'Bodem bij contracten vollegrondsgroenten bereikt'
r
Teelt brouwgerst
vereist vakmanschap
De heer A. van Sprang uit Willemstad:
Invoering AM-beleid betekent geen inkomensdaling
"Zaken doen is een vertrouwens
kwestie, maar toch moet er veel
op papier worden gezet". Een
stelregel van de heer A. van
Sprang uit Willemstad, voorzit
ter van de werkgroep volle
grondsgroenten op akkerbouw
bedrijven in Zeeland, Noord-
Brabant en Limburg. In deze
werkgroep zitten vertegenwoor
digers van vertrouwenscommis
sies, grotere verwerkingsbedrij
ven en verzendhandel.. Ieder jaar
komt de groep een aantal malen
bij elkaar om prijzen en voor
waarden te bespreken en ieder
jaar is het weer even moeilijk om
de contractprijzen op zijn minst
vast te houden.
De heer A. van Sprang: "Wintertar
we vervult een spilfunctie bij het tot
stand komen van de prijzen en voor
waarden. De handel maakt handig
gebruik van dit feit. Zolang de tar-
De oogst van doperwten in volle gang.
weprijs niet hoger wordt zal ook de
prijs van de vollegrondsgroenten op
contractbasis niet veel stijgen. Thans
is de bodem van de contractprijzen
bereikt. Hier geldt dat als het saldo
niet veel hoger ligt dan granen voor
de akkerbouwer de keuze snel is ge
maakt. Een bijkomende faktor is
dat het risico bij groententeelt aan
merkelijk hoger is, al komt dit nu
niet in de prijs tot uitdrukking". Op
internationaal niveau komt er steeds
meer overleg met telersgroeperingen
in België, Frankrijk en Duitsland.
Van Sprang: "Wij hebben vaak te
kampen gehad met het gegeven dat
de industrie als het ware landen te
gen elkaar uit ging spelen. Vorig jaar
heeft men nog gedreigd de prijs te
verlagen, maar wij waren niet direct
onderste boven van deze dreiging.
Ook het buitenland kan niet meer
voor lagere prijzen conserven telen.
Door een goede infrastruktuur en
uitstekende afzetkanalen is het vaak
aantrekkelijker voor de verwerkende
industrie om in Nederland contrac
ten af te sluiten. Los van dit alles is
het nu ook weer niet zo dat er in Ne
derland nog veel ruimte is voor uit
breiding. Sommige teelten laten nog
een kleine areaaluitbreiding toe van
wege een veranderend eetpatroon
van de consument. De traditionele
tuinder krijgt te maken met andere
nieuwe teelten die hem beter passen
zodat de akkerbouw weer wat ruim
te krijgt om de meest gangbare
groenten te telen".
Aftrekposten
Een ontwikkeling die bij de volle-
grondsgroente maar ook bij bijvoor
beeld de aardappelhandel aan de
gang is, is het werken met aftrek
posten. Een aantal jaren geleden
werd voor een kwalitatief goed pro-
dukt een premie gegeven. Nu is bijna
overal de premie vervallen om plaats
te maken voor een aftrekpost voor
minder goede partijen. Naar de
praktijk toe betekent dit gewoon een
prijsverlaging. Tussen de verwerken
de industrieën bestaan nog grote ver
schillen in prijs en voorwaarden. Zo
kan het saldo van bijvoorbeeld sper
ziebonen bij 11.000 kg opbrengst per
ha een verschil te zien geven van
450,per ha. De voorwaarden
zijn erg belangrijk en de heer Van
Sprang dringt er dan ook op aan om
in bepaalde gevallen niet te snel te te
kenen en in zee te gaan met niet goed
bekend bestaande bedrijven. "Te
lers moeten alleen zaken doen met
bonafide bedrijven en goed bekend
staande personen en de voorwaar
den moeten overeenstemmen met
voorwaarden die zijn opgesteld door
Landbouwschap en verzend-
handel".
De relatie tussen de afnemers en te
lers moet goed zijn. Een belangrijk
aspect is het bepalen van het oogst-
tijdstip. Tijdig overleg is noodzake
lijk omdat het nogal eens voorkomt
dat het als het oogsttijdstip voorbij
is, het produkt slijtageverschijnselen
Av. Sprang, de voorzitter van de
werkgroep Vollegrondsgroenten op
akkerbou wbedrijven.
gaat vertonen, waardoor afkeuring
kan volgen. De boer is ondernemer
en moet het initiatief niet overlaten
aan de tussenpersoon. "Als een teler
aan voelt komen dat men om wat
voor reden ook wat negatiefs van
plan is meteen contact opnemen met
de vertrouwenscommissie en even
tueel andere-integere-personen. Zo
moeten er afspraken gemaakt wor
den over het overgaan van het risico
bij levering. Los van overmachtsitu
aties ontstaan hierbij vaak vervelen
de situaties. De praktijk leert dat ne
gatieve ervaringen meestal in de
doofpot gestopt worden. Je voelt je
dan alleen staan. Aan de bel trekken
bij standsorganisaties en vertrou-
wensorganisaties is het beste advies
dat ik dan kan geven".
Bankgarantie
De heer Van Sprang wijst ook nog
op een belangrijk punt waarmee de
landbouw steeds meer moet gaan
werken; de bankgarantie. Doordat
een aantal handelshuizen failliet is
gegaan en doordat dikwijl? zaken
gedaan worden met stromannen is
overlegging van een bankgarantie bij
verkoop zeer aan te bevelen. De han
del zal hier niet om zitten te sprin
gen, maar met druk vanuit de akker
bouw moet het mogelijk zijn. Het
"plots" ophouden van het bestaan
van bedrijven heeft de landbouw al
veel teveel geld gekost. Toch doen
zich bij de contractteelt nog praktij
ken voor waarbij je bijvoorbeeld al
weet dat er eenzijdig zakken gevuld
worden. Het ontbreken van weeg
bonnen bij aflevering en van tarra-
o verzichten komt nog voor. Voor
1990 heeft nog niet iedere teler con
tracten afgesloten. Bij gelijkblijven
de prijzen en voorwaarden zullen de
commisssionaris dikwijls nee te ho
ren krijgen. Ondanks de verlaagde
graanprijzen is het in veel gevallen
aantrekkelijker om tarwe of gerst te
zaaien. De prijs van brouwgerst zit
in de lift en de brouwerijen willen
zich indekken door tijdig contracten
af te sluiten voor aanmerkelijk hoge
re prijzen. Dit gegeven zal een rol
meespelen bij het vol zien te krijgen
van de groen tenarealen.
Van Sprang: "Ook moet de boer die
al jaren zaken met een verwerkende
industrie doet, zich niet al te snel
bang laten maken. Een afnemer wil
vanuit een bepaalde regio een gega
randeerde hoeveelheid van goede
kwaliteit. Hij kent daar de telers en
de grondsoort en weet wat hij aan
hen heeft. Ligt dan de fabriek dicht
bij zo'n produktiegebied dan wordt
niet graag uitgeweken naar elders.
De prijs van industriegroenten moet
op zichzelf komen te staan en niet
aanleunen tegen de graanprijs".
Jan van Tilburg
"De teelt van brouwgerst is bepaald
niet zo eenvoudig als wel wordt ge
dacht. Wil de teelt een goede kg-
opbrengst geven dan dient vooral te
worden gelet op rassenkeuze, per
ceelskeuze en zaaizaadhoeveelheid.
Voor een goed resultaat is voorts een
goed ontwaterd perceel een vereiste
evenals een goede struktuur." Dat zei
de heer M. Nieuwenhuize op een on
langs door Van der Wal Zaaizaden
bv gehouden studiedag in Dirksland.
Volgens Nieuwenhuize is Prisma nog
steeds het belangrijkste brouw-
gerstras. Er kan met andere rassen
worden geëxperimenteerd, zeker
wanneer er goede afzetmogelijkhe
den zijn. Hij waarschuwde ervoor
niet te weinig zaaizaad (minstens 150
kg per ha) te gebruiken omdat de
nieuwe rassen een hoog duizendkor-
relgewicht hebben.
Homogeniteit
Direkteur J. Menu van Mouterij Me
nu bv in Kloosterzande wees de telers
erop dat ras, raszuiverheid, homoge
niteit, sortering en eiwitgehalte zeer
belangrijk zijn voor een goede kwali
teit mout. Bij die homogeniteit
speelt het herkomstgebied een grote
rol. Brouwgerst uit Groningen heeft
een andere vermouting dan brouw
gerst uit het Zuidwesten.
Volgens de heer Menu komt er uit
het Zuidwesten van ons land een be
tere kwaliteit brouwgerst dan uit de
rest van Nederland en Europa. Het is
echter niet zo dat de prijs van deze
gerst veel af kan wijken van de Euro
marktprijs,
rassenbijlage 1990
Omdat ons land niet zelfvoorzienend
is in brouwgerst kan het areaal nog
behoorlijk uitbreiden: ons land pro
duceert jaarlijks tussen 80.000 en
85.000 ton brouwgerst terwijl er ca.
235.000 ton nodig is.
"Prisma is nog steeds het belangrijk
ste brouwgerstras", aldus ing. M.
Nieuwenhuijze van Van der Wal Za
den BV
Volgens de heer J. Bovee van Aard
appelhandel en Kweekbedrijf Het-
tema Zonen zal het inkomen van de
aardappelteler er door het nieuwe
AM-beleid op korte termijn iets op
achteruit gaan maar op langere ter
mijn is het inkomen van de teler me
de dankzij een gezondere grond
gewaarborgd. Hij zei dit op een te
lersdag, georganiseerd door V.d. Wal
Zaaizaden bv.
De invoering van de nieuwe AM-
regeling betekent voor het aardap
pelbedrijfsleven wel een ingrijpende
omschakeling. In de klei-
akkerbouwgebieden kan het ras Bint
je minder geteeld worden en is de te
ler meer aangewezen op resistente
rassen. Dit heeft uiteraard konse-
kwenties voor de voorziening van het
uitgangsmateriaal. Hettema zonen
brengen enige AM-resistente rassen
op de markt die voor alle geledingen
interessant zijn, zo zei Bovee. Het
zijn o.m. Morene, Mondial, Gloria
en Vital.
AM-beleid
Volgens Bovee zullen er naast rassen-
keuze ook het bouwplan, de vrucht
wisseling en het financieel resultaat
in het teken staan van het AM-
beleid, dat in 1997 zodanig gewijzigd
wordt dat een aantal telers er al van
af 1991 rekening mee moet houden.
Voor het AM-beleid gelden de vol
gende nieuwe regels:
- het teeltverbod, in bepaalde ge
bieden (bloembollen en boom
kwekerij) blijven gehandhaafd;
- de verplichting tot grondontsmet-
ting verdwijnt. Grondontsmet-
ting uitgevoerd tot 1996 en hierna
op besmette grond geldt een teelt
verbod, voor vatbare rassen, van
12 jaar;
op niet besmet verklaarde gron
den gaan de volgende regels
gelden:
1 op 5 teelt met vatbare of re
sistente rassen. In 1997 moet dan
volledig zijn overgeschakeld;
1 op 4 teelt met minstens 1 x per
3 teelten een resistent ras. Vanaf
1991 moet dan 33% van het are
aal met een resistent ras worden
beteeld. Dus in 1999 100% over
geschakeld;
1 op 3 teelt met tenminste 1 x
per 2 teelten een resistent ras. Dit
betekent dat er vanaf 1994 50%
van het areaal met een resistent
ras moet worden betaald. Dus in
1997 100% overgeschakeld.
9
