Uitbreiding boomkwekerij door
afhaken gelegenheidstelers
Prioriteit voor doorzichtige afzetstruktuur
en bescherming van het Eko-keurmerk
LIGTERMOET
Roos en Ficus meest verkocht
Bijeenkomst over ekologische tuinbouw op RBT Breda
In regionale assortimentstuin Zundert
zijn produkten permanent te zien
Wederom zullen dit jaar veel bomen uit het bos- en haagplant
soen als eindbestemming op de brandstapel belanden. Vooral bomen
die geteeld zijn door gelegenheidskwekers doorstaan de kwaliteits
norm niet. De kwaliteit moet verbeteren en een eerste stap daartoe
is het gebruik van zaad waarvan de herkomst bekend is. Volgens
kweker Cyriel de Ruyter uit Achtmaal begint na een aantal jaren de
tak weer gezond te worden. Met name de sierheester doet het goed.
De afgelopen jaren zijn veel veehou
ders in verband met de superheffing
hun vrijgekomen land op gaan plan
ten met eik, beuk, berk e.d. Vaak op
kontrakt. Deze methode is hen niet
goed bevallen daar de afnemer, ge
zien het overaanbod, het produkt
dikwijls afkeurde of voorstelde de
bomen nog een jaar langer te laten
staan. Een ontwikkeling die het ver
meerderen binnen de vee- en var
kenshouderij erg onaantrekkelijk
heeft gemaakt.
Hierdoor komt er voor de traditio
nele boom- en sierkweker, zo zegt
De Ruyter, weer wat meer ruimte.
"Dat de kwaliteitseisen steeds stren
ger worden vinden wij een goede
zaak. Tot voor kort was iedere
boom of heester er een. Nu wordt
gekeurd en gesorteerd op diktemaat,
lengte, vorm en het model van de
top. Hierdoor komt er terecht weer
extra beloning voor het vakman
schap. Dit alles is te bereiken door
o.a. geen importzaad te gebruiken
waarvan de herkomst niet bekend is..
Bij export naar Duitsland bijvoor
beeld wordt steeds meer gelet op de
herkomst".
"Doordat gelegenheidskwekers het
laten afweten is er veel minder uitge
zaaid. Het areaal zaailingen is trou
wens door de vorst van begin april
danig uitgedund. In onze regio
wordt veel in het najaar gezaaid, in
tegenstelling tot het noorden. Het
zachte weer gedurende de winter
heeft alles te snel laten groeien met
als gevolg dat er op grote schaal
vorstschade is".
Hele jaar
De Ruyter heeft geen slecht seizoen
achter de rug. Als een van de weini
gen is hij door de slechte verkoopcij
fers niet gestopt met het stekken van
heiplanten. Alle variaties heiplanten
zijn op het moment zeer gewild. De
overschakeling naar een gedeeltelij
ke vermeerdering in containers in
1988 is voor zijn bedrijf goed uitge
komen. "Met dit systeem kunnen we
het gehele jaar door verkopen en we
kunnen aan arbeidsspreiding doen.
Door planten in de koelcel te bewa
ren kan het plantseizoen tot juni ver
lengd worden. Ook bij de konsu-
ment zijn de containers goed beval
len. Zij kunnen nu het gehele jaar
door verandering in hun tuin aan
brengen".
Pluggenteelt
Een geheel nieuwe teeltmethode
heeft zijn intrede gedaan in voorna
melijk het bos- en haagplantsoen, de
zogenoemde pluggenteelt. Op platen
worden, al naar gelang de grootte,
zo'n 300 zaadjes op kluit gezaaid.
Als zij zich voldoende ontwikkeld
hebben worden ze met een speciale
plantmachine automatisch in de
gfond gedrukt. Het wortelstelsel
heeft dan de vorm van een kurk. Uit
"De vele verkoopnamen van groenten, die zogenaamd ekoiogisch ge
teeld zijn, komen bij een grote groep konsumenten over als volksver
lakkerij. Dit is momenteel het grootste knelpunt waar de NVEL, Ne
derlandse Vereniging voor Ekologische Landbouw, mee te maken
heeft. Het brengt een gezonde afzetstruktuur in de war", stelde RBT-
direkteur de heer M. Claes, op een voorlichtingsavond te Breda. De
ze bijeenkomst was vorige week dinsdag belegd door de veiling van
Breda voor haar leden die plannen hebben met ekologische tuinbouw
te beginnen.
Koördinator Van den Brink van de
NVEL kon mededelen dat de vereni
ging het afgelopen jaar gegroeid was
naar 160 leden. "De kontakten die
gelegd zijn met belangenorganisa
ties, grootwinkelbedrijven en koöpe-
raties beginnen nu vruchten af te
werpen. Hoogste prioriteit heeft de
opzet van een goede afzetstruktuur,
omdat wel duidelijk is dat bij meer
aanbod de huidige afzet ontoerei
kend is", aldus Van den Brink. Af
zetten via de veiling is mogelijk maar
dan zullen er onder de eko-tuinders
wel glasheldere afspraken gemaakt
moeten worden.
RBT-direkteur Claes, "Uit onder
zoek blijkt dat van het totale aanbod
groenten 1 Vi ekoiogisch geteeld
is, en gekocht wordt er door doelbe
wuste mensen. 1 a 2% koopt regel
matig en 20% af en toe. Verder
blijkt dat als de prijs 40% hoger is
de konsument het laat liggen, alsme
de bij mindere kwaliteit en daarbij
een gering prijsverschil.
Nu kunnen eko-tuinders hun pro
dukten nog voor een goede prijs af
zetten naar natuurwinkels en via tus
senpersonen naar grootwinkelbe
drijven. Bij meer aanbod is het zaak
een grotere groep verbruikers en
thousiast te maken. Bij grootschali
ge afzet is de veiling een noodzake
lijke schakel.
Een aantal telers moet dan een teelt
schema opstellen waardoor kontinue
aanvoer verzekerd is en waarbij de
kwaliteit bovenaan staat. Wel moet
dan zo snel mogelijk het EKO-
keurmerk beschermd worden omdat
er teveel merken «ver de toonbank
gaan die ervan afgeleid zijn. Als wij
als veiling vanaf morgen bv. Bio
RBT willen gaan verkopen kan
dat".
De heer Claes legde er bij de 30 aan
wezigen, van wie de helft eko-
tuinders, de nadruk op dat nu niet
alles van de grootwinkelbedrijven
verwacht moet worden. "Uit rende
mentsoogpunt willen zij wel EKO-
produkten verkopen, niet omdat zij
zo begaan zijn met het welzijn van
de burger".
Onzekerheden
Slechts een paar traditionele tuin
ders hebben plannen om milieu
vriendelijker te gaan telen, maar er
Boomkweker Cyriel de Ruyter uit Achtmaal: "Voor de traditionele boom-
en sierteler komt er meer ruimte".
de praktijk zal moeten blijken hoe
het wortelstelsel zich op lange ter
mijn zal ontwikkelen.
Een aantal kwekers denkt dat op de
ze manier vermeerderde bomen zich
straks in het bos minder vast zullen
zetten. Op de arbeidskosten is veel te
besparen en de teelt van vooral
naaldhout is aanmerkelijk te ver
korten.
Jan van Tilburg
Bij grootschalige afzet van ekoiogisch geteelde produkten is de veiling een
noodzakelijke schakel
zijn nog teveel onzekerheden. Voor
al ekonomisch gezien. Er werd en vi
deofilm vertoond waarop een aantal
eko-tuinders aan het woord kwa
men. De oppervlakte van de bedrij
ven varieerde van 15 tot 50 ha. In
West-Brabant en met name rond
Breda heeft het gros van de tuinders
niet meer dan zo'n 6 ha. De aanwezi
ge NVEL-medewerkers konden niet
met cijfers aantonen dat dit soort
bedrijven met eko-landbouw
bestaanszekerheid hebben. Omscha
keling vergt de nodige investering,
vooral in machines om het gewas on-
kruidvrij te houden. Meer grond is
nodig omdat niet alle teelten voor
100% slagen en om een ruime
vruchtwisseling te kunnen kreëren.
Rond Breda worden veel bladgewas
sen geteeld en dat is bij eko-
tuinbouw, gezien luisaantasting
e.d., niet mogelijk. Even werd er ge-
diskussieerd over de vraag of een
luis op sla moet kunnen. Vindt een
keurmeester een paar luizen op een
produkt dan volgt déklassering of
afkeuring, de konsument wil het im
mers niet.
Naar aanleiding hiervan merkte de
heer Van den Brink op dat de uiter
lijke kwaliteitseisen nu niet als een
molensteen om de nek van ekologi
sche tuinders moet komen te han
gen. "Uit gezondheidsoogpunt moet
het kunnen". Vast staat wel dat met
de komst van de NVEL de traditio
nele tuinbouw steeds geïntegreerder
gaat gebeuren. Binnen de gesloten
glastuinbouw kan als het ware al
gesproken worden van produceren
volgens EKO-normen, alleen
substraat staat nog in de weg. Door
dat de ekologische landbouw steeds
meer plaats gaat vinden op de grote
re bedrijven moet de afzet snel door
zichtig gemaakt worden zodat een
aantal tussenschakels verdwijnt die
de prijs in de winkel soms doen ver
dubbelen. Gebeurt er op korte ter
mijn niets dan gaat de prijs omlaag.
Rechten en plichten
De RBT veiling te Breda wil partner
zijn en biedt betalingszekerheid, mo
gelijkheid tot gebruik van de veiling
faciliteiten, het vinden van afnemers
en zorgen dat de EKO-groenten bui
ten het schootsveld van de handela
ren blijven. Uiteraard staan er wel
kosten tegenover. De aspirant eko-
tuinder die lid wordt van de veiling
heeft dezelfde rechten en plichten als
de overige leden. Dus ook veilplicht.
Jan van Tilburg
De nieuwe regionale assorti
mentstuin te Zundert zal dit jaar
zijn vruchten moeten gaan af
werpen. Bij de tuin van 10 ha
komt nog een proefveld van 2 ha.
Dit alles om de. afnemers van
boomkwekerijprodukten naar
het zuiden te halen. Veel transak-
ties verlopen nog via Boskoop
dat meer internationale bekend
heid geniet.
Boomkwekerij- en sierteeltpro-
dukten zijn in de tuin permanent
te zien. Via het informatiecen
trum is de stichting afzetbevorde
ring Boomkwekerijprodukten
Zuid er van overtuigd dat de af
zet vanuit de regio direkter en
daardoor beter gaat lopen. Om
het geheel een wat meer toeristi
sche en rekreatieve waarde te ge
ven zijn waterpartijen en dieren
verblijven aangelegd.
Een betere kwaliteit en af
zetstruktuur moeten de bestaans
zekerheid van de 300 boomkwe
kers rond Zundert waarborgen.
Uitbreiding van afzetgebied zit er
aan te komen, in Spanje zijn de
eerste kontakten gelegd.
Roos en Ficus zijn in 1989 de meest
verkochte produkten uit het Neder
landse bloemen- en plantenassorti-
ment. Dit blijkt uit de jaarcijfers van
de VBN (Vereniging van Bloemen
veilingen in Nederland).
De roos behoudt met een omzet van
646 miljoen gulden haar eerste
plaats in de snijbloerrfèn-toptien. De
chrysant en anjer bezetten een twee
de en derde positie met respektieve-
lijk 492 en 271 miljoen gulden. In de
toptien zijn verder opgenomen tulp,
lelie, freesia, gerbera, gipskruid,
Cymbidium en Alstroemeria.
In de potplanten-toptien verstevigt
Ficus zijn koppositie. In vergelijking
met 1988 nam de opbrengst van de
groene plant met 23% toe tot 101
miljoen gulden. De omzet van de
achtervolgers Dracaena en Rhodo
dendron simsii steeg tot respektieve-
lijk 58 en 39 miljoen gulden.
UGTÏBW8Ï7
Op diverse tarwepercelen is nu al gele roest gekonstateerd.
Zo'n aantasting kan zich zeer snel uitbreiden en dus:
kontroleer uw percelen en handel indien nodig snel;
Tilt is een prima keus;
het is een systemisch fungicide dat zowel gele roest als
Septoria zeer goed bestrijdt;
Tilt is niet voor niets het bekendste graanfungicide
Lees voor het gebruik altijd het etiket.
Geregistreerd handelsmerk van CIBA-GEIGY AG.
Ligtermoet Chemie B.V., Postbus 1048
4700 BA Roosendaal. Tel 01650-97200
Vrijdag 27 april 1990
