Het politieke steekspel van
Luxemburg
Prijsakkoord in zicht
NCB schrijft "pittige brief" aan CDA
KNLC
kommentaar
EEG Markt- en prijsbeleid
ZLM-voorzitter in gesprek met Wiegel
Afgelopen maandag vertrokken we
in een groep van vier mannen en
twee vrouwen, allen leden van de
ZLM, naar Luxemburg. De bedoe
ling was om te gaan lobbyen - zoals
dat tegenwoordig heet - bij de men
sen van het COPA en de Europese
ministerraad. Maandagmiddag om
15.00 uur begon de vergadering van
de ministerraad. Bij de ingang werd
minister Braks aangesproken. Hij
was zeer verrast een Zuidwestelijke
delegatie te zien, niet echt blij ver
rast. Hem werd nog eens een spiek
briefje overhandigd, met daarin de
belangrijkste aktuele eisen in ver
band met de graanmarkt- en prijson-
derhandelingen. Vijf mogelijkheden
om de boerenprijs terug te kunnen
brengen naar niveau '88 waren daar
op nog eens onder elkaar gezet:
- betalingstermijn terugbrengen van
110 naar 30 dagen
- bewaarstaffel omhoog (ook in ver
band met het inflatie-argument van
Braks)
- vochtgehalte terug naar 16%
- verlaging van de basismede-
verantwoordelijkheidsheffing
- verhoging interventie-aankoopprijs
van 94 naar 98%.
We hebben een en ander uiteraard
nog mondeling toegelicht. Voorzien
van "zeer originele" perskaarten
van het ZLM-blad is de groep naar
binnen gegaan. Daar werd het eerste
persbericht ontcijferd over de voor
stellen van de voorzitter van de mi
nisterraad, de Ierse landbouwmi
nister O'Kennedy. Deze voorstellen
in het Frans, zeer summier en on
doorzichtig, waren bijna niet op hun
waarde te schatten, ook niet door de
pers. Het kwam er echter op neer dat
de voorstellen netto 6% prijsverho
ging voor de granen inhielden. Dit
voorstel is overigens door de mi
nisterraad direct verworpen. Minis
ter Braks schijnt het spiekbriefje te
hebben voorgelezen in de raadsver
gadering, als zijnde de eisen van de
Nederlandse akkerbouwers (dus niet
als de eisen van de minister). Verder
zijn er nog verschillende gesprekken
geweest met vertegenwoordigders van
het COPA, sommige positief andere
uiterst negatief. Duidelijk is er door
ons nog eens op gewezen dat er met
ons te praten valt over graanquote-
ring en graanbraak maar niet over
akkerbouwbraak. Twee leden van de
groep wilden niet met de minister in
discussie, deze mensen hebben onder
andere uitgebreid gesproken met de
heer Floris van het Landbouwschap.
Door hem werd steeds weer gesteld
dat de graanbraak niet haalbaar is,
omdat er geen steun voor is te krij
gen bij de andere lidstaten. Op de
vraag hoe de akkerbouw dan wel uit
de problemen kan komen wist ook
hij geen antwoord.
Plooien gladstrijken
Na afloop van de ministerraad heb
ben we 's avonds een twee uur du
rend gesprek gehak met minister
Braks, soms zeer fel. Er moesten
nogal eens wat plooien glad gestre
ken worden om met de heer Braks in
discussie te kunnen blijven. De mi
nister gaf in het gesprek niets toe.
Hij wees steeds maar weer op de
goede aardappel- en uienprijzen van
dit jaar, net alsof dat structureel is
en net alsof ook dat maar iets aan de
structurele graanprijsverlaging ver
andert. Door de algemeen voorzitter
van de ZLM werd nog eens de
graanspilfunctie en een landenquo-
tering voor granen aan de orde
gesteld. De minister heeft niets toe
gegeven, wij uiteraard ook niet. We
waren immers op pad gegaan voor
een betere boerenprijs van het
graan, op welke manier dan ook in
gevuld, en daar is de discussie mee
afgesloten. De ZLM-leden die in
Luxemburg zijn geweest hebben de
indruk dat het zeer goed was om
daar te zijn. Steeds maar weer erop
wijzen waar we voor strijden moet
volgens ons op de lange duur toch
effect opleveren. Dit terwijl we voor
de uitkomst van deze besprekingen
toch een angstig voorgevoel hebben.
Als de graanprijsdaling op min drie
procent uitkomt - dus de drie pro
cent van de automatische prijsdaling
- dan lijkt het erop dat onze minister
al aardig tevreden zal zijn. Wij heb
ben daar tegenovergesteld dat er in
dat geval sowieso nationale compen
satie moet komen, zoals lastenver
lichting, fiscale maatregelen en bete
re en ruimere steunmaatregelen. De
leden van het COPA hebben in een
gesprek met de heren MacSharry een
O'Kennedy overigens nog wel de ei
sen in COPA-verband duidelijk
gemaakt.
Aly Wisse
De afgelopen week is er op Euro
pees niveau weer druk overleg ge
weest met betrekking tot het
markt- en prijsbeleid voor vele
agrarische produkten en secto
ren. Het is goed te weten dat het
daarbij om 14 groepen gaat
waarbij voor Nederland met na
me granen en zuivel zeer belang
rijk zijn.
Duidelijk is dat het beslis
singsstadium dichterbij komt,
gelet op het feit dat de Europese
Commissie al zo 'n drie maanden
geleden z'n voorstellen dienaan
gaande heeft ingediend, het ad
vies van het Europees Parlement
er is en ook vanuit de diverse
lidstaten zowel ministers als or
ganisaties hun meningen hebben
gegeven. Mede om die redenen
hield de Europese overkoelende
boerenorganisatie Copa aan de
vooravond van de onderhande
lingen een vergadering. Daar
werd niet alleen kennisgenomen
van het compromisvoorstel van
de raadsvoorzitter de Ier O'Ken
nedy, maar Copa heeft tevens de
gelegenheid te baat genomen om
zowel aan de Europese land
bouwcommissaris als aan de
raadsvoorzitter nog eens duide
lijk haar mening over de voor
stellen kenbaar te maken.
In Copa zelf heb ik nog weer eens
duidelijk het Nederlands stand
punt weergegeven, dat wil zeggen
bij granen en daaraan gerelateerd
fabrieksaardappelen niveau
'88/'89 en een effectieve braak in
alle lidstaten om in het kader van
het stabilisatorenmechanisme
verdere prijsdaling te voorko
men. Met betrekking tot het
prijsniveau is er in Copa grote
mate van eenheid: de discussie
over een effectieve braak in alle
lidstaten wordt nog niet alge
meen gedragen. Toch ben ik van
mening, en heb dit ook gesteld,
dat om verdere prijsdaling te
voorkomen een invulling daar
van onvermijdelijk is. Zeker daar
waar ook in Copa de algemene
mening is, dat het mechanisme
op zich politiek zeer moeilijk
bespreekbaar is te maken. Wel
ben ik van mening dat algemeen
leeft dat het stabilisatorenbesluit
eenzijdig werkt, maar dat het
evenwicht te bereiken via flanke
rende maatregelen, zoals set-
aside, non-food en een samen
hangend substitutenbeleid, nog
te weinig aanzet, laat staan invul
ling heeft gekregen. Persoonlijk
kan ik me dan ook heel goed vin
den in de gedachte van Duitse zij
de om zolang dat flankerend be
leid nog niet effectief is, de wer
king van de stabilisatoren moet
worden stilgezet.
De naar mijn mening goede ver
klaring van voorzitter Yverneau
van Copa als reactie op de prijs
voorstellen, waarin hij nog eens
duidelijk stelde dat de EEG-
commissie volledig voorbijgaat
aan de situatie waarin vele Euro
pese boeren verkeren en dat het
budget bepalend blijkt te zijn
voor alles en boeren en platte
landsbeleid daarvoor opgeofferd
worden, gaf nog eens duidelijk
aan dat niet alleen Nederland
zeer ernstige problemen heeft
met het huidige markt- en prijs
beleid, zeker in de akkerbouw
sector, maar dat dit breed Euro
pees zo is. En hoewel MacSharry
dat bestreed en stelde dat budget,
GA TT, markt en een verant
woorde boerensamenleving, c.q.
inkomen, uitgangspunten zijn
voor het huidige EEG-
landbouwbeleid, kan ik me niet
aan de indruk onttrekken dat de
laatste van de vier componenten
ondergeschikt is. Zeker als door
de landbouwcommissaris gesteld
wordt dat het boereninkomen in
de EEG vorig jaar gemiddeld met
9% is gestegen. Er kan niet an
ders gesteld worden dat dit de
reinste manipulatie is, immers
trendmatig zijn in een aantal sec
toren, bijv. de akkerbouw, de in
komens de laatste jaren gedaald
en daar waar stijgingen zijn op
getreden, is dat met name ge
beurt bij de niet-
marktordeningsprodukten, zoals
varkensvlees en aardappelen.
Het is te hopen dat als de Land-
bouwministerraad tot besluitvor
ming komt, hetzij aan het einde
van deze week of anders eind
april, toch eindelijk eens beseft
wordt waar zij de verantwoor
ding voor heeft en zich nog eens
afvraagt voor wie en wat zij bezig
behoort te zijn. Ook in Luxem
burg hebben we dat aan onze ei
gen Minister van Landbouw nog
eens duidelijk gemaakt. En we
mogen van hem eisen, zeker na
wat zich in Nederland de laatste
periode heeft afgespeeld, dat hij
zich dat bewust is en zich in die
zin er ook voor inzet.
M.J. Varekamp
Vijf van de zes ZLM-ers die afgelopen maandag en dinsdag bij de vergadering van de EG-landbouwministers aanwe
zig waren. Zij hebben voor en na de besprekingen indringende gesprekken met o.m. minister Braks gevoerd. Vlnr.
Aly Wisse, Huib van der Maas, Jo Risseeuw, Bram Dingemanse en Jan Geluk (foto Twan Wier mans).
De NCB schrijft een "pittige brief"
aan het landelijke CDA-bestuur
waarin het ongenoegen over de
opstelling van de partij in de akker-
bouwproblematiek kenbaar wordt
gemaakt. In de brief zal tevens zorg
worden uitgesproken over de behan
deling van andere knelpunten in de
land- en tuinbouw. Dit blijkt uit het
verslag van de vergadering, die het
NCB-hoofdbestuur jongstleden
maandag heeft gehouden.
Het hoofdbestuur heeft in de verga
dering zijn waardering uitgesproken
over de wijze waarop de akties ge
voerd zijn. In verschillende kringen
is in de richting van de NCB kritiek
geuit ten aanzien van de betrokken
heid bij de akties, onder andere door
gebrek aan aandacht in het NCB-
journaal. Daarnaast zou de NCB
zich meer als akkerbouworganisatie
moeten profileren, zo werd in het
hoofdbestuur gesteld.
Verder besloot het hoofdbestuur een
brief te schrijven aan Gedeputeerde
Staten van Noord-Brabant, waarin
wordt gesteld dat de hoofdlijnen van
de streekplanherziening voor de
landbouw niet acceptabel zijn en op
groot verzet van de leden zullen
stuiten.
Ten aanzien van de mestproblema
tiek sprak het hoofdbestuur uit dat
de voorstellen van de minister inzake
de zogenaamde EG-nitraat richtlijn
volstrekt onacceptabel zijn. Om dit
kenbaar te maken zal de Vaste Ka
mercommissie voor Landbouw wor
den uitgenodigd voor een werkbe
zoek aan de NCB.
LUXEMBURG - De landbouwraad
in Luxemburg was woensdag dichtbij
een akkoord over de prijzen. Dat was
althans de verwachting van minister
Braks. De meeste andere ministers
stelden zich voorzichtiger op en hiel
den rekening met uitstel tot april. De
vraag was nog in welke mate een hal
vering van de basis mvh (nu 3 pro
cent) volledig door een
prijsverlaging moet worden goedge
maakt. Nederland en West-
Duitsland wijzen elke prijsverlaging
af. Frankrijk en Engeland, die hun
prijs omhoog zien gaan door de af
braak van monetaire verschillen,
aanvaarden wel een prijsdaling.
EG-commissaris Ray MacSharry zei
maandag dat de prijs met 4,5 pro
cent extra zou moeten dalen om te
voorkomen dat de EG haar onder
handelingspositie in de GATT ver
zwakt. Later in de week sprak hij
over een "overeenkomstige" daling
van de prijs. Frankrijk denkt aan 1
of 1,5 procent.
De Commissie lijkt verder bereid de
betalingstermijn voor interventie-
graan met twee of drie maanden te
bekorten. Dat zou de (voor Neder
land belangrijke) marktprijs in
Frankrijk met 2 tot 3 procent op
krikken. MacSharry wil ook werk
maken van een premie op het ge
bruik van graan in veevoer.
Belangrijke elementen van het com
promis zijn verder:
- een studie naar de verbetering van
de set-aside, nog in het komende
prijsjaar;
- voor 30 juni een besluit over ge
bruik van landbouwprodukten voor
non-food;
- vervanging, in 1991, van de steun
voor kleine graanproducenten door
een premie van 30 ecu per ha voor al
le akkerbouwprodukten behalve sui
ker, voor maximaal 20 ha.
- verlaging van de mvh op melk met
een half procent, samen met een
prijsdaling van een half procent voor
boter en 1,5 procent voor melk
poeder;
- verlaging van de richtprijs voor
melk met 3,5 procent (4,5 procent als
de mvh wordt verlaagd);
- verhoging van de ooipremie in pro
bleemgebieden tot 4 ecu, vanaf 1991;
- handhaving van de evenwichtspre-
mie voor fabrieksaardappelen. Alge
rije eist dioxinevrij melkpoeder.
In het kader van het gisteren
overhandigde rapport van de
commissie van goede diensten
heeft de voorzitter van de ZLM,
de heer H. van der Maas, jongst
leden vrijdag een gesprek kunnen
hebben met een van de leden van
de kommissie, de heer H. Wie
gel. In dat gesprek heeft de heer
Van der Maas de specifieke be
langen van de zuidwestelijke ak
kerbouw nadrukkelijk onder de
aandacht van de kommissie ge
bracht. Een en ander uiteraard
volledig in de lijn van eerder
door het ZLM-bestuur uitgedra
gen beleidsopties voor de akker
bouw. De heer Van der Maas
heeft bij de heer Wiegel een goed
en uitgebreid gehoor gevonden.
De heer Wiegel heeft toegezegd
de inbreng van de ZLM in de
kommissie aan de orde te stellen.
De door de ZLM ingebrachte ar
gumenten zijn vervolgens schrif
telijk bevestigd ten behoeve van
de kommissie.
Vrijdag 30 maart 1990
7
