Kerstbieten..
Walcherse overdenkingen
Van honger naar overvloed
Vroeger kon je ook niet uit de sloot drinken
Groene handen
Donkere wolken
Om tussen Kerst en Nieuwjaar een
bijdrage te leveren aan deze rubriek
is enerzijds niet zo gemakkelijk, an
derzijds weet je ook niet wat de le
zer verlangt in deze stille tijd waar
het bedrijfsleven op een laag pitje
staat. Je bent genegen achterom te
kijken en toch ook vooruit te zien.
We kunnen 1990 wel als een bewo
gen jaar kwalificeren in de grote we
reldpolitiek, 't begon al met de
vrijlating van Mandela, de grote ver
anderingen in de Oostbloklanden
met daaraan verbonden 't beëindi
gen van de koude oorlog. Dan de
bezetting van Koeweit met de dien-
fengevolge oorlogsdreiging in de
Golfstaten, de val van Thatcher, de
politieke spanningen rond de GATT-
onderhandelingen en nu in de laat
ste week van het jaar een militaire
staatsgreep in Suriname.
Blijven we korter bij huis, in 's
landspolitiek, dan kun je het ook bij
na niet bijhouden alles lijkt dua
listisch. Op Prinsjesdag is het
letterlijk en figuurlijk alles goud wat
er blinkt in 's lands economie en
een paar maanden later moeten er
weer allerlei gaten gestopt worden
met het gevolg dat de ene of de an
dere weer scheurt. Je vraagt je in
goede gemoede toch wel eens af,
kun je überhaupt nog wel enig ge
loof hebben in politici (ook in de
Zeeuwse).
Al afdalende komt men terecht bij
de eigen landbouwpolitiek. In 't
vroege voorjaar hebben de grote ak-
kerbouwakties veel publiciteit ge
haald in de nieuwsmedia. De
resultaten zijn niet navenant, grote
economische en politieke krachten
werken tegen. Er worden steeds
schuldigen gezocht, Braks viel over
't visserijbeleid, Bukman nam de
teugels over, het Landbouwschap
wordt onder vuur genomen, de roep
naar meer eenheid in de landbouw
organisaties klinkt weer, ander
zijds willen sommigen naar
sektorenbeleid. Moeten we aktie-
groepen financieel ondersteunen,
overigens je speldt je zelf dan als
landbouworganisaties wel een bre
vet van onvermogen op, of moeten
we er zo vlug mogelijk vanaf en is
dit realiseerbaar. Een aardig gedach-
tenstreepje voor het hoofdbestuur.
Kijken we terug in landbouwkundi
ge zin over het teeltjaar 1990 dan
kunnen we vaststellen dat het in die
zin een gemakkelijk jaar was. Vroeg
voorjaar, prachtige zomer die lang
doorliep wat voor alle sektoren
gunstig was. Het werkte gemakke
lijk, weinig ziektedruk, kwalitatief
een goede produktie, lage
bewerkings- en oogstkosten, weinig
slijtage aan machines en werktui
gen en door de droogte verbetering
van de bodemstructuur. Het finan
ciële resultaat is voor veel bedrijven
nog moeilijk in te schatten. Veel ligt
nog in de sfeer van de verwachting
der vrije produkten, was het vroeger
zo dat men bij goede prijzen van de
ze produkten ook werkelijk een ex
traatje had, nu moet het gebruikt
worden om de marginale en onren
dabele teelten te compenseren.
Gaan we over de drempel van 't
nieuwe jaar dan wachten ons weer
veel onzekerheden. Veel wat vroe
ger als zeker werd ervaren vervaagt
of bestaat niet meer. Sanering van
de bedrijfstakken komt versneld op
ons af. Er wordt nogal eens gesteld
er zullen altijd wel boeren blijven,
het is ook een hardnekkig volkje,
door de wol geverfd, niet voor één
gat te vangen, vertrouwd aan have
en goed, deels opgebouwd door vo
rige geslachten maar ook door mee
te groeien in de ontwikkelingen.
Dit laat men zo maar niet los, men
zoekt steeds gaatjes om door heen
te prikken. Veranderingen zijn er
steeds geweest en zullen er blijven.
Onlangs zei een oude Walcherse
boer 'oalles duur mè een stuitje',
hier zit een grote kern van waarheid
in. Zou er dan toch, niets nieuws
onder de zon zijn?
Veel gezondheid toegewenst in 't
komende jaar, nog altijd het groot
ste goed in 't menselijk bestaan.
Als ik dit schrijf is het Tweede Kerst
dag. Dat noemen sommigen de tijd
van de donkere dagen. Persoonlijk
zou ik het de tijd willen noemen ter
overdenking. Overdenken is terug
blikken. Van het verleden weten we
heel wat, van het heden weinig en
de toekomst helemaal niets. Wat
landbouw betreft is er enorm veel
gepresteerd. Van honger rond 1840
naar dik zijn in 1990. Dat dik zijn
gaat de totale samenleving aan.
Men wordt geconfronteerd met gro
te milieuproblemen en tot buiten
proporties getreden criminaliteit.
Misschien moeten we meer rea
listisch gaan denken in plaats van
enkel cijfermatig.
Ik was onlangs bij rondgang langs
de kring WEST ZUID-BEVELAND.
Op dat moment stond akkerbouw
centraal. De oplossing zou kunnen
zijn de grove tuinbouw? Ik denk dat
dit is ingefluisterd door het multina
tionale denken. Dat zijn instellingen
die je de paraplu lenen bij zonne
schijn en als het gaat regenen deze
weer terug willen hebben. De pro
bleemstelling was die avond hoe de
toekomstige boer er uit gaat zien.
Wanneer de akkerbouw massaal de
grove tuinbouw in gaat (verdrin-
gingsmarkt), dan heb ik een ver
moeden dat je die boer van de
toekomst het beste met een groot
Het bietentransport moest zelfs op tweede kerstdag doorgaan,
om de campagne nog in het oudejaar af te sluiten. Gedurende
enkele wat koudere periodes moesten de bieten afgedekt wor
den tegen bevriezing. Aan het laagje ijs op de voorgrond is te
zien dat dat af en toe niet voor niets was.
Mag ik beginnen met u en de uwen
vanuit het LAND VAN ALTENA EN
BIESBOSCH een goed 1991 toe te
wensen. Het voorbije jaar was een
redelijk makkelijk jaar, om je techni
sche taak als boer te vervullen. Het
weer en de grond hebben geen gro
te problemen gegeven. Anders is
het, wanneer we naar de geldelijke
opbrengsten kijken. Dan valt het
niet mee om iets te vinden, dat er
echt uitspringt.
De agrarische sektor is wel steeds
in het nieuws geweest, maar daar
konden we ook maar zelden blij van
worden. De nadelige effecten van
een intensieve sektor werden
meestal breed uitgemeten. Terwijl er
toch zeker, ook zonder bril op, goe
de gevolgen aan te wijzen zijn: b.v.
een optimale voedselvoorziening
voor iedereen, in tegenstelling met
andere landen. Denk aan de laatst
gehouden hulpakties.
Ik vraag me wel eens af, is het wer
kelijk zo erg, met b.v. ons milieu als
de geleerden ons willen doen gelo
ven. Of is het een modeverschijnsel
geworden dat goed in de markt ligt,
tot nu toe. Hier in onze omgeving
merk je van al de woeste verhalen
erg weinig. Ik loop al zo'n kleine vijf
tig jaar mee buiten in de polder. En
al die tijd groeit het gras, kalven de
koeien en groeien de bieten. Er
wordt gezegd 'vroeger kon je uit de
sloot drinken', maar vergeten is dat
arm gezin kunt vergelijken. Onder
de maaltijd bidden met de ogen
open, anders zal het stukje kaas
weg zijn.
Mijn mening is dat de akkerbouw
met totaal iets nieuws moet begin
nen. Dat is agrificatie (bio-ethar.ol
en motorenbouw). Ik denk dat dit
grote perspectieven biedt en de to
tale samenleving zal dienen. Dat alle
begin daarmee moeilijk is, staat wel
vast, maar dat was ook het geval
met de eerste suikerfabriek. Met
vrede op aarde toewensen wacht ik
nog maar even, gezien het feit dat
grommende legers tegenover elkaar
staan. Maar ik besluit u allen een
voorspoedig 1991 toe te wensen!
Na de, voor de tijd van 't jaar, don
kere en zachte Kerstdagen zitten
we ook in onze WESTHOEK weer in
het jaar 1991. Na alle goede wen
sen van familie, kennissen en ande
ren, wil ook uw praktijkschrijver zijn
wensen aan u allen daarbij doen
aansluiten, voor uw gezin en bedrijf.
We zullen het weer nodig hebben, in
de eerste plaats gezondheid en
daarnaast voorspoed en wat geluk
in het bedrijf.
Ons best doen, en dan proberen
weer hetgeen te volbrengen waar
voor wij staan. Zo rond deze tijd is
het op onze bedrijven erg rustig, zo
ook in de andere bedrijfstakken.
Maar zo in januari gaat alles toch
weer opstarten om het gewone
werkschema weer te vervolgen. In
onze bedrijfstak, vergaderingen van
diverse organisaties en instellingen,
't Een is belangrijker dan het ander,
maar toch, een brede informatie is
niet verkeerd. Weten wat er her en
der gaande is.
't Valt gelukkig op dat veel jongeren
aanwezig zijn als er op het gebied
van vernieuwing en aanpassing iets
besproken wordt. Er staat zoveel op
stapel dat gerichte belangstelling
noodzakelijk is, denk maar aan mi
lieu, meerjarig gewasbescher
mingsplan, enz.
Ook hoe men de eerst volgende ja
ren het met de bedrijfsvoering moet
gaan doen geeft de nodige aan
dacht. Goed informeren voor men
ergens instapt. Zo makkelijk is het
niet om met een andere bedrijfsop-
zet te beginnen, bedoeld akker-
bouwmatige tuinbouwprodukten.
Als je dat goed onder de knie wil
hebben heb je groene handen nodig
aldus een oudere tuinderboer van
de Zuidhollandse eilanden. Maar al
dus de zegsman, wie tegen ups en
downs kan, kan best wat bereiken.
Prijzen contractmatig liggen dan wel
wat vaster, maar mijn zegsman is
daar niet zo van onder de indruk
(een echt gemotiveerd lid van de
veiling).
Wat ons verder te wachten staat,
politiek, weet nog niemand. Het is
me een chaos overal in de wereld.
Maar met ons eigen schip van staat
gaat het ook niet precies naar wens.
Kaptein (premier) Lubbers met eer
ste stuurman (vice-premier) Kok ra
ken uit de koers (uitgezet beleid),
moeten koers gaan verleggen (tus
senbalans) en het schip komt
steeds dieper te liggen vanwege de
meer lasten die komen. Men wil nee
al overboord gaan zetten (afschaf
fen van subsidies e.d.) wat kleppen
gaan sluiten vanwege de niet meer
te betalen gelden en verder: vult u
zelf maar in.
leder ziet wel aankomen, dat het zo
op den duur niet kan. Veel bedrijven
(grote) in moeilijkheden, er komen
er nog veel meer. En dan de vakbon
den maar om meer loon vragen (ei
sen), en nog graag 4 dagen/week
werken. Volop tijd dan die er wat bij
willen klussen??
Maar we zullen nog maar op wat
vorst rekenen van de winter, dan
hebben we nog wat tijd over van al
les na te denken, ons bouwplan ge
reed maken voor zover dat nog niet
gebeurd is, kunstmest bestellen en
met de verkoper (adviseur) de a.s.
methode bespreken om op een ver
antwoorde manier de gewasbe
schermingsmiddelen aan te
wenden. Bezoek ook de voorlich
tingsdagen daarover in uw regio.
je er toen ook diarree van kreeg, an
ders waren ze nooit aan drinkwater
leidingen begonnen.
Gelezen dat Brugge al in de zestien
de eeuw een stedelijke mestveror-
dening had, met de bedoeling om
het gevecht om de mest in goede
banen te leiden, en daar aan te wen
den waar hij het meest effect zou
hebben op de akkerbouwlanden in
de omgeving. Toendertijd hadden de
bestuurders dus goed in de gaten,
dat zonder een florerende land
bouw, het kwaad kersen eten is in
deze wereld.
Laten we hopen, dat dat gezonde
verstand bij onze overheden weer
doorbreekt in 1991.
Ook in de LANGSTRAAT heeft het
nieuwe jaar zijn intrede gedaan. Tot
nog toe valt het met de winter wel
mee, alleen voor de Kerst vielen er
enkele fikse sneeuwbuien en waren
de nachten af en toe behoorlijk
koud. De schapen die buiten lopen
hebben geen kou te lijden. We ko
men steeds meer van deze dieren
tegen, het lijkt wel of er aan de op
mars hiervan geen einde komt.
De tegenovergestelde kant gaat het
op met de vleesprijzen en de prijzen
van de nuka's, deze blijven namelijk
dalen en ook hier lijkt het wel of er
geen einde aan komt. Deze ontwik
keling vervult ons met grote zorg,
zeker als we het nieuwe jaar in kij
ken en als we horen dat er dit jaar
al zo'n tienduizend (slacht-)koeien
uit Rusland ingevoerd gaan worden
voor f 3,10 per kilo hier afgeleverd
en geslacht! Hetzelfde geldt voor de
nuka-prijzen.
Want als het inderdaad zo is, zoals
in Oogst onlangs te lezen was, dat
Je afnemers van kalveren zich aan
hun onderlinge afspraak houden om
wekelijks maar een gedeelte (tussen
de 50 en de 75 procent) van de
geslachte kalveren in Nederland te
rug te kopen en de rest in het bui
tenland, dan zullen de prijzen
voorlopig nog wel op het huidige, la
ge, niveau blijven. Als we hier dan
nog eens de flink verlaagde melk
prijzen bij optellen, dan kunnen we
wel aannemen dat de zeven vette
jaren voorbij zijn en dat de magere
misschien wel voor de deur staan.
Het laatste wat we dan moeten
doen is natuurlijk bij de pakken neer
gaan zitten en het hoofd in de
schoot leggen. Nee, ook in de
Langstraat moeten we verder en
mogen we niet stil blijven staan.
Daarom is het ook zo belangrijk om
'bij te blijven'. Een goede en zeer
goedkope mogelijkheid daartoe is
dan zeker de cursus financiering, die
ook in onze kring georganiseerd
wordt. Daar hopen we vanaf 8 janu
ari in 'Zidewinde' veel van onze le
den te verwelkomen. Net zoals ook
op, het duurt nog even, de jaarver
gadering van onze kring op 31janu-
ari a.s., met deze keer wel een zeer
vlotte spreker, die niet alleen de ern
stige zaken zal belichten, maar ook
zeker de lachspieren zal laten wer
ken. Let dus op uw brievenbus voor
de uitnodiging!
Hopelijk hebt u geen waarschuwing
van het waterschap in uw brieven
bus gekregen, omdat uw sloot er
wel prima bij lag. Het is namelijk een
slechte zaak om te horen dat er in
ons gebied dit jaar bijna eens zoveel
waarschuwingen verstuurd zijn als
vorig jaar. Laten we er samen toch
voor zorgen dat de sloten en de wa
tergangen goed onderhouden wor
den, want het is immers toch in ons
aller belang dat een goede water
aan- en afvoer in ons gebied ge
waarborgd blijft.
Eenzelfde belang, maar dan op een
heel ander vlak is het imago van de
land- en tuinbouw in z'n geheel. Dit
staat zoals u ongetwijfeld weet, de
laatste tijd behoorlijk onder druk.
Hopelijk kunnen ook wij in het ko
mende jaar daar weer een positief
steentje aan bijdragen. Misschien
wel niet zo'n grote steen als het af
gelopen jaar (agrarische dag!) maar
toch elk steentje is meegenomen.
Denk hierbij bijvoorbeeld maar eens
naar de uitstraling van onze eigen
bedrijven en wat we zelf eventueel
nog kunnen doen.
Ondanks de donkere wolken die
misschien letterlijk of figuurlijk bo
ven ons hoofd hangen, wensen wij
u ook voor 1991 alle goeds toe, zo
wel in gezin, als in bedrijf!
