Alleen maar voorstanders voor aanleg
zoetwaterpijp op Zuid-Beveland
"Uitwijken naar gladiolen
zal slechte zaak blijken'
Eerste vollegronds-aardbeien begin mei te verwachten
Kasaardbeien steeds meer
op veenbalen geteeld
Men ziet de polders weer groen worden
Kommissie bloembollen KNLC:
Eerste Frambozen
op de veiling CVZ
Ze zijn er weer volop de "zo-
mer" koninkjes. Of moet men hier
spreken van winter- of voorjaarsko
ninkjes. Hoe men ze ook noemt, in
de BARONIE worden ze weer volop
aangevoerd. Momenteel zo'n
70-100.000 doosjes per dag. De ten
dens is dat dit zal stijgen tot 200.000
of meer doosjes per dag. De rassen
Primella en Carola zijn erg in trek.
Maar in toenemende mate komt ook
Elsanta op de veiling.
De teelt van aardbeien gebeurt niet
meer zoals vroeger, alleen in de
grond. De nieuwste teeltmethoden
zijn de teelten op veenbalen en em
merteelten. Was het vroeger zo dat
alleen in de zomer aardbeien konden
worden gegeten, nu zijn ze er prak
tisch het hele jaar door. Door ont
wikkeling van nieuwe teeltmethoden
heeft de teelt van aardbeien een gro
te vlucht genomen. Men kan nu toch
spreken dat er vanaf juni tot laat in
november Nederlandse aardbeien
van de vollegrond worden aange
voerd. Daarnaast zijn er vroeg in het
voorjaar de aardbeien vanonder het
glas. De resterende tijd van het jaar
zijn er de Spaanse.
Aardbeien die in de kas geteeld wor
den, staan bijna nergens meer in de
grond. Was enkele jaren geleden de
emmerteelt sterk in opkomst, nu is
dat het geval met de teelt op veenba
len. Het voordeel van de teelt op
veenbalen is o.a. met minder arbeid
hetzelfde resultaat, minder en ge
richt water geven. De veenbalen,
waarop de aardbeiplanten worden
uitgezet, kunnen op verschillende
werkhoogten worden gebracht. Dit
is arbeidsvriendelijk, men kan ge
woon rechtop blijven staan. De tem
peratuur in een kas aardbeien is lek
ker. Het werk is droog en er komt
geen geluid van machines bij.
Niet alleen worden er aardbeien in
de kas geteeld, ook grote en kleine
tunnels in de vollegrond zijn in op
mars. In de grote tunnels wordt vaak
op veenbalen geteeld. Een goede
aardbeienkweker heeft de handen
vol aan zijn produkt. Vaak kweekt
men ook zelf zijn plantmateriaal op.
In de zomer moeten, tussen het
oogsten door, de planten van het
volgend seizoen worden uitgeplant.
Deze planten worden dan tegen het
einde van het jaar weer gerooid en in
de koelcel gebracht. Daar wordt de
temperatuur van de planten sterk te
ruggebracht.
De kwaliteit van de Nederlandse
aardbei is goed. Dit is te merken aan
de sterk groeiende export. De export
naar Engeland heeft de laatste jaren
een enorme vlucht genomen. Maar
ook naar andere landen gaan veel
Nederlandse aardbeien. Dit alles is
een goede ontwikkeling die, mogen
we hopen, zich in de toekomst voort
zal zetten.
Dat alles extreem vroeg is blijkt wel
uit de vroege aanvoer van aardbeien.
Vanaf begin april zijn in WEST
BRABANT de eerste aardbeien uit
de kas geveild. Op dit moment lig
gen de prijzen tussen de 2,50 en
3,en dat is voor 200 gram niet
slecht. Met een zachte winter en
daarbij flink stoken is het mogelijk
zeer vroeg aardbeien af te leveren.
De plastic van de aardbeien in de
volle grond is er vrijwel overal af zo
dat bij normale weersomstandighe
den begin mei van de open grond
aardbeien zijn te verwachten. Het
areaal is gezien de goede prijs van
vorig jaar zeker niet kleiner gewor
den. Verleden jaar lagen de prijzen
op een hoger niveau omdat met na
me in Italië en Spanje zwaar nood
weer flinke schade heeft toege
bracht. Toch verwachten insiders
dat het komend afzetseizoen de prij
zen niet echt slecht zullen worden
daar wordt verwacht dat de export
goed zal draaien.
De vroege aardappelen barsten de
grond uit op THOLEN. Vermoede
lijk zal dit met het gezaaide de ko
mende dagen met wat hogere tempe
raturen ook het geval zijn. Vocht is
er de afgelopen weken voldoende ge
vallen, soms wel eens wat te veel, zo
dat op sommige percelen wel wat
korstvorming op zal treden. Dit kan
dan o.a. voor de laatst gezaaide
bloemzaden nog problemen geven
met de opkomst.
Over het algemeen zal de opkomst
dit jaar toch wel goed zijn. Hoewel
er nog veel niet is te voorzien, want
het moet allemaal nog groeien, heeft
een vroege start een aantal voorde
len voor veel gewassen. Ook de win-
Anders als met de aardbeien is de
start van de sperciebonen slecht ver
lopen. Vrijwel de meeste bonen die
onder plastic bovenstonden zijn na
de vorst afgeschreven. Slechts waar
twee lagen plastic zijn gebruikt was
er een goede bescherming. Een na
deel van deze ontwikkeling is dat
straks alle bonen ineens zullen ko
men. Vanaf half april zijn op grote
schaal sperciebonen onder plastic
uitgezaaid. Velen hebben de hoge
prijs, 5,per kg., van een jaar ge
leden nog in hun hoofd zitten. Toch
moeten de vroege bonen heel wat
opbrengen om geheel uit de kosten
te komen. Voor zaaizaad en plastic
moet alleen al op 3000,— per ha.
uitgegeven worden.
De prijsontwikkeling van witlof
heeft het afgelopen winterseizoen
een grillig verloop gehad. Tot half
januari behoorlijke prijzen, waarna
ze tot half april zijn teruggevallen
tot amper 1,per kg. Momenteel
brengt de goede kwaliteit weer
terbloemen staan er bijzonder goed
op waarvan o.a. de violen opvallen
door hun uitbundige bloei. Voor de
winterbloemkooltelers is het een
goed seizoen geweest, een optimaal
gewas met goede prijzen.
De eerste vroege aardappelen van
onder glas brengen bij de beperkte
aanvoer luxe prijzen op. Het is ver
bazend hoeveel men de laatste jaren
soms voor dit produkt over heeft.
De geldelijke m2-opbrengst is echter
onder glas alleen met extreme prij
zen interessant. De radijsprijs is in
elkaar geklapt tot een dieptepunt
van beneden de 30 ct per bos vlak
voor Pasen. Met deze prijzen is het
gezien de behoorlijke kostenfaktor
4,op. Doordat het aanbod van
witlofpennen vorig najaar mond
jesmaat was, verwachtte iedereen
een zeer goed afzetseizoen. Nu blijkt
dat veel telers van witlofpennen op
eigen risiko geteeld hebben en op
geslagen. Vooral in de maanden ja
nuari, februari en maart zijn veel
pennen in de vrije handel aan
geboden.
Achteraf gezien was er meer voor
raad dan nodig. Op menig bedrijf
had men nog een tegenvaller daar de
kwaliteit wel erg snel terug liep
waardoor van een goede prijsvor
ming geen sprake meer was. Onder
plastic is al witlof uitgezaaid om in
september te kunnen trekken.
Degenen die extra vroeg willen zijn
hebben in paperpots uitgeplant. Op
deze manier is het mogelijk om in
augustus al met de nieuwe oogst te
beginnen. Een gehele jaarrond-teelt
is hierdoor mogelijk daar in de me
chanische koeling pennen tot begin
augustus houdbaar zijn.
van o.a. het bossen een rondje voor
niets. Wanneer men bij dit gewas
een volledig uurloon met sociale
lasten moet berekenen voor het bos
sen stelt men al gauw de vraag of dit
dan altijd nog wel rendabel zal blij
ven. Arbeidsloon is dikwijls een gro
te kostenfaktor voor veel gewassen
in de tuinbouw.
Op veel bedrijven neemt de tuinder
en zijn gezin echter hiervan een
groot deel voor zijn rekening, door
hard te werken en extra uren te ma
ken. Deze uren moeten zeker ook ge
rekend worden maar worden soms
pas betaald wanneer er wat extraat
jes tussen zitten met de prijzen, wat
gelukkig ook regelmatig gebeurt.
"Voor de aanleg van een zoetwaterpijp ten behoeve van de landbouw
op Zuid-Beveland hebben zich nog geen tegenstanders aangediend.
Niet alleen de landbouworganisaties en de NFO zien grote voordelen
in de aanleg van de pijp, ook de milieu organisaties zijn voor". Dit
deelde ir. H.J.L. de Kraa van de Watermaatschappij WMZ mee op
de voorlichtingsavond over het projekt vorige week donderdag in de
CVZ te Kapelle.
De voordelen voor het milieu zijn
onder meer dat de fruittelers die
aansluiten op veel grotere schaal
kunnen gaan fertigeren, waardoor
ze met minder meststoffen toekun
nen, alleen die meststoffen die door
de fruitbomen daadwerkelijk wor
den opgenomen. Het kunnen ferti
geren is voor de fruitteelt zelf ook
een van de grote voordelen.
Zoals bekend hangt doorgaan van
het projekt af van het verstrekken
van 14 miljoen gulden subsidie. Er
vinden hierover de komende maand
gesprekken plaats tussen een provin
ciale werkgroep en vijf ministeries
(Landbouw, Ekonomische Zaken,
Verkeer en Waterstaat, VROM en
Sociale Zaken), de provincie en een
aantal gemeenten. In juni moet de
WMZ weten of het plan doorgaat,
dit in verband met de voorbereidin
gen voor de aanleg van een leiding
van de Biesbosch naar Vlissingen
Oost ten behoeve van de industrie.
Als de zoetwaterpijp er komt, wordt
deze gekombineerd met de industrie
leiding aangelegd.
De Kraa verschafte de aanwezigen
de nodige technische informatie over
dajfbuis. Vooropgesteld dat het pro
jekt doorgaat, zal de WMZ de lei
ding net zo uitvoeren als zij dat voor
andere doeleinden doet, om "als het
projekt onverhoopt mocht misluk
ken de leiding voor die andere doel
einden te kunnen gebruiken". De
uitvoering wordt daarom vrij duur.
Het wordt een stalen transportlei
ding met een coating aan de binnen-
en buitenkant. Het distributie
systeem wordt wat eenvoudiger uit-
Vrijdag 27 april 1990
gevoerd, waarschijnlijk pvc denkt
De Kraa. Bij het Spuikanaal wordt
een gemaal gebouwd met een pomp-
capaciteit van 1.700 m3 per uur bij
een opvoerhoogte van 70 meter wa
terkolom (mwk). De einddruk bij
het perceel is nog minstens 20 mwk.
De WMZ houdt het systeem het hele
jaar onder druk, maar het zal slechts
drie tot vier maanden per jaar in be
drijf zijn. De bedrijfstijd is ongeveer
20 uur per dag, waardoor er nog vier
uur reserve overblijft. De afname
moet gespreid plaatsvinden, om
piekbelasting te voorkomen. Bij elk
perceel komt een watermeter, die
jaarlijks wordt opgenomen. Tot aan
de meterput zijn de aanlegkosten
voor de WMZ. Over de hoogte van
het vastrecht kon De Kraa nog geen
uitsluitsel geven.
Het water wordt via het Spuikanaal
opgepompt uit het Zoommeer (dat
gevoed wordt door Maas en Rijn).
Wat betreft de kwaliteit van het wa
ter zei de heer De Kraa dat de norm
van maximaal 400 mg chloride per
liter haalbaar lijkt. Het water wordt
alleen mechanisch gezuiverd, door
middel van een grof rooster of een
zeef. Filtering of verdere zuivering
acht de WMZ te duur. Mocht er zich
een calamiteit voordoen, bijvoor
beeld een te hoog chloridegehalte in
een zeer droge zomer, dan kan wel
licht worden overgegaan op het Bies-
boschwater uit de industrieleiding.
De aanvoer vanuit het Zoommeer
moet dan worden afgesloten. Het
aanbrengen van een koppeling tus
sen de beide leidingen levert volgens
De Kraa geen problemen op.
Capaciteit
Tot nog toe was de WMZ uitgegaan
van een capaciteit van maximaal 4
m3 per uur per aansluiting. De Kraa:
"Als we de capaciteit hoog maken
krijg je piekbelastingen en hoge aan
sluitkosten". Hij toonde zich echter
wel ontvankelijk voor opmerkingen
vanuit de zaal dat de capaciteit af
hankelijk moet zijn van de perceels
grootte: "Daar is best over te pra
ten. Een aansluiting van 10 m3 per
uur die slechts vier uuï per dag ge
bruikt wordt, dat kan niet, maar als
het perceel zo groot is dat een 10 m3
aansluiting twintig uur per dag in ge
bruik is kan het wel, dat is conform
de uitgangspunten van de bereke
ningen".
De heer J. Kodde van het IKC Fruit
teelt te Wilhelminadorp, rekende
voor dat bij een gebruiksduur van 20
uur per dag ("dat is wel veel, maar
bij volautomatische aansluiting niet
onmogelijk") bij een aansluiting van
4 m3 in bepaalde situaties maar drie
tot vier ha bestreken wordt, bijvoor
beeld als zes tot acht liter water per
boom nodig is en er 10.000 tot
12.000 bomen per ha staan". Als
een perceel tien ha groot is, is een
aansluiting van 4 m3 gewoon te
klein".
"Afgekaart"
Het tarief van 90 cent per kubieke
meter is door de WMZ arbitrair
vastgesteld. "Een lager tarief is voor
de WMZ niet haalbaar, en een hoger
tarief levert naar onze verwachtin
gen te weinig aansluitingen op. Die
90 cent is een optimaal tarief, wij
hebben dat ook met uw organisatie
afgekaart", aldus De Kraa.
Volgens de heer Kodde is afname
door grootschalige landbouwbedrij
ven (akkerbouw en veehouderij) niet
rendabel. "Bij een tarief van 90 cent
komen alleen intensieve groente
teelt, fruitteelt e.d. in aanmerking".
L.K.
Als de aanleg van de zoetwaterpijp doorgaat, komt voor driekwart van het
Zuidbevelandse fruitareaal fertigatie binnen handbereik.
Het areaal gladiolen moet terug,
vindt de kommissie bloembollen van
het KNLC. Door de uitbreiding van
de teelt is er een overproduktie.
Daardoor komen nu ook de oor
spronkelijke gladiolentelers in de
problemen. Er gaan gladiolentelers
onderuit, vreest de kommissie.
Bij de noodzakelijke marktanalyse
voor gladiolen moet vooral naar de
aanbodkant gekeken worden. Een
vermindering van het areaal zal
gunstig werken op de prijsvorming.
De kralen zijn van de dure naar de
goedkope gronden verhuisd. Dat
leek leuk vanwege de lagere kosten
maar de oogst moet wel worden
afgezet.
De kommissie konstateerde dat de
voorlichting een verkeerde rol
speelt. Zij loopt achter de markt
aan. De voorlichters moeten akker
bouwers duidelijk maken dat uitwij
ken naar gladiolen een slechte zaak
zal blijken te zijn.
De telers moeten met een hoogwaar
diger produkt komen. Het is daarbij
belangrijk dat de produktie dichter
bij de afzet komt. Individuele pro
ducenten moeten door herfinancie
ring geholpen worden.
De kommissie stelde vast dat de si
tuatie in de irissen, hyacinten en nar-
cissenteelt eigenlijk identiek is aan
die in de gladiolenteelt.
Dinsdag 24 april zijn de eerste fram
bozen van het nieuwe seizoen aange
voerd door teler J.J. Zuidweg uit
Yerseke. Deze primeur werd ruim 2
weken vroeger aangevoerd dan het
vorige jaar. De frambozen werden
gekocht door koper J.L. Trimpe uit
Goes die voor de 24 doosjes van 150
gram 5,20 per doosje betaalde.
19
