Storm van 25 januari 1990 zal lang in het geheugen blijven
Landbouw door storm zwaar getroffen
Schade in Noord-Brabant erg hoog
Vrijwel ieder bedrijf in West en een gedeelte van Midden Brabant
heeft schade van de zeer zware storm die donderdag 25 januari woed
de. Onder meer zijn vijf veestallen in Noord-Brabant helemaal ver
woest; het vee is bij kollega's ondergebracht. In Oost-Brabant viel de
schade mee. Windstoten, met een orkaankracht, van 160 km per uur
deden verwoestend werk. Vooral op glastuinbouwbedrijven heeft de
wind vernietigend huisgehouden. Op verschillende bedrijven hebben
zich persoonlijke ongelukken voorgedaan. In een melkstal raakte een
veehouder in de melkput bekneld onder een vallende balk. De
meesten die in de schuur of kas bezig waren zagen het aankomen en
vertrokken naar het woonhuis, wat op een boerderij altijd nog de vei
ligste plaats is gebleken. Door rondvliegende golfplaten moesten en
kele koeien worden afgemaakt en raakten er diverse gewond. Een en
keling heeft nog, met gevaar voor eigen leven, getracht met wat ver
stevigingen de zaak te redden, maar helaas; tegen zo'n wind is niets
opgewassen.
Op het glastuinbouwbedrijf van Piet en zoon Sjaan Frijters te Bosschen-
hoofd is een derde van de 7500 m2 kas volledig vernield.
Op het glastuinbouwbedrijf van de
heer Piet en zoon Sjaan Frijters te
Bosschenhoofd is eenderde van de
7500 m2 kas volledig vernield. "We
zaten juist kofie te drinken toen om
5 over 3 een gedeelte van de kas in
stortte", vertelde Piet Frijters.
"Was het 5 minuten later gebeurd
dan hadden we eronder gezeten. We
waren op die plaats aan het andijvie
uitdoen. De kas is als het ware ge
woon ingedrukt en nu net dat stuk
dat uit de wind ligt. Het opruimen
en opnieuw bouwen van de
konstruktie zal het grootste en ver
velendste werk niet zijn maar wel het
opruimen van de ontelbare stukken
glas en splinters. Gezien de vele klei
ne stukjes glas lijkt het wel of zich
een ontploffing heeft voprgedaan.
Sommige grotere stukken zitten 15
cm in de grond en bij het optrekken
blijft het onderste stuk versplinterd
achter. Voorzichtig opgraven is dan
de oplossing want we kunnen het
niet maken dat er glas in de grond
achterblijft. Wij zijn verzekerd voor
stormschade en het produkt dat
door glasschade onverkoopbaar is
geworden, maar opruimen van glas
is voor onszelf. Ik vind dat de over
heid meer tegemoet moet komen in
de vorm van hulp bij het rapen van
glas en dan kosteloos. In Nederland
is nu al meer dan 150 miljoen scha
Ook de konstruktie van deze schuur was niet berekend op de kracht van de storm.
waarborg Maatschappij te Wouw
(OBM) zijn 130 schademeldingen
binnengekomen van de 1000, inkl.
woningen, verzekerde gebouwen.
de. Bijna 1/5 van dit bedrag gaat in
de vorm van BTW naar de overheid,
daar mag best iets tegenover staan".
De heer Sjaan Frijters is bezorgd
over de groeiontwikkeling van on
dermeer radijs en aardbeien die in
het niet beschadigde stuk staan.
"Radijs moet een temperatuur heb
ben van ongeveer 10°C maar door
dat alles open ligt is dit niet haal
baar. Ik heb geprobeerd met plastic
een gedeelte af te schermen maar het
bleef maar waaien zodat dit niet luk
te. Ook in Breda zijn veel kassen
zwaar beschadigd", aldus Sjaan
Frijters die er nog aan toevoegde dat
de prijzen van voornamelijk blad
groenten als sla en andijvie fors zijn
opgelopen
Bij vollegrondsgroenteteler Jan van
Gaans te Roosendaal is een vrij nieu
we werktuigenloods zwaar bescha
digd. "Een hete luchtkanon en een
preiwasmachine zijn onder het
steenpuin terechtgekomen en daar
door niet meer bruikbaar. Twee au
to's en een landbouwtrekker zijn bij
toeval niet beschadigd. Verder zal de
electriciteitsvoorziening vernieuwd
moeten worden".
Zuidwesthoek
In Willemstad en omgeving heeft ie
der bedrijf schade opgelopen. De
heer Johan van der Slikke: "Alle
boerderijen in de Zuidwesthoek van
Brabant zijn beschadigd. Dit va
rieert van een aantal pannen eraf tot
het instorten van schuren. Op een
paar plaatsen zijn de koelcellen van
dien aard kapot dat de aardappelen
eruit gehaald zijn. Omgevallen bo
men hebben hier en daar aan gebou
wen vernielingen aangericht. Zo heb
ik het nog nooit meegemaakt".
Ook het gebied rond de Biesbosch is
getroffen door de storm. "Hier in de
streek zijn van een aantal schuren en
veestallen de daken er volledig afge
waaid", vertelt de heer L. Snoek uit
Hank. Volgens de heer P. Hoogen-
boom uit Helenaveen valt het met de
schade in Oost-Brabant wel mee.
"Enkele glastuinbouwbedrijven
hebben te maken met kapot gewaaid
glas. Ik kan direkt maar één boerde
rij noemen waar aan de achterkant
een groot aantal pannen naar bene
den is gekomen. Er is hier een beetje
meer schade dan normaal bij zware
storm hier gebruikelijk is".
OBM te Wouw
Bij de Wouwse Onderlinge Brand-
"Deze storm is de ergste in het
90-jarig bestaan van de OBM", zegt
administrateur de heer Martien van
de Keybus. "In 1944 en 1974 zijn
rond de 100 meldingen binnengeko
men. In Fijnaart, een OBM die ad
ministratief bij ons is aangesloten,
zijn 30 bedrijven van licht tot zeer
zwaar beschadigd. Op enkele bedrij
ven loopt het bedrag daar op tot
200.000,In Wouw denken we
totaal ruim 1.000.000,te moe
ten uitkeren. Wat de stormverzeke-
ring betreft zijn we voor 100% her
verzekerd bij de NOVO. Storm is
een rampenverzekering en je kunt
als kleine regionale onderlinge geen
risiko nemen. Doordat regelmatig
alle objekten geinspekteerd worden
op stormwaardigheid zijn zeer grote
schadeposten ons bespaard geble
ven. Je kunt niet verwachten dat we
nalatig onderhoud gaan betalen. In
verhouding is op bedrijven met pan
nen minder kapot dan op bedrijven
met brede, platte daken", aldus de
heer Van de Keybus die nog opmerkt
dat bij enkele OBM's in Zeeland de
schadegevallen hoger zijn.
Doordat in grote delen van Neder
land veel gebouwen geheel of gedeel
telijk op korte termijn hersteld moe
ten worden zijn met name dakpan
nen op veel plaatsen uitverkocht.
Binnen de glastuinbouw is het hele
maal moeilijk om aan materiaal te
komen en bedrijven te vinden die di
rekt komen herstellen. Sommige
tuinders doen hun beklag dat het
glas in prijs al omhoog is gegaan. Bij
de aannemers zijn wachtlijsten op
gesteld waarbij men eerst die bedrij
ven helpt die, wat de produktie be
treft, stilliggen.
Wat landschappelijke waarde aan
gaat is door het omwaaien van bo
men op veel plaatsen het aanzien van
boerderijen veranderd. Ook in de
vele Brabantse bossen hebben omge
vallen bomen voor een gehavend
stuk natuurschoon gezorgd. Een
tuinder die tegen een bos een perceel
boerenkool heeft kan niet veilen om
dat op een groot gedeelte zijn boe
renkool vol zit met dennennaalden.
Jan van Tilburg
De landbouw heeft als gevolg van de storm van vorige week donder
dag enorm veel schade opgelopen. Soms bleef de schade beperkt tot
enkele door elkaar gewaaide dakpannen, maar op tal van andere be
drijven loopt de schade in de duizenden en zelfs honderdduizenden
guldens. De storm - die op sommige plaatsen orkaankracht bereikte
- heeft komplete bedrijfsgebouwen geheel verwoest. De glastuinbouw
is de zwaarst getroffen sektor. Hagelunie, die 80 procent van de
glastuinbouw in verzekering heeft, schat dat in deze sektor de schade
zo'n 125 miljoen gulden bedraagt. Het leger is ingezet om bij het
opruimen van het glas te helpen. De totale stormschade in ons land
zou zeker een half miljard gulden bedragen.
Bij vollegrondsgroenteteler Jan van Gaans te Roosendaal is een vrij nieuwe
werktuigenloods zwaar beschadigd. Op de foto de heer Van Gaans bij de
omgevallen topgevel van de loods.
Vrijdag 2 februari 1990
Enkele zwaar getroffen bedrijven in
het Zuidwesten zijn het veebedrijf
van W. Noë uit Eede en het kom-
kommerbedrijf van gebr. Kik uit
Sirjansland. Bij Noë stortte een stal
in, waardoor tientallen runderen be
dolven werden en stierven of
moesten worden afgemaakt. Bij Kik
sneuvelden 1.400 ruiten in de ruim 3
ha komkommerkassen. De grootste
schade is aangericht aan de gewas
sen, door windschade en schade
door temperatuurdaling. Meer dan
de helft van de aanplant is verloren.
Ook is het ketelhuis zwaar bescha
digd. De totale schade bij gebr. Kik
bedraagt ongeveer 650.000 gulden.
Het bedrijf is verzekerd.
Nieuwe loods
Bij fruitteler J.K.A. Dagevos uit
Wemeldinge is aan een loods van
twee jaar oud een schade van ca.
10.000,aangericht. Van de ene
kant van de schuur zijn ruim tien
platen (van 2.44 bij 1.10 meter) van
het dak van de loods gerukt en over
de nok heengewaaid. Onderweg be
schadigden ze de nok en vervolgens
boorden ze zich aan de andere kant
in het dak. In totaal zijn ruim 100 m2
platen vernield, ruim een kwart van
het totale oppervlak. Dagevos' vrees
dat de hele schuur tegen de vlakte
zou gaan is gelukkig niet uitgeko
men. De golfplaten heeft de fruitte
ler tientallen meters verder terugge
vonden, soms rechtop in de sloot
kant stekend.
Buitengewoon tevreden is Dagevos
over de service van zijn verzekeraar,
in dit geval Verzekeringen ZLM.
Vrijdagmorgen om 9 uur stond de
schade-expert al op de stoep, waar
door snel met de herstelwerkzaam
heden kon worden gestart. Dagevos
belde 's morgens om 10 uur de leve
rancier van de golfplaten, die Dage
vos verzekerde dat deze zich niet
hoefde te haasten, omdat hij meer
dan 600 golfplaten in de bewuste
maat in voorraad had. 's Middags
om 1 uur, toen Dagevos zijn bestel
ling kwam halen, bleken deze 600
platen allemaal al weg te zijn. De
bestelling van Dagevos had hij uiter
aard nog beschikbaar. Met de hulp
van zijn schoonvader - die speciaal
drie dagen had vrijgenomen - heeft
Dagevos met de nieuwe platen de
schuur weer dichtgemaakt.
De beschadigde nok is geheel ver
nieuwd. Dagevos: "Nokplaten in de
juiste maat waren niet in voorraad.
De verzekeraar deed daar niet kin
derachtig over, en zei dat ik ze alle
maal maar moest vervangen door
platen van een andere maat die wel
voorradig waren. Als de verzekering
die toestemming niet had gegeven
kon de schuur misschien pas over
enkele maanden worden dicht
gemaakt".
Verzekeringen ZLM schat als gevolg
van de storm ruim 2 miljoen gulden
te moeten uitkeren: ca. 6 a 7 ton aan
beschadigde auto's en ruim 1,5 mil
joen aan beschadigde of verwoeste
opstallen. "Er zijn heel veel kleine
schades", vertelt de heer H. Meeuw-
sen, hoofd schade bij Verzekeringen
ZLM. "Wij hebben tegen iedereen
die schade meldde gezegd 'begin
maar met de reparaties'. Degenen
met kleine schade kan vervolgens
volstaan met de nota aan ons op te
sturen. Die wordt dan door ons vol
daan. Bij het zelf uitvoeren van de
reparatie rekenen we geen eigen risi
ko. Bij grotere schades, zo vanaf
2.000,sturen we een schade-
expert langs".
Verzekeringen ZLM heeft aan
opstallen een aantal grotere schades:
tien van ca. 10.000,vijf van ca.
20.000,en één van 30.000,a
40.000,Meeuwsen heeft de in
druk dat de schades in West-Brabant
en Zeeland niet voor elkaar onder
doen, maar dat het in Oost-Brabant
relatief meevalt.
Er is sprake van een forse schade,
stelt Meeuwsen, maar niet onover
komelijk voor de verzekeringsmaat
schappijen: "De verzekeraar wordt
als het ware op de proef gesteld. Het
is bovendien heel hard werken voor
alle medewerkers, en dat werkt be
geesterend. De kliënt heeft veel be
grip voor het feit dat het voor onze
mensen nu een ontzettend drukke
tijd is". LK
11
