Voor driekwart Zuidbevelands areaal hardfruit
komt beschikbaarheid zoet water binnen bereik
Omzet DMV Campina gestegen
ondanks zorgelijk marktbeeld
Zoef wafer voor landbouw bij Rilland
kost 119 gulden per hektare
Water uit pijpleiding kost
90 cent per kubieke meter
Hoge melkprijs
Coberco
Prestatieprijs voor melkveehouders met 4,2omhoog
Voor 90 cent per kubieke meter kunnen de meeste fruittelers op Zuid-
Beveland op vrij korte termijn beschikken over zoet water. Als de
plannen doorgaan wordt er speciaal ten behoeve van de landbouw,
en dan met name de fruitteelt, een pijpleiding van 43 km lengte aan
gelegd van het Spuikanaal Bath tot aan Ovezande. Het water dat hier
doorheen moet is afkomstig uit het Zoommeer, en heeft een chloride
gehalte van minder dan 400 mg per liter. De aanleg van de pijp kan
relatief goedkoop plaatsvinden, omdat deze tegelijk gelegd kan wor
den met een transportleiding voor de aanvoer van Biesboschwater
naar de industrie in Vlissingen-Oost. De watermaatschappij WMZ
start met de aanleg hiervan in oktober dit jaar.
Indien de aanleg van de zoetwater
leiding gekombineerd wordt met de
aanleg van de industrieleiding, be
dragen de kosten van de zoetwater-
pijp negen miljoen gulden. Het af
zonderlijk aanleggen van de pijp zou
de fruitteelt 20 miljoen gulden gaan
kosten. Het tegelijk aanleggen
bespaart de fruitteelt dus veel geld.
De WMZ wil de transportleiding
voor de industrie per 1 januari 1993
gereed hebben.
Uit een in opdracht van de WMZ
door ingenieursbureau Grontmij uit-
Door het waterschap Noord- en
Zuid-Beveland is een plan gepresen
teerd voor zoetwatervoorziening
vanuit het Zoommeer voor de land
bouw in de Reigersbergschepolder
en het Zuidelijk deel van de Eerste
Bathpolder. De kosten hiervan be
dragen jaarlijks 119,per ha.
Hierbij is rekening gehouden met 40
procent subsidie van de Dienst Land
inrichting (A2 werken).
Het plan van het waterschap houdt
in dat het zoet water via open water
lopen het gebied zal worden inge
leid. "In totaal gaat het om een ge
bied van ca. 1.000 ha met ongeveer
40 middelgrote akker bouwbedrij
ven", vertelt de heer G.J. Dees,
dagelij ks-bestuurslid van het water
schap. Voor eigenaren en gebruikers
van grond in het betreffende gebied
zal er de komende weken een zeer
uitgebreide voorlichtingscampagne
gehouden worden. Zo vindt er op 5
april in het Dorpshuis te Rilland een
voorlichtingsbijeenkomst plaats, ge
organiseerd door de drie Zeeuwse
Landbouw Organisaties in overleg
met het waterschap. De aanvang van
de bijeenkomst is om half acht (Zie
ook pag. 2). "Aan het eind van de
avond zal aan de aanwezigen een
'eerste indruk' gevraagd worden.
Als men dat wil gaat het waterschap
werken aan een verfijnd plan", al
dus de heer Dees.
Duidelijke meerderheid
"Als een duidelijke meerderheid wat
in het plan ziet moeten we doorsto
men", vertelt 3ZLO-voorzitter H.C.
van der Maas. "De streek zelf moet
natuurlijk aangeven of ze het wil of
niet, maar voor een bedrag van rond
de 100,per ha over zoet water
kunnen beschikken is een kans die
volgens de landbouworganisaties
niet onbenut mag blijven. Het be
treft weliswaar een duidelijk akker
bouwgebied, maar we moeten verder
kijken. Als er een produktiefaktor
'zoet water' bijkomt komt de teelt
gevoerd onderzoek blijkt dat het
projekt van de grond kan komen als
er een externe subsidie van 14 mil
joen gulden op tafel komt. Deze
subsidie is nodig om de aanleg van
het distributiesysteem van de pijp
naar de boomgaarden toe te finan
cieren. De aanleg van de pijp wil de
WMZ voor eigen rekening nemen
(mits de subsidie er komt), omdat ze
er voldoende vertrouwen in heeft dat
de fruittelers mee zullen doen. De
voorzitter van de drie Zeeuwse
Landbouw Organisaties (3ZLO) de
heer H.C. van der Maas toonde zich
bij de presentatie van het WMZ-plan
vorige week erg verheugd dat de wa
termaatschappij dit wil doen, "zon
der dat een fruitteler van tevoren
zijn handtekening hoeft te zetten".
Zoet water is volgens hem een pro
duktiefaktor van toenemend belang
voor de land- en tuinbouw.
Als de zoet waterpijp wordt aange
legd kunnen alleen de wat afgelegen
fruitbedrijven in Zuid-Beveland niet
aangesloten worden, zoals bij het
Veerse Meer en in de Quarlespolder.
Van de 2.700 ha hardfruit kan onge
veer 2.000 ha bediend worden.
Een groot voordeel van het plan is
dat (het gros van) de fruittelers voor
druppelbevloeiing of fertigatie niet
meer zijn aangewezen op het drink
waternet. Dergelijke watervoorzie
ningssystemen mogen niet recht
streeks op het drinkwaternet worden
aangesloten, de telers moeten daar
om een waterreservoir aanleggen en
van daaruit het water naar de boom
gaard pompen. Op het distributienet
vanuit de zoetwaterpijp mogen wel
rechtstreeks aansluitingen gemaakt
worden, zodat de - veel energie vra
gende - pompen niet meer nodig
zijn. Bovendien hoeven de fruittelers
voor hun aanplant dan niet meer ge
bruik te maken van het kostbare drink
water. Dit is voor hen een voordeel,
maar ook voor de watermaatschappij,
omdat de belasting op het drinkwater
net hierdoor afneemt en de grondwater-
voorraden minder sterk worden
aangesproken, aldus ir. P. Stoter, direk-
teur van de WMZ. Hij voegt eraan toe
dat het in het voordeel van het milieu is
dat zoveel mogelijk fruitteelt bedrijven
fertigatie gaan toepassen: "Als je de
meststoffen via het bevloeiingssysteem
geeft, kun je door de nauwkeurige dose
ring met een kwart minder meststoffen
toe. Die zouden anders zijn uitgespoeld.
En het ligt voor de hand dat als de pijp er
ligt veel bedrijven zullen gaan fertige-
ren". Dit beaamt de heer W. de Jager,
voorzitter van de kring Zeeland/West-
Brabant van de NFO: "De fruittelers
zitten er op te wachten'
Subsidietoekenning
De WMZ stelt in haar projekt-
voorstel ten behoeve van de
subsidie-aanvraag dat als de zoetwa
terpijp er ooit moet komen, deze er
nü moet komen, gezien het enorme
voordeel in kosten door het 'meelift-
voordeel'. De beslissing hangt nu
volledig af van het al of niet toeken
nen van het subsidiebedrag van 14
miljoen gulden. De WMZ moet, in
verband met de te maken kosten op.
het tracé en de planning, voor 1 juni
1990 weten of het doorgaat of niet.
De komende maanden moet er dus
duidelijkheid komen over de subsi
dietoekenning. Voor subsidie zal
worden aangeklopt bij de provincie
Zeeland, de ministeries van Land
bouw, Ekonomische Zaken, VROM
en Waterstaat, en de gemeenten.
"Wat betreft het ministerie van
Landbouw liggen de reguliere subsi
dieregelingen niet zomaar voor het
oppakken", vertelt de heer Van der
Maas. "We zullen proberen via de
Struktuurnota Landbouw een aan
knopingspunt te vinden".
Coberco is de eeste grote zuivelkoö-
peratie die het resultaat over 1989
bekend heeft gemaakt. De koöpera-
tie betaalt per 100 kg melk een prijs
van 88,11. Voor Coberco betekent
dit de hoogste gerealiseerde melk
prijs uit de geschiedenis. De prijs ligt
3,64 per 100 kg hoger dan in 1988.
Gekorrigeerd voor de toename van
het vet- en eiwitgehalte van de melk
bedraagt de stijging van de melkprijs
3,01 per 100 kg (het vet- en eiwit
gehalte is resp, 4,366 en 3,440; in
1988 was dat resp. 4,330 en 3,415).
De prestatieprijs (melkprijs inklusief
reservering) bedraagt over vorig jaar
89,38 per 100 kg (inklusief omzet
belasting), een stijging ten opzichte
van 1988 met ƒ4,80 per 100 kg.
van heel andere gewassen - fruit en
tuinbouw - in het verschiet. In de
voorlichting zal heel duidelijk de
aandacht op de meeropbrengst daar
van gelegd worden".
Omdat elke ha (alleen ongebouwd)
in het gebied moet meebetalen, is het
een vereiste dat een "duidelijke
meerderheid" vóór is. Over de ver
deelsleutel zal voor er gestemd wordt
- aangenomen dat het gebied voor
het plan voelt - een duidelijke af
spraak gemaakt worden.
Voorlichtingsbijeenkomst zoet
water Rilland
Het waterschap Noord- en Zuid-
Beveland heeft mede op verzoek van
de 3 Zeeuwse Landbouw Organisa
ties een plan opgesteld voor de aan
voer van zoet water vanuit het Bath-
se Spuikanaal naar de Reigerbergse
polder en het Zuidelijk deel van de
Eerste Bathpolder. Het waterschap
heeft berekend, dat dit gebied van
zoet water kan worden voorzien
voor een bedrag van 119,per
hektare.
In overleg tussen 3ZLO en het wa
terschap is besloten een voorlich
tingsbijeenkomst over dit plan te or
ganiseren voor de eigenaren en
grondgebruikers in dit gebied. Deze
bijeenkomst zal worden gehouden
op donderdag 5 april om 19.30 uur
in het Dorpshuis, Hoofdweg 46 te
Rilland.
De avond wordt geopend door de
heer C. Hamelink, bestuurslid
3ZLO/voorzitter van de ZLM-kring
Oost-Zuid-Beveland. Daarna volgt
een toelichting van de zijde van het
waterschap over de technische
aspekten van het plan voor de zoet
watervoorziening. De heren J. v.d.
Weele en L.N. Bax van de Dienst
Landbouwvoorlichting (DLV) geven
een toelichting over de landbouw
kundige en teelttechnische aspekten
van dit plan. Daarna is er gelegen
heid voor het stellen van vragen en
nadere diskussie.
Ondanks de eind vorig jaar opgetre
den verslechtering was 1989 een
goed jaar voor de Nederlandse zui
vel. De prestatieprijs (melkprijs re
servering) ging ten opzichte van 1988
met 4,2% omhoog en bedraagt voor
198987,45 (inkl. btw) per 100 kg melk
bij een gemiddeld vet- en eiwitgehalte
van respektievelijk 4,25% en 3,44%. In
1988 was dat bij een gemiddeld vet- en
eiwitgehalte van resp. 4,22% en 3,42%
nog 83,82.
Overigens dient de Algemene Verga
dering van de Zuivelkoöperatie
Campina die medio juni a.s. wordt
gehouden zich nog met deze finan
ciële cijfers akkoord te verklaren.
Uit het jaaroverzicht blijkt onder
meer dat het gevoerde EG-beleid
toch weer een belangrijke stempel
heeft gedrukt op de gang van zaken
in de zuivel in 1989.
Stagnatie
In 1988 reeds is er als gevolg van dat
gevoerde EG-beleid een relatieve
schaarste aan grondstof ontstaan,
hetgeen geleid heeft tot een zeer ster
ke prijsstijging voor een aantal zui-
velprodukten. Deze ontwikkeling
heeft zich in de eerste helft van 1989
voortgezet. Tegelijkertijd werden
door de Europese Commissie be
langrijke verlagingen van de
restitutie- en steunbedragen doorge
voerd, zodat er in het tweede half
jaar van 1989 sprake was van een
duidelijke stagnatie in de afzet naar
de wereldmarkt. Deze omslag op de
markt resulteerde in aanzienlijke
prijsdalingen. Zo daalden de note
ringen voor boter en mager melk
poeder aan het einde van 1989 tot in
terventieniveau en vindt er zelfs weer
enige voorraadvorming plaats.
Deze ontwikkelingen hebben ook de
gang van zaken bij DMV Campina
in het afgelopen jaar beinvloed. In
de Divisies Konsumptiemelk en Kaas
bleef de afzet, tegen redelijke prij
zen, goed verlopen. Andere divisies
evenwel werden in de laatste helft
In 1989 daalde de melkaanvoer van de leden van Campina met 0,5 procent
tot 2,4 miljard kg. De prestatieprijs (melkprijs plus reservering) steeg met
4,2tot f 87,45 per 100 kg melk.
van 1989 gekonfronteerd met de
consequenties van de fors gewijzigde
algemene situatie op de zuivelmarkt.
Meer cijfers
De melkaanvoer van de leden daalde
in 1989 met 0,5% tot 2400 miljoen
kg. Bijgekocht van derden werden
vorig jaar bijna 230 miljoen kg on-
dermelkequivalent. Dat was vorig
jaar 277 miljoen kg. De concern-
omzet groeide met 6,2% tot 2.876
miljoen. In het afgelopen jaar in
vesteerde de onderneming een be
drag van 60 miljoen in gebouwen
en machines.
Eind 1989 waren er 3.274 medewer
kers in dienst; 43 minder dan eind
1988. Het aantal leden daalde van
8025 eind 1988 tot 7795 eind 1989.
Hiervan leverden er nog 7387 (eind
1988 nog 7645) melk.
Melkunie Holland
Zoals bekend is de fusie met Melku
nie Holland ingegaan per 24 decem
ber 1989. De door Melkunie Hol
land in 1989 gerealiseerde prestatie
prijs (d.w.z. melkprijs plus reserve
ring) bedraagt 87,84 per 100 kg bij
4,313% vet en 3,399% eiwit. In 1988
was dat 83,62 per 100 kg bij
4,285% vet en 3,3387% eiwit. De to
tale aanvoer van melk is teruggelo
pen van 1.357 miljoen kg in 1988 tot
1.341 miljoen kg in 1989. Ook werd
minder melk van derden bijgekocht.
Ondanks deze lagere aanvoer groei
de de omzet met 30 miljoen gulden
tot 2.132 miljoen gulden. In 1989 is
voor 88,6 miljoen gulden aan
bruto-investeringen gerealiseerd
Aan het einde van het jaar waren bij
Melkunie Holland 3.409 medewer
kers werkzaam. Dat waren er in
1988 nog 3.359. Een lichte stijging
dus die een gevolg is van de overna
me van Van der Spek. Het aantal
leden-melkveehouders is in vergelij
king met 1988 met 248 gedaald tot
6.219.
In de komende vergaderingen met de
leden-melkveehouders van beide
koöperaties komen tevens voorstel
len aan de orde met betrekking tot
de harmonisatie van regelingen, die
in de verenigingen van toepassing
zijn.
Vrijdag 30 maart 1990
