Agrificatie: deeloplossing
akkerbouw of fictie?
CTB moet beter gaan functioneren
Varkenshouders in besmet gebied krijgen hulp
Taakstelling per lidstaat
Landbouwschap: werkgroep
alternatieve landbouw
"Te veel optimisme over
mechanisch loof verwijderen"
Kwaliteitsverbetering
Varkensstapel
"Voorlichting over
milieu nodig"
Landbouwprijs voor
koördinator CLM
Project
vollegrondsgroente in
Zuidwest-Nederland
Bestuur KNLC
Op het ATO werken vier mensen aan een project vlasverwerking.
Opnieuw varkenspest in Brabant
Een groep topkaderkursusleden
bracht donderdag 3 mei een bezoek
aan Wageningen om daar geïnfor
meerd te worden over de mogelijk
heden van agrificatie. Afgelopen
winter is ook al drie dagen hierover
gesproken. Het verschil van inzicht,
ook tussen de mensen die het zouden
moeten weten, is erg groot.
De heer H. de Vriend van de lande
lijke werkgroep agrificatie gaf aan
wel iets te zien in kleinschalige agri
ficatie, zoals kleine koöperaties
oprichten en zodoende de eigen
brandstoffen winnen van bijvoor
beeld raapolie. Ook zag hij wel
perspektief in het verbranden van
stro voor energie en ook in het aar
dappelloof oogsten om te gebruiken
voor agrificatie. Vanuit de groep
kwam hiertegen vrij veel tegengas,
omdat dit op de wat langere termijn
zal leiden tot grote organische stof-
verliezen. Over bio-ethanol was hij
kort maar duidelijk. Om bio-ethanol
te maken is bijna net zoveel energie
nodig als dat het oplevert. Boven
dien zijn de milieuproblemen rond
de huidige ethanolfabrieken groot.
Volgens de heer De Vriend is bio-
ethanol een toekomstdroom die al
leen met zeer grote overheidssteun
kan worden verwezenlijkt en die op
de langere duur tot mislukken is
gedoemd.
Het bestuur van het Produktschap
voor Vee en Vlees heeft een werk
groep "Kwaliteitsverbetering Var
kensstapel" ingesteld.
De taakstelling van deze werkgroep
is het meer betrokken raken van het
schap bij beleid, onderzoek en voor
lichting op het gebied van de bio
technologie. De aktiviteit van de
werkgroep zal zich in eerste instantie
vooral dienen te richten op verbete
ring van de kwaliteit van de var
kensstapel.
Eerst proberen om in Europa een
draagvlak te vinden voor een
taakstelling in de graanproduktie per
lidstaat. De invulling per land en per
individuele teler komt later wel. Pro-
duktiebeheersing moet in elk land zo
gebeuren dat geen verdringing op
treedt. De vaststelling van de pro-
duktie per land na afloop van de
oogst wordt extra belangrijk. Aldus
het KNLC-bestuur bij de bespreking
van de voorstellen voor het graan
beleid.
Het standpunt dat de hoofdafdeling
akkerbouw van het Landbouwschap
heeft ingenomen komt goed overeen
met wat het KNLC wil. Een taakstel
ling per lidstaat die vrij dringend
door Brussel wordt opgelegd. Straf
fen van de telers in een land dat over
zijn quotum heenschiet en geen belo
ning voor de telers in een land dat
wel binnen de grenzen blijft. Met dat
laatste kan bereikt worden dat ook
voor fabrieksaardappeltelers de prijs
autonoom in de benen blijft.
Het Landbouwschap heeft bij de
Tweede Kamer aan de bel getrokken
over het slechte functioneren van de
Commissie Toelating Bestrij
dingsmiddelen (CTB). Als gevolg
van dat slechte functioneren is er met
het toelaten van nieuwe middelen in
ons land en het herbeoordelen van
bestaande middelen een enorme ach
terstand ontstaan. Volgens het Land
bouwschap zijn er op korte termijn
ingrijpende maatregelen nodig om
de besluitvaardigheid van de com-
Vrijdag 18 mei 1990
ATO-onderzoeken
In de middag bracht de groep een
bezoek aan het agrotechnologische
onderzoeksinstituut ATO, een
nieuw instituut op het gebied van
verwerking van land- en tuinbouw-
produkten. Hier werd een rondlei
ding verzorgd door dr. Wim van
Gelder, hoofd van de afdeling bio
chemische verwerking van de non
food. We kregen een beeld van de
vele onderzoeken die men op het
ATO doet. Men is o.m. op zoek
naar een betere verwerkingskwaliteit
van tarwe. Hierbij betrekt men het
vinden van snelle tests, zodat de in
dustrie meer partijen van verschil
lende kwaliteit kan verwerken. Ook
doet ATO onderzoek naar eiwitmo
dificatie (het oplossen van eiwit in
water). Met behulp hiervan kan
tarwe-eiwit het meikei wit vervangen;
denk hierbij aan kalvermelk, maar
ook aan de frisdrankenindustrie.
Waarschijnlijk zijn er grote toe
komstmogelijkheden voor de eiwit
modificatie.
In het projekt "omzetting van plant
aardige oliën" zoekt men naar het
gelijkmaken van verschillende kwa
liteiten van diverse oliën. Andere
projekten zijn het splitsen van de
vliezen van de veldbonen, zodat deze
in grotere hoeveelheden verwerkt
kunnen worden in het veevoer. Men
kan op deze manier de stoffen die
giftig zijn voor bepaalde diersoorten
verwijderen; vier mensen werken
voorts aan een projekt vlasver
werking.
Karwijzaden
De olie uit karwijzaden geeft een
kiemremmend effekt op aardappe
len. Onderzoek wordt verricht naar
de mate van kiemremming en de
eventuele toepassing en met behulp
van een computer modelling-
programma wordt gezocht naar de
stof carvon uit die olie. Het maken
van afbreekbare plastics uit olie is
een proces dat eigenlijk nog maar
net is opgestart en waar men nu al
Politieke wil
Elke oplossing die gekozen wordt
leidt tot nieuwe problemen. Waar het
om gaat is dat de politieke wil er is.
Het KNLC-bestuur was daarom blij
met de unanimiteit die in het Land
bouwschap is bereikt. De haalbaar
heid van nationale quota in Brussel
zal dan wel blijken, werd gesteld. Het
KNLC-bestuur wil dan ook nog niet
praten over verdere uitwerking van
de taakstelling in Nederland en over
individuele quota per teler.
Wel werd er op gehamerd dat landen
binnen hun quotum moeten zien te
blijven door graanareaal uit produk-
tie te nemen. Dat kan door hout te
gaan telen, door braak en eventueel
door non-foodgewassen te telen.
Ook extensivering zou kunnen als de
produktiebeperking maar zichtbaar
en controleerbaar is. Er mag geen
verdringing optreden. Elk land mag
dan verder zelf zijn aanpak kiezen,
vrijwillig of verplicht, vindt het
bestuur van het KNLC.
missie te verbeteren.
Het toelatingsbeleid voor bestrij
dingsmiddelen komt op 23 mei a.s.
aan de orde in de Vaste Commissie
voor Landbouw en Milieubeheer van
de Tweede Kamer. Het Landbouw
schap vindt dat de Kamer moet aan
dringen op duidelijke procedures bij
het beoordelen van nieuwe of be
staande middelen. Zo moeten er af
spraken worden gemaakt over
termijnen en beoordelingscriteria.
Ook de interne organisatie en de ma-
resultaat mee begint te boeken.
Door middel van toevoeging van
bacteriën wordt van olie een door
zichtige taaie stof gevormd welke op
den duur plastics zou kunnen ver
vangen.
We hebben op het ATO een groep
jonge en enthousiaste onderzoekers
ontmoet die in hun eigen succes ge
loven. Men houdt goed de kosten-
baten kant in de gaten en gaat geen
dingen onderzoeken die geen nor
maal akkerbouw-saldo zouden kun
nen opleveren.
Aly Wisse
Varkenshouders in West-Brabant die
door het al sinds 28 maart j.l. be
staande vervoersverbod in de proble
men zijn geraakt kunnen rekenen op
hulp van het ministerie van land
bouw. Indien de huisvesting daartoe
aanleiding geeft neemt het ministerie
een aantal varkens tegen taxatie
waarde over. Deze varkens worden
vervolgens vernietigd.
Zoals bekend is op 9 mei j.l. opnieuw
een geval van klassieke varkenspest
geconstateerd, dit keer op een bedrijf
in Loon op Zand op slechts 1 kilo
meter van het bedrijf in De Moer,
dat op 28 maart j.l. besmet bleek te
zijn. Dit leidde tot een vervoersver
bod voor alle vee in het gebied bin
nen de lijn Tilburg, 's
Hertogenbosch, Bergsche Maas,
Raamsdonkveer, Breda en Tilburg.
In april werden de maatregelen ver
soepeld. Alleen in een gebied binnen
een straal van 8 kilometer rond het
bedrijf in De Moer bleef nog een ver
voersverbod voor varkens bestaan.
Na constatering van het tweede geval
De wijze waarop het journaal verslag
deed van de milieustudiedag van het
KNLC laat zien dat er nogal wat
voorlichting van de buitenwacht no
dig is. Maar ook naar boer en tuin
der toe is voorlichting nodig. Tal van
organisaties werpen zich hier op. Het
KNLC-bestuur meent dat ook de
landbouworganisatie een taak heeft.
Zij wil daarvoor subsidie aanvragen.
Het bestuur verweet de NOS te wer
ken met 'videoclips' van jaren her,
telkens als het mestprobleem in beeld
gebracht moet worden. Maar ook
het dreigen van minister Alders viel
verkeerd. "De minister moet daar
mee ophouden anders gaan we
gestructureerd het verzetspad op,"
stelde vice-voorzitter Van Leeuwen.
Om de voorlichting aan onderne
mers te verbeteren wil het KNLC, sa
men met de andere
landbouworganisaties, subsidie vra
gen om hierin alle regio's mensen
voor aan te nemen. Het bestuur
meent dat er ook voor de landbouw
organisaties duidelijk taken liggen
in de sfeer van sociaal-economische
voorlichting, onderwijs en kadervor
ming. Dat kan gebeuren naast bij
voorbeeld de bedrijfstechnische
milieuvoorlichting door de Dienst
Landbouwvoorlichting.
teriële voorzieningen van de CTB
zijn voor verbetering vatbaar.
De overheid heeft een extern bureau
inmiddels advies laten uitbrengen
over het functioneren van de CTB-
organisatie. Het Landbouwschap
pleit er voor om dit advies te bespre
ken in de Bestrijdingsmiddelencom
missie waarin overheid en
bedrijfsleven met elkaar over gewas
beschermingsaangelegenheden over
leggen.
van varkenspest is dit vervoersverbod
weer uitgebreid tot alle vee en tot het
grote, hierboven genoemde gebied
(het zgn. toezichtsgebied). Het uitrij
den en verspreiden van varkensmest
is overigens niet verboden.
De vergoedingsregeling voor varkens
in West-Brabant geldt tot 1 juni a.s.,
omdat uiterlijk dan het epidemiolo-
De koördinator van het Centrum
voor Landbouw en Milieu, Wou
ter van der Weijden, heeft
woensdag 16 mei de vijfjaarlijkse
landbouwprijs van het
'Korteweg-Overwateffonds' uit
gereikt gekregen. Hij heeft de
prijs gekregen voor zijn zoeken
naar mogelijkheden om
landbouw- en milieubelangen te
doen samengaan op gangbare
landbouwbedrijven. Aan de prijs
is een geldbedrag van 2.500,
verbonden.
Het CLM is in 1980 door Van der
Weijden - samen met Bart Edel,
de huidige hoofdredakteur van
het Agrarisch Dagblad - opge
richt. In het (onafhankelijke)
CLM zoeken boeren en milieube
schermers gezamenlijk naar mo
gelijkheden om landbouw- en
milieubelangen te doen sa
mengaan.
Het Landbouwschap denkt dat de
overheid te optimistisch is over de
mogelijkheid om het gebruik van
chemische loofdodingsmiddelen in
de aardappelteelt op korte termijn
met de helft terug te dringen. Dit
blijkt uit het commentaar van het
schap op de nota "Naar een ver
gaande reductie van chemische loof
dodingsmiddelen in de
aardappelteelt" van minister Braks.
Het plan van de bewindsman om
mechanische loofdoding zoveel mo
gelijk te stimuleren heeft overigens
Het Landbouwschap heeft besloten
een tijdelijke werkgroep in te stellen
voor biologisch-dynamische en eco
logische land- en tuinbouw. De
werkgroep krijgt tot taak om aan te
geven hoe de belangenbehartiging
van de zogenoemde alternatieve
land- en tuinbouw het best vorm kan
worden gegeven. Verder wordt van de
werkgroep verwacht dat ze actuele
zaken op dit gebied zelf aanpakt.
In de werkgroep zullen naast de in
het Landbouwschap samenwerkende
organisaties ook de Nederlandse ver
eniging voor Ecologische Landbouw
gisch onderzoek in het bescher-
mingsgebied zal zijn afgerond. De
regeling is getroffen om te voorko
men dat gedurende het onderzoek
varkensvlees uit het beschermde ge
bied op de markt komt.
Het vervoersverbod voor Zeeuws-
Vlaandren zal voorlopig niet worden
opgeheven nu in België weer enkele
nieuwe uitbraken van varkenspest
werden geconstateerd. Onder strikte
voorwaarden zijn ontheffingen mo
gelijk.
Om meer perspectief te bieden aan
de afzet van vollegrondsgroentepro-
dukten en in het bijzonder om de be
langstelling van akkerbouwers voor
de vollegrondsgroenteteelt in goede
banen te leiden is er onlangs een be
gin gemaakt met een project waarin
wordt deelgenomen door Cebeco
Handelsraad, Cebeco Zuid-West,
Veiling Zuid-Holland Zuid en ZLM.
Verwacht wordt dat er in de nabije
toekomst sprake zal zijn van een toe
nemende teelt van vollegrondsgroen-
ten in de akkerbouwsector.
Genoemde deelnemers werken aan
vormen van produktie- en afzetbege-
leiding voor deze vollegrondsgroen-
teprodukten. Het is de bedoeling dat
er gezamenlijk een afzetkanaal
wordt opgezet.
de volledige instemming van het
Landbouwschap. Wel zal dat nogal
wat inspanning vergen op het gebied
van onderzoek, voorlichting en sub
sidiëring.
Het plan beoogt om het gebruik van
chemische middelen in 1995 met de
helft en in 2000 met 75 procent terug
te brengen. Volgens het Landbouw
schap is dat te hoog gegrepen. Op
korte termijn kan het gebruik van
chemisch loofdodingsmiddelen met
hooguit 25 procent worden terugge
drongen.
en de Vereniging voor Biologisch-
Dynamische Landbouw vertegen
woordigd zijn. De werkgroep gaat
functioneren onder de commissie
Bedrijfsontwikkeling en Agrarische
Voorlichting van het Land
bouwschap.
Ons land telt op het ogenblik 250
biologisch-dynamische landbouwbe
drijven en 150 ecologische. De ge
middelde bedrijfsgrootte bedraagt
15,5 hectare, wat overeenkomt met
het gemiddelde in de gangbare
landbouw.
19
