een bijzonder aangename
verrassing, mag ik wel zeggen.
Per 1 januari 1991 is de fusie met
veiling De Langstraat in Drunen een
feit geworden. Deze veiling haalde
dit jaar een omzet van 32,5 miljoen
gulden. De verwachtingen voor
1991 zijn dan ook hooggespannen
halen we de 350 miljoen?
Een slecht begin van 1990 was de
storm van 25 januari. Deze heeft in
de Baronie veel schade veroorzaakt.
Opvallend was wel dat nieuwe kas
sen het vaak hard te verduren had
den. Hier en daar zijn wat oude
opstanden kapotgewaaid en niet
meer opgebouwd. Veel investerin
gen zijn gedaan in de glastuinbouw,
niet zozeer in uitbreiding als wel in
vernieuwing. Bij de tijd blijven is het
devies in de glastuinbouw.
Ook in de aardbeienteelt zijn veel in
vesteringen gepleegd. Nogal wat
tunnels zijn her en der verrezen. En
kele telers zijn overgestapt naar
glasteelt. De teelt op veenbalen
breidt steeds verder uit. Hier en daar
wordt al gesproken over belichting
in aardbeien.
De ontwikkelingen in de volle-
grondstuinbouw staan ook niet stil.
Voor het oogsten van ijsbergsla en
bloemkool zijn al enkele oogstwa
gens in gebruik. Veel aandacht
wordt ook besteed aan arbeidsom
standigheden op de bedrijven. Dit is
een goede zaak. Vooral nu het
steeds moeilijker wordt om aan per
soneel te komen. Mogen we de
hoop uitspreken dat 1991, althans
voor de Baronie, een minstens even
zo goed jaar mag worden als 1990.
De veilingomzetten hebben weer rekords gebroken.
veilingen voldoende reklame maken
voor onze nieuwe rassen. Als het in
de komende jaren niet gelukt om de
toenemende produktie te exporte
ren weet iedere teler wat voor ge
volgen dit zal hebben.
De veilingomzetten hebben weer re
kords gebroken, als fruittelers zijn
we er gelukkig mee dat appels en
peren hieraan hebben meegehol
pen. Fusiebesprekingen tussen CVZ
en ZHZ hebben geresulteerd in een
voorstel van beide besturen tot een
volledige fusie. In onze regio wordt
dit als positief ervaren. Bundeling
van afzet is een eerste vereiste om
de maximale prijs te kunnen maken.
Ook met televeilen wordt gepro
beerd om vraag en aanbod te opti
maliseren. Een groot probleem van
televeilen zijn de lange veiltijden, zo
dat het moeilijk is om alle belangrij
ke produkten op deze manier te
verkopen. De komende weken zal
het fusie voorstel op regiovergade
ringen bij de ZHZ aan de orde ko
men. In het voorstel wordt
onvoldoende aandacht besteed aan
de vermogenstoestand van beide
bedrijven, de eenvoudige konklusie
dat deze onderling niet zoveel ver
schillen is een te simpele voor
stelling.
Naast een voorstel tot fusie is ook
de geboorte aangekondigd van Gro
beka. Op de najaarsledenvergade
ring van ZHZ bleek dat enkele
vollegrondstuinders zich bezorgd
toonden over deze relatie. Toch is
het voor onze regio te hopen dat de
doelstelling van Grobeka verwezen
lijkt kan worden. Van de akkerbou
wers wordt dan wel de nodige
belangstelling en doorzetting ver
wacht om nieuwe produkten geza
menlijk te telen en af te zetten.
Alleen "proberen" zal in de toe
komst geen brood op de plank bren
gen. Om met Jac. Hermans te
besluiten: "geluk bestaat niet, het
moet gelukken".
Het Produktschap voor Groenten en
Fruit (PGF) heeft in overleg met het
Centraal Bureau van de Tuinbouw
veilingen in Nederland (CBT) en de
Bond van Exporteurs besloten tot
het opheffen van het exportverbod
voor klasse 2 produkten. Het besluit
is op 1 januari jl. ingegaan. Ook in
de nieuwe situatie staat alleen het
klasse 1 produkt garant voor de be
kende Holland-kwaliteit, herkenbaar
aan het logo met het Holland-meisje
op de verpakking.
De Nederlandse veilingen hebben in
de afgelopen tientallen jaren een
kwaliteitsimago opgebouwd met
een groot assortiment hoogwaardi
ge produkten. Een belangrijke peiler
onder dit imago vormde het export
verbod voor klasse 2 produkten. Dit
verbod is echter op termijn niet
meer conform de EG-regelgeving.
Het Centraal Bureau benadrukt dat
de klasse 1 produkten een bijzonde
re status blijven behouden. Alleen
voor de klasse 1 produkten ver
strekt het CBT op een aantal punten
garanties. Zo gelden alleen voor
klasse 1 produkten de residu- en
phytosanitaire-claimregelingen.
