"De vraag naar suiker
zal blijven toenemen"
Agrico haalt met minder produkt
een hogere financiële omzet
Nog geen stemming over fusie
bietentelersverenigingen
De nieuwe Valmet 8000 serie
EG-steun voor tweede serie marktstruktuurprojekten 1989
Ir. F.J. Olieman op algemene vergadering CSM telersvereniging te 's-Heerenhoek:
Dat de vraag naar suiker zal blijven toenemen is voor ir. F.J. Olie
man, algemeen direkteur van de suikerdivisie CSM Suiker BV, een
vaststaand gegeven. Op de algemene vergadering van de CSM-
bietentelersvereniging Zuid- en Noord-Beveland afgelopen maandag
in de Jeugdhoeve te 's-Heerenhoelf-de eerste van een reeks door het
hele land- wees hij de aanwezigen op enkele aspekten die suiker een
sterke konkurrentiepositie geven, zoals de natuurlijkheid van het
produkt en de uitbreidingsmogelijkheden van de afzet van suiker als
grondstof voor de chemische industrie. Volgens de algemeen direk
teur van CSM-Suiker is daardoor de konkurrentiepositie van suiker
nu -aan het begin van de 90-er jaren- beter dan aan het begin van de
80-er jaren. In de afgelopen tien jaar is de wereldsuikerkonsumptie
met 20 miljoen ton toegenomen tot 109 miljoen ton per jaar.
De heer Olieman zei dat in het ko- delSrote bedrijven -waaronder de
mende decennium de wereldsuiker
konsumptie vooral in de ontwikke
lingslanden sterk zal toenemen. Vol
gens hem moeten we er daarom van
uit gaan dat de prijs zich stabiliseert
op het huidige niveau: van 70,a
80,— per 100 kg: "De vraag neemt
wel toe, maar het is geen koopkrach
tige vraag; als de prijs omhoog zou
gaan zou dat de vraag doen afne
men". Hij voegde eraan toe dat de
telers dan ook geen hoge verwach
tingen moeten hebben van de prijs
voor C-suiker en het -op langere
termijn- telen van C-bieten. Wat be
treft de marktordening van suiker
zei de CSM-direkteur dat zowel de
Europese telersorganisaties, de sui
kerindustrie als de Europese Com
missie van mening zijn dat deze ge
baseerd moeten blijven op het be
staande quota-systeem. In 1991 staat
een vernieuwing van de EG-
suikermarktordening op het pro
gramma. Hij ontzenuwde de stelling
als zouden quota-systemen zorgen
voor bevriezing van ekonomische
strukturen: "Van de suikersektor
kun je dat moeilijk zeggen, in ons
land heeft de rationalisatie zich ver
der voortgezet zodat er nu nog maar
zeven suikerfabrieken meer zijn.
Ook internationaal neemt de con
centratie toe. Na de overname van
het Belgische bedrijf Tienen door
Südzucker zijn de vier grootste groe
pen in Europa nu goed voor bijna de
helft van de quota c.q. suikerpro-
duktie. Vijftien groepen produceren
meer dan 80 procent. Mits de mid-
Nederlandse- hun efficiëntie en kost
prijs op peil weten te houden, zullen
ook zij hun partij mee kunnen blij
ven blazen. De Nederlandse suiker
industrie verkeert wat dat betreft in
een gezonde positie".
Minder gelukkig toonde de heer
Olieman zich over het voornemen
van de EG de suikerprijs gelijk met
de graanprijs te laten dalen. Overi
gens achtte ook hij de aanpak om de
EG-graanproduktie te beteugelen
door middel van een stabilisatoren
systeem -een daling van de prijs als
de produktie boven de 160 miljoen
ton komt- een "hele vreemde manier
van het verdelen van de verantwoor
delijkheid". Voor het komende jaar
zal de suikerprijs trouwens niet ver
laagd worden, zo luidt het voorstel
van landbouwcommissaris Mac-
Sharry. "Door de bevriezing van de
suikerprijzen lijkt voorlopig even de
kou uit de lucht", aldus Olieman.
Wat wel kan leiden tot prijs- of quo
tadaling van suiker is volgens de
CSM-direkteur de toenemende druk
vanuit de GATT tegen de marktor
dening van de EG. Hij stelde hier te
genover het idee van de suikerin
dustrie om quota op te kopen in on
rendabele gebieden in Europa. De
vergoeding voor de betreffende te
lers zou opgebracht moeten worden
via een heffing aan alle telers. De
kosten van het opkopen van 1 mil
joen ton aan suikerquota zouden in
drie jaar zijn terugverdiend, aldus de
heer Olieman.
Konkurrerende produkten
Er zijn twee produktgroepen die
konkurrerend voor suiker kunnen
zijn, nl. calorische zoetstoffen (zoals
iso-glucose) en niet-calorische
zoetstoffen. De niet-calorische
zoetstoffen spelen in op de zoge
noemde light-trend. Als zodanig
zorgen ze voor uitbreiding van de
markt, en niet voor verdringing. Een
nadeel van deze produkten is hun
chemische herkomst. Suiker daaren
tegen geniet vanwege zijn natuurlijk
heid juist een voordeel: het wordt in
die hoedanigheid positief gewaar
deerd door de konsument. Kunstma
tige zoetstoffen zouden konkurre
rend kunnen worden voor suiker als
ze zonder meer bijgemengd zouden
mogen worden, "maar wij gaan er
niet van uit dat dat zo maar toege
staan zal worden", aldus de heer
Olieman. In de groep calorische
zoetstoffen is vooral iso-glucose van
\>elang. Dit produkt is net zo zoet als
suiker, maar het heeft beperkingen
o.m. doordat het vloeibaar is. Het
kan bijvoorbeeld niet in bakproduk-
ten worden gebruikt. Iso-glucose is
in de EG evenals suiker aan beper
kende quota gebonden. Vrije kon-
kurrentie zou volgens de heer Olie
man kunnen betekenen dat het saldo
van bieten zou teruglopen totdat van
granen. "Overigens", zo legde hij
uit, "is de konkurrentiekracht van
iso-glucose ook afhankelijk van de
afzet van het bijprodukt. Dit bijpro-
dukt, gluten, wordt gebruikt als
broodverbeteraar, en kan als zoda
nig niet in onbeperkte hoeveelheden
wordenafgezet. Een vertienvoudi
ging van de afzet kan de markt niet
aan en dat versterkt de konkurren
tiepositie van suiker".
Campagne '89
In de bietencampagne 1989 werd ge
middeld in ons land 62,1 ton per ha
geoogst met een gemiddeld suikerge
halte van 15,75 procent en een ge
middeld tarrapercentage van 15 pro
cent. Het areaal was met 123.750 ha
ongeveer even groot als in 1988,
maar er werd 150.000 ton suiker
De heer Olieman tijdens zijn inleiding in 's-Heerenhoek. Verder op de foto
v.l.n.r. de heer Th. J. Boot (bestuurslid van de bietentelersver.) en ing. J.W.M.
Hazen (secretaris Nederlandse Bieten Federatie).
meer geproduceerd. Bij een totale
suikerproduktie van 1.150.000 ton
bestaat bijna een kwart uit C-suiker.
De hoeveelheid gewonnen witsuiker
per ha bereikte een absolute record
opbrengst. Voor een prijsvaststelling
vond de heer Olieman het nog te
vroeg. "De meeste kosten voor de
suikerindustrie zijn weliswaar be
kend, maar ca. driekwart van de op
brengsten moeten nog worden ge
maakt. De verwachtingen zijn niet
slecht, maar voor half februari kun
nen we daardoor over de C-prijs
niets definitiefs zeggen". Hij wilde
wel kwijt dat de eindafrekening wat
boven die van vorig jaar zal uitko
men: "De mengprijs zal wat onder
die van vorig jaar komen te liggen,
maar niet zo veel. De daling van de
A-prijzen van 106,07 naar 103,59
wordt door een groot deel gekom-
penseerd door een hogere C-prijs
(door lagere extra kompensatiehef-
fingen en een meevallende wereld
marktprijs). Daarentegen levert het
lagere tarragehalte de teler gemid
deld 1per ton bieten op en ligt
de opbrengst per ha hoger dan vorig
jaar, waardoor het uiteindelijke sal
do per ha ongetwijfeld boven dat
van vorig jaar zal uitkomen". Voor
1990 bedraagt in ons land het voor
lopig toewijzingspercentage 84 pro
cent (in 1989 was dit 81,5 procent).
Vanaf dit jaar zal bij CSM de win-
baarheidsindex mee gaan tellen in de
uitbetaling. Uitgangspunt is het
campagnegemiddelde, telers die
daarboven zitten krrijgen er wat bij,
telers die eronder komen wordt wat
ingehouden, zodanig dat het voor de
CSM 'budgettair-neutraal' verloopt.
Portemonnee en milieu
's Middags werden de in het teken
van de milieu-eisen staande land
bouwkundige aspekten toegelicht
door de heer J. Wisse. Hij maakte
aantoonbaar dat bij de onkruid-
bestrijding door verlaagde dosering
en aangepaste spuittechniek zowel
het milieu als de portemonnee van
de boer gespaard kunnen worden.
Voor het behalen van het hoogste
netto financiële resultaat kan voor
veel percelen de stikstofbemesting
nog worden verlaagd, aldus de heer
Wisse ("Strooi geen extra stikstof
voor 't kerkvolk"). Een grondbe-
handeling tegen insekten met lin
daan, op ca. 20.000 ha bietenland
toegepast, kan met de helft worden
teruggebracht. Behalve daar waar
ritnaalden voorkomen kan de spe
ciale pil lindaan vervangen. Ir.
A.A.H. Smook, hoofdlandbouw-
kundige van de fabriek Breda, gaf
een toelichting op het voorspoedige
verloop van de campagne '89 voor
zowel teler als fabriek. Enige be
zorgdheid sprak hij uit over de soms
krappe voorraadpositie: "Er wordt
soms te veel op het scherpst van de
snede gerooid".
Daarna werd afscheid genomen van
voorzitter de heer J. Nieuwenhuyse.
De secretaris de heer J. A. Boonman
benadrukte in zijn dankwoord de
grote bestuurlijke kwaliteiten van de
vertrekkend voorzitter: "Vanaf de
oprichting in 1962 bent u secretaris
van de vereniging geweest, de laatste
jaren voorzitter. Het was één van de
vele (bestuurlijke) funkties die u -
zeer succesvol- voor de akkerbouw
heeft vervuld". Namens de CSM
sprak de heer Smook zijn dank aan
de heer Nieuwenhuyse uit voor de
vele jaren van vruchtbare samen
werking.
Lex Kattenwinkel
De Europese Commissie heeft beslo
ten om voor 1989 aan een tweede se
rie projekten op het gebied van ver
werking en afzet van landbouw- en
visserijprodukten, bijstand te verle
nen uit het Europese Oriëntatie- en
Garantiefonds voor de Landbouw.
Aan deze projekten zal via de direk-
tie Verwerking en Afzet van het mi
nisterie van Landbouw, Natuurbe
heer en Visserij een nationale bijdra
ge worden verleend van 40% van de
EG-bijstand. De tweede serie toewij
Valmet brengt nieuwe zware trek
kers op de markt onder de naam
Valmet serie 8000. Er zijn twee mo
dellen, te weten de 8300 van 103 kW
DIN (140 pk) en de 8600 van 125 kW
DIN (170 pk). De sleutelwoorden
van de nieuwe 8000 serie zijn: mo
dern, produktief en komfortabel.
Deze kenmerken zijn bereikt door
een kombinatie van styling, veelzij
dige transmissie, een tweede genera
tie Autocontrol en een ergonomische
kabine.
zingen heeft voor ons land betrek
king op 36 projekten, waaronder
Fa. Buijsse-Blondeel te IJzendijke
voor de uitbreiding en verbetering
van de verwerkingskapaciteit van
vlas (EG-steun 67.931nationa
le steun ƒ27.172,—).
Veiling CVZ te Kapelle voor de aan
schaf en installatie van een televeil-
systeem (EG-steun 125.000,na
tionale steun 50.000,
Fa. Van Gremberghe te Koewacht
voor uitbreiding van de verwerkings
kapaciteit van vlas (EG-steun
De motor is de Valmet 612. De mo-
torinhoud is groot: 7.4 ltr. Het is een
lange slag motor (134 mm), die vol
gens de jongste technologische in
zichten is gebouwd.
De 8000 serie heeft een dubbele pla-
tenkoppeling en Trac Trol snelscha-
keling zowel als een gesynchroni
seerde omkeerschakeling. De geheel
gesynchroniseerde versnellingsbak
heeft 16 snelheden vooruit en 16
achteruit. Zowel in de voor- als de
achteras zit een differentieelslot dat
doormiddel van een drukknop ge
lijktijdig elektro-hydraulisch gescha
keld wordt.
De Valmet 8000 serie is uitgerust met
Autocontrol II: een voorgeprogram
meerde elektro-hydraulische hefin-
richting en een trekker kontrole
systeem.
120.000,nationale steun
48.000,—).
Van de Bilt BV te Sluiskil voor uit
breiding van opslag- en schonings-
kapaciteit voor zaailijnzaad (EG-
steun 58.879,nationale steun
23.551,-).
J. de Jonge BV te Goes voor bouw
en uitbreiding van het zaadscho-
ningsbedrijf (EG-steun
414.412,nationale steun
165.764,—).
Mommersteeg BV te Vlijmen voor
uitbreiding en rationalisering van
een zaadschoningslijn (EG-steun
151.250,nationale steun
60.500,—).
In boekjaar 1988/89 kon door Coö
peratie Agrico 32 miljoen gulden
meer aan haar leden/leveranciers
van poot- en konsumptieaardappe-
len uitbetaald worden. Dit dankzij
de realisering van een gemiddeld ho
ger prijsnivo en ondanks de lagere
produktomzet als gevolg van lagere
opbrengsten en een lichte teruggang
in de arealen. De dochteronderne
mingen leverden een belangrijke bij
drage aan het gekonsolideerde resul
taat van 1.683.800,wat in zijn
geheel aan de reserves werd toe
gevoegd.
Bij de presentatie van het jaarverslag
De geplande stemming over de fuse
ring tussen de CSM-
bietentelersverenigingen Zuid- en
Noord-Beveland en Walcheren afge
lopen maandag tijdens de vergade
ring van de vereniging Zuid- en
Noord-Beveland kon niet doorgaan
wegens het ontbreken van het quo
rum. Minstens twee-derde van de
stemgerechtigde leden moest aanwe
zig zijn, maar er waren er 'slechts'
ruim 150 van de in totaal 398. Kon
tijdens de Algemene Vergadering op
15 december jl. werd een uitgebreide
toelichting op de balans en resulta
tenrekening gegeven. De financiële
omzet, met inbegrip van de verko
pen van de konsumptieaardappelen
van de partner in Agrico Holland
U.A. steeg met 48 miljoen tot ca.
323 miljoen gulden. Naast de cijfer
matige verantwoording werd inge
gaan op het verloop van het afgelo
pen jaar en tevens vooruitgelopen op
een aantal toekomstige ontwikke
lingen.
Door deelname in Groothandel Leo
sekwentie is dat op 31 januari een
nieuwe vergadering belegd wordt.
Een meerderheid van twee-derde van
de dan aanwezige leden beslist dan
over het voorstel. Het al of niet
doorgaan van de voorgenomen fusie
zal overigens geen gevolgen hebben
voor de vergaderingen. Die zullen
gewoon net als nu blijven plaatsvin
den in 's Heerenhoek en Kou-
dekerke.
de Koek Zn. B.V. te Purmerend
werd vorm gegeven aan het beleid
tot verdere integratie in afzet kana
len voor konsumptieaardappelen.
Tevens werden door opname van
teelt en afzet van op biologisch-
dynamische en ekologische wijze ge
teelde aardappelen duidelijke stap
pen gezet naar een nieuw veelbelo
vend marktsegment.
Ter zake van de dochterbedrijven
werd aangekondigd dat zowel voor
het Kweek- en Research bedrijf Agri
co B.V. als voor het Aardappelschil-
bedrijf Vita B.V. investeringsplan
nen worden ontwikkeld.
Vrijdag 12 januari 1990
11
