Oost-Duitsland kan uitgroeien tot moderne vleesproducent Mest is nog steeds bron van ongelukken V eed ri nkinstallatie op zonne-energie Mestdistributeurs richten eigen vereniging op Afvalwater opslaan in mestopslag is een goed alternatief Trekken aan wol blijkt schadelijk AJW tegen mestplannen minister Braks Risiko's te weinig onderkend Cehave start met milieuzorg voor veehouderijbedrijven Het Produktschap voor Vee en Vlees (PVV) verwacht dat nog voor de jaarwisseling een einde komt aan de verstoring van de EG-markt door de toestroom van Oostduits vee. Op langere termijn heeft Oost- Duitsland echter voldoende moge lijkheden om uit te groeien tot een moderne vleesproducent. Dat bete kent een gevaar voor de Nederlandse positie op de zo belangrijke West- duitse markt. Kansen voor de export van Neder landse vee- en vleesprodukten naar Oost-Europa zullen niet op grote schaal ontstaan. Er is een hoge De werkgroep intensieve veehoude rij van het agrarische jongerenwerk (AJW) pleit voor een voorkeursbe handeling voor kleine bedrijven in het kader van het verplaatsings- besluit. Bij het doorvoeren van de huidige mestplannen is er volgens de werkgroep geen toekomst meer voor 90 procent van de mestvarkensbe- drijven en 55 procent van de zeugen- bedrijven in Noord-Brabant. Het AJW reageert hiermee op de plannen van het ministerie van Landbouw voor de tweede fase van de meststoffenwet. Uiteraard wijst het agrarisch jongerenwerk de voor stellen van de minister volledig af. De jonge boeren zijn van mening dat de waarde van het mestkwotum zo laag mogelijk moet blijven. Veeboe ren met bedrijven boven 250 stan- daardbedrijfseenheden zouden zelfs van de kwotummarkt moeten wor den geweerd, aldus het AJW. De Brabantse jongeren zijn ook te gen het voorstel van Braks om vee houders te blijven toestaan andere bedrijven op te kopen, die ter plekke worden voortgezet. Op die manier kunnen grote, kapitaalkrachtige be drijven gewoon doorgroeien. Met name de kleine zeugenhouders krij gen het door de komende veewet en het biggenoverschot erg moeilijk, stelt het AJW. graad van zelfvoorziening. Anders is de situatie bij de herstrukturering van de Oosteuropese vee- en vlees- sektor. Daar is grootschalige Westerse hulp onontbeerlijk. Dit blijkt uit een overzicht van de agrari sche marktsituatie in de diverse Oosteuropese landen, dat door het PVV is opgsteld. Westerse hulp Gekonstateerd wordt dat de Oosteu ropese agrarische sektor voor grote veranderingen staat. De komende jaren moet hard gewerkt worden aan de herstrukturering van de vee- en vleessektor in Oost-Europa. Dat biedt mogelijkheden voor leveran ciers van uitgangsmateriaal, veevoe ders, machines en komplete slacht- lijnen. Hierbij zijn Westerse investe ringen onontbeerlijk en ontstaan mogelijkheden voor samenwerking met plaatselijke bedrijven. Op langere termijn willen de Oosteu ropese landen een hogere produkti- viteit bereiken voor de eigen vee- en vleessektor. Daarvoor zijn hoog waardig voer, beter uitgangsmateri aal en een moderne toeleverende en verwerkende industrie, nodig. Veel kansen voor een grotere afzet van Nederlandse vee- en vleesprodukten zullen er echter niet zijn. De landen in de Oosteuropese regio bezitten een grote mate van zelfvoorziening. Afgezien van Joegoslavië is die over al 100% of hoger. Bovendien zal de produktie naar verwachting niet af nemen in omvang. Mogelijk zijn er afzetkansen voor kwaliteitsproduk- ten die gericht zijn op een bepaald deel van de markt. Duitse zelfvoorziening Oost-Duitsland zit nu diep in een agrarische krisissituatie, maar het heeft de mogelijkheden in zich om een moderne vleesproducent te wor den. Eerst zal het land nog sterk ge richt zijn op de produktie van bulk goederen, maar in de toekomst wordt kwaliteitsproduktie niet uit gesloten. Hierdoor zal de totale Duitse produktie toenemen en zal een hoger nivo van zelfvoorziening worden bereikt. Dat betekent een ge vaar voor de Nederlandse positie op de Westduitse markt. Roemenië exporteerde voorheen vooral naar de Sovjet-Unie, maar de Roemeense uitvoer zal steeds vaker de EG als bestemming krijgen. Dit vooral om valuta te verkrijgen voor de aankoop van veevoergrondstof- fen. Hongarije wordt gezien als een steeds belangrijker wordende expor teur van kwaliteitsvleeswaren naar het Westen. Gezien de ligging van beide landen kan ook van die kant een toenemende konkurrentie ver wacht worden op de Westduitse markt voor bulkprodukten en kwali teitsvleeswaren. Werken in mestopslagruimtes is niet zonder gevaar. De risiko's van het omgaan met mest worden nog steeds te weinig onder kend. Elk jaar weer komen enkele agrariërs om het leven doordat ze stikken in mestgassen. Het afgelo pen jaar waren dit er helaas weer vier. Mestgassen ontstaan bij de afbraak van mest en komen vooral vrij als de mest in beweging wordt gebracht. Dit gebeurt onder andere bij het mixen en het uitrijden. Van de gas sen die vrijkomen zijn de grootste boosdoeners methaan en zwavelwa terstof. Methaan is erg brandbaar en daardoor explosief. Zwavelwa terstof is zeer giftig. Het verraderlij ke van dit gas is dat het bij hoge konsentraties reukloos is en niet waargenomen kan worden. Regels Vooral nu door het mestbeleid de opslag van mest op de meeste bedrij ven zal worden uitgebreid, is het zaak stil te staan bij de risiko's die aan de opslag en de verwerking van mest verbonden zijn. De Stichting Gezondheidszorg Agrarische Secto ren (Stigas) heeft regels opgesteld die van belang zijn om ongevallen of schade aan de gezondheid door mestopslag te voorkomen. Mestdistributeurs hebben besloten tot de oprichting van de vereniging 'belangenbehartiging van mestdistri buteurs'. Mestdistributeurs uit het gehele land die drijfmest distribue ren en vervoeren met gekentekende vrachtauto's kunnen zich bij deze vereniging aansluiten. Vanuit de bedrijfstak werd de be hoefte gevoeld om in de geledingen van georganiseerd overleg één stem te kunnen laten horen. Er zijn een honderdtal distributeurs met in to taal 250 gekentekende vrachtauto's. De investeringen gedaan ten behoeve van de mestdistributie vertegen woordigen voor iedere betrokken ondernemer een aanzienlijk kapi taal. Het voortbestaan van hun on dernemingen hangt sterk af van de ontwikkelingen op mestgebied. Net als de producent en de afnemer van mest moet ook de distributeur in vloed kunnen uitoefenen op het be leid. In het verleden is dit minimaal geweest. Daarom heeft de vereniging zich tot taak gesteld om de specifieke belan gen te behartigen met betrekking tot zaken zoals mestwetgeving, kwaliteits-premiëringregeling van de mestbank en de hinderwetgeving voor mestopslag. Op gebied van de belastingwetgeving leidt de BTW- regeling tot problemen. Verder be hoort de vergunningenproblematiek ten aanzien van wegtransport ook tot de taken. Er is gekozen voor een zelfstandige organisatie. Om een breder draagvlak te krijgen, vooral in de agrarische sektor, sluit deze or ganisatie zich aan bij de Boval (Bond van loonbedrijven voor agrarisch- en grondverzetwerk in Nederland). Schippers Bladel BV te Bladel lan ceert een nieuw type weidedrink- installatie voor vee, waarvan de pomp gevoed wordt door zonne- energie, de MS Wazo weidedrink- installatie. De met een zonnepaneel uitgeruste veedrinkinstallatie gebruikt haar mi lieuvriendelijke energie voor het aandrijven van een pomp voor op pervlaktewater of bronwater. Het zonnepaneel laadt een speciale lichtenergie-accu op, welke de pomp aandrijft. De pomp vult de ver plaatsbare gegalvaniseerde drinkbak met behulp van een niveauschake laar, zodat het water op peil blijft. Schippers Bladel BV heeft -verschil lende typen MS Wazo weidedrin- kinstallaties in haar programma, een 10 schapen-, jongvee- en koeiendrink- bak. Deze 3 typen kunnen afhanke lijk van de situatie worden uitgerust met een bron- of oppervlaktepomp. - Scherm bij ondergrondse opslag aftap- en toegangsopeningen af met een passende afdekplaat die door kinderen niet van haar plaats kan worden geschoven. Een speciale opening voor de aanzuigslang en de mixer voorkomt dat tijdens uitrij- en mixwerkzaamheden mensen in de put vallen. - Breng bij bovengrondse opslag, zo als grondbassins en mestsilo's, een omheining van stevig draadgaas of prikkeldraad aan. Deze omheining moet minstens 2 meter hoog zijn en de toegangshekken moeten op slot kunnen. - Breng om de 5 a 10 meter een noodladder aan, zodat iemand die toch in de put valt er snel op eigen kracht uit kan komen. - Zorg voor maksimale ventilatie bij het mixen en uitrijden van de mest. Werk bij voorkeur bij veel wind en zet alle ventilatiekleppen in de stal open. - Mix minstens eenmaal per veertien dagen om te voorkomen dat zich te veel gassen ophopen. - Vermijd de stal tijdens het werk met mest. Weer vooral kinderen; de konsentraties zijn vlak boven de grond het hoogst. - Wanneer een dier onwel wordt tij dens het mixen, probeer het dan niet eerst te redden. U loopt zelf het risi- ko bedwelmd te raken. Stop het mixen en haal hulp bij brandweer of een gespecialiseerd bedrijf. - Vermijd open vuur tijdens het mixen of pompen. Dus niet lassen of de stal schoonbranden. - Voer de dieren tijdens het werk of zet ze vast; de konsentraties zijn in de voergang immers vaak lager dan elders in de stal. - Probeer het betreden van mestput ten zoveel mogelijk te voorkomen. Mocht dit in verband met onderhouds- of schoonmaakwerk toch nodig zijn doe dit dan alleen met iemand anders erbij die buiten de put blijft. Wanneer deze persoon met een touw bevestigd is aan dege ne die afdaalt in de put, kan deze hem bij onwel worden naar buiten trekken. Mengvoederproducent Cehave nv te Veghel gaat binnenkort werken met milieuzorgprogramma's voor de veehouderij. Op proef- en praktijk- bedrijven zijn diverse perspektiefrij- ke methoden ontwikkeld om de mi lieuproblematiek op boerderijnivo aan te pakken. Daarbij wil Cehave nv ook gebruik maken van elders ontwikkelde alter natieven en kennis op dit terrein. Te denken valt aan samenwerking met de DLV bij het opstellen van bedrijfs- analyses. Cehave nv beschikt over een breed pakket van goederen en diensten die ze kan inzetten ten be hoeve van de milieuzorg op het vee houderijbedrijf. Dit najaar zal Ce have haar milieuprogramma voor de komende jaren presenteren. Ais u denkt aan uitbreiding van de mestopslag, bijvoorbeeld vanwege de mestwetgeving, is het zinvol stil te staan bij de bestemming van het af valwater dat na het reinigen van melk- apparatuur, melkstal en eventueel melkput vrijkomt. Indien bij de uit breiding ingrijpende bouwtechni sche veranderingen voorzien zijn en de afvoer van afvalwater nog niet op bevredigende wijze geregeld is, kan overwogen worden het afvalwater bij de mest op te slaan. Dit is in vergelijking met afvoer naar het riool en lozing op oppervlakte water een financieel aantrekkelijke mogelijkheid om het afvalwater op milieuverantwoorde manier kwijt te raken. Dit stelt Kees-Jan van Dam, medewerker van de afdeling Melk veehouderij van het Land bouwschap. Voor een milieuverantwoorde af voer van afvalwater bestaat er een aantal mogelijkheden. Het afvalwa ter kan bij de drijfmest of de gier worden opgeslagen. Dit vereist een aangepaste mestopslagkapaciteit. Deskundigen gaan ervan uit dat het milieu geen schade ondervindt van het afvalwater in de mest (na het uit rijden). De kosten die met afvoer naar de mestopslag gemoeid zijn worden geschat op jaarlijks twee- tot vijfduizend gulden. Het afvalwater kan ook worden af gevoerd naar het riool. Een voorzui vering waarbij de zuurgraad wordt geneutraliseerd is noodzakelijk. Ge bruik van fosfaatvrije reinigings middelen is gewenst. De kosten be dragen naar schatting jaarlijks vijf tot zevenduizend gulden. Het afvalwater kan ook worden ge loosd op het oppervlaktewater. Dan moeten maatregelen worden getrof fen om de lozing van organische stof (melkresten en organische reini gingsmiddelen) en fosfaten te ver minderen en het afvalwater (het ac tieve chloor) te ontgiften en de zuur graad te neutraliseren. De kosten worden geraamd op vijf- tot negen duizend gulden. Uit een Spaans onderzoek van de Consejo Espanöl de Curtidores is gebleken dat het trekken aan de wol van schapen leidt tot huidbeschadi gingen. Deze beschadigingen blijken groter te zijn naarmate de huid on der de wol weker is. Met name het gebied rond de flanken is kwetsbaar. Door het trekken aan de wol ont staat nerfschade, die de kwaliteit van de huid doet teruglopen en der halve de kwaliteit van het leer doet verminderen. De huidnerven barsten gemakkelijker, wanneer de wol in een bepaalde richting wordt getrok ken, bijvoorbeeld tegen de haarrich- ting in. Beter is het om zo weinig mogelijk aan de huid van het schaap te trekken, net als bij andere dieren. Het bevordert het welzijn en het voorkomt - zoals nu is gebleken - veel schade bij het verwerken van de huid tot leer. De Kwaliteitskommissie Huiden - waarin ook boeren en veehandelaren zitting hebben - doet een dringend beroep op allen die met schapen om gaan om het trekken aan de wol zo veel mogelijk te beperken. Vrijdag 21 september 1990

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1990 | | pagina 10