Bloemkoolteelt biedt perspektief voor het Zuidwesten
Eerste bruikbare hybriden
winterbloemkool op de markt
De bloemkoolteelt kan bijna als
jaarrondteelt betiteld worden. Het is
een teelt die veel oogsturen vraagt.
Bij het opstellen van het teeltplan
moet hiermee rekening worden ge
houden. Vooral in de warmere perio
des zal het oogsten in een beperkte
tijd moeten worden uitgevoerd.
De animo voor de bloemkool is in
het Zuidwesten het afgelopen jaar
sterk toegenomen door het goede
winterbloemkooljaar; In 1989 werd
er gemiddeld 1,82/stuk betaald.
Door de klimatologisch gunstige lig
ging is het Zuidwesten (zeer) ge
schikt als teeltgebied voor zeer late
herfstbloemkool en winter
bloemkool.
In tabel 1 worden de teeltwijzen be
schreven.
tabel 1:
Een kist met bloemkolen. Het Zuidwesten kan bijna jaarrond bloemkool te
len. Een unieke situatie waarvan nog onvoldoende wordt geprofiteerd.
Het RIVRO heeft een Rassenbericht
Winterbloemkool uitgebracht. Win
terbloemkool wordt voor 70 pro
cent van het landelijk areaal geteeld
in De Streek (zeven aaneengesloten
gemeenten tussen Hoorn en Enkhui
zen), het andere belangrijk teeltge
bied vormen de Zeeuwse eilanden.
In de winter van 1988/1989 bedroeg
het Nederlandse areaal 225 ha.
Winterbloemkool wordt eind juni in
de vollegrond of begin juli onder
glas gezaaid. Het planten vindt
meestal in de eerste week van augus
tus plaats. In Zeeland wordt, als ge
volg van het iets warmere weer,
soms iets later geplant. In het rassen-
bericht worden de resultaten be
schreven van gebruikswaardeproe-
ven van verschillende rassen en se-
lekties, uitgevoerd op de proeftuinen
te Zwaagdijk en Westmaas en bij
een tuinder te Vrouwenpolder.
In de teelt van winterbloem kool zijn
tot voor kort vrijwel alleen selekties
van het ras Walcheren Winter ge
bruikt, gekenmerkt door een vaak
matige uniformiteit en lange oogst-
perioden. Uit het onderzoek zijn eni
ge hybriden naar voren gekomen die
wat betreft deze kenmerken een
enorme verbetering zijn. De teelt
hiervan vergt vanwege de korte
oogstperiode wel een aanpassing van
de tuinder. "Deze hybriden zijn een
verbetering, maar ze veroorzaken
meteen een vraag naar andere hybri
den met een andere groeiduur. An
ders zou er veel te veel ineens aange
voerd worden met als waarschijnlijk
gevolg een prijsval. Door meer ver
schillende hybriden te telen, kan de
oogst alsnog gespreid worden. Deze
teeltwijze is nog toekomstmuziek,
maar de eerste bruikbare hybriden
zijn inmiddels op de markt", aldus
de samenstellers van het rassen-
bericht.
De hybride Arcade heeft in de ras-
senproeven vrij goed voldaan, de hy
bride Armetta zelfs zeer goed. De
Walcheren VViniêr-seiekiies March-
past, Middenvroeg A en Midden-
vroeg C hebben niet voldaan, de an
dere Walcheren Winter-selekties
hebben goed of vrij goed voldaan.
KRYOLG AN PAG. 10
Bij voederbieten kunnen de voe
dingsstoffen grotendeels in de vorm
van drijfmest worden toegediend.
De voederbietenteler kan kiezen uit
vijf rassen. Vier eenkiemige rassen
en een meerkiemig ras. De cijfers
staan vermeld in de tabel. Het ras
Kyros wordt veruit het meest ge
teeld. Het heeft de hoogste
drogestof-opbrengst en vormt een
mooie, schone biet.
Behalve de Rassenlijstrassen, wor
den er soms ook andere rassen aan
geboden. Soms zijn het oude rassen
die van de Rassenlijst zijn afge
voerd. Of ze zijn geen verbetering
van het bestaande assortiment ge
bleken.
Niet eenvoudig
Bieten telen is niet eenvoudig. Voor
al de onkruidbestrijding luistert erg
nauw. Maar met tijdig spuiten en de
juiste middelenkeuze kan men het
onkruid goed de baas. Ook grondbe
werking en zaaibedbereiding vragen
meer deskundigheid en beter mate
riaal dan bij de maisteelt. Gelukkig
zijn veel loonbedrijven hiervoor uit
stekend ingericht.
Het telen van een hektare voederbie
ten kost ongeveer 250,meer dan
het telen van een bunder mais. Ook
de oogst is 200,400,duur
der (wanneer ook het transport in
loonwerk wordt gedaan). Daar staat
tegenover dat de VEM-opbrengst
van een hektare voederbieten onge
veer 30% hoger is. Dit maakt de ex
tra kosten meer dan goed.
Bewaren
Tegen het bewaren van voederbieten
zien veel veehouders op maar achter
af valt het ze hard mee. Met name
het ras Kyros heeft een opmerkelijk
goede houdbaarheid. Belangrijk is
wel dat de biet tijdens het rooien en
het transport niet te veel wordt be
schadigd. Bij gebruik van een sui
kerbietenrooier is een goede afstel
ling absoluut noodzakelijk. Overi
gens zijn niet alle suikerbietenrooi
ers geschikt. Er zijn loonwerkers die
een tweedehands suikerbietenrooier
rassenbijlage 1990
hebben omgebouwd voor voederbie
ten. Andere maken gebruik van spe
ciale voederbietenrooiers.
Als de bieten dan netjes in de hoop
liggen is het een kwestie van koel
houden en oppassen voor uitdro
ging. Veel veehouders dekken de
hoop af met een laag autobanden
met daarop een geweven afdekzeil.
Dit blijkt uitstekend te voldoen. Be
langrijk is wel dat de zijkanten van
de kuil extra tegen vorst worden be
schermd met strobalen of een aarden
keerwal. Bij matige tot strenge vorst
wordt tijdelijk een extra plastic zeil
over de hoop getrokken om de kou
de vrieslucht buiten te houden. Sa
men met de natuurlijke warmte van
de bietenhoop kan dit voldoende be
scherming bieden.
Het voeren
Het voeren van voederbieten vraagt
vaak een speciale investering. Bieten
die op zware grond zijn geteeld,
moeten eerst worden gereinigd. Er
zijn allerlei bietenreinigers te koop.
Sommige zijn tevens voorzien van
Overzicht van de raseigenschappen bij
een snij-inrichting. Er zijn ook loon
werkers die in de winter bieten reini
gen voor veehouders.
Om de bieten netjes voor het voer-
hek te doseren, worden ze vaak ges
neden. Bij een ras als Kyros is dit
niet echt nodig omdat de koeien deze
biet goed zelf kapot kunnen bijten.
Een veelgebruikte machine voor het
voeren van voederbieten is de voer-
doseerbak. Maar die moet dan wel
worden uitgerust met een speciaal
bietesnijmes. Ook de laaddoseer-
bakken (het zogenaamde Franse
systeem) zijn vaak uit te rusten met
een bietensnij-inrichting. De grotere
veehouder gooit de bieten gewoon in
de voerm eng wagen. Die draait ze
vanzelf stuk.
Het reinigen en voeren van voeder
bieten is volop in ontwikkeling. Ook
op de Landbouw-RAI zijn weer ver
schillende nieuwe systemen te zien.
Daarmee is het belangrijkste knel
punt voor de moderne voederbieten
teelt weggenomen. Dit gewas gaat in
Nederland een goede toekomst te
gemoet.
Ir. A.J.M. Geerts
voederbieten Barenbrug
Hoge cijfers *5
betekenen gunstige a>
waardering van de <S *5 1:
betrokken cc
eigenschap. c c
T- liÉ m CO
-O C 2
S f 3
1 I S I
TS C D .52 12 -JÉ
O O t/) c
0 0) <0 «0
CL O O CC
1 2 3 4 5 6
Droge
stof
gehalte
biet in
Opbrengst in
verhoudingsgetallen
gem. 1981 t/m 1986
gem.
1981
t/m
1986
7
verse massa
drogestof
biet2) loof2)
8 9
biet2) loof2)
10 11
Eénkiemig zaad
Gehaltegroep 14-16%
A - Kyros t 85 8 8 7 75
15,3
97 50
103 31
A Monoval t 8 8 7 6 6
14,2
100 48
98 30
Gehaltegroep 16-18%
A Monotoro t 85 8 6 6 5
16,5
87 48
99 31
T Lamono d 7 75 75 45 45
16,2
89 43
100 27
Meerkiemig zaad
Gehaltegroep 11-14%
B - Capax p 75 75 7 85 85
11,2
127 41
99 23
teeltwijze
zaaien
planten
oogsten
weeuwen
jan.-febr.zaai
zomer
herfst
late herfst
winter
begin oktober half maart
jan.-febr. april
half april mei
half mei-half juni juni-juli
half juni half juli
20-25 juni 1-10 aug.
juni
juni-juli
aug.-sept.
aug.nov.
okt.-dec.
maart-april-mei
a) weeuwenteelt:
specifieke problemen van deze teeltwijze zijn boorders (te vroege vorming
van de kool, waardoor deze te klein blijft en een slechte kwaliteit heeft),
klemhart (molybdeengebrek tijdens de opkweekperiode) en hartloosheid.
Daarnaast is er het risiko van nachtvorst.
De volgende rassen worden aanbevolen:
Alpha-Selsto (Jos Huizer) 237 groeidagen
Alpha-Raket (Pannevis) 241 groeidagen
Montano (H.) (Pannevis) 245 groeidagen
Ravella (H.) (Royal Sluis) 249 groeidagen
Plana (H.) (Royal Sluis) 250 groeidagen
aantal groeidagen is vanaf zaaidatum t/m 50% oogstdatum.
Ib) januari-februari zaai
Aanbevolen rassen zijn:
Alpha-Begum
Montano (H.)
Parade
Andes
(Nickerson Zwaan)
(Pannevis)
(Nickerson Zwaan)
(Royal Sluis)
145 groeidagen
148 groeidagen
166 groeidagen
172 groeidagen
c) zomerteelt
Voor deze teeltwijze is de aanwezigheid van kwalitatief goed water vaak
noodzakelijk. Een ongestoorde groei is van groot belang.
De aanbevolen rassen zijn:
Plana (H.) (Royal Sluis) 114 groeidagen
Andes (Royal Sluis) 115 groeidagen
Delira
(Rijk Zwaan)
114 groeidagen
Parade
(Nickerson Zwaan)
120 groeidagen
White Ball
(Pannevis)
126 groeidagen
d) Herfstteelt
Aanbevolen rassen zijn:
Siria (H.)
(Nunhems zaden)
122 groeidagen
Plana (H.)
(Royal Sluis)
128 groeidagen
Sernio
n
(iwyai öiÜiSj
i 43 groeidagen
e) Zeer late herfstteelt
Aanbevolen rassen zijn:
Baco
(Royal Sluis)
150 groeidagen
Dova
(Royal Sluis)
157 groeidagen
Batsman
(Bejo)
150 groeidagen
f) Winterbloemkool
Aanbevolen rassen zijn:
Arcade (H.)
(Royal Sluis)
278 groeidagen
Armado april
(Royal Sluis)
286 groeidagen
Armetta (H.)
(Royal Sluis)
286 groeidagen
Florissant
(Nickerson Zwaan)
292 groeidagen
Armado mei
(Royal Sluis)
298 groeidagen
Arminda
(Royal Sluis)
309 groeidagen
Z.L.
(Z.G.O.)
310 groeidagen
Type 63
(Z.G.O.)
313 groeidagen
Vooral de zeer late herfstteelt en de winterteelt bieden perspektieven voor het
Zuidwesten. Een uitgebreide rasbeschrijving kunt u lezen in de rassenberich-
ten, die u (gratis) kunt bestellen bij het RIVRO (tel. 08370-79320).
Paulien Keyzer
DLV Goes
Bloemkool is vorstgevoelig zoals uit deze foto blijkt.
