moet er veelal ingeslagen worden'
ZLM staat open voor samenwerking
Jubileum-prijsvraag EVO
over logistiek
beproefde veilingklok, of ook (en
meer) middels contracten en transac
ties buiten de klok om?
Ik denk overigens dat het géén
kwestie is van 'of/of' maar van
'en/en'. 'En/en' dan overigens op
voorwaarde, dat het juist de veilin
gen zullen moeten zijn die het tot
hun taak en verantwoordelijkheid
rekenen om beide systemen zodanig
toe te passen en te centraliseren, dat
de kopers niet rondom dat gecentra
liseerde aanbod heen kunnen.
Typisch Nederlandse
haarkloverij
Afgezien van de wijze van marktbe
nadering hebben de zogenaamde
vrije sectoren in ieder geval wel met
de andere sectoren gemeen, dat ook
hun concurrentiepositie hier en daar
danig in gevaar gebracht wordt ten
gevolge van typisch Nederlandse
haarkloverij. Ik noem hier uit een
waslijst van mogelijke voorbeelden
o.a. het gekissebis over de premie
plicht op gelegenheidsarbeid. Af
hankelijk van een uiteindelijke
oplossing kan de strakke opstelling
(van vakbonden en ASF) in deze
kwestie zelfs de uiteindelijke onder
gang van bepaalde tuinbouwpro-
dukties betekenen.
In dezelfde lijn overigens komt nu
notabene ook nog een premieplicht
voor de doodgewone en van oudsher
bestaande burenhulp en boerensa-
menwerking ter discussie. Het moge
duidelijk zijn dat dat voor ons
volstrekt onaanvaardbaar is.
Een ander recent en schrijnend voor
beeld is het voornemen van de Ne
derlandse overheid om op een
volstrekt ondoordachte wijze een
nieuw huisvestingssysteem voor de
pluimveehouderij voor te schrijven.
Indien de geplande fatale ingangsda
tum van een verbod op de huidige
batterysystemen gehandhaafd blijft,
zonder dat daarbij sprake is van te
gelijkertijd een volledige harmonisa
tie in EG-verband, en zonder dat
daarbij sprake is van een redelijke
overgangstermijn, dan spreken we
ook hierover ons absoluut onaan
vaardbaar uit.
We zijn, laat daar geen mis
verstanden over bestaan, zeker
niet tegen iedere wet- en regelge
ving en ook niet (in deze steeds
ingewikkelder wordende samen
leving) tegen een toenemende re
gelgeving. Als tenminste maar
doel en nut duidelijk gemaakt
kunnen worden; en als er ten
minste maar door mensen die we
ten waar ze het over hebben over
geoordeeld kan worden. En wat
het laatste nu betreft moeten we
tot ons grote verdriet vaststellen,
dat er op het Ministerie van
Landbouw en Natuurbeheer, als
mede in het gebouw van de
Tweede Kamer tegenwoordig
m&ar erg weinig personen meer
aanwezig zijn, die enig benul en
enig gevoel hebben van en voor
het feit dat Landbouw een eco
nomische aktiviteit is.
Als het gaat om weloverwogen regel
geving, die niet gebaseerd is op al
leen de waan van de dag of op de
agressie van bepaalde aktiegroepen,
maar waar rekening gehouden wordt
met de economische doelstelling van
de betreffende sector, (ook al is dat
op langere termijn), dan doen wij
niet zo moeilijk en adviseren we on
ze leden om zich te schikken. Ik
denk dan wat de veehouderij betreft
bijvoorbeeld aan de op stapel staan
de nieuwe 'Veewet', aan de totstand
koming van de 'Integrale Keten Be
waking' en aan de nieuwe 'Identifi
catie en Registratie' regeling. Vanuit
de praktijk worden daar vanuit resp.
de varkens- en rundveehouderij ui
teraard en terecht wat kanttekenin
gen bij gezet, maar niet zodanig, dat
we het daar in normaal overleg niet
over eens zullen kunnen worden.
Ook in kwesties als deze passen we
dus ons 'ZLM twee-sporenbeleid
toe'. Enerzijds politieke druk en
stellingname om het voorwaarden
scheppend beleid werkbaar en han
teerbaar te houden, en anderzijds de
praktijk aktiveren om waar mogelijk
in te spelen op zich wijzigende om
standigheden.
Milieu
De leidraad van dat twee sporenbe
leid, dames en heren, strekt zich
eveneens uit tot het fenomeen dat
een jaar of drie/vier geleden vrij
plotsklaps 'uitgevonden' is in Neder
land en waarin en waarmee ons klei
ne land intussen 'enorm groot' ge
worden is: het milieu. Alle land- en
tuinbouwsectoren krijgen meer en
meer - en op een revolutionaire wijze
- te maken met verstrekkende milieu
en natuureisen. Ook hier staat de
ZLM een realistisch beleid naar twee
kanten voor.
Door enerzijds de overheid er op te
wijzen geen onmogelijke eisen te
stellen en anderzijds de praktijk te
adviseren, zoveel als mogelijk is, re
kening te houden met - (en in te spe
len op) - de milieu-eisen, kunnen
overheid en bedrijfsleven naar el
kaar toegroeien. Dat is onze realisti
sche doelstelling.
Om een beleid echter realistisch te
kunnen noemen, moet dat beleid
ook haalbaar en betaalbaar zijn.
Haalbaar betekent volgens ons, dat
voldoende tijd en technische moge
lijkheden beschikbaar moeten zijn
om aan te kunnen passen. Betaal
baar houdt in dat de rentabiliteit van
de bedrijfsvoering niet wezenlijk
aangetast mag worden; het 'onderste
regeltje' moet voldoende in tact blij
ven. 'Haalbaar en betaalbaar' dient
ook 'is gelijk' te zijn aan behoud van
concurrentiepositie. De Nederlandse
milieu-eisen moeten dus in de pas lo
pen met die van de andere EG-
lidstaten.
Het woord 'redelijk' is in feite syno
niem voor 'haalbaar en betaalbaar'.
En aan die redelijkheid nu is het het
afgelopen jaar meer en meer gaan
mankeren, aldus de voorzitter.
Let wel, de land- en tuinbouw is ui
teraard bereid zich in te zetten voor
het milieu. Een veilige en duurzame
agrarische produktie is immers ons
allergrootste eigen belang! Daarom
ook willen we, via goed en construc
tief overleg met de overheid,
naarstig naar oplossingen zoeken.
Dat overleg moet dan echter wel mo
gelijk zijn, en de oplossingen moeten
dan wel acceptabel zijn!
En ook daaraan is het het laatste
jaar meer en meer gaan mankeren.
Twee jaar geleden zaten wij (en het
Landbouwschap) nog op de negatie
ve en defensieve toer. Vorig jaar al
had het boerenverstand overwonnen
en had zich een (bewonderenswaar
Ter gelegenheid van haar vijftig ja
rig bestaan in 1990 organiseert de
EVO als ondernemersorganisatie
voor logistiek en transport een prijs
vraag onder het motto: 'Verande
ringsprocessen in de logistiek'. De
organisatie van 40.000 leden-
bedrijven in industrie, handel en
agrarisch bedrijfsleven wil daarmee
Vrijdag 15 december 1989
dige en de samenleving tot voorbeeld
strekkende) metamorfose naar een
offensieve en positieve opstelling
voltrokken. We hadden een eigen en
gedegen 'Milieu-aktie-plan' met ver
gaande doelstellingen op tafel ge
legd, en we dachten eerlijke en be
trouwbare afspraken te kunnen ma
ken met de Nederlandse politiek en
overheid. Maar die afspraken zijn
voor het allergrootste deel nooit tot
stand gekomen, dan wel ze zijn door
Den Haag opengebroken.
Dat betekent dat de land- en tuin
bouw noodgedwongen weer terugge
drongen is in het defensief.
De instabiele en onvoorspelbare la
wine van ge- en verboden, alsmede
de voornemens en plannen tot tel
kens weer nieuwe wetten en regels
met alsmaar scherpere (en overigens
zeer arbitraire) normen en criteria,
benauwen ons boeren en tuinders
ten zeerste.
De toenemende hetze van publiciteit
en samenleving, de opgeblazen en
grotendeels vermeende affaires met
betrekking tot o.a. komkommers,
alar, nitraat, salmonella-eieren en
melkvergiftiging; alsmede die eeuwi
ge strontkar op de TV die zaken
benauwen en ergeren ons eveneens
ten zeerste.
Dat (en ik doe maar een greep)
dat de bescherming van ganzen en
distels voorrang boven alles moet
hebben; dat we het niet eens kunnen
worden over een beregeningsregime
voor grasland in Brabant; dat pro
vincies en gemeenten in willekeur de
landelijke regels nog eens extra aan
scherpen; dat de toelating van mi
lieuvriendelijke gewasbescher
mingsmiddelen nodeloos vertraagd
wordt; en dat de kosten van dat alles
volstrekt eenzijdig op de boeren af
gewenteld dreigen te worden (onder
bijvertelling van het sprookje, dat
die kosten doorberekend kunnen
worden aan de consument) dat,
dames en heren, dat benauwt en
frustreert ons ten zeerste.
Redelijkheid
Angst en teleurstelling echter zijn
slechte raadgevers. Daarom zullen
we weer terug in het offensief moe
ten. Het enige wapen dat we daarbij
kunnen hanteren is een pleidooi
voor redelijkheid. We zullen over
heid en samenleving duidelijk moe
ten maken dat ons 'milieu-aktie-
plan' redelijk is; dat milieu
inspanningen en milieumanagement
beloond moeten worden in plaats van
De heer Van der Maas tijdens zijn jaarrede.
gestraft (en dat heffingen op kunst
mest en bestrijdingsmiddelen daar
om uit den boze zijn). We zullen de
overheid en samenleving ook de
'achterkant van het gelijk' moeten
laten zien dat bijvoorbeeld de
bossterfte in Nederland de laatste 2
jaar minder is dan in de rest van Eu
ropa, en dat binnen de EG in Neder
land de minst milieu-gevaarlijke ge
wasbeschermingsmiddelen worden
gebruikt, terwijl ook het totaalge-
bruik momenteel met 10% per jaar
terugloopt.
De 'achterkant van het gelijk' zullen
we eveneens indringend en continu
moeten tonen aan onze ledenbe-
drijfsgenoten: geïntegreerde be
drijfssystemen in de akkerbouw (bij
voorbeeld) zullen opgepakt en uitge
probeerd moeten worden, beschik
bare nieuwe technieken om de am-
moniakuitstoot te reduceren zullen
toegepast moeten worden; de
'mineralen-aanvoer-registratie' zal
in de volle breedte geaccepteerd
moeten worden; en ook de ver
plichtstelling van mestleverantie uit
de overschotgebieden naar groot
schalige mestverwerkingsinstallaties
(het zogenaamde plan De Bekker)
zal uitgevoerd moeten worden.
Kortom veehouders en plantentelers
zullen alle maximale milieu
inspanningen moeten leveren, die ze
redelijkerwijs op kunnen brengen.
Ze zullen zich aan moeten passen
aan veranderende omstandigheden.
Haalbaarheid, betaalbaarheid, rede
lijkheid èn aanpassing zullen derhal
ve onze trefwoorden zijn en blijven,
als het gaat om het milieu.
nieuwe ideeën stimuleren die een
gunstige invloed kunnen uitoefenen
op de praktische toepassing van lo
gistieke beginselen in middelgrote en
kleinere bedrijven. Ook kunnen met
dit initiatief verdere ontwikkelingen
op het logistieke vakgebied worden
gediend. Info tel. 079-414641.
'Alhoewel de ZLM met haar
diensten en instellingen een zeer
gezonde club is, staan we open
voor nieuwe bewegingen in de
vorm van samenwerking met an
deren'. Dit zei ZLM-voorzitter
H.C. van der Maas in zijn jaarre
de, afgelopen maandag tijdens
de algemene vergadering in
Etten-Leur.
Men hoeft geen landbouwdes
kundige te zijn om te kunnen
constateren, dat de agrarische
wereld enorm in beweging is. Het
landbouwbeleid verandert, onder
druk van de GATT-
onderhandelingen, drastisch, de
EG is van Noord naar Zuid in be
weging èn er zullen zich onge
twijfeld nieuwe bewegingen ma
nifesteren over de brekende gren
zen met Oost-Europa. Ook coö
peraties, veilingen en agrarische
handel en industrie zijn middels
fusies en concentraties volop in
beweging. Hetzelfde geldt voor
voorlichting, onderzoek en on
derwijs. Waar eigenlijk niet?,
vroeg de ZLM-voorzitter zich af.
De ZLM is zich die beweging ter
dege bewust. En we beraden ons
dan ook wel degelijk op ons toe
komstig functioneren. We zullen
voor die toekomst rekening moe
ten houden met een kleiner getal
boeren en tuinders. Die boeren
en tuinders zullen echter wel
méér en hogere eisen stellen aan
hun organisatie. Daarom zijn we
volop bezig om uitvoering te ge
ven aan de vorig jaar vastgestelde
ZLM-beleidsvisie, met als doel
om ook in de 21e eeuw als orga
nisatie optimaal te kunnen func
tioneren als belangenbehartiger
en dienstverlener voor onze le
den. Dat zal ons enige bestaans
recht zijn. De ZLM is tenslotte
middel en géén doel. De huidige
struktuur, gebaseerd op afdelin
gen en kringen, blijft daarvoor
een belangrijke toetssteen. Met
name ook vrouwen en jongeren
zullen in dat kader een grotere
rol moeten gaan spelen binnen
onze ZLM. En dat zal sneller
moeten gebeuren dan dat het zich
momenteel voltrekt.
Alhoewel de huidige ZLM met
haar diensten en instellingen, een
zeer gezonde club is, die zeker
niet op apegapen ligt, staan we
open voor nieuwe bewegingen in
de vorm van samenwerking met
anderen. Open en onbevooroor
deeld staan we daar tegenover,
mits het per saldo resulteert in
een grotere efficiency en effecti
viteit, zonder verzwakking van
de boerenbelangenbehartiging.
Primair opteren we daarbij voor
een verdere integratie binnen het
KNLC-verband, maar dat hoeft
geenszins een belemmering te
zijn voor nauwere samenwerking
met zusterorganisaties van ande
re identiteit, en evenmin een be
lemmering voor een grotere geza
menlijke belangen behartigings-
verantwoordelijkheid met de
coöperaties in ons werkgebied.
Krachtproef
De land- en tuinbouw in onze re
gio staat voor een enorme
krachtproef èn voor nieuwe uit
dagingen. Van de individuele
boeren en tuinders zal dat grote
inspanningen vergen. Men zal
zich aan moeten passen aan wij
zigende omstandigheden. Ook de
ZLM zal dat moeten doen. We
zijn daar mee bezig. We zijn
vastbesloten om ons er doorheen
te slaan. Met zorg, maar ook met
vertrouwen. Waakzaamheid zal
vereist zijn. Onze organisatie zal
- waar nodig en gewenst - initia
tieven blijven nemen om de be
langen van de Brabantse en
Zeeuwse land- en tuinbouw te be
hartigen en te versterken.
Onderlinge boerensolidariteit zal
daaraan ten grondslag moeten
liggen. Dat was, dat is en dat
blijft een absolute voorwaarde
voor het zijn of niet zijn van de
agrarische sector.
13
