Nieuws en Commentaar
Akkerbouw en melkveehouderij
zien opbrengsten dalen
Zegge en schrijve
Duitser wordt
voorzitter CO PA
'Landbouw kan niet toe
met minder grond'
Facelift
GATT-onderhandelingen 15 januari hervat(?)
Het Kleine Loo start
melkveehouderijprojekt
LEI voorspelt slechtere resultaten
Landbouwschap akkoord
met plan mestnet
Verwarring over plan inkomenssteun
Door gedaalde opbrengstprijzen zullen de bedrijfsresultaten in de
Nederlandse akkerbouw en melkveehouderij in het lopende boek
jaar 1990/91 sterk verslechteren. Daarentegen zorgen lagere voer-
prijzen in de mestvarkenshouderij en de pluimveehouderij voor
bevredigende resultaten. Ondanks de gedaalde resultaten in de
grondgebonden produktie biedt het inkomensniveau op de grotere
bedrijven in alle sektoren ruimte om te sparen. Dit blijkt uit de prog
nose van de bedrijfsuitkomsten van het Landbouw-Ekonomisch In
stituut.
De akkerbouwbedrijven worden ge
confronteerd met een prijsdaling
van circa 9%. De marktorde-
ningsprodukten dalen in prijs, zowel
door EG-besluiten als door lagere
wereldmarktprijzen voor de toege
nomen C-suiker produktie. Bij de
vrije produkten houden de gunstige
prijzen van het voorgaande jaar
Het Presidium van COPA heeft voor
de komende zittingsperiode van 2
jaar C. Heereman aangewezen tot
voorzitter van COPA, Heereman is
voorzitter van de Duitse Boe
renbond.
Tot vice-voorzitters zijn aangewezen
G.J. Doornbos, voorzitter van de
Nederlandse Christelijke Boeren- en
Tuindersbond, en A. Castelanos na
mens de Spaanse landbouworgani
saties.
Doornbos is momenteel de woord
voerder namens de 3 Centrale Land
bouw Organisaties in het Presidium
van COPA.
geen stand, maar ze liggen nog wel
boven het normale niveau. De
pootaardappel- en suikerbieten-
oogst is groot. Met name in het
Noordelijk kleigebied treedt een her
stel van de kg-opbrengsten op.
De kosten stijgen met 5% per ha.
De verhouding tussen opbrengsten
en kosten verslechtert met bijna 9%
zodat de grotere bedrijven dooreen-
genomen een arbeidsopbrengst per
ondernemer realiseren van
f 41.000,—, hetgeen 35% minder
is dan in het gunstige voorgaande
jaar.
Melkvee
De weer toenemende overschotten
op de zuivelmarkt leiden voor de
melkveehouders tot een fors lagere
melkprijs (-8%). Bovendien zijn de
prijzen van nuchtere kalveren en
slachtkoeien zeer scherp gedaald
(-15%), tot het laagste niveau in het
afgelopen decennium. De totale gel
opbrengsten lopen daardoor terug
met 9% per ha. Een lichtpunt vor
men de historisch gezien lage
krachtvoerprijzen en de wederom
gunstige ruwvoedervoorziening.
Daarentegen stijgen de bewerkings-
Veehouders en akkerbouwers moeten rekening houden met gemid
deld lagere bedrijfsresultaten.
Het Landbouwschap heeft de Vaste
Kommissie voor Landbouw en Na
tuurbeheer in de Tweede Kamer er
van proberen te overtuigen dat de
agrarische sektor in de nabije toe
komst eerder méér dan minder
grond nodig heeft. Aan de eisen op
het gebied van het milieu kan alleen
worden voldaan als er meer moge
lijkheden komen voor extensivering
en ruimere vruchtwisseling, zo zei
vice-voorzitter Marius Varekamp in
een hoorzitting over de Struktuur-
nota Landbouw. Om dezelfde reden
moeten er flexibeler vormen van
pacht komen, zoals teeltpacht en
eenmalige pacht.
In de struktuurnota mist het Land
bouwschap een heldere beschrij
ving van de toekomstmogelijkheden
van de Nederlandse land- en tuin
bouw. De nota zou, aldus Varekamp,
eigenlijk een integratie moeten zijn
van alle overheidsplannen op het
gebied van landbouw, natuur en mi
lieu. Maar in werkelijkheid is het
perspektief onvolledig en wordt
geen inzicht gegeven in de toekom
stige ontwikkelingsmogelijkheden,
noch integraal, noch per produktie-
kosten en de energiekosten. Op de
grotere bedrijven verslechtert de
verhouding tussen opbrengsten en
kosten met 9,5 procentpunt zodat
gemiddeld een arbeidsopbrengst
van f 39.000,— per ondernemer
resteert. Dit is 45% lager dan in de
twee goede voorgaande jaren.
Lage voerprijzen
De intensieve veehouderij profiteert
van zeer lage voerprijzen. Hoewel de
opbrengstprijzen onder druk staan,
zorgen de lage voerkosten in de
pluimveehouderij en de mestvar
kenshouderij voor gunstige bedrijfs
resultaten voor het lopende
boekjaar 1990/91. De mestvarkens
houderij heeft bovendien voordeel
van de ingezakte biggenprijzen, die
in de zeugenhouderij echter tot aan
zienlijk lagere bedrijfsuitkomsten
leiden.
Het Landbouwschap heeft positief
gereageerd op een plan van minister
Bukman om een landelijk mestnet
op te zetten voor het vaststellen van
residuen in agrarische produkten.
Naar verwachting zal het mestnet
leiden tot een nog betere bewaking
en beheersing van de veiligheid van
agrarische produkten en voe
dingsmiddelen. Volgens de plannen
zal voor het mestnet onder meer ge
bruik worden gemaakt van gege
vens die nu al door de overheid en
het agrarisch bedrijfsleven worden
verzameld over de inwendige kwali
teit van landbouwprodukten.
Het Landbouwschap wil dat in de
opzet een werkwijze van het net de
gezamenlijke verantwoordelijkheid
van overheid en bedrijfsleven tot ui
ting komt. Van groot belang is ook
dat met de verzamelde gegevens
zorgvuldig wordt omgegaan.
Eerlijk is eerlijk: nu het zover is moet ook ik er nog aan wennen dat
mijn stukje na 15 jaar niet meer op het vertrouwde plekje op de voor
pagina van ons ZLM-blad staat. Toch was ik direkt enthousiast over
de suggesties vanuit de redaktie om ons blad een bescheiden facelift
te geven. De achterliggende gedachte daarbij is natuurlijk dat de toe
gankelijkheid en de leesbaarheid van het blad toeneemt, zodat het
ZLM-Land- en Tuinbouwblad zijn faam a/s beste landbouwblad van
Nederland en België waar kan blijven maken.
Kerststemming
Behalve ons blad lijkt ook het landbouwbeleid een (ingrijpende) face
lift te krijgen. In de slipstream van de doorgaande diskussies over de
wereldhandelsovereenkomst heeft EG-landbouwkommissaris
McSharry een aantal proefballonnen opgelaten over verdere (funda
mentele) aanpassingen van het EG-Landbouwbeleid. En in eigen land
worden er onder profeten - die toch ook maar gewoon brood eten -
wedstrijden gehouden wie de beste plannen kan verzinnen om de
land- en tuinbouw het meest vakkundig de nek om te draaien. Echt
om in de juiste kerststemming te komen.
Nieuwjaarswens
Duidelijk is dat we niet alleen op de drempel van een nieuw jaar
staan, maar ook op de drempel van een nieuw tijdperk voor de agrari
sche sektor. Langzamerhand zijn de vertrouwde agrarische strukturen
zo onder druk komen te staan dat aanpassingen onvermijdelijk zijn.
Het jaar 1991 zou voor de landbouworganisatiestruktuur bijvoorbeeld
wel eens cruciaal kunnen worden. Ter tafel liggen immers twee stuk
ken die daarover gaan: de doorlichting van het Landbouwschap en de
samenwerkingsnota van de drie Centrale Landbouworganisaties.
Over beide rapporten wordt in het vroege voorjaar beslist. Dat kan
het begin zijn van een ontwikkeling naar een vorm van boerenbelan-
genbehartiging die is aangepast aan de eisen van de tijd. Mijn nieuw
jaarswens is dat die definitieve doorbraak er in 1991 komt. Kortom:
een facelift voor de georganiseerde landbouw. Vanuit de ZLM zullen
we die ontwikkeling waar mogelijk ondersteunen en stimuleren. Los
daarvan zullen we ook in 1991 - aangepast en al - natuurlijk weer
klaar staan om onze leden van dienst te zijn. Maar eerst gaan we nog
even een beetje afstand nemen van de dingen van de dag. Even rela
tiveren, Kerst vieren, nieuwjaarswensen dromen. Maar dan: er weer
vol tegenaan.
Oggel
sektor of regio.
Volgens het Landbouwschap moet
de samenhang van allerlei over
heidsplannen alsnog zichtbaar wor
den gemaakt in een
landbouweffektrapportage. De ver
anderingen in de landbouw en het
landbouwbeleid moeten gepaard
gaan met meer inspanningen op het
gebied van voorlichting, onderzoëk,
onderwijs en landinrichting. De in
de struktuurnota voorgestelde hef
fing op gewasbeschermingsmidde
len en een graasvee-norm acht het
Landbouwschap niet nodig, omdat
het daarmee beoogde doel ook op
een andere manier kan worden
bereikt.
Varekamp bestreed heftig een sug
gestie van het D'66-kamerlid Ter
Veer dat het sociaal
maatschappelijk aanzien van de
land- en tuinbouw in de samenle
ving tot een minimum is gedaald.
Hij wees erop dat de land- en tuin
bouw nog altijd staat voor 450.000
arbeidsplaatsen en een exportover
schot van 17 miljard gulden. Aan
het oplossen van knelpunten op het
gebied van het milieu werkt de land
bouw zelf hard mee.
Op 15 januari zullen de vastgelopen
GATT-besprekingen over liberalise
ring van de wereldhandel worden
hervat. Althans direkteur-generaal
van de GATT Arthur Dunkel wil dat
er dan weer op het niveau van de
permanente vertegenwoordigers
van de 107 lidstaten in Genève ge
praat wordt. Maar de Amerikanen
hadden eerder al gezegd niet terug
te gaan naar de onderhandelingsta
fel als de EG niet verder tegemoet
komt op het grote conflictpunt, de
verlaging van de landbouwsubsi
dies. En tot nu toe geeft de EG geen
krimp. Ook de Europese rege
ringsleiders niet, die afgelopen week
einde in Rome bijeen waren. Het
blijft dan de vraag of het toch lukt
de Amerikanen op 15 januari naar
Genève te krijgen.
Intussen ontstond er in Brussel de
nodige opwinding over berichten als
zou landbouw-kommissaris
McSharry vergevorderde plannen
hebben om het EG-landbouwbeleid
radikaal om te vormen. McSharry
zou vorige week woensdag een
plan presenteren om de Europese
boeren alleen nog inkomenssteun te
geven. Exportsubsidie en produk-
tiesteun zouden worden afge
bouwd. De steun zou dan
voornamelijk gaan naar kleinere
landbouwers die milieuvriendelijk
produceren en die overschakelen op
produkten waarvan geen overschot
ten bestaan. Met deze aanpak zou
ook een doorbraak in de GATT kun
nen worden bereikt.
De woordvoerder van McSharry
ontkende de berichten echter ten
stelligste en het plan kwam dan ook
niet op de voorspelde dag. Dat
McSharry met plannen in deze rich
ting rondloopt was al eerder be
kend. Hij heeft dat regelmatig
gezegd tijdens de marathonvergade
ringen in Luxemburg over het GATT-
standpunt van de EG. Aanleiding
voor de onrust was het feit dat de
Ier bij het laatste landbouwberaad
herhaalde dat hij bij compensatie
voor de boeren alvast in deze rich
ting wil gaan. Minister Bukman
sprak daar toen al zijn ongerustheid
over uit, omdat het in Luxemburg
gelukt was deze plannen van tafel te
vegen.
Maar volgens EG-kringen heeft
McSharry nog steeds niet het groe
ne licht om zijn plannen te verwer
kelijken. Daarvoor is er te veel
oppositie van landen als Nederland
en Engeland met efficiënt produce
rende boeren die dan buiten de boot
zouden vallen. McSharry moest
daarom zelfs deze week wachten
met zijn voorstellen voor compensa
tie voor de subsidieverlaging. Het
blijft intussen zelfs de vraag of de
Ier de Kommissie ooit zover krijgt
om met zijn ideeën naar buiten te
komen.
Het Kleine Loo, het onderwijstijd
schrift van de Stichting Public Rela
tions Land- en Tuinbouw, heeft
onder de titel Klas tussen de Koeien
een nieuw lesprojekt uitgebracht.
Het projekt is bestemd voor het
basis- en voortgezet onderwijs. Klas
tussen de Koeien beoogt leerlingen
inzicht te geven in het reilen en zei
len van een melkveehouderijbedrijf.
Aan het projekt is dan ook een be
zoek aan een melkveehouderijbe
drijf gekoppeld.
In het lesmateriaal behorende bij
Klas tussen de Koeien wordt uitleg
gegeven over onder andere runder
rassen, rundernamen, staltypen, het
koeienmenu, het herkauwen, het
kalven, het melken van koeien en de
samenstelling van de melk. Ook
wordt ingegaan op nieuwe ontwik
kelingen in de melkveehouderij, zo
als de melkrobot, en op de
werkzaamheden van de boer en
boerin. Daarnaast zijn in het mate
riaal ook allerlei vragen, opdrachten
en proefjes opgenomen, die zowel
in de klas als tijdens het bezoek aan
een bedrijf kunnen worden uit
gevoerd.
De uitvoering van het lesprojekt
Klas tussen de Koeien gebeurt in
nauwe samenwerking met de regio
nale landbouworganisaties. Per pro
vincie is er één koördinator die de
koppeling tussen school en melk
veehouderijbedrijf tot stand brengt.
Klas tussen de Koeien is het derde
projekt in zijn soort. Eerder zijn ver
schenen Groep in de Groente en
Klas in de Boomgaard.
