Waterhuishoudingsplan vraagt veel
van landbouw en waterschappen
Landbouwbegroting
zonder veehouderij
Bedrijfsleven moet Stigas meefinancieren
Zelfstandigenbeleid wordt zwaar aangetast
Inspraak tot 1 oktober
Centrale Landbouw Organisaties over begroting '91
Landbouwschap tegen
hoog suikerquotum
voor DDR
In Noord-Brabant kunnen belanghebbenden aangaande het nieuwe
provinciale waterhuishoudingsplan nog tot 1 oktober hun grieven
kenbaar maken. Samen met het nieuwe streekplan en het milieube
leidsplan is het waterhuishoudingsplan de sluitende schakel inzake
natuur, milieu en water. Door beperkingen en herinrichting zullen,
zo wil het plan, sommige streken terug moeten naar de oorspronkelij
ke staat. Voor beregening op grasland komt er een afbouwfase. Pro
vinciale medewerkers gaven de afgelopen weken voor landbouworga
nisaties en waterschappen uitleg.
De brochure Brabant op Streek ging
al ver in op de toekomstige status
van het platteland. Niet voor niets
werd daarom al gesproken van Bra
bant van Streek. Het waterhuishou
dingsplan brengt veranderingen uit
een andere invalshoek. De huidige
kwaliteit en kwantiteit van het Bra
bantse water dwingen de provincie
tot planvorming en handelen. In het
plan heeft de provincie aan elk water
een functie toegekend. Deze kunnen
op hun beurt de streekplannen beïn
vloeden.
Betreffende de waterverontreinigin
gen komt voor 1995 terugdringing
van vervuiling neer op 50% minder
uitworp van fosfaat en stikstof, 50%
minder zware metalen, 70% minder
kwik, cadmium en lood en 50%
minder uitworp van organische mi
croverontreinigingen. Het streven
voor 2000 is een vermindering van
75% fosfaat en 70% minder
stikstof.
Grondwatergebruik
Om het grondwatergebruik tegen te
gaan is gebruik gemaakt van
'standstill' principe. Per jaar mag de
totale grondwateronttrekking niet
meer zijn dan de onttrekking in
1987. Winning van grondwater mag
geen verdroging van de natuur tot
gevolg hebben en droogteschade in
de landbouw moet beperkt blijven.
In Midden- en Oost-Brabant moeten
alternatieven het grondwater ver
vangen. Water uit de Biesbosch,
koelen van machines met lucht of
oppervlaktewater en straks een bere-
geningsverbod voor het beregenen
van grasland. In 2000 mogelijk een
algeheel verbod op beregenen. De
meeste regeninstallaties zijn in de pe
riode 1975-1985 aangeschaft en de
provincie verwacht dat tegen die tijd
alles is afgeschreven.
Waterschappen krijgen te maken
met het gegeven dat ecologie cen
traal staat. Peilbesluiten moeten
enerzijds wateroverlast voorkomen
en anderzijds ervoor zorgen dat ge-
biedseigen water zolang mogelijk
wordt vastgehouden. Kreekrestan
ten aanpassen en handhaven. Een
gebiedsgericht beleid komt er voor
water waar verschillende belangen
een rol spelen. In de Groote Peel ko
men door het waterhuishou
dingsplan ingrijpende veranderin
gen. Draineren wordt in dit gebied,
dat de status van nationaal park
heeft, verboden. Financieel bezien
gaat het plan tot 1995 2 miljard gul
den kosten. Hiervoor gaat de hef
fing voor waterverontreiniging met
10-100% omhoog, rioolrechten tot
300% en waterschapslasten tot 20%.
Waterschappen plaatsen de nodige
kanttekeningen bij het plan. Veran
deringen ten algemene nutte mogen
niet in zijn geheel doorberekend
worden naar de ingelanden.
Overstorten
De werking van overstorten bij ge
meenten kwam veelvuldig naar vo
ren. Bij hevige regenval kunnen de
riolen het water niet verzetten met
als gevolg een lozing op het opper
vlaktewater. Vanuit deze hoek is en
wordt het oppervlaktewater plaatse
lijk danig vervuild. Een aantal wa
terschappen krijgen nog geen ver
gunning om afwateringssloten uit te
baggeren. Regionaal kan dit op ter
mijn al financieel verstrekkende ge
volgen hebben. Deze overstortmate-
rie staat niet afdoende beschreven in
het waterhuishoudingsplan. Men
mag er vanuit gaan dat er in 1995
hieromtrent nog weinig veranderd
zal zijn. Wel is het de bedoeling dat
plaatselijke rioolwaterzuiverings
installaties defosfatering moeten
gaan toepassen, verwijdering van
fosfaten.
Bestuurders van waterschappen en
landbouworganisaties denken dat de
verschillende plannen die op het
platteland afkomen gebruikt gaan
worden als hulpmiddel voor andere
maatregelen. Via de gebruikelijke
normen van de ruimtelijke verorde
ningsprocedures, zo verwacht men,
kan de overheid niet alles realiseren.
Met het nieuwe streekplan, het mi
lieubeleidsplan en het waterhuishou
dingsplan wel. Waterschappen krij
gen straks in ieder geval meer taken.
De land- en tuinbouw zal plaatselijk
vindingrijk moeten gaan worden om
nog een rendabele bedrijfsvoering
uit te kunnen oefenen.
Evenwicht
Een strakker grondwater en opper-
vlaktewaterbeleid moet ervoor gaan
zorgen dat flora en fauna weer in
evenwicht komen. Geen beleid zal
inhouden dat er in 2000 meer dan
400 miljoen kubieke meter onttrok
ken zal worden. Het waterverbruik
van 130 I per persoon per dag kan
gehandhaafd blijven, men verwacht
zelfs nog een stijging. Auto's was
sen, beregening van tuintjes en
sportvelden kan ongelimiteerd door
gaan. Voorzichtig zei een provinci
aal medewerker dat heropvoeding in
deze misschien op zijn plaats is.
Jan van Tilburg
Veel zelfstandige ondernemers in de
land- en tuinbouw dreigen de dupe
te worden van de nog steeds dreigen
de aanpassingen van de AAW, de
Algemene Arbeidsongeschiktheids
wet en de voorgenomen intrekking
van de IOAW en de IOAZ, de wet
ten inkomensvoorziening oudere en
gedeeltelijk arbeidsongeschikte
voormalige zelfstandigen en werklo
ze werknemers. Dit zeggen de drie
Centrale Landbouw Organisaties
(CLO's) in een reaktie op de kabi
netsplannen voor het volgend begro
tingsjaar.
Volgens de CLO's zijn de voor
gestelde ingrepen in het sociaal be
leid juridisch gezien niet nodig en
volstrekt ongewenst, omdat naar
verhouding zeer vele (ex-)zelfstandi-
gen door de aanpassingen zwaar
worden benadeeld. Het kan niet zo
zijn dat om reden van een vermeen
de ongelijke behandeling van man
nen en vrouwen de groep zelfstandi
gen wordt gedupeerd, zo vinden de
CLO's. Ze zullen er bij het kabinet
en de politiek opnieuw op aandrin
gen van de aanpassingen af te zien.
Ook zal andermaal krachtig worden
aangedrongen op de toegezegde uit
werking van het Zelfstandigensta
tuut, zodat in de toekomst meer re
kening wordt gehouden met de di
verse functies van het inkomen (in
vesteren, reserveren, consumeren).
Positief
De CLO's noemen het positief dat
minister Braks over de hele linie
(o.m. produktie, milieu, dierenwel
zijn) streeft naar kwaliteitsverbete
ring. Een stimulerend beleid naar de
praktijk kan de minister echter nau-
4
welijks waarmaken, vooral omdat
de hiervoor beschikbare middelen
niet toe maar afnemen. Voorts vre
zen de CLO's dat de vele grond-
claims van de overheid (natuur,
landschap, extensivering, minder
bestrijdingsmiddelen) zullen botsen
met de ook door de overheid nood
zakelijk geachte struktuurverbete-
ring in de land- en tuinbouw. Vooral
in de akkerbouw zal dit tot nog gro
tere problemen leiden, zo menen de
CLO's. De landbouworganisaties
menen dat een extra inspanning op
het gebied van de landinrichting
vooral voor de akkerbouw noodza
kelijk is om de huidige problemen de
baas te worden.
De strukturele hulp aan de akker
bouw verloopt traag omdat uitwer
king en uitvoering van regelingen
lang op zich hebben laten wachten.
De plannen van de provincie Noord-Brabant voor de bescherming van het
grondwater kunnen grote invloed hebben op de land- en tuinbouw in deze
provincie.
Bovendien zijn de voorwaarden van
enkele regelingen dermate strak dat
veel akkerbouwers niet voor hulp in
aanmerking komen. De landbouw
organisaties zullen de overheid met
klem verzoeken om de toegezegde
middelen geheel ten goede te laten
komen aan de akkerbouw. De 90
miljoen gulden voor dit jaar mag in
geen geval een andere bestemming
krijgen.
Tot slot zijn de standsorganisaties
van mening dat de overheid er veel te
gemakkelijk vanuit gaat dat de in
tensieve veehouderij sterk genoeg is
om alle milieuproblemen op te van
gen. Het milieu gaat per bedrijf tien
tallen duizenden guldens kosten. Als
de overheid er niet in slaagt om een
voldoende voorwaardenscheppend
beleid te voeren, zal het uitgestippel
de milieubeleid vastlopen, zo voor
zien de CLO's.
Te globaal en voorbijgaand aan de
feitelijke problematiek in de ver
schillende dierlijke sektoren. Met
nauwelijks beleid. Zo typeert voor
zitter R. Tazelaar van de Produkt-
schappen voor Pluimvee en Eieren
en voor Vee en Vlees de Landbouw
begroting 1991. 'Er is veel waar we
het mee eens kunnen zijn. Maar
nieuw is het niet', aldus deze pro-
duktschapsvoorzitter in zijn eerste
reaktie.
Opvallend noemt Tazelaar het, dat
het landbouwbeleid kennelijk niet
meer gericht wordt op een 'duurza
me en perspektief biedende veehou
derij'. Daarvoor is nu de term 'duur
zame bedrijven' in de plaats geko
men. De vraag is dan ook, wat deze
beperking in beleidsvisie feitelijk be
tekent voor de omvang van de natio
nale produktie in de komende jaren.
Rijksdienst
Ook moet worden gekonstateerd dat
voor de Rijksdienst voor de keuring
van Vee en Vlees (RVV) in de begro
ting 1991 maar liefst 75 extra forma
tieplaatsen voor, door de EG voor
geschreven dierenartsen en keur
meesters zijn opgenomen. Tazelaar
konstateert - andermaal - dat hier
over geen overleg was met het daar
bij betrokken bedrijfsleven. Want
de extra kosten worden in tariefver
hogingen wel doorberekend. Blijk
baar wordt daar voor 1990 niet meer
op gerekend. Die voorgenomen aan
passingen zijn op onderdelen overi
gens bijzonder fors. Buitendien is de
individuele keuring aan de lijn in de
pluimveeslachterijen door techni
sche ontwikkelingen volstrekt ach
terhaald. De Integrale Ketenbeheer-
sing biedt een betrouwbaar alterna
tief, waarvoor de minister zich zeer
sterk dient te maken in Brussel.
Verder noemt Tazelaar het verba
zingwekkend dat, terwijl het
efficiëncy-onderzoek bij de RVV
nog maar nauwelijks is begonnen, al
meteen extra formatieplaatsen wor
den opgevoerd.
Weinig konkreet
In ieder geval blijft veel in de Memo
rie van Toelichting op deze Land
bouwbegroting in het ongewisse.
Want wel wordt de grootschalige
mestverwerking genoemd maar een
aanpak van het uitblijven van (fi
nanciële) EG-medewerking of de be
vordering van de afgifte van natio
nale vergunningen - blijft achterwe
ge. En waar de minister konstateert
dat in EG-verband inmiddels 60%
van de voorstellen voor de gemeen
schappelijke markt in 1993 is goed
gekeurd, wordt niet vermeld, dat de
vereiste aanpassingen in de nationale
wetgevingen uiteenlopen van 2 tot
20%.
Het Landbouwschap heeft protest
aangetekend tegen het plan van de
Europese Commissie om het grond
gebied van de DDR een EG-
suikerquotum van 870.000 ton toe te
kennen. Uit gegevens van de Interna
tional Sugar Organisation blijkt dat
de DDR over de afgelopen vijf jaar
gemiddeld 650.000 ton witsuiker per
jaar heeft geproduceerd.
Het Landbouwschap wil dat het
quotum dat straks wordt toegewezen
aan de voormalige DDR beperkt
blijft tot 650.000 ton. De Nederland
se regering moet hierdoor in Brussel
gaan pleiten.
De Stigas is belangrijk genoeg om
als bedrijfsleven aan mee te betalen.
Dat vindt de afdeling Sociale Aange
legenheden van het KNLC. De Stigas
is de stichting die zich bezighoudt
mat de gezondheid van de werken
den in de agrarische sector.
Stigas is een goede zaak voor de wer
kenden in land en tuinbouw, ook in
het kader van de WAGW, de Wet Ar
beidsongeschikte en Gehandicapte
Werknemers. Op dit moment staat
de financiering van de Stigas ter dis
cussie. Voor 1991 is 1,2 miljoen gul
den nodig. Dit bedrag kan niet alleen
door de Agrarische Sociale Fondsen
(ASF) worden opgebracht. Er zijn
immers ook zelfstandigen zonder
personeel die profiteren van de
Stigas-activiteiten. Daarom wordt
gedacht aan een gelijke bijdrage van
ASF en Landbouwschap. De afde
ling Sociale Aangelegenheden kan
daar gezien het belang van de Stigas
mee instemmen.
De afdeling heeft geen bezwaar tegen
de beoogde samenwerking van de
Bedrijfsvereniging voor het Agra
risch Bedrijf met de bedrijfsvereni
gingen voor de tabaksverwerkende
industrie, de slagers en de bakkers.
De bedoeling is om tot één hoofd
kantoor in Zoetermeer en 14 tot 18
districtskantoren te komen waar alle
handelingen worden verricht. Daar
onder zullen dan 28 rayonkantoren
komen waar de ziektwet-meldingen
gedaan kunnen worden. De maxima
le reisafstand overschrijdt dan ner
gens de 15 kilometer. Op deze
manier kan een flinke besparing be
reikt worden. Het alternatief is dt de
ASF onderdak moeten zoeken bij
het GAK.
Convenant
De afdeling Sociale Aangelegenhe
den sprak zich nog niet uit over de
wenselijkheid van een convenant,
een overeenkomst met de werkne
mers over de doelstellingen en aan
pak van de arbeidsvoorziening in
land- en tuinbouw. Zo'n convenant
zou beide partijen binden. Werkge
vers en werknemers komen elkaar nu
regionaal en landelijk telkens tegen
in de nieuwe besturen voor de ar
beidsvoorziening (RBA's en CBA).
Een convenant zou de basis kunnen
leggen voor een vruchtbare samenwer
king in die besturen. De afdeling So
ciale Aangelegenheden wil eerst een
werkplan van het pas opgerichte
CLO-bureau Arbeidsvoorziening
zien. Dan kan gekeken worden of dit
aansluit op een werkplan van werk
gevers en werknemers.
Vrijdag 21 september 1990
