Appeloogst in 1990 goed,
perenoogst valt tegen
inrol) Tuinbouwklanken
Uitzonderlijk goed jaar
veilingen ZHZ en CVZ
Een terugblik op het snel vervlogen jaar 1990
Spruitenoogst valt tegen
prei doet het beter
Winterkoninkjes warm
aanbevolen
19
Zo tegen het einde des jaars heeft
bijna iedere ondernemer in de land
en tuinbouw zo voor zichzelf de ba
lans van het jaar 1990 enigszins wel
opgemaakt. Wanneer we terugblik
ken op het tuinbouwgebeuren hier
op THOLEN dan is dé eerste ge
dachte 'wat is het een voorspoedig
jaar geweest'; zeker wat de werk
zaamheden betreft zijn zulke jaren
geen gemeengoed in ons Neder
lands klimaat. De prijzen van veel
groentegewassen zeker van onder
glas zijn gemiddeld goed geweest,
de rekordomzetten van vele veilin
gen bevestigen dit.
Het jaar begon met hoge tot zeer
hoge slaprijzen waar ook hier nog
verschillende glastuinders van ge
profiteerd hebben. De daarop vol
gende radijs was echter over het
algemeen tot in het najaar toe ma
tig. De snijbonen leverden vrijwel
het gehele seizoen hoge prijzen op,
wat dan in korte tijd met uiteraard
voldoende kilo's behoorlijk meter-
geld heeft opgeleverd. De herfstto-
maten brachten wanneer men met
de topoogst in de prijzen viel veel
geld op. De stookbedrijven hebben
het vooral met de komkommers bij
zonder goed gedaan. Er wordt dan
ook landelijk weer veel geïnvesteerd
in de glastuinbouw, wat tegenwoor
dig dikwijls een graadmeter is of het
goed of slecht gaat in een be
drijfstak.
dit jaar op de meeste gronden. Het
afgelopen seizoen waren de aan
voeren tot de veilingbrand van 7 juli
bijzonder hoog, wat tot die tijd voor
een gedenkwaardige omzet zorgde,
zodat men beide wel kan ont
houden.
De tweede belangrijke tak van veel
bedrijven hier, de zaadteelt, zorgde
weer voor de nodige mee- en tegen-
- vallers. Een aantal bloemzaden le
verde topopbrengsten op en er is
weinig verloren gegaan. Zoals zo
dikwijls valt een droog jaar gemid
deld altijd mee en daarom zullen
hier de meeste bedrijven nog weinig
reden tot klagen hebben.
Gezien het ook nu al betrekkelijk la
ge gebruik van meststoffen en ge
wasbeschermingsmiddelen in de
zaadteelt en vroege aardappelen
moet men de milieumaatregelen die
ook op ons af komen op kunnen
vangen en blijft er hopelijk ook de
komende jaren voor het specifieke
Thoolse bedrijfstype nog toekomst.
In elk geval gezegende kerstdagen
en een voorspoedig 1991 toe
gewenst.
In de vollegrond zijn er over heel de
linie wel minder toppers. De vroege
aardappel is zoals gewoonlijk alleen
in het vroege weer echt goed ge
weest. Met voldoende kilo's op
brengst tot de 1e week van juli komt
men al jaren het verst maar dat lukt
ook in onze streek niet altijd, zoals
Het spruitenseizoen is voor een
groot aantal in WEST BRABANT
verre van rooskleurig. Door het war
me weer van afgelopen zomer
kwam de oogst eerder. Nadeel van
deze ontwikkeling was dat de kwali
teit ook navenant was. Vooral op
gronden die weinig vocht opgeven.
Daar bovenop kwam nog de aan
houdende luizendruk. In het begin
helpt spuiten nog wel maar als het
gewas meer blad gaat maken wordt
het moeilijk om de luizen tussen de
"kooltjes" te bereiken.
De kwaliteit kwam dan ook in de
prijs goed tot uitdrukking. Binnen
landse kwaliteit bleef tussen de 30
en 50 cent schommelen. Niet ver
wonderlijk dat veel op het land is
achtergebleven. Een enkeling heeft
de frees gepakt. In tegenstelling tot
spruiten ligt er tot heden toe weinig
prijsverschil tussen de verschillende
kwaliteiten prei. De mindere soorten
doen normaal niet meer dan 30
cent maar gaan nu tot 90 cent toe.
Het aanbod van prei is redelijk hoog
maar de vraag nog hoger, dus goe
de prijzen. Men gaat ervan uit dat
zowel de opbrengst als de financiële
opbrengst nog lange tijd hoog zal
zijn. Door de blijvende goede afzet
mogelijkheden is al veel prei
geruimd.
Glastuinders die het nog wat vroeg
vonden om een gedeelte van hun
kas leeg te laten staan en op
substraat sla hebben geteeld heb
ben het goed gedaan. Al 2 maan
den liggen de prijzen boven de 50
cent, met uitschieters tot een gul
den. In bladen die'cie consument
leest staat regelmatig dat groene
kropsla moet inleveren voor ijs
bergsla. In de zomer gaat deze stel
ling wel op, maar dat de consument
de kropsla beu zou zijn klopt niet.
Door een stijging in het verbruik van
salades en rauwkost is ijsbergsla er
meer als nieuwe groente bijgeko
men. Een keuze uit meerdere soor
ten heeft het totale verbruik van sla
omhoog gebracht.
De handel van knolselderij ligt nu,
rond de kerstdagen, zoals gebruike
lijk stil. Door goede exportmogelijk
heden is veel afgeleverd. Alle
kontraktknollen zijn weg. Ook op
bedrijven die wegens plaatsgebrek
een kuil hadden zitten, hebben maar
verkocht. Even is de prijs tot 20
cent per kg. geweest. Nu is 17 cent
het plafond. Kuilen met knolselderij
zitten er in West Brabant bijna niet
meer. Menig teler heeft in het verle
den grote Kwaliteitsverliezen met
deze vorm van bewaring gehad. Het
is om te doen maar dan moeten de
weersomstandigheden meewerken
en dan moet het rooien uiterst se
cuur gebeuren. Hoe de prijsvorming
zich zal gedragen zal aan de export
liggen. Frankrijk kan er nog veel ge
bruiken. Met de laatste tuinbouw
klanken van 1990 wens ik U
prettige kerstdagen en een voor
spoedig 1991 toe.
De totale produktie van appels in 1990 wordt geraamd op 431 min
kg. Dit betekent een produktieniveau dat 3,4% hoger ligt dan vorig
jaar. Ten opzichte van het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar ligt
deze oogst ruim 14% hoger. De perenoogst komt dit jaar uit op 90
min kg. Dit oogstcijfer ligt daarmee ruim 20% lager dan in 1989 en
circa 18% lager dan de gemiddelde produktie van de afgelopen vijf
jaar.
In de laatste paar maanden van het
seizoen zijn de groeiomstandighe-
den voor de appels en peren tame
lijk gunstig gebleken. Deze
uitkomsten betekenen daarom een
bijstelling van de cijfers van de
oogstverwachting van juli 1990.
Voor de appels bedraagt deze
bijstelling circa 30% en voor de
peren ongeveer 14%. Dit blijkt uit
de oogstraming appels en peren van
het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek, die is samengesteld op basis
van een steekproefenquête onder
de Nederlandse fruittelers.
Bij drie appelrassen is sprake van
een lagere produktie dan vorig jaar.
Opvallend is de tegenvallende pro
duktie van de Schone van Boskoop
(- 50%); van de Cox's Orange Pip
pin wordt bijna 17% minder ge
oogst en van de James Grieve
ongeveer 9,5% minder. Van de an
dere appelrassen wordt een grotere
opbrengst geraamd dan vorig jaar;
Golden Delicious 11,8%), Gloster
23,5%), Elstar 51,0) en Jona
gold 17,2%). Van deze laatste
twee appelrassen is de oppervlakte
in de afgelopen paar jaar ook sterk
toegenomen. De produktie van de
groep Overige rassen ligt 1,5% on
der het niveau van vorig jaar.
Vergeleken met vorig jaar is bij de
meeste pererassen sprake van een
lagere produktie. De enige uitzonde
ring vormt het ras Conference waar
van de opbrengst op hetzelfde
niveau uitkomt als in 1989.
Zij zijn er weer, de zomerkoninkjes
Deze slogan zou best doorgetrok
ken kunnen worden naar de winter
koninkjes. En die zijn er weer volop
in de BARONIE. U weet nu ongetwij
feld dat dit artikel gaat over kas-
aardbeien. Voor de teelt van
kasaardbeien wordt ongeveer 95%
het ras Elsanta gebruikt. Ook de
rassen Primella en Karola worden
nog gebruikt. Maar deze gebruikt
men alleen nog maar voor de voor-
jaarsteelt.
Men maakt tegenwoordig veel ge
bruik van Franse en Nederlandse
A+ planten. Een A plant is de eer
ste plant aan elke rank van een se-
lektieplant. Dit zijn de vroegste en
beste planten. De planten moeten
een dikte hebben van 17-20 mm.
Daarnaast worden ook veel wacht-
bedplanten gebruikt. Een wacht-
bedplant verkrijgt men door een
selektieplant begin augustus uit te
planten op een wachtbed. Rond half
december worden deze planten ge
rooid en in de koelcel gereden.Hier
worden ze bewaard bij -1,5 C. De
rassen Primella en Karola worden
vroeger gerooid. Het koelen van de
planten is nodig voor de strekking
van blad- en bloemstelen.
Voor de najaarsteelt worden de
planten gebruikt die al ruim een half
jaar in de koelcel zitten. De planten
komen in een emmer te staan. In de
emmer gaat eerst een potgrond
mengsel (ST-mix). In deze potgrond
is reeds een mengsel gemengd om
phytophtora en andere vormen van
wortelschimmel aan te pakken. In
iedere emmer komen vier planten te
staan. Neemt men een A plant dan
gaan er zes stuks in een emmer,
tussen eind juli en 15 aug. worden
de emmers in de kas opgehangen.
Meestal is dit een warme periode.
Een teler vertelde me dat hij zijn
jantjes dan "verwend". D.w.z.: bij
te hoge temperaturen moet het dek
van de kas gekrijt worden, waardoor
de straffe zon niet binnen kan drin
gen. Verder hout men de luchtvoch
tigheid op peil d.m.v. beregening. In
iedere emmer komt een druppelaar
te staan die de plant van water en
voeding voorziet. Dit wordt prak
tisch allemaal via de computer gere
geld. In iedere kap van 3,20 mtr.
hangt men over het algemeen drie
rijen emmers. Men komt dan op een
plantdichtheid van 10 planten per
m2. Zodoende kunnen de planten
beschikken over veel licht en lucht
wat de groei bevorderd.
De oogstperiode begint rond half
september en duurt tot half decem
ber. Daarna wordt de temperatuur
in de kas teruggebracht tot onge
veer 5 C. Dit is i.v.m. het geven van
de koudeperiode. eind januari - be
gin februari begint men op te sto
ken, zodat de planten opnieuw gaan
groeien. Dit systeeem heet door
teelt. Als we enkele weken verder
zijn wordt het oude blad geel en
moet dit verwijderd worden. De
plant gaat dan opnieuw bloeien. De
bestuiving wordt gedaan door bijen
en in de toekomst misschien ook
door hommels. Vier a vijf weken na
de bloei kan men weer gaan "pluk
ken". De aarbeien in de kas worden
namelijk niet geplukt, maar geknipt.
Dit om te voorkomen dat de
bloemstelen kapotgetrokken wor
den. Tijdens het plukken wordt me
teen gesorteerd. De
exportaardbeien gaan in milieuvrien
delijke doorzichtige doosjes van een
half pond. De binnenlandse kwali
teit gaat in pondsdozen. Ook wor
den tijdens de pluk de afgedragen
trossen verwijderd.
Voor de bestrijding van meeldauw
worden in de kas zwavelverdampers
opgehangen. Op iedere 250 m2
hangt zo'n verdamper. Dit apparaat
geeft tijdens de teelt het middel ge
leidelijk af. Tegen de spint wordt
roofmijt uitgezet. De bestrijding van
eventuele luis vindt plaats via de na
tuurlijke vijand. De teler moet in de
ze natuurlijk wel zeer attent blijven
om eventueel bij te kunnen sturen.
De emmerteelt is een arbeidsvrien-
delijke teelt. Doordat de emmers op
werkhoogte hangen hoeft men niet
meer op de knieën, maar kan men
gewoon blijven staan. Het enige
zware werk dat er nog aan is, is het
ophangen van de emmers in de kas.
In dit artikeltje is alleen gesproken
over aardbeienteelt in emmers.
Maar er wordt ook geteeld op veen-
balen en in watergoten. De teelt van
aardbeien heeft met name in de Ba
ronie een grote vlucht genomen. De
export is gelukkig ook niet stil blij
ven staan. En als men de toekomst
verwachtingen van de afzet peilt,
zijn deze alleen maar positief. De
kwaliteit van de winterkoninkjes is
voortreffelijk. De smaak trouwens
ook. Ik ben in de gelukkige omstan
digheid geweest dat ik ze heb mo
gen proeven en daarom zeg ik:
winterkoninkjes, warm aanbevolen.
In Nederland zijn dit jaar volgens het CBS 431 miljoen kg appels ge
oogst, enkele procenten meer dan vorig jaar. De perenoogst 20 pro
cent kleiner dan vorig jaar.
De veilingen Zuid-Holland Zuid en 260
CVZ hebben in 1990 een uitzonder
lijk goed financieel resultaat 250
geboekt.
De omzet van veiling CVZ komt uit
op 65 miljoen gulden, liefst 30%
meer dan in 1989. De Zeeuwse
fruitveiling heeft dit gunstige finan
ciële resultaat in eerste instantie te
danken aan een stijging van de aan
voer. Zeeland is van oudsher een
fruitgebied bij uitstek en de afgelo
pen jaren zijn veel nieuwe boom
gaarden aangeplant, met appels en
peren van rassen die bij de konsu-
ment in binnen- en buitenland goed
in de smaak vallen. Vooral de aan
voer van appels was dit jaar groter.
Een groter aanbod leidt bij een vei
ling meestal automatisch tot lagere
prijzen. Dat was nu echter niet het
geval. Met name door de grote bui
tenlandse vraag naar Nederlands
kwaliteitsfruit was de prijsvorming
bij veiling CVZ in 1990 boven ver
wachting.
ZHZ
De jaaromzet van Zuid-Holland Zuid
in Barendrecht zal uitkomen op ruim
260 miljoen gulden. Dat is 16%
meer dan vorig jaar en zelfs 26%
boven de omzet over 1988. De om
zet van veiling ZHZ vertoont al jaren
een stijgende lijn. De forse toene
ming in het afgelopen jaar is vooral
te danken aan de explosief geste
gen export naar Oost-Europa. De
vraag naar Barendrechtse groenten-
en fruit is in de landen achter het
voormalige ijzeren gordijn verveel-
vuldigd. Dat heeft een positieve uit
werking gehad op de prijsvorming in
de afmijnzaal van ZHZ.