praktijk
Verschoond van
medaille en lint...
Geen slecht ondernemerschap maar slecht beleid
Samenwerking organisaties
staat zonder meer voorop
Een nieuw decennium...
Prijzen op land geleverde drijfmest opgelopen
RONDDE
NIBEM jaarboekje
verschenen
Buiten kijf
Bij de afsluiting van het jaar 1989
(dus ook de tachtiger jaren) hebben
we in onze WESTHOEK ook nog
eens omgekeken naar het voorbije
jaar, in velerlei opzicht. Maar de
laatste weken vooral van de decem
bermaand waren de omwentelingen
in Oost-Europa het nieuws van de
dag. Over zaken die daar politiek
sinds jaren geregeld werden, wisten
wij in het westen weinig af.
Hopende dat voor die mensen een
tijdperk mag aanbreken dat ze ook
wat mogen mee beleven van de wel
vaart die hier in het westen soms wel
eens iets te overvloedig voor bepaal
de groepen voorhanden is. Wat ons
streekgebeuren betreft, zo deze we
ken zijn erg rustig, net zoals het weer
van de laatste weken. We kunnen nu
eens rustig nadenken over het bouw
plan voor 1990, dus dit jaar.
Veel wintertarwe is gezaaid en zon
der erg strenge vorst zal dat wel goed
de winter doorkomen. De stand is
goed, en waterplekken behoren tot
een enkele uitzondering. De opgave
en zaadbestelling suikerbietzaad zijn
ook weer binnengekomen. Zonder
twijfel zullen de toegestane kwotums
weer wel ruimschoots worden volge-
zaaid zeker na zo'n jaar als 1989
waarbij de bieten in ons bouwplan
een hoge rendementsfaktor zullen
zijn.
Het aardappelgewas zal ook weer
ruimschoots a.s. zomer op onze ak
kers aanwezig zijn. Het is ook een
van de drie hoofdgewassen waarop
na veel gemaakte kosten toch op een
goede opbrengst wordt gehoopt. We
ervaren dat nu ook deze winter als
de prijzen goed zijn. De andere klei
nere produkten zijn meestal wat spe
culatiever en onzekerder niet alles
daarmee op één kaart zetten is de
veiligste weg. Hierbij wordt dan ook
bedoeld de zgn. akkerbouwmatige
tuinbouw. De markt raakt zo gauw
overvoerd met als gevolg prijzen on
deruit. Bij het zoeken naar alterna
tieven wordt zo gauw die richting
uitgewezen, let echter wel dat ie
mand die b.v. 50 ha te verzorgen
heeft niet zo gemakkelijk tuinbouw-
matig (meest gelijktijdig) bezig kan
zijn dat vraagt heel veel kennis en
aanpassing dat niet van de ene dag
op de andere is te leren.
Voor onze organisaties staat de wij
zer ook weer verder in 1990. Hope
lijk wordt er niet een afgebakend be
leid gevoerd, maar een van samen
werking en openheid, vooral naar de
leden toe. Niet te veel regelgevingen
en bepalingen in het leven roepen,
want daar is geen behoefte aan. Het
bedrijfsleven moet het weer maar
opbrengen. Samenwerking met de
andere organisaties, zeker naar 1992
toe, staat zonder meer voorop. Maar
't lijkt er op dat de laatste tijd er min
of meer een verwijdering te konsta
teren is. Jammer, als dat zo is.
Laatst had Europarlementariër Son-
neveld in Steenbergen een spreek
beurt voor de afdelingen daar, aan
gaande het Copa, onze overkoepe
lende organisatie van de Lidstaten.
Hij kende ze niet, ja zelfs wist niet
wat ze moesten doen. Er waren dus
aanvankelijk geen problemen die
besproken moesten worden. Velen
schrokken van deze uitspraak, 't
Geeft niet veel vertrouwen in onze
belangenbehartiging binnen de
EEG.
Hoe nu verder? In een uitzending
van het capitool van Oudjaar zei
kommissaris Andriessen dat per 1
januari landbouwprodukten vanuit
de Oostbloklanden vrij op onze
markten binnen mogen.
Laat in sommige gevallen de kwali
teit wat minder zijn, maar 't geeft
toch weer een verdringingseffekt
voor de toch al moeilijke markt in
het westen. Onze lonen zijn vele ma
len hoger dan in het Oosten, dus
brengt dat uit oogpunt van konkur-
rentie toch problemen mee.
Hoewel we weer al bijna twee weken
in het nieuwe jaar zitten willen we
beginnen met de WEST ZEEUWS-
VLAAMSE landbouw een goed en
gezond jaar toe te wensen. Wat het
nieuwe jaar zal brengen is natuurlijk
nog onzeker maar dat er voor de
nieuwe oogst veel tarwe gezaaid is,
dat is wel zeker.
Door de uitzonderlijk goede weers
omstandigheden staat ook vrijwel
alle tarwe er goed voor, dat is in ie
der geval een basis voor een succes
volle teelt. Of het uiteindelijk finan
cieel resultaat ook zo goed zal zijn
valt te betwijfelen, want in het beleid
is niks veranderd. Het zaaien van
tarwe wordt nogal eens uitgelegd als
slecht ondernemerschap. Voor de
meerderheid gaat dit niet op, akker-
bouwalternatieven zijn al eerder fi
nancieel de grond ingeboord. Voor
allerlei nieuwe teelten is mogelijk
wel een gaatje in de markt maar het
lost niks op als ook daar de prijzen
in de negatieve spiraal meegedwon-
gen worden door een groter aanbod.
Niet het ondernemerschap maar het
beleid faalt. Als de akkerbouw ooit
uit deze negatieve spiraal komt en de
graanmarkt weer een basis voor de
agrarische markt in het algemeen
vormt zal dat de echte ondernemers
daarom niet weerhouden van een
verbreding van hun aktiviteiten.
Een van de zaken die volle aandacht
krijgen zijn de nieuwe vormen van
landbouw van geïntegreerd tot B.D.-
landbouw toe. Door de nieuwe mi-
lieugerichte belangstelling terecht
natuurlijk en vooral ook omdat er
een markt ontstaat voor gezonder
voedsel. Dat is zonder meer een
groeiende markt, wij vrezen echter
dat tegen de tijd dat het AH-
embleem echt groen is, deze markt
zo op de massa gericht zal zijn dat de
prijzen meegezakt zijn. Immers de
massa wenst maar een klein deel van
zijn budget aan voedsel te besteden.
De groene wals rolt ook aan andere
kanten op ons af, in relatienotage-
bieden zouden de vrijwillige of
gesloten beheerskontrakten wel eens
moeten wijken voor verplichtingen.
Hier zullen de boeren weer wel de
dupe van worden want deze uitko
pen en vervolgens de gebieden aan
beheerders overlaten zal wel te duur
zijn. Ook komt er steeds meer druk
om landelijke gebieden te bebossen.
Wat minder landbouwproduktie kan
natuurlijk geen kwaad maar vooral
wat wildschade betreft hebben bos
sen grote effekten op de omgeving.
Dat milieu en groen in is en land
bouw uit blijkt ook hier weer.
De nieuwe direkteur L.N.O. in Zee
land heeft vooral bosbouw ervaring,
misschien een teken dat over beleid
niet altijd wordt nagedacht maar dat
het aan mode onderhevig is. Er zal
dan aan hout momenteel meer ge
brek zijn dan landbouwproduktie,
zonder een smak subsidie zal het op
onze gronden nooit uit kunnen.
Ook op NOORD-BEVELAND is de
eerste week van het nieuwe jaar
rustig voorbijgegaan. Een week van
zacht winterweer, nu en dan wat re
gen, maar over het algemeen droog.
Ook een week van (nog) weinig ver
gaderingen, maar dat zal, als we de
agenda's inzien, snel veranderen.
Waar het ook rustig is gebleven, is
op de aardappel- en uienmarkt. De
aardappelmarkt was vast, de uien-
markt was iets minder. Voor de aar
dappels is dit, denk ik, een goed te
ken, want normaal gesproken is de
markt rond de jaarwisseling altijd
wat flauwer. Bij de uien is dan toch
gebeurd wat er eindelijk al enige we
ken zat aan te komen, namelijk een
lichte prijsterugval. Laten we hopen
dat dit tijdelijk is.
In het begin van een nieuw jaar ben
je altijd geneigd terug te kijken op
het afgelopen jaar. Het jaar 1989 zal
in de (boeren)annalen zeker niet als
een doorsnee jaar terechtkomen. We
begonnen met een zeer zachte win
ter, ik kan me niet herinneren dat
het gevroren heeft.
Aan het eind van februari en begin
maart liep de temperatuur zelfs heel
hoog op, doch dit had geen natuur
lijke reden. De reden hiervoor was
de al enkele jaren slechte inko
menspositie van de akkerbouw t.g.v.
het markt- en prijsbeleid en als klap
op de vuurpijl de presentatie van een
milieubeleid waarbij de Landbouw
zwaar getroffen wordt. Gevolg was
dat de akkerbouw massaal de straat
(weg) op ging om hiertegen te pro-
Met het mooie, droge weer zijn in
WEST BRABANT ZUID de veld-
werkzaamheden weer begonnen. In
hoofdzaak heeft dit betrekking op
het uitrijden van drijfmest. De be
rijdbaarheid van alle soorten zand
grond is er debet aan dat de prijzen
van drijfmest, op het land geleverd,
zijn opgelopen. Voor mestvar-
kensmest moet 5 a 7 worden be
taald. Hier bovenop komen nog de
kosten van over het land verspreiden
waarvoor de meesten 2,50 per m3
rekenen. Het gebruik van drijfmest
ligt daardoor dit voorjaar een paar
gulden hoger dan anders.
Bij een vergelijking met kunstmest
wijst de wijzer toch naar de dierlijke
bemesting. De prijzen van kunsmest
zijn ook opgelopen. Het organische
stofgehalte van varkensmest ligt tus
sen de 5 en 8% en dit is zeker een
faktor die medebeslissend is. Een
aantal aardappeltelers wil om deze
reden niets anders dan rundveedrijf-
mest. Bij een gift van 50 m3 blijft
men nog onder de fosfaatgrens, ter
wijl het voor de aardappelen geen
enkel negatief effekt oplevert, het
werkt alleen maar opbrengstverho-
gend. Vooral in een jaar met droge
zomders is dit merkbaar.
De stelregel dat bladrammenas en
gele mosterd als groenbemesters na
een paar dagen met enkele graden
vorst wegslinkt gaat dit seizoen niet
op. Afgelopen najaar heeft het een
aantal nachten ruim 5 graden gevro
ren maar het heeft niet het gewenste
resultaat opgeleverd. Samen met wat
drijfmest wordt er nu op veel plaat
sen de frees ingezet. De ploeg volgt
enkele dagen later. Met de goede
konditie van de grond is het mis
schien nu wel het beste tijdstip om te
ploegen. Qua werkverdeling is een
droge periode welkom daar anders
in april vaak alles ineens komt en er
dan weieens te vroeg begonnen
wordt.
Veel akkerbouwers zitten nog in
twijfel of ze een kontrakt voor erw
ten, bonen, waspeen e.d. af moeten
sluiten of brouwgerst zaaien. De
markt voor brouwgerst zit momen
teel even boven de 60 cent per kg, en
de vooruitzichten zijn gunstig. Een
aantal brouwerijen wil zich voor
oogst 1990 gedeeltelijk indekken
daar de voorraden van goede kwali
teit brouwgerst niet overvloedig zijn.
Als we bij een kostprijsberekening
uit mogen gaan dat de brouwkwali-
teit 60 cent opbrengt dan is de prijs
van veel vollegrondsgroenteteelten,
bij een gemiddelde opbrengst, te
laag.
Met het goede weer waarmee we in
1990 starten wordt van de land- of
polderwegen weer meer gebruik ge
maakt. Vooral de rekreatiefietsers,
al of niet in groepen, kunnen het de
trekkerbestuurder bijzonder lastig
maken. Niet zelden gebeurt het dat
een wielervereniging onderling
wedstrijden houdt, al naargelang de
motivatie van de groep. Deze re-
kreanten, met ook superlichte fiet
sen, krijgen dan de inspiratie alsof
ze profcoureurs zijn waarbij de ge
dachte alleen al hen het gevoel geeft
dat de geasfalteerde polderwegen al
leen voor hen zijn aangelegd. Trek
kers met aanhang moeten dan maar
zorgen dat ze zo snel mogelijk geheel
in de berm verdwijnen.
Menig hard woord is hierdoor al ge
vallen. Het gegeven dat de "zeggen
schap" op de weg afhangt van de
zwaarte van het voertuig gaat niet
op. Een peloton renners brengt dan
meer gewicht in de schaal.
Het 53e jaarboekje van de Stichting
Nederlands Instituut voor Brouw
gerst Mout en Bier is verschenen.
Hierin staan alle gegevens van het
NIBEM over 1988.
testeren.
Maar ook dit ongenoegen ebde weer
weg en met weinig resultaat van deze
akties ging de boer een lange, droge
warme zomer tegemoet, met on
danks de droogte goede tot zeer goe
de opbrengsten bij bijna alle gewas
sen. Ook het najaar bracht zeer goe
de weersomstandigheden en zeg
maar tot en met de laatste ploegsne-
de kon het ploegen en zaaien onder
ideale omstandigheden gebeuren.
Nu staan we weer voor een nieuw
jaar, voor een nieuw decennium.
Aan ons, zowel als landbouworgani
satie als individueel ondernemer, de
taak om in te spelen op de zeer snel
veranderende maatschappij, zodat
ook in de toekomst de landbouw
recht van bestaan heeft in het
Zeeuwse en ook op Noord-
Beveland.
Tijdens de lichte vorstperiode
(eind november tot begin decem
ber) hebben we de spuitsporen in
de wintertarwe met een kultiva-
tor met 2 bijpassende kultivator-
tanden een lichte grondbewer
king gegeven. Achter genoemde
kultivator hebben we twee sleep-
kettingen gekoppeld en zo wor
den de sproeisporen geëgaliseerd.
Het is een eenvoudige konstruk-
tie, maar het gaat goed. Nu de
wintertarwe er goed bij staat en
de sproeisporen goed zwart blij
ven hebben we een prima en
goedkoop "tramline systeem",
dat gedurende het gehele spuit
en strooiseizoen goed bruikbaar
blijft. Van zelf gedane uitvinden
kan men heel wat genoegen
beleven.
Momenteel zit er geen vorst meer
in de lucht en we verwachten
voorlopig geen vorst meer ook.
In het weiland zitten al veel mols
hopen en er komen dagelijks nog
meerdere bij. Dat is het bewijs,
dat het zachte weer blijft. Het is
nog maar even januari en nu
gaan we al 's morgens en 's
avonds merken, dat de dagen
gaan lengen. Het is dus nog maar
even winter en we zullen met
spoed het onderhoud van onze
inventaris klaar moeten hebben.
Zo is bijna ongemerkt de jaar
wisseling weer gepasseerd. Onze
zorg en aandacht aan het poot-
goed zullen we rap moeten gaan
stellen, want als we eenmaal met
te grote scheuten komen te zit
ten, dan blijven we met de ellen
de daarvan tobben. Jarenlang
waren we gewend het ras Bintje
te telen, daar hadden we ervaring
mee en daar wisten we alles van.
Nu telen we op ons bedrijf meer
dere rassen tegelijk in hetzelfde
bouwplan. Het is dus onze taak
dat we op onze qui-vive zijn om
de nieuwe rassen speciaal goed in
de gaten te blijven houden.
In ons gewest wordt het aantal
voorlichters geringer en daar
door de oppervlakte welke dezen
moeten betreden alsmaar groter.
Gelukkig hebben de mechanisa-
tietoeleveringsbedrijven deze
winter heel wat aan voorlichting
gedaan door veel van hun bedrij
ven open te stellen voor de land
bouw. Wat we dicht bij huis kun
nen vinden, behoeven we niet ver
te zoeken.
Groepsvoorlichting en kennis
vergroten wordt meer en meer
urgent. Wat kunnen we zelf, wat
kunnen we met de buren samen
en wat kan de boerin? Door de
enorme ontwikkelingen op het
technisch en chemisch gebied
heeft zich de afgelopen 40 jaar
een komplete gedaanteverwisse
ling voorgedaan in de landbouw
en wel met een dusdanige snel
heid, dat je een hele Piet bent als
je dat allemaal zelf nog bij kunt
benen. En in dit geval weet je met
z'n tweeën altijd nog meer dan
alleen.
En de boer hij ploegde voort,
De afgelopen 40 jaar zoals het
hoort.
Als een kleine ondernemer
gehard door weer en wind,
Blijft hij verschoond van een
medaille en een lint.
Zijn voorlichters zijn al met
pensioen gegaan,
De boer komt meer en meer
alleen te staan.
't Is daarom wis en waar en
buiten kijf,
Onmisbaar is een goede boerin
op elk bedrijf.
Vrijdag 12 januari 1990
