oo /S2bi - C
U
Oogstmaand
Zon en schaduw
zegge en schrijve
Versoepeling afzet biggen
lost problemen niet op
zuidelijke landbouw maatschappij
"'W - Is
Onzekerheden
Initiatieven
Inzet en motivatie
VRIJDAG 10 AUGUSTUS 1990
78c JAARGANG NO. 4032
land- en
tuinbouwblad
V-A v.|
Zomer 1990 heeft twee gezichten. Iedereen geniet van het mooie weer, dat is de zonzijde.
De schaduwzijde is de langdurige droogte. Op dit weiland is nog nauwelijks een grassprietje
te vinden, en in de sloot zijn de droogtescheuren goed zichtbaar. De koeien worden met hooi
bijgevoerd. Alleen de veehouders die kunnen beregenen -en dat zijn er in het Zuidwesten
niet zo veel- weten hun vee nog echt aan het grazen te houden. Op de akkerbouwbedrijven
sterft een aantal gewassen zoals aardappelen, uien en bruine bonen, vervroegd af. Het
sterkst komt dit tot uiting op de gronden die bestaan uit een (dun) kleidek op zand. Dat
de opbrengsten hierdoor achterblijven kan niet missen. Deskundigen adviseren om de aard
appelen dit jaar vanwege het hoge drogestofgehalte extra voorzichtig te rooien.
Vanouds is augustus de oogstmaand. Op eeuwenoude pren
ten worden activiteiten van boerengezinnen aangegeven om
de graanoogst binnen te halen. Onder gunstige weersom
standigheden en met inzet van eenvoudige hulpmiddelen
wordt hard gewerkt. Het moet de werkers van toen een zeer
dankbaar gevoel hebben gegeven om met inachtneming van
de grote risiko's van ziektes, plagen en slecht weer de oogst
te kunnen bergen. Men was zich duidelijk bewust van de gro
te afhankelijkheid van hogere machten en men wist zich
daaraan ondergeschikt.
Rijdend door de polders anno 1990 staat er zo te zien het
zelfde graan als op de oude afbeeldingen, alleen de enscene
ring is anders. Zeer grote percelen, grote machines in wolken
van stof en weinig mensen. Wagens met het ongedorste pro-
dukt ontbreken en er is haast. Bij coöperatie en handel ver
dwijnt het graan in de gulzige stortput en voor velen is daar
mee de graanoogst over. Er volgt dit jaar een schrale finan
ciële verrekening, de verwerking van het bijprodukt is een
probleem: stro is amper te gelde te maken.
Naar het zich laat aanzien zal er ook in de landbouw in de ko
mende jaren niet veel wezenlijks veranderen. Afhankelijk van
weer en seizoenen zal de boer met zijn inzicht en deskundig
heid bepalen wanneer het tijd is zaken te regelen, die tot de
oogst moeten leiden. Met de hem ten dienste staande mid
delen zal hij proberen om ziekten en plagen te voorkomen en
de weerstand tegen natuurlijke elementen te vergroten. On
derzoek, voorlichting en onderwijs hebben hem geholpen
aan grotere opbrengsten en minder afhankelijk te zijn van na
tuur en elementen.
Desondanks ligt de portemonnaie van de boer nog steeds
buiten en is de invloed van weersomstandigheden onmisken
baar. De droogte van de afgelopen weken heeft in verschil
lende delen in ons werkgebied tot een duidelijke oogstreduk-
tie geleid bij de granen en komt naar verwachting ook tot ui
ting bij de oogst van aardappelen en suikerbieten. Afhanke
lijk van plaats en grondsoort kunnen er aanmerkelijke ver
schillen zijn.
In deze tijd begint ook het grote spel van de onzekerheden
over prijzen. Met name die van hakvruchten zijn voor het
Zuidwesten van wezenlijke betekenis voor de akkerbouwer.
Die voor granen zijn inmiddels bekend, waarbij voor de tarwe
een prijs van 37 a 38 cent excl. BTW regelmatig wordt ge
hoord. Bij een opbrengst van 7 a 8 ton is dat aanzienlijk on
der kostprijs. De prijs van uien is slecht en hoopvol wordt ge
keken naar een verbetering van de aardappelprijs. Maar twij
fel sluipt in het hart van veel akkerbouwers. De toekomst
wordt gefronst onder ogen gezien.
De akkerbouwakties dit voorjaar waren een uiting van grote
zorg voor de toekomst. De prijsdalingen en het ontbreken
van politieke wil om de sektor effektief over een dood punt
heen te helpen waren belangrijke motieven voor de breedge-
dragen akties. In overdrachtelijke zin kan worden gezegd,
dat er via de eisen gezaaid is, hetgeen tot een oogst van ef-
fektieve maatregelen zou moeten leiden. Voorshands kan
worden gekonstateerd dat ook hier sprake is van een schrale
oogst. Regelingen voor investerings- en inkomenssektoren
zijn van kracht maar missen effektiviteit door een waslijst
van beperkingen en een ambtelijke hantering van formali
teiten.
Binnen de ZLM en in samenwerking met andere landbouwor
ganisaties is in de afgelopen tijd ook gewerkt aan het stimu
leren van eigen initiatieven in de plantaardige sektor om de
aktuele toekomst versterkt binnen te gaan. Voorlrchtings- en
studiebijeenkomsten moesten het pad effenen voor opvattin
gen over de inrichting van het bedrijf, die de bestaansbasis
zouden kunnen verbeteren. Zowel bedrijfs-ekonomische
Het ministerie van Landbouw heeft de afzet van biggen
uit Zeeuws-Vlaanderen naar mestbedrijven binnen de
RVV kring Rotterdam enigszins versoepeld, waardoor nu
ook biggen mogen worden opgelegd op bedrijven die al
mestvarkens hebben. Voorheen kon dit alleen op bedrij
ven die helemaal leeg waren. Deze versoepeling is vorige
week woensdag ingegaan, zo deelde een woordvoerster
van het Landbouwschap mee, onder voorwaarde dat de
biggen die volgens deze versoepelde regels worden afgezet
niet meer naar een ander bedrijf mogen, dat wil zeggen
alleen nog naar de slachterij. Ook ontvangt de vermeer
deraar nu een tientje per big als vergoeding voor de extra
transportkosten naar de kring Rotterdam.
Volgens een woordvoerder van het ministerie van Land
bouw zou de beschikking waarin het ministerie de ver
soepeling afkondigt gisteren (donderdag) in de
Staatscourant gepubliceerd worden, en dus gaan gelden
vanaf vandaag (vrijdag), dat wil zeggen één dag na de
publicatie. Volgens deze woordvoerder kon de beschik
king niet eerder gepubliceerd worden omdat eerst moest
worden gewacht op de reactie van het Landbouwschap
op een brief van het ministerie aan het schap waarin een
tegemoetkoming van een tientje per big wordt toegezegd.
Dit tientje moet worden betaald uit het fonds politionele
dierziektenbestrijding, waarin het Landbouwschap en
het ministerie van Landbouw ieder voor de helft bijdra
gen. Eén dag na publicatie in de Staatscourant gaat de
"tientjesregeling" dus pas in.
Geen oplossing
Volgens varkenshandelaar W. Staelens uit Eede zijn de
problemen van de Zeeuwsvlaamse vermeerderaars door
deze versoepeling en dat tientje allerminst uit de wereld.
Hij heeft afgelopen dinsdag de hele dag geprobeerd via
zijn relaties en kooplui die hij in de kring Rotterdam kent
daar biggen uit Zeeuws-Vlaanderen te verkopen, maar
zonder resultaat. "Ik heb niet één bieder gehad. Men is
niet genegen de biggen uit Zeeuws-Vlaanderen te kopen",
aldus de handelaar. "De problemen van de vermeerde
raars worden alleen maar steeds erger, doordat het ruim
tegebrek steeds nijpender wordt naarmate het
vervoersverbod langer voortduurt. Alle mogelijke ruim
ten waar biggen kunnen liggen, daar liggen ook biggen.
De mensen kunnen ze niet langer meer huisvesten, ik
voorzie dat we de biggen eind volgende week gewoon op
straat moeten zetten, want er zit niets anders op. Dat
wordt een ramp".
Over de tegemoetkoming van een tientje per big zegt
Staelens: "Dat tientje is iets waar de fokkers al lang recht
op hadden. Dat hadden ze al veel eerder moeten
krijgen".
Als mogelijke oplossing voor het biggenoverschot ziet de
heer Staelens het overnemen door de regering van het
overschot van 1.000 biggen. "Dan komt er weer plaats en
kan de handel de fokkers weer de prijs voor de biggen ge
ven. Ook ontstaat er zo tijd waarin de partijen tot een
oplossing kunnen komen".
doorlichting van de bestaande bedrijfsvoering als mogelijkhe
den van bouwplanaanpassing via intensivering kwamen
daarbij aan de orde.
De oogst van deze inspanningen zal mede tot uitdrukking
moeten komen in deelname aan het zgn. vollegrondsgroente
bemiddelingsburo, dat in een samenwerking tussen Cebeco-
Handelsraad, Cebeco Zuidwest, veiling Zuid Holland Zuid en
ZLM wordt opgericht. De perspektieven voor een aantal on
dernemers kunnen worden verbreed. Ook elders komen kon-
krete projekten van de grond (droogbloemen op Tholen) of
worden mogelijkheden nagegaan om de wurgende onzeker
heden met het traditionele bouwplan te ontgaan.
Na oogst 1990 zal er moeten worden gewerkt aan een
nieuw oogstjaar. Met de wisseling van de seizoenen ver
dwijnt het oude in de geschiedenis en doemt de nabije toe
komst op, waaraan door onze inspanningen verder gestalte
moet worden gegeven. Politiek zal er aanhoudend een enor-
met krachtsinspanning nodig zijn om verbetering van de socia
le en ekonomische omstandigheden te realiseren. Verder is
versterking van de motivatie van de individuele ondernemer
nodig om onontkoombare ontwikkelingen het hoofd te bie
den. Het binnenhalen van een goede oogst in de komende ja
ren is bij niemand verzekerd. De kansen worden wel nadruk
kelijk vergroot als inzet en motivatie van alle betrokkenen
vaststaan.
R. Hoiting
