Agrarisch werk oorzaak van
veel lichamelijke klachten
Wedstrijd appelrassen
Kursus milieuproblemen
Agrarisch Opleiding Centrum zeeland komt er
Veiling Veldhoven boekt record-omzet
Procescoördinator adviseert positief aan minister
Eerste geslaagden opleiding 'Produktie medewerker' tuinbouw
In veel agrarische bedrijfstakken is
sprake van een relatief hoge be
lasting van rug, nek en ledematen.
Hierdoor zijn er veel klachten over
de lichamelijke gezondheid. Dit
blijkt uit een vergelijkend onderzoek
naar fysieke belasting in veertien
agrarische bedrijfstakken. Bij dit
onderzoek in opdracht van de Stich
ting Gezondheidszorg Agrarische
Sektoren (Stigas) is vooral aandacht
besteed aan de invloed van het werk
op rug, armen en benen.
Aanleiding voor het onderzoek was
het hoge aantal personen in de agra
rische sektor dat als gevolg van deze
klachten geheel of gedeeltelijk ar
beidsongeschikt is. Vergeleken met
beroepsgroepen buiten de agrarische
sektor is dit aantal bijna tweemaal
zo hoog. Het onderzoek is uitge
voerd door het Nederlands Instituut
voor Praeventieve
Gezondheidszorg-TNO (NIPG-
TNO) in Leiden samen met het Insti
tuut voor Mechanisatie Arbeid en
Gebouwen (IMAG) in Wageningen.
In totaal hebben 3500 ondernemers
en werknemers aan het onderzoek
meegedaan.
Rugklachten blijken in vrijwel alle in
het onderzoek betrokken be
drijfstakken hoog te scoren. De var
kenshouderij, de bloembollenteelt
en de boomteelt komen in dit op
zicht het meest ongunstig uit het on
derzoek naar voren. Ruim 60 pro
cent van de deelnemers uit deze sek
toren klaagt over de rug. Ook ko
men veel klachten van nek, schouder
en armen voor. In de boomteelt, de
fruitteelt, het loonwerk, de glas
groenteteelt en de varkenshouderij
zijn wat dit betreft de meeste klach
ten gevonden.
Uit een analyse van de lichamelijke
belasting in de diverse sektoren
bleek dit hoge klachten percentage in
de fruitteelt en de boomteelt samen
te gaan met een relatief zware ar
beidsbelasting in het werk. In de
fruitteelt blijkt dat op sommige be
drijven tot 60 procent van de ar
beidstijd wordt besteed aan werk
met een relatief hoge belasting van
de rug en ledematen. Onderzoekers
noemen met name het pneumatisch
snoeien, het oogsten en het sorteren
van fruit als werk dat lichamelijke
klachten veroorzaakt. In de boom
teelt ligt dit percentage op ruim 25
procent. In deze bedrijfstak werden
de klachten vooral veroorzaakt door
het rooien, het inpakken en verzend-
klaar maken van de produkten.
Het onderzoek is uitgevoerd om in
zicht te krijgen in de knelpunten in
de afzonderlijke sektoren. De uit
komsten zullen worden gebruikt om
preventie-aktiviteiten te ontwikke
len. Een eerste start is gemaakt in de
glasgroenteteelt. Voor deze sektor is
inmiddels een groot aantal verbete
ringsmogelijkheden voor de werksi
tuatie in kaart gebracht. De bedoe
ling is deze verbeteringsmogelijkhe
den het komende jaar via een voor
lichtingscampagne onder onderne
mers en werknemers te introduceren
in de betrokken bedrijven.
In het kader van het onderzoekspro-
jekt "Preventie aandoeningen bewe
gingsapparaat in de land- en tuin
bouw" zijn de volgende rapporten
verschenen:
Te bestellen Stigas:
- Analyse gezondheidsproblematiek
en belasting van het bewegingsappa-
Op de beroepenmanifestatie, die
gehouden werd in de Zeelandhal
len is door de Rijks Middelbare
Agrarische School te Goes een
presentatie fruitteelt verzorgd.
De bezoekers konden van een
aantal appels de juiste rasnaam
raden.
Onder de 375 inzendingen waren
42 goede oplossingen. Na loting
wordt aan de volgende personen
de beloofde kist appels begin ja
nuari toegezonden.
Jolanda Flikweert (Oosterland)
Borgermansschool; Arianne
Hoogstrate (Middelburg) Delta
College; W. Willems (Oostburg)
't Zwin; M. v.d. Berg (Sas van
Gent) Esdoornveste; Judith
Baecke (Terneuzen) Zeldenrust;
Hanna Priem (Kortgene) O.B.S.
Kortgene; Ton van Riet (Goes)
L.A.B.-school; Corné van Es
(Goes) Groot Stelle; Brigitte
Trommelen (Tilburg) A.M.A.;
Marian v.d. Berge ('s-
Gravenpolder) Kon. Juliana.
Voor het eerst in zijn geschiedenis
heeft de coöperatieve veiling van de
NCB in Veldhoven een jaaromzet
van 100 miljoen gulden gehaald. De
financiële mijlpaal werd vrijdagmor
gen overschreden tijdens het verhan
delen van een partij witlof.
Veilingvoorzitter Jonkers keek in
zijn toespraak even terug op de start
van de veiling in 1926 en vooral op
het belangrijke jaartal 1973, toen de
veiling van Eindhoven naar Veldho
ven verhuisde en aanzienlijk uit
breidde. In dat jaar telde de veiling
bij een omzet van 41 miljoen gulden
nog 1300 leden. In 1980 was dat aan
tal bijna gehalveerd tot 780, terwijl
de omzet naar 60 miljoen was ge
klommen. Jonkers constateerde met
tevredenheid dat het aantal aanvoer
ders van groente en fruit nu weer tot
800 is toegenomen. Na een aanvan
kelijke daling zijn er nu ook weer
meer kopers, dat aantal steeg in en
kele jaren van 375 naar 450. Na om
zetten van 97 miljoen in 1987 en 98,9
miljoen vorig jaar denkt het veiling-
bestuur dit jaar op en omzet van 102
miljoen gulden uit te komen. Dat be
tekent in één jaar een omzetstijging
van 7,1 procent, en dat is 2 procent
hoger dan het landelijk gemiddelde,
zo constateerde voorzitter Jonkers.
Enkele dagen eerder werden op de
Veldhovense veiling de eerste asper
ges aangevoerd. De primeur was
voor teler Wim van Grotel uit Riet
hoven, die de asperges volgens een
door hem zelf ontwikkelde methode
teelt. De eerste 7 Vi kilo asperges gin
gen voor 70 gulden per kilo van de
hand.
raat in de agrarische sektoren - sa
menvattend rapport (V.H. Hilde-
brandt en J.H. van Dieën; prijs
10,-).
- Gezondheidsproblematiek en be
lasting van het bewegingsapparaat
alsmede ergonomische verbete
ringsmogelijkheden in de teelt var
éénmalig oogstbare gewassen ondei
glas - samenvattend rapport (V.H
Hildebrandt, J.H. van Dieën en M
v.d. Schilden; prijs 10,
Te bestellen bij NIPG-TNO:
- Gezondheidsproblematiek aan het
bewegingsapparaat bij mannelijke
ondernemers en werknemers in veer
tien agrarische sektoren (V.H. Hil
debrandt; prijs 25,
Te bestellen bij IMAG:
- Ergonomische analyse agrarische
sektoren (J.H. van Dieën; prijs
35,-).
- Ergonomische analyse van de teelt
van eenmalig oogstbare gewassen
onder glas (J.H. van Dieën; prijs
25,-).
Op sommige fruitteeltbedrijven wordt tot 60 procent van de arbeidstijd be
steed aan werk met een relatief hoge belasting aan de rug en ledematen. On
der andere het pneumatische snoeien veroorzaakt veel lichamelijke klachten.
- Ergonomische verbeteringsmoge
lijkheden bij de teelt van eenmalige
oogstbare gewassen (M. v.d. Schil
den; prijs 25,
Opdrachtgever:
Stichting Gezondheidszorg Agrari
sche Sektoren (STIGAS); Prinsevin-
kenpark 19, 2585 HK 's-Gravenhage
(070-3526636).
Onderzoeksinstituten:
Nederlands Instituut voor Praeven
tieve Gezondheidszorg TNO (NIPG-
TNO), Postbus 124, 2300 AC Lei
den (071-178611).
Instituut voor Mechanisatie, Arbeid
en Gebouwen (IMAG), Postbus 43,
6700 AA Wageningen
(08370-94911).
De procescoördinator heeft aan minister Braks van Landbouw een
positief advies uitgebracht met betrekking tot de oprichting van een
Agrarisch Opleiding Centrum (AOC) in de provincie Zeeland. Dit be
tekent dat de komst van een AOC in Zeeland nu definitief lijkt door
te gaan. Het advies van de procescoördinator is deze week aan de drie
betrokken scholen toegezonden. Inmiddels hebben ook GS van Zee
land aan de Staten een positief advies uitgebracht met betrekking tot
de vorming van een AOC in Zeeland. In het AOC Zeeland (nu nog
in oprichting) zullen drie agrarische scholen deelnemen: de MAS
Goes, de LAS Kapelle en de LAS Sommelsdijk. Per 1 augustus 1990
zal het AOC worden opgericht.
Formeel moet de Vaste Kamercom
missie voor Landbouw zich nog over
de oprichting van een AOC Zeeland
uitspreken, doch na het positieve ad
vies van de procescoördinator heeft
de stuurgroep er alle vertrouwen in
dat het doorgaat, aldus direkteur H.
Laros van de MAS Goes desge
vraagd. De stuurgroep hecht met na
me zo aan een zelfstandig AOC in
Zeeland, omdat hierdoor de eigen
identiteit van het Zuidwestelijk klei
gebied gewaarborgd blijft.
Het AOC wordt een stichting,
bestuurd door een breed scala van
organisaties die bij de land- en tuin
bouw zijn betrokken, waaronder
landbouworganisaties, takorganisa-
ties en bedrijfsleven. Het dagelijks
bestuur wordt gevormd door verte
genwoordigers van de drie landbou
worganisaties (ZLM, NCB, CBTB en
de Flakkeese landbouworganisaties),
de gemeente Goes en de direkteur
LNO.
De nieuwbouw van het te vormen
AOC zal plaatsvinden op een twee
ha. groot terrein aan de Fruitlaan te
Goes. De aanvang van de bouw is
gepland in januari 1991. In de plan
vorming is o.m. opgenomen een
hoofdgebouw, praktijk lokalen, een
kas, een demonstratietuin en een die
renverblijf. In het hoofdgebouw is
ook een ruimte gepland voor de
Dienst Landbouw Voorlichting, zo
dat er korte looplijnen zijn tussen
onderwijs en voorlichting'. De helft
van de grond is al in bezit van de
Rijksgebouwendienst (die de bouw
van het AOC gaat begeleiden' op de
andere helft is door de gemeente een
optie verleend.
Wat betreft de leerlingenaantallen
voldoen de drie scholen aan de nor
men. De (gedifferentieerde) normen
die gesteld worden om voor oprich
ting van een AOC in aanmerking te
komen zijn: 400 leerlingen in het
'tweede fase agrarisch onderwijs'
(dit zijn de twee-, drie- en vierjarige
opleidingen aan het huidige middel
baar agarisch onderwijs, het kursu-
sonderwijs en het leerlingwezen),
200 leerlingen in het 'eerste fase
agrarisch onderwijs' (het huidige la
ger agrarisch onderwijs), en 120 leer
lingen in een nevenvestiging
(blijvende leslokatie binnen het AOC
op afstand van de hoofdlokatie). In
1989 hadden de drie scholen samen
880 leerlingen. Naar verwachting zal
dit aantal het komend jaar een lichte
daling vertonen, maar zal in 1993 het
aantal van 1989 weer bereikt worden
en zal het niveau zich op dit aantal
handhaven.
Andere struktuur
De begrippen MAS en LAS zullen
overigens in de toekomst niet meer
gebruikt worden. De struktuur van
het agrarisch onderwijs zal door de
AOC-vorming veranderen. De huidi
ge B-opleiding (twee jaar) aan de
MAS wordt drie jaar. In die drie jaar
kan één jaar volledig aan praktijk
worden besteed, verdeeld over de
drie jaar. De A-opleiding (drie jaar)
wordt vier jaar: er komt een extra
praktijkjaar bij, uitgesmeerd over de
gehele vier jaar. Ook na deze struk-
tuurveranderingen blijft er naast een
'beroepskwalifikatie' een
'doorstroomkwalifikatie': na de vier
jarige A-opleiding in de nieuwe op
zet kunnen leerlingen ook
probleemloos doorstromen naar een
Agrarische Hogeschool (voordien
kon dat alleen als de leerlingen het
zogeheten 'exact-pakket' hadden ge
kozen). De heer Laros verwacht dat
leerlingen het 'verloren jaar' (vierja
rige in plaats van een driejarige A-
opleiding) op de AHS weer kunnen
inhalen, doordat zij deze door hun
gedegen vooropleiding nu in drie in
plaats van vier jaar kunnen
doorlopen.
Verder zal op een AOC het gehele
tweede fase onderwijs gebonden
worden aan een certifikatensysteem.
De in een bepaalde 'kolom' behaalde
certifikaten zijn ook toepasbaar in
elke andere kolom, waardoor er dus
gemakkelijk overgestapt kan worden
van het ene naar het andere niveau.
Het toekomstige AOC bestaat behal
ve uit tweede fase onderwijs uit een
onderdeel basisvorming (het huidige
Lager Agrarisch Onderwijs). Binnen
dit onderdeel, dat primair bedoeld is
om de leerlingen door te laten stro
men naar het tweede fase agrarisch
onderwijs, zijn ook uitstroommoge
lijkheden naar het voortgezet onder
wijs buiten het AOC, bijvoorbeeld
naar technisch, economisch of admi
nistratief onderwijs. Deze mogelijk
heden zijn er doordat in de
basisvorming ongeveer dezelfde vak
ken worden gegeven als op een MA
VO, met uiteraard een agrarisch
tintje ('Een groene MAVO').
Tussen de verschillende ACO's in ons
land zal op onderwijskundig gebied
de nodige samenwerking plaatsvin
den. Zo vindt er nu al overleg plaats
tussen het AOC West-Brabant i.o. -
dat in Breda komt - en het AOC Zee
land, i.o. met betrekking tot de uit
wisseling van kennis, het
ontwikkelen van leerstof en mogelijk
ook het uitwisselen van docenten. In
een wat groter kader - tussen AOC's
in Dordrecht, Breda en Goes - vindt
overleg plaats over de invulling van
de drie- en vierjarige opleiding. Het
doel daarvan is dat op alle drie loka-
ties hetzelfde programma geboden
zal worden, met voor de toekomstige
werkgevers eenduidige beroepskwali
ficaties en diploma's.
L.K.
In Brielle werd op woensdag 13 de
cember voor de eerste maal het di
ploma dat hoort bij de opleiding
'Produktiemedewerker' in de tuin
bouw uitgereikt. Deze opleiding van
zeven maanden werd speciaal inge
richt om langdurig werkelozen uit
zicht op een blijvende werkkring in
Vrijdag 22 december 1989
de glastuinbouw te bieden. De deel
nemers gingen één dag in de week
naar de vakschool op basis van het
leerlingwezen 'Anna Hoeve' in
Brielle. Daarnaast boden bedrijven
werk aan en vervaardigden ook een
deel van de opleiding. Zes mensen
haalden de eindstreep.
Er wordt bekeken of deze opleiding
ook in september kan starten. Ook
op andere plaatsen in Nederland
bestaat belangstelling voor deze
opleiding. Meer informatie hierover
bij de VOLLT 030-517344.
Voor iedereen die kennis nodig heeft
om de milieuproblemen op te lossen
gaat de Praktijkschool Barneveld
een korte maar toch komplete kur
sus organiseren. De opzet is eenvou
dig; op elke kursusdag wordt een on
derwerp behandeld door een des
kundige uit de praktijk, waarna in
aansluiting hierop toepassingsmoge
lijkheden in de praktijk aan de orde
komen. De docenten zijn onder
meer afkomstig van de landbouw
voorlichting, onderzoekinstituten
zoals IMAG e.d., de mestbank en de
mestverwerking.
De kursus wordt gegeven op tien
achtereenvolgende vrijdagen, te be
ginnen op vrijdag 26 januari 1990.
Info tel. 03420-14881.
9
