uit de
praktijk
Op langste dag veld dicht
We moeten haast wel een abonnement
op de fabeltjeskrant hebben...
Tendenzen van deze tijd
Mei 1990
Stand zomergerst erg wisselend
V Afgezien
Het droge weer wordt op
SCHOUWEN-DUIVELAND voor
enkele gewassen hinderlijk. Vooral
de knolselderijtelers ondervinden
daar nu veel last van. Hier en daar
vooral op de lichtere gronden gaan
de gewassen tekenen. Overigens
staat er over het algemeen een goede
oogst te groeien. De tarwe komt
mooi in de aar, ongeveer een week
vroeger dan vorig jaar.
Het graszaad, vooral de vroege soor
ten als veldbeemd en roodzwenk
groeien hard en zijn ongeveer uitge
bloeid. Er zal als dit droge, zonnige
weer aanhoudt een erg vroege oogst
komen. In de suikerbieten werden
begin deze week op nogal wat plaat
sen groene luizen geconstateerd. Op
tijd spuiten is noodzaak. Vergelings-
ziekte doet toch nogal wat schade
Regeren of besturen is in deze tijd
geen eenvoudige zaak. Je doet het
nooit goed, er is altijd te weinig geld,
anderen zeggen altijd dat ze het be
ter kunnen en de zaken grijpen
steeds meer in elkaar en worden
steeds ingewikkelder.
Onze landbouworganisaties hebben
met dezelfde problematiek te ma
ken. Het gevaar is groot, dat bij een
steeds kleiner wordend aantal agra
rische ondernemers, idealisme van
de groep plaats gaat maken voor op
portunisme van de enkeling.
Dit zijn tendenzen van deze tijd, die
in schril contrast staan met eerdere
crises in de landbouw. Of is het zo
dat de samenwerking, bundeling van
kracht, pas kwam toen het echt
slecht ging? In elk geval iets om eens
over na te denken.
Wat staan de gewassen er toch goed
voor in onze "WESTHOEK". Alles
is een halve maand voor op een nor
maal jaar, al kan dat nog wel wat uit
gaan lopen. Maar wat er is dat is ge
woon in ontwikkeling veel voor.
Half mei al vroege aardappelen, dat
is normaal half juni.
Ik hoorde een oude vlasboer zeggen
dat hij nog nooit zo'n lang vlas ge
zien heeft om deze tijd van 't jaar,
en ga zomaar door. Tarwe al in de
aar, gerst zit er ook aan te komen.
Maar de gerst vergelingsziekte slaat
overal flink toe. Wat hier in een vol
gende groeiperiode tegen te doen?
(nu is dat niet meer mogelijk), 't Zou
een ramp zijn, vooral voor brouw-
gerst, als deze teelt niet meer moge
lijk zou zijn. De bieten doen het ook
heel goed, meestal is de aardappel
opslag onder de knie al heeft dat
nogal wat extra werk en kosten gege
ven, maar 't moet gebeuren.
Ook de veehouders hebben een
pracht van een kwaliteit aan kuilgras
bij elkaar gereden, en die gehooid
hebben een prima kwaliteit met een
goede kleur.
Het allerdrukste met het spuiten van
de gewasbeschermingsmiddelen zit
er nu wel op. Voor de meeldauw was
het vanwege het droge weer wat ach
ter ons ligt voor de meeste rassen
overbodig. En de middelen voor de
afrijpingsziekten staan klaar of zijn
zelfs ook al gespoten. En dan de re-
Een zware financiële tegenvaller
hebben de mensen die nu schapen
moeten verkopen. Een paar jaar ge
leden werd er nog gesproken over
een goede tweede tak. Momenteel
brengen lammeren de helft op van 3
jaar terug, 70,— is voor een lam al
een aardige prijs. Rammen doen een
tientje meer daar zij dienen om afge-
mest te worden, waarbij de koper er
van uitgaat dat in het najaar de prij
zen hoger zullen zijn. Het aanbod is
ook erg groot daar op veel bedrijven
gebrek aan ruimte is. Menig akker
bouwer en melkveehouder waren
van plan om de tak schapen uit te
breiden maar worden nu met de neus
op de feiten gedrukt. De ooipremie
is wederom verlaagd zodat men hier
voor geen schapen hoeft te houden.
Bij het opstellen van een rende
mentsberekening brengen, aan de
hand van de huidige prijzen, gras-
zaadhooi en andere restprodukten
meer op als groenbemesting dan als
waardevermeerdering van de scha
pen. De rentepost is hoog en deze
faktor moet zeker gehanteerd
worden.
gelmatige bespuiting tegen ziek in de
aardappelen. Als ze de vorstperiode
overleefd hebben. Kollega's in het
Noorden zitten met veel schade door
de late ijsheiligen. Maar ook in ons
gebied hopen we dat het gauw wat
milder weer wordt, vooral de
nachten.
De tijd breekt weer aan dat we zo
eens een kijkje gaan nemen hoe of
de stand van de gewassen is in de an
dere kringen binnen ons ZLM-
gebied en daarbuiten. Een eerste in
druk is dat op hoogst enkele uitzon
deringen na er een oogst staat die we
niet beter kunnen verwachten. Ieder
doet zijn best daar ook voor. Maar
waar zou het heen moeten als de
klok teruggezet zou worden, en we
zonder hulpmiddelen, gewasbe
scherming, kunstmest e.d. verder
zouden moeten. Het zou binnen de
kortste tijd een niet meer te overzien
en niet meer rond te krijgen geheel
worden. Maar de klok terug zetten
gaat niet dat weet ieder normaal
denkend mens. De mensen die het
nieuwe geloof (milieu) aanhangen
In het LAND VAN ALTENA EN
BIESBOS is de slogan dat "wat
groeit en bloeit en ons altijd weer
boeit" wel op zijn plaats. Bomen,
heesters en planten op onze wegber
men en dijken tonen een frisgroene
kleur en de gekweekte bloemen in
onze tuinen laten een verscheiden
heid aan kleuren zien.
Na deze lofzang op onze natuur, die
nu op zijn mooist is, gaan we over
naar de stand van de gewassen op
onze akkers. De regen die wij on
langs hebben gehad, heeft hierop
veel invloed gehad. De ontwikkeling
is daardoor voorspoedig gegaan. De
bieten staan heel goed, de granen
hebben ook een goede stand en de
wintertarwe is ook vroeg met het "in
de aar komen". Zo zullen we dit
jaar een vroege korenoogst tegemoet
kunnen zien. Ook de aardappelen
hebben een goede start. Met koude
nachten in het weekend zijn in het
Noorden van het land al zware
nachtvorsten geweest waardoor ver
schillende percelen zijn afgevroren,
wat dan weer een opbrengstderving
geeft. We moeten het maar aanne
men als verlate "ijsheiligen", die
bijna altijd optreden in deze maand.
De veehouderij heeft zijn eerste sne
de gras onder zeer goede omstandig
heden kunnen kuilen en de verwach
ting is dat er een hoog gehalte aan
voedingsstoffen aanwezig zal zijn.
Met de prijs van de melk gaat het de
verkeerde kant uit. Het prijsverschil
geloven daar (nog) vast in. Ze willen
alles mooi en groen en zomaar op la
ten groeien. Moet je de beplanting
langs sommige rijks- en ook gewone
wegen zien. Alles kaal gevreten door
de rupsen, is dat de bedoeling en als
er dergelijke situaties op doen en on
ze gewassen worden aangetast, waar
is dan verhaal te halen. Het distel
probleem in onze kring is in deze een
voorbeeld. Van alles wordt er ge
schreven en gezegd in allerlei op
zicht, elke keer weer wat anders.
Maar we moeten haast wel een abon
nement op de fabeltjeskrant hebben
om hier positief over mee te kunnen
praten. We hebben iets te veel prak
tijkervaring. Hopende dat onze
mensen, die er nauw bij betrokken
zijn zich goed informeren en opstel
len. Want er wordt een zondebok ge
zocht. Men moet zich waar zien te
maken en het moet betaald worden,
liefst door de kwetsbaarste partij.
Maar onze gewassen mogen ze bekij
ken, terwijl het aanzien van wegen,
bermen, taluds en andere gebieden
nogal wat te wensen overlaat.
met verleden jaar is aanzienlijk en er
zal dit jaar minder melkgeld ontvan
gen worden. Lagere kosten van
krachtvoer, door het goede ruwvoe-
der, zullen alles toch niet goed kun
nen maken.
Met de superheffing is er veel veran
derd op onze veebedrijven, de aan
tallen jongvee zijn drastisch terugge
lopen, er zijn maar weinig koppels
jongvee, en er is een grote aanwas
van diverse soorten vleesvee. De gele
kleur gaat een grote rol spelen bij
onze zwartbont fokkers. Door de
hoge prijzen die betaald worden
voor de jonge dieren is het wel aan
trekkelijk om een gedeelte van de
melkkoeien met deze vleesrassen te
insemineren. Onze fruittelers kun
nen de voorlopige balans opmaken
van het aantal kilogrammen die wij
kunnen verwachten. De pruimen
hebben het meest geleden van de
vorst. Sommige perensoorten heb
ben ook een slechte of matige bezet
ting. Al met al hangen "de peertjes
dun". De appels geven een wat beter
vooruitzicht, maar als er weinig ki
lo's komen kan de prijs niet alles
goed maken.
Wij hebben in deze maand mei een
mooie groeiperiode gehad, wat een
goede voorzet is op de komende
oogst, die ieder jaar weer anders kan
uitvallen, ook op financieel gebied.
Het is te hopen voor onze gehele
agrarische wereld dat de goede voor
uitzichten zich voortzetten tot een
goed oogstjaar.
zoals wij vorig jaar hebben gemerkt.
Het droge weer kan er voor zorgen
dat de prijzen van enkele vrije
marktprodukten van deze oogst aan
trekkelijk kunnen zijn, regen mag
voor de meeste boeren dan ook nog
even wegblijven.
Maandag stond er een afschuwelijke
foto in de krant van door krakers
aangerichte schade aan een pand in
Groningen. Een oorlogsfoto was er
niets bij. Een dag later lees je van 2
Australiërs die per vergissing in
Roermond werden vermoord, en als
of dat nog niet genoeg was werden in
dat zelfde Limburg 2 verdwaalde
kangoeroes door onbekende auto
mobilisten doodgereden. Je vraagt
je in alle gemoede wel eens af in wel
ke maatschappij wij terecht zijn ge
komen. Zijn wij mensen van ons ge
zonde verstand beroofd? Of hoort
dit bij een maatschappij die aan de
ene kant zo sociaal denkt en handelt
dat alles van de wieg tot het graf is
geregeld, dat er van begin tot eind
voor je wordt gedacht, maar aan de
andere kant steeds weer andere groe
pen onvoldoende aandacht geeft?
Klaarblijkelijk liggen sociaal recht
en onrecht dicht bij elkaar.
Op dit ogenblik zijn er andere groe
pen aan het staken en demonstreren
voor meer loon, 6% meer loon in de
gezondheidszorg en vermindering
van werkdruk, zijn daar de leuzen.
Vergeleken met onze eisen gaan deze
nogal wat verder, ik ben benieuwd
of de regering nu ook standhoudt.
De gewassen staan er in het Zuidwesten momenteel goed bij. Al rond
half mei verschenen de eerste aren in de wintertarwe, hetgeen een uni
cum is. Op percelen bieten en aardappelen groeien de rijen zienderogen
naar elkaar toe. Met de langste dag moeten bieten het veld dicht heb
ben, zo luidt een boerenwijsheid. Dit jaar lukt dat zeker, al zijn er ook
wel percelen waar de stand door de minder goede aanslag na de kie
ming wat dun is. Op de foto: met de lange hak wordt het onkruid in
de bieten rijen bestreden (foto Anton Dingemanse).
Erg wisselend staat in WEST BRA
BANT ZUID de zomergerst erbij.
Het ene perceel veel te zwaar en het
andere te licht. Daar komt nog bij
dat de kleur op maar weinig percelen
goed is. Veelal is het blad geel ver
kleurd. Wat later gezaaide gerst be
gint plaatselijk al in de aar te ko
men. Niemand heeft een pasklaar
antwoord voor deze ontwikkeling.
Ondanks dat de struktuur dit voor
jaar en tijdens het zaaien ideaal was
is haast nergens een egaal gewas te
zien.
Zoals het er nu bijstaat zijn de ver
wachtingen niet hoog gespannen.
Waar de gerst erg zwaar staat treedt
pleksgewijs al legering op. Het ge
was is ondanks met bespuitingen
met een groeiremmer en mangaan-
sulfaat zo slap dat een zware regen
bui de zaak tegen de grond brengt.
Een oorzaak van een te gulle groei is
de hoge stikstofvoorraad in de
grond. Veel analyses komen uit op
meer dan 100 kg zuiver. Er zijn uit
schieters tot 150 kg. Is hier bij de be
mesting geen rekening mee gehou
den dan is het resultaat duidelijk
zichtbaar.
In tegenstelling tot de suikerbieten
doen de voederbieten het over het al
gemeen niet zo best. Menig veehou
der is dit jaar als alternatief voor
snijmais met voederbieten begon
nen. De opkomst liet hier en daar al
te wensen over. Na een trage begin-
ontwikkeling beginnen de planten
die er staan door te groeien. Voor
lichters kunnen geen verklaring ge
ven mede doordat suikerbieten en
andere gewassen het goed doen. En
kele telers zoeken de oorzaak in het
zaaizaad. Op sommige labels is te
zien dat het overjarig zaad betreft.
Of er een herkeuring door de NAK
aan vooraf is gegaan is de vraag. Als
diverse percelen dezelfde verschijn
selen vertonen moet het haast wel
aan het zaaizaad liggen. Daar veel
rund veebedrijven over een voeder-
doseerbak beschikken met al of niet
een snijmes is het zonder al teveel ar
beid goed om te doen om voederbie
ten te voeren. De teelt op zich kan in
loonwerk wórden uitgevoerd en kost
dan zeker niet meer dan snijmais. De
nieuwe rassen die er zijn kunnen met
een zesrijige bietenrooier gerooid
worden.
Heel vroeg in de morgen hoor je
hem roepen. Hij krijgt nog ant
woord ook. Vanuit een andere
boom en uit een andere polder.
Onze kleinzoon van amper twee,
zegt het op de zelfde manier. Zijn
"koek koek", heeft een andere
bedoeling, maar hij zegt het net
zo nadrukkelijk als de kleine
vogel.
Hij legt z'n eieren in de nesten
van andere vogels en laat het aan
hen over om z'n kroost groot te
brengen. Als de zaakjes goed ge
regeld zijn leven ze er lustig op
los totdat ze in oktober weer ver
trekken.
Zo gaat dat in de natuur. Een
manier van leven die ons niet erg
aanstaat. Als we de natuur door
trekken in ons menselijk bestaan
dan zien we ook veel voorbeelden
van zorg en trouw waar wij men
sen nog heel wat van kunnen
leren.
Niet alleen de vogels ook de plan
ten tonen soms menselijke trek
jes. Zo zien wij in onze boerderij-
tuin met zware grond, dat we
gestraft worden voor onze eigen
wijsheid. Ieder jaar rond deze
tijd trekken we de polders uit.
We genieten dan van de prachti
ge struiken die rododendron he
ten. Ze bloeien nu uitbundig met
de mooiste kleuren roze, blauw
en rood. Dus ook die wilden we
zien in onze tuin. Wat andere
grond bij de planten, waarom
niet zo dachten wij. Na drie jaar
kwijnen, ondanks onze zorg van
steeds andere grond erbij, heb
ben we onze les geleerd. Ze doen
het niet, ze horen hier niet thuis,
ze gaan er uit en er komt iets an
ders voor in de plaats. Eigenwijs
heid kost wel eens geld. Dit zelf
de verhaal geldt voor een soort
skimmia die het ook gezien
houdt op die zware klei en veel
zeewind.
Moraal van dit verhaal is, op een
mooie Pinksterdag er eens over
na te denken en de les
overmaken.
Vrijdag 1 juni 1990
15
