Vooral op plaatgronden slaat de droogte toe
Tarwe opbrengsten slechter dan vorig jaar
maar gemiddeld toch boven acht ton per ha
Meeste schade treedt op bij aardappelen
Door de droogte van de huidige zomer - in sommige gebieden in het
Zuidwesten heeft het al vanaf begin juni niet noemenswaardig gere
gend - zullen op veel percelen dit seizoen de opbrengsten achter blij
ven. Vooral op de zogenoemde plaatgronden (klei op zand) zijn de
gewassen ernstig verdroogd. Bedrijfsvoorlichter van de DLV Goes
schat dat van de aardappelen op deze gronden zeker 80 procent van
het blad dood is als gevolg van de droogte. Volgens hem zijn er ook
op de betere gronden problemen met het vervroegd afsterven van de
aardappels. Dit gaat ten koste van de opbrengst. De kans op schade
als gevolg van het mogelijk optreden van doorwas is volgens hem niet
zo groot.
De bedrijfsvoorlichter ziet in het
vroege planttijdstip van de aardap
pelen een faktor die mede van in
vloed is op het versneld afsterven.
"Doordat de aardappelen vroeg ge
plant zijn heb je nu een ouder gewas.
Nu die droogte erbij komt sterft dat
versneld af". Hergroei - na een re
genbui - is volgens hem alleen
gunstig op die percelen waar het blad
nog groen is. "Op de andere gronden
moeten we maar niet hopen op her-
groei, in verband het optreden van
doorwas".
Hij is overigens niet bang dat er
doorwas zal optreden, omdat het al
vrij laat in het jaar is en het groeisei
zoen vroeg gestart is. "Als er in juni
een doorwasindustie plaatsvindt is
dat veel erger dan wanneer dat in au
gustus gebeurt. In juni zijn de knol
len halfwas, en na voldoende
vochtaanvoer gaan deze - na een pe
riode met doorwasindustie - uitlopen
en nieuwe knollen vormen.
Deze zuigen de eerstgevormde knol
len helemaal leeg. Ik denk dat er in
het begin van deze week een periode
met doorwasindustie is geweest (de
eerste dit jaar), maar de nadelige ef
fecten daarvan zullen gering zijn. Er
kunnen nog wel uitlopers aan de
knollen komen, maar eventueel ge
vormde 'secundaire' knollen zullen
heel klein blijven en nauwelijks scha
de aanrichten aan de 'primaire'
knollen. Op een "beetje fatsoenlijke
grond" is het gevaar van doorwas nu
het geringst, maar ook op de slechte
re gronden is dat gevaar niet zo
groot. Spuiten met MCPA is dan
ook niet nodig, en gezien het toch al
"gestrest" zijn van de plant zelfs
volledig af te raden. Het is de vraag
of de plant het middel "überhaupt
opneemt".
Bietenopbrengsten extreem
Voor de opbrengst heeft de droogte
echter duidelijk wel gevolgen. Behal
ve voor de aardappelen geldt dit ook
voor de bieten. "Als de bieten op
"normale" bodemprofielen groeien,
dat wil zeggen zonder een scherpe
overgang van klei naar (grof) zand,
dan valt het wel mee. Een biet kan
wel tot 1 of 1 1/2 meter diep worte
len, en die verdroogt dus niet. De
planten kunnen wel slap gaan han
gen overdag, maar 's nachts herstel
len ze dat weer. Op plaatgronden
wortelen ze echter maar tot op de
zandlaag, en dat kan bijvoorbeeld
op 30 cm onder het maaiveld zijn.
Op die gronden is ook aan de bieten
al ernstige droogteschade opgetre
den. Plaatselijk staat de groei van de
bieten al weken of misschien al wel
maanden stil", aldus de bedrijfs
voorlichter.
Als het nu zou gaan regenen gaat de
plant een deel van de opgeslagen
energie gebruiken voor de hergroei.
Dit resulteert dan in een lager suiker
gehalte, en uiteraard ook een lagere
opbrengst. Volgens Van Oers geldt
dit alleen voor de bieten die "nu al
ver heen zijn". En: "Een biet kan
laat in het seizoen nog ontzettend
veel herstellen". Het leidt in zijn
ogen echter geen twijfel dat dit sei
zoen de bietenopbrengsten ver uit el
kaar komen te liggen. Op de goede
gronden een flink hoge opbrengst,
en op de minder goede gronden een
slechte opbrengst.
Normale oogst.
Directeur L. Wentholt van C. Meijer
Kruiningen BV verwacht dat er on
danks de droogte een normale aard
appeloogst komt dit jaar, maar wel
met pleksgewijs grote verschillen.
"Op sommige plekken, ook in het
Zuidwesten, wordt de opbrengst ge
woon goed, maar het is duidelijk dat
dit niet voor alle gronden geldt. On
ze proefrooiingen zitten gemiddeld
in ieder geval boven de 40 ton per ha.
Wat de sortering betreft: er zullen
(gemiddeld) in voldoende mate grove
aardappelen groeien".
Wentholt constateert wel dat de ver
schillen tussen gronden met een
slechte en een goede structuur dit
jaar door de extreme droogte groot
zijn. "Dat betekent dat de boeren die
regelmatig goed voor hun grond zor
gen dit jaar daarvoor extra beloond
worden". Het is voor hem nog even
spannend of er wel of geen regen van
betekenis valt in verband met door-
De heer R. Boogaard uit Meliskerke nam afgelopen zaterdag op het in-
namepunt van Cebeco-Zuidwest te Aagtekerke van elke door de telers
aangevoerde wagen met tarwe of gerst een monster voor de bepaling
van het vochtgehalte. "Het graan is gortdroog", vertelde hij, "in som
mige partijen tarwe zit maar 12.2 procent vocht. Dat is uniek". Vorige
week vrijdag ging de aanvoer door tot ongeveer half een 's nachts. "Bij
wijze van spreken hadden de boeren toen dag en nacht kunnen dorsen,
het was er droog genoeg voor", aldus Boogaard.
was. "Het risico daarvan is welis
waar veel kleiner dan wanneer dat
vroeger in het seizoen plaats zou vin
den, maar ik wil nog niet helemaal
uitsluiten dat door eventuele door
was de kwaliteit achteruit gaat".
Wentholt voorziet wel problemen
met de oogst, omdat het droge
stofgehalte enorm hoog is. "Een on
derwatergewicht van 430 en hoger is
geen uitzondering. Er kan hierdoor
gemakkelijk rooibeschadiging optre
den. Dat betekent dat de telers dit
jaar extra voorzichtig moeten rooien,
maar als men eenmaal op gang is
moet het in veel gevallen "gauw
gauw" gaan, en verliest men de kwa
liteit uit het oog. Dat resulteert dan
in te hoge valhoogtes e.d. Dit jaar
kan dat dus absoluut niet, het pro-
dukt is daarvoor gewoon te
kwetsbaar".
Veel groene weilanden zijn in het Zuidwesten niet meer te zien. Het vee moet
soms bijgevoerd worden. Daar waar beregend kan worden vooral in Bra
bant) maken de regeninstallaties veel uren. Ook de sijmaïs begint droogtever
schijnselen te vertonen. De melkgiften zijn volgens een RMO-chauffeur
behoorlijk teruggelopen.
Bruine bonen fiasco
valt mee, gemiddeld over heel Zee
land bedraagt deze volgens de heer
Govers tussen de 5.500 en 6.000 kg
per ha. Doordat dit gewas in Zeeuws-
Vlaanderen vroeger gezaaid kon wor
den dan in de rest van de provincie
komt de opbrengst hier op rond de
zes ton. Ook de opbrengst van de ca-
pucijners valt mee. De veldbonen
hebben echter veel te lijden van de
droogte. Hiervan zal maar een lage
opbrengst behaald kunnen worden.
Er worden overigens niet veel veld
bonen meer geteeld.
De Arminda wordt mede hierom
steeds meer geteeld, en de Obelisk
steeds minder.
Niet alleen de opbrengst van de tar
we is lager dan vorige jaar, ook de
prijs. Vorig jaar beurden de graante-
lers 40 tot 41 cent netto, nu nog maar
37 cent.
Zoals eerder gemeld bedraagt de
gerst-opbrengst in het Zuidwesten
gemiddeld 6.200 a 6.300 kg per ha,
met uiteraard per gebied uitschieters
naar boven en beneden. Dit is een re
delijke opbrengst. De brouwkwaliteit
is goed.
De opbrengst van de droge erwten
Naar verwachting is rond het midden van deze week in het Zuidwesten
de laatste tarwe van dit seizoen gedorst. Vanwege het uitzonderlijk la
ge vochtgehalte is het graan in record-tempo van het land verdwenen.
De hele tarwe oogst heeft ca. anderhalve week geduurt. "De op
brengsten vallen niet tegen", zegt Cees Govers, bedrijfsdeskundige
van de DLV Goes. "Gemiddeld over Zeeland komen ze boven de acht
ton per ha, maar zo goed als vorig jaar zijn ze zeker niet. Daarbij
komt nog eens dat nu ook de prijs een stuk lager ligt".
De teelt van bruine bonen loopt op
een regelrecht fiasco uit, zegt Govers.
In Zeeuws-Vlaanderen wordt hiervan
ca. 3.000 ha geteeld (ongeveer zeven
procent van de oppervlakte). "Door
dat een deel van de bloemen ver
brand is zijn er weinig peulen.
Bovendien zitten er te weinig korrels
in een peul, en daar komt nu de
droogte nog eens bij. Wat de op
brengst betreft wordt dit gewas een
ramp. Normaal kunnen de telers
2.700 a 3.000 kg oogsten van een hec
tare, maar nu kan het nooit meer
worden dan 1.000 kg. De prijs kan
dan wel weer wat goed maken, maar
een prijs die driemaal zo hoog wordt
zit er gewoon niet in".
Ook de opbrengst van het vlas is niet
best. Gemiddeld komt er inclusief
zaad en kaf zeven ton stro van een
hectare. Enige tientallen jaren gele
den was dit nog zo'n negen a tien
ton. Govers weet voor deze structure
le daling geen verklaring. Het ge
wicht neemt trouwens nu af met de
langer wordende veldperiode. Het
meeste vlas ligt op het veld te wach
ten op een regenbuitje, voor het goed
verlopen van het rootproces. 'Als de
regen nog zes weken uitblijft, dan
komt er ook van het vlas niets te
recht"., aldus de bedrijfsdeskundige
van de DLV Goes.
C. Vermuë uit Heinkenszand begon dit perceel Obelisk al op vrijdag 27 juli
te dorsen. Het gewas was enigzins noodrijp als gevolg van een combinatie
van faktoren: een minder goede structuur van de grond, een noodzakelijke
bestrijding van grasopslag in de tarwe, en de droogte, (foto: Anton Din-
gemanse).
Vrijdag 10 augustus 1990
De opbrengst van de droge erwten valt met 5.500 a 6.000 kg. in het Zuid
westen niet tegen, (foto: Anton Dingemanse).
De verschillen in opbrengst zijn per
streek heel groot. Van sommige per
celen kon nauwelijks zes ton per ha
gedorst worden, terwijl andere boven
de negen ton komen. Uit Zeeuws-
Vlaanderen zijn zelfs opbrengsten
gemeld van 11 tot 12 ton per ha. De
ze zijn behaald met het nieuwe
Zweedse ras Sleipner, die voorgaande
jaren veel in België is geteeld. Vorig
seizoen werd het ras voor het eerst in
Zeeuws-Vlaanderen geteeld, en nu al
vrij veel; Govers schat op ca vijf pro
cent van het tarwe-areaal in het ge
bied. Sleipner is een voertarve.
Het vochtgehalte ligt in de meeste
gevallen tussen de 12 en 13 procent.
Door dit lage vochtgehalte konden
minder kilo's geoogst worden, maar
de meeste handelaren hebben dit ge
compenseerd door een vochtvergoe-
ding te geven. De tarwe was
overigens heel moeilijk te dorsen
omdat het stro nog niet rijp was. Als
daarop gewacht zou worden zou het
vochtgehalte van de korrel echter
nog verder zijn gedaald. Het stro wil
de maar moeizaam door de
dorstrommel, en kwam soms nat
weer uit de combine. "Het water
droop eruit", zo werd wel gezegd.
Aan de kwaliteitseisen van de -
overigens niet veel meer geteelde
baktarwe is volgens de bedrijfsdes
kundige ruimschoots voldaan. "Het
hectolitergewicht is hoog, de korrels
zijn hard en het valgetal is ook
goed".
Als bijzonderheid merkt hij op dat
de opbrengst van Obelisk lager ligt
dan van Arminda. De oorzaak hier
van is dat Obelisk veel te lijden heeft
gehad van bruine roest, terwijl Ar
minda daar veel resistenter tegen is.
