praktijk
bedrijven
aktie
Trekpaarden op vijf
bedriiven in
.(v\ de c//.r
gezien
Ploegen en bieten rooien in het overhemdje
Nog lange weg te
gaan
Donkere wolken
komen er aan
'Hete' winter voor de deur?
Het prachtige herfstweer op
SCHOUWEN-DUIVELAND zorgt
er voor dat vele werkzaamheden on
der goede omstandigheden kunnen
worden uitgevoerd. Het wintertarwe
zaaien is vorige week goed op gang
gekomen. Toch zijn er ook boeren
die vinden dat het nog te vroeg is.
Vanuit het oogpunt van ziekte
bestrijding - luizen, schimmels - ach
ten zij het raadzaam nog enige tijd te
wachten. De tijd zal het leren wat
wijsheid is.
Zelf houd ik het er maar op dat het
werk dat eenmaal klaar is je nooit
meer wordt ontnomen. Vooral als
het onder zulke prachtige omstan
digheden kan gebeuren. De bieten-
oogst vordert gestaag. De op
brengsten variëren nogal, zoals ook
het suikergehalte. Er zijn plaatsen,
vooral in Schouwen, waar ongekend
hoge opbrengsten worden behaald.
De aardappelen zijn nu overal bin
nen en wachten op de eerste behan
deling met kiemremmingsmiddelen.
Dit jaar zal evenals vorig jaar een tij
dige behandeling noodzakelijk zijn.
Gelukkig trekt de markt wat aan. De
opbrengsten vallen toch overal wat
tegen, ook in het buitenland. Al met
al is er wat dit aangaat een positief
beeld van de markt te schetsen. Wij
moeten echter toch blijven beseffen
dat het nog een lange weg te gaan is
voordat de markt is afgelopen. Er
kan nog van alles gebeuren. Oost-
Europa bijvoorbeeld. Komen daar
straks veel aardappelen vandaan om
de fel begeerde valuta binnen te krij
gen? Of heeft men dit jaar juist be
hoefte aan westers voedsel inclusief
aardappelen? Tragisch is te moeten
zien op televisie hoe moeilijk de
mensen het hebben in de Oostblok
landen. De schappen in de winkels
zijn leeg en er zijn lange rijen voor
een winkel die iets heeft aan te bie
den. Dit zijn situaties die wij sinds
de oorlog niet meer kennen.
De Golf-krisis gaat ons voorlopig de
deur nog voorbij. Als landbouw zul
len wij echter de rekening nog gepre
senteerd krijgen. Verhoging van de
olieprijzen heeft ook grote gevolgen
voor de kunstmestprijzen en die van
gewasbeschermingsmiddelen. Nog
goed herinner ik mij de forse verho
gingen die wij kregen na de oliekrisis
in de 70-er jaren. Mogelijk is een po
sitieve ontwikkeling dat door de ei
sen van het milieu er minder midde
len (mogen) worden gebruikt. Maar
ook daar zullen wij de kosten van
moeten betalen.
De afspraken die gemaakt kunnen
gaan worden in de GATT (General
Agreements of Tariffs and Trades)
hangen als donkere wolken boven
agrarisch Nederland. Van der Maas
heeft het kernachtig gezegd: een land
kan zich niet veroorloven de land
bouw te veronachtzamen. Keynes
een bekend econoom, had er goed
over nagedacht. Zijn stelling dat er
drie produktiefaktoren zijn gaat nog
steeds op. Grond, kapitaal en arbeid
zijn de zaken waar de economie om
draait. Er dreigt nu in de landbouw
een wanverhouding tussen deze pro
duktiefaktoren te gaan ontstaan.
Mede ook zelf door de landbouw
veroorzaakt.
Ingrijpen betekent ingrijpen in het
fundament van de samenleving. Dit
moet voorzichtig en met beleid ge
beuren. Om dit te begrijpen moet je
blijkbaar boer zijn. Een primaire
tak, een tak die in staat is uit grond
waarde te halen en produkten te ver
markten, zodanig verzwakken dat
een goede konkurrentiepositie niet
mogelijk is, zal de B.V. Nederland,
die toch al ziek is, er zeker niet bo
ven op helpen. De overtuigings
kracht van de landbouw is niet meer
zo groot.
Zoals altijd zal de soep wel niet zo
heet worden opgegeten als zij wordt
opgediend. Terugkijkend in de ge
schiedenis zijn er altijd periodes ge
weest van recessie en opbloei. Hier
bij valt op dat deze steeds frequenter
optreden en dat de schommelingen
steeds groter zijn. Het komt er nu op
aan zo'n dal uit te zingen. De ham
vraag in deze is hoelang duurt het tot
het omslagpunt komt. Dat staat in
de sterren geschreven
Wat hebben we toch een periode met
uitzonderlijk weer achter de rug,
ook in onze WESTHOEK en wat is
er al veel najaarswerk gebeurd. Er is
al heel veel geploegd en onder prima
omstandigheden!
Enkelen maakten zich wat ongerust
vanwege het feit dat de grond wat
fijn viel en dan eventueel bij veel re
gen dicht zou slempen. Op de zwaar
dere gronden komt dat nooit voor,
op de lichtere bestaat die kans wel.
Maar met zo'n goede struktuur
hoeft men echt niet te wachten. Tar
we zaaien komt wat op gang. Ook
vanwege de droge grond, zit er wat
risico in dat na kieming het vocht op
is, het plantje afsterft en een slechte
of te dunne stand het gevolg is.
Zo heeft ook in het najaar ingezaai
de graszaad vooral op de zwaardere
gronden het moeilijk. Ik zag al rol
len, maar als er geen vocht meer
aanwezig is brengt de rol ook geen
uitkomst meer. De bietenoogst gaat
ook voortreffelijk. Alle kollega's
zitten er maar mee in dat ze veel C-
bieten zullen leveren, 't Is jammer
als een goed gegroeid gewas niet vol
ledig tot waarde kan worden ge
bracht. Zowel de natuur als de teler
worden zo afgestraft.
Op het prijzenfront blijft het rustig,
zij het dat de uien wel iets zijn aan
getrokken. De goede blanke partijen
doen op januarilevering zo rond het
kwartje. De prognoses van een poos
je gelezen waren erg in de mineur
gestemd. Aardappelen zijn op iets
langere termijn ook wat vriendelij
ker. Wat zit er toch een enorm ver
schil in opbrengst van dit jaar. Er
komen percelen voor waar men met
De zomer is nog even teruggekeerd.
Dat komt niet vaak voor: ploegen en
bietenrooien in het overhemdje.
Door het aanhoudende goede weer
loopt alles op rolletjes in WEST
ZEEUWS-VLAANDEREN, althans
wat het praktijkwerk betreft. Behal
ve de bieten is de oogst vrijwel aan
kant. Een enkeling hoopt nog een
tweede oogst, te weten, bruine bo
nen binnen te halen. Dat zal niet elk
jaar lukken.
Hier en daar is al tarwe gezaaid. Ei
genlijk is het nog te vroeg. Het ge
was kan te voddig de winter ingaan,
maar niet denkbeeldig. De luizen
zijn nog aktief. Mede door de goede
omstandigheden loopt ook het bie
tentransport goed. Regelmatige ge-
Het is weer voorbij, die mooie zo
mer van 1990 ook op NOORD-
BEVELAND. Voor de meesten is
het grote werk weer gedaan. De
meesten moeten nog tarwe zaaien en
bieten rooien. Om met dit laatste te
beginnen: de opbrengsten van de
suikerbieten zijn boven verwachting
hoog. Zouden de prijzen van de C-
bieten ook weer hoog worden? Mijn
verwachting is uit dit oogpunt min
der hoog gespannen.
De opbrengsten van de andere ge-
40 ton genoegen moet nemen en en
kele honderden meters verder haalt
men 60 ton. Tijdens de klasse
indeling, die in een ruilverkaveling
wordt gemaakt, is er soms nogal wat
kritiek. Echter, met zo'n droge zo
mer is toch duidelijk te zien dat het
opbrengend vermogen van de grond
nogal wat verschillend is en dat zo'n
waarde indeling toch terecht is.
De GATT-onderhandelingen staan
ook goed in de belangstelling. Het
begin van het einde?, aldus vraagt
onze algemeen voorzitter zich af. 't
Wordt nu toch wel duidelijk dat de
agrarische sector als eerste opgeof
ferd moet worden vanwege andere
sektoren die moeten worden instand
gehouden. En ook dat de grote poli
tieke zaken niet in Den Haag of
Brussel maar vanuit een andere ge
zichtshoek worden opgedrongen,
met zonodig tegen maatregelen ach
ter de hand. De economie gaat in
ons land goed, zo is vanuit Den
Haag te horen. En de KLM, Volvo-
cars, Philips, Ned Loyld, V D en
nog meerdere concers dan? De eerste
twee al meerdere malen volgepompt
met miljoenen uit Den Haag, en dan
maar verder! Er moet ingekrompen,
afgeslankt en geherstruktureerd
worden. Moet zoiets niet vóór er
problemen zijn? Als onze sektoren
zo zouden werken, zou het gauw ge
beurd zijn, al zou het goed zijn dat
in ons aanverwante bedrijven de sor-
teermolen eens gebruikt zou wor
den. 't Zou ook wel kostenverlich-
tend kunnen werken en voldoening
geven. Jammer na zo'n mooie zomer
en tot nu toe prima nazomer dat er
toch zulke donkere wolken (die ge
maakt worden) op ons afkomen.
bruikers van de boot denken daar
wat anders over. S.U.-leveranciers
uit ons gebied mogen al in Dinte-
loord gaan kijken. Wellicht om Sas
zo snel mogelijk te vergeten?
In de sloten is reeds goed te zien dat
het gebruik van chemische middelen
door het waterschap is verminderd.
De maaikorven deponeren enorme
hoeveelheden organisch materiaal
op de slootkant. Vooral als er sprake
is van riet is het materiaal vrijwel
niet handmatig te verwerken. En
dan te weten dat er met klepelmaai
ers een prachtig resultaat is te be
reiken.
1 november is de grote dag voor de
wassen verschillen nogal van streek
tot streek. De tarwe bijvoorbeeld is
over het algemeen toch lager uitge
vallen qua opbrengst dan de meesten
hadden verwacht. De zon is te fel ge
weest. De tarwe is daardoor te snel
afgerijpt en min of meer verbrand.
De opbrengst van aardappelen, ver
schilt nog meer. Er zijn opbrengsten
van 50 ton met 70 tot 80% 50
opw. Maar nog geen 2 km hemels
breed bij mij vandaan rooien ze
38 ton met 20% 50 opw. De
neerslag, die er gevallen is, was door
dit gewas veel te weinig en zeer
plaatselijk. De prijzen zijn redelijk
te nomen, iets beneden verwachting
Op verschillende landbouwbedrijven
zijn de leden van Het Werkend
Trekpaard weer volop op het land
aan het werk met sterke en zware
trekpaarden. Ploegen, wintertarwe
zaaien en voederbieten mennen, dat
zijn de voornaamste werkzaamhe
den waarvoor de paarden van stal
worden gehaald. Aanstaande zater
dag kan het Zeeuwse publiek weer
op een vijftal bedrijven terecht om
de levende P.K.'s in actie te zien.
Tussen 10.00 en 16.00 uur kan men
terecht op de volgende adressen:
familie Mol, Weelweg 25 in Waarde,
A. Paauwe en A. Verhage, Schel-
lachseweg 2a in Gapinge, C. Mauri
ce en A. Harthoorn, Nootenboom-
dijk in Nisse, familie De Visser,
Vrijburgstraat 46 in West-Souburg,
L. de Visser, Oude Zandweg 54a in
Ritthem. Het verdient aanbeveling
laarzen mee te nemen. Vanzelfspre
kend hebben de paarden ook een
middagpauze nodig om te eten en te
rusten.
Het lijkt wat verwarrend. 25 gra
den warmte, maar toch lange
schaduwen. Lange schaduwen
horen bij oktober, 23 graden
niet. Er is nog tijd om te genieten
van een weekend met zoveel zon
en hoge temperaturen. Al blijft
er altijd werk in het najaar het
hele haastige met amper tijd voor
eten en slapen, is voorbij. De
aardappelvelden zijn leeg. De
schuren vol. Al dreigde het iedere
keer toch te nat te worden, het is
gelukt alles in een hoog tempo te
rooien.
Dat het tempo heel hoog ligt za
gen wij vanaf de dijk, waar een
vier-rijige rooier op een dag 9 ha
eruit gooide. Bieten zijn nog
minder kwetsbaar wat nat weer
betreft, dus lijkt het erop dat we
de aardappellij n van voor naar
achter onder de knie hebben.
Daarbij moet worden vermeld
dat het niet extreem nat moet
zijn. Wij zagen ook het aparte
ruilverkaveling Breskens-
Zuidzande. Dan is de stemming. Als
het echte werk met de zelfde snelheid
voortgaat als de voorbereiding dan
kunnen de gebruikers binnen afzien
bare tijd hun bedrijf verbeteren. Een
zorgenkind blijft de kuststrook. De
indertijd breed gesteunde verkave-
lingsaanvraag is voor velen achter
haald omdat andere belangen dan
landbouw een dikke vinger in de pap
willen. Ook het verbod op commer
ciële mestsilo's in de kuststrook kan
het begin van nog meer belemmerin
gen zijn. Een gebied met prima
grond en mooie bedrijven waar nog
steeds vele tientallen gezinnen van
leven wordt geofferd aan camping
houders en natuurfreaks.
maar misschien krijgen we wel een
strenge winter.
Wat de winter betreft, het kan wel
weer een lange 'hete' winter worden,
want het weer is prima. Alles kan
onder goede omstandigheden uitge
voerd worden. Maar de acties staan
misschien weer voor de deur. 30%
(voorstel) van de gesubsidiëerde pro
dukten eraf zal voor ons zeer hard
aankomen. De klappen zullen wel
vallen in tarwe en suikergewassen.
Hierdoor wordt de druk op de vrije
en afwijkende produkten steeds gro
ter waardoor ook hier slechte prijzen
ontstaan. Want zeg nu zelf: aardap
pelen en uien zijn de drijfveer van de
Nederlandse akkerbouw.
In de zomerperiode hebben de trek
paardhouders het druk gehad met
demonstraties, opleidingswerk en
ringsteken. Steeds vaker wordt er
met de stichting Het Werkend Trek
paard kontakt gezocht voor
demonstratie- en instruktieaktivitei-
ten. Zo hebben de leden van het
Werkend Trekpaard in de afgelopen
maanden deelgenomen aan histori
sche optochten, de wereldploeg-
wedstrijden en waren ze betrokken
bij TV-opnamen over historische ge
beurtenissen in de provincie. De de
monstraties en instrukties waren
vooral gericht op studenten met stu
dierichtingen als diergeneeskunde,
tropische landbouw en biologisch
dynamische landbouw.
De oplevende belangstelling voor het
werkend trekpaard, zowel voor de
monstraties op grote publieksevene
menten als voor het 'gewone' werk
op het land, betekent een stimulans
voor de trekpaardhouders.
beeld van een boer met bloot bo
venlijf die aan het winterland
ploegen was. Een feit is dat het
landschap buiten de polders het
op deze tijd wint wat kleur be
treft. Worden onze polders in
een hoog tempo grauw en grijs,
wat verder van het rivierengebied
is het één feest van bruin, brons,
rood, rose en geel. Ik vraag me
ieder jaar af als ik die rijke kleu
ren zie van de lichtere gronden,
waarom kunnen wij niet meer
van zulke soort bomen rond onze
boerderijen hebben.
Ondanks zomerweer begint het
blad nu naar beneden te dwarre
len. Al vinden wij dat het bij het
najaar hoort, toch liggen er wel
eens hopen die daar nu juist niet
moeten liggen; dus zullen we
naast alle oogsten die het jaar
ons bracht ook een bladoogst
moeten inlassen. Eerst even
wachten of een stevige westen
wind niet mee wil helpen.
De bietenopbrengst lijkt dit jaar op een record af te stevenen. Naar
verwachting komt er veel "C-suiker". Of het overweging verdient dit
aan vleesvee te vervoederen kunt u lezen op pag. 10 De opbrengsten
verschillen overigens sterk, van nog geen 40 tot boven de 100 ton per
ha.
Vrijdag 19 oktober 1990
7
