Buro Berenschot: BD-
landbouw is reëel alternatief
Beheerplannen Walcheren en
Zuid-Beveland vastgesteld
Coveco wijzigt prijsbeleid
Kwaliteitsmeetnet
grote rivieren in
gebruik
'Antroposofisch' pe
riodiek Jonas
besteedt aandacht
aan BD-landbouw
BMF wil onderzoek
naar ruilverkaveling
Goirle
Ekologische richtlijn in
diskussie
Valkenisse wil 'slotakkoorden van Helsinki' gebruiken
om de vervuiling Westerschelde terug te dringen
Stimulering praktijkgerichte oplossingen
van de mest- en ammoniakproblematiek
de variant in het NMP met ongeveer
de helft vermindert. Bij toepassing
van BD-landbouw neemt de uitstoot
met 85% af.
De traditionele landbouw skoort
verder negatief op de volgende pun
ten: verdroging, verstoring (door
stank), verdwijning (van soorten
landschap), vervlakking en verande
ring van het klimaat. Het NMP
brengt alleen een zekere verbetering
op de punten: verdwijning en veran
dering van het klimaat. De BD-
landbouw daarentegen heeft op alle
punten een positief effekt.
Ekonomisch gunstig
Ook op ekonomisch gebied vallen de
resultaten van de BD-landbouw
mee. Volgens Berenschot produceert
de Nederlandse landbouw jaarlijks
ter waarde van 32,6 miljard en
zorg zij voor een toegevoegde waar
de van 14,3 miljard. Hierbij is
echter geen rekening gehouden met
de kosten .voor het milieu en met de
gemeenschapsgelden die de EG o.a.
moet betalen om de overschotten
weg te werken.
Bij de uitvoering van het NMP daalt
ten gevolge van een vermindering
van de veestapel de produktiewaarde
van de Nederlandse landbouw tot
25 miljard bij een toegevoegde
waarde van 13 miljard. Bovendien
moet dan nog rekening gehouden
worden met 1,5 miljard kosten in
zake milieumaatregelen en 3,3
miljard milieuschade.
Meer dan de helft van deze kosten
liggen op het terrein van de veeteelt.
Deze kosten doen de toegevoegde
waarde van de intensieve veeteelt ge
heel teniet. Dit zal automatisch lei
den tot een herstrukturering van de
landbouw, vooral van de veeteelt,
waardoor een substantieel lager pro-
duktienivo zal ontstaan.
Omschakeling op BD-landbouw zou
leiden tot een totale produktiewaar
de van 20 miljard, maar met een
hoge relatieve toegevoegde waarde
van 11,8 miljard. Bovendien is
overschakeling op BD-landbouw
gunstig voor de werkgelegenheid.
Bovendien is milieuschade in BD-
landbouw geheel afwezig. Ook zul
len de landbouwoverschotten die de
EG nu moet betalen tot het verleden
behoren.
Rooien van winterwortelen op het bd-bedrijf Loverendale te Oostkapelle.
Op grond van becijferingen komt
Buro Berenschot tot de konklusie
dat in geval van uitvoering van het
NMP het bedrijfsekonomisch resul
taat van de landbouw een negatief
saldo laat zien van 4,9 miljard. Bij
omschakeling op BD-landbouw is
het negatieve saldo 5,8 miljard.
Maar naarmate ook in de landbouw
het beginsel van 'de vervuiler be
taalt' meer wordt toegepast (bij
voorbeeld door invoering van een
stikstofheffing) wordt overschake
ling op BD-landbouw voor de boe
ren een reëel alternatief.
Volgens het onderzoeksrapport leidt
de traditionele landbouw tot een ern
stige aantasting van milieu als ge
volg van ammoniak, stikstof, fos
for, kalium, koper en cadmium. De
ze stoffen die afkomstig zijn uit dier
lijke mest en kunstmest zorgen voor
een aantasting van het milieu: in de
grond en in de lucht. Daarnaast ge
bruikt de landbouw op grote schaal
chemische bestrijdingsmiddelen.
In de studie becijfert Berenschot dat
de uitstoot van zes milieugevaarlijke
stoffen in de traditionele landbouw
bij uitvoering van de meest vergaan
Gedeputeerde Staten van Zeeland
hebben het beheerplan Walcheren en
het beheerplan Zuid-Beveland vast
gesteld. Per 1 oktober 1989 is het
voor ondernemers die grasland
pachten of in eigendom hebben bin
nen deze gebieden mogelijk een be-
heerovereenkomst te sluiten. Op
Walcheren gaat het om de gebieden
Kievitshoek, Zandvoortseweg, Oude
Veerseweg, Oosternieuwlandpolder,
Vroongronden bij Vrouwenpolder
en Kustgebied bij Domburg. Op
Zuid-Beveland gaat het om Ganzen-
gebied, Kreekgebieden (Slake,
Schoortjes en Zwaakse Weel), Ver
spreide Graslanden en Kapelie-
Wemeldinge.
Een beheerovereenkomst is een kon-
trakt dat de ondernemer sluit met
het Bureau Beheer Landbouwgron
den. Daarin wordt vastgelegd dat hij
een bepaalde vergoeding krijgt als
hij zijn bedrijfsvoering mede richt
op het beheer van natuur en
landschap.
In een beheerovereenkomst wordt
ondermeer beschreven waaraan de
ondernemer zich moet houden. Dat
zijn een aantal algemene voorwaar
den, die b.v. betrekking hebben op
Minister Smit-Kroes van Verkeer en
Waterstaat zal op donderdag 26 ok
tober een geautomatiseerd water
kwaliteitsmeetnet voor de grote ri
vieren in gebruik stellen. Dit meet
net, dat de naam AQUALARM
heeft gekregen, verstrekt 24 uur per
dag informatie over de waterkwali
teit van de rivieren. Zeven perma
nente meetstations langs de Rijn,
Lek, Waal, IJssel en Maas vormen
de ruggegraat van het systeem, dat is
gebouwd door het Engelse bedrijf
Scicon. De metingen zijn vooral ge
richt op de aanwezigheid van
organische- en anorganische mikro-
verontreinigingen in het water, maar
ook op zware metalen, zuurstof,
temperatuur, zuurgraad ^chloride en
troebelheid.
De meetgegevens worden via vaste
telefoonlijnen direkt doorgezonden
naar de centrale komputer bij de
Dienst Binnenwateren/Riza van
Rijkswaterstaat in Lelystad. Via de
ze komputer zijn de gegevens be
schikbaar voor de gebruikers van
Aqualarm, de diensten van Rijkswa
terstaat in de provincies en de drink-
watermaatsch appi jen
de duur van de overeenkomst, de
wijze van verlenging en de opzegmo
gelijkheden. Daarnaast staat in iede
re overeenkomst wat er van de on
dernemer in het bijzonder wordt ge
vraagd. Dit zijn de beheerbepalin-
gen. Een voorbeeld is de bepaling
"niet maaien en niet weiden in de
periode van 1 april tot 15 juni". Met
deze bepaling wordt bereikt dat wei
devogels in alle rust hun eieren uit
kunnen broeden. Een ander voor
beeld is de bepaling "geen dierlijke
mest gebruiken in de periode van 1
oktober tot 1 maart". Deze bepaling
wordt in de beheerovereenkomst op
genomen als op het grasland een ve
getatie nagestreefd wordt die uit
meer soorten bestaat dan alleen En
gels raaigras.
Ook voor het onderhoud van de
landschapselementen als knotbo-
men, meidoornheggen en drinkpoe-
len kan een overeenkomst worden
gesloten.
Vergoeding
Tegenover het verrichten van een be
paald beheer op basis van een beheer
overeenkomst staat een vergoeding
van het Bureau Beheer Landbouw
gronden die per kwartaal wordt uit
betaald. De hoogte van deze beheer-
vergoeding wordt in de beheerover
eenkomst vastgelegd en wordt be
paald door het gekozen beheer. Hoe
meer het gekozen beheer afwijkt van
de normale bedrijfsvoering, hoe ho
ger de vergoeding wordt. De vergoe
ding kan oplopen tot 1.200,per
hektare per jaar. Uitgangspunt is dat
het sluiten van een beheerovereen
komst niet leidt tot een vermindering
van het inkomen van de on
dernemer.
Vrijwillige zaak
Het sluiten van een overeenkomst
blijft te allen tijde een geheel vrijwil
lige ztfak. Wanneer een ondernemer
niet mee wil doen verandert er voor
zijn bedrijf niets. De beheerovereen
komst duurt minimaal 5 jaar. Het
eerste jaar is een proefjaar. De on
dernemer kan in dat jaar de beheero
vereenkomst uitproberen. Is het ge
kozen beheer niet inpasbaar in de
bedrijfsvoering, dan kan een ander
beheer worden gekozen. Een andere
mogelijkheid is beëindiging van de
beheerovereenkomst
Voor meer informatie en voor het
sluiten van beheerovereenkomsten,
kunt u zich wenden tot: Direktie Be
heer Landbouwgronden, Westsingel
58, Postadres: Postbus 6, 4460 AA
Goes. Telefoon: 01100-37911.
Het tweewekelijks blad Jonas -
een periodiek met een duidelijke
binding met de antroposofie -
heeft onlangs een 'landbouwspe-
cial' uitgebracht, waarin aan
dacht wordt besteed aan de
biologisch-dynamische land
bouw. Onder meer staat in het
blad de weerslag van een onder
zoek naar de ekonomische en mi-
lieueffekten van een omschake
ling op nationaal nivo op de BD-
landbouw, uitgevoerd door Buro
Berenschot. Het buro konklu-
deert dat BD-landbouw zowel op
ekonomisch als op milieutechni
sche gronden aan te bevelen is,
mits er rekening wordt gehouden
met milieukosten. In de uitgave
staat onder meer ook een inter
view met Europarlementariër
Eisso Woltjer.
De Brabantse Milieu Federatie
heeft, ook namens de stichting Na
tuur en Milieu, het college van GS
gevraagd om op eigen initiatief een
onderzoek in te stellen naar alterna
tieven voor de ruilverkaveling Goir
le. Dat onderzoek zou dezelfde op
zet moeten hebben als een milieuef
fecten rapportage. De BMF heeft
grote bezwaren tegen het huidige
ruilverkavelingsplan, omdat hierin
de Poppelse Leij behoorlijk wordt
aangetast. Bovendien valt het reser-
vaatsgebied veel kleiner uit dan eer
der was bepaald.
De gemeente Valkenisse heeft de mi
nister van Buitenlandse Zaken per
brief verzocht zijn Belgische kollega
te bewegen wat aan de vervuiling
van de Schelde te doen. Het is de ge
meente een doorn in het oog dat de
verontreiniging van de Schelde van
uit België steeds maar toeneemt, on
danks tegengestelde verwachtingen
en toezeggingen. De Walcherse ge
meente acht de van 16 oktober tot 3
november in Sofia te houden Confe
rentie over Veiligheid en Samenwer-
Coveco heeft besloten haar prijsbe
leid voor de laatste 12 weken van
1989 te wijzigen. Rekening houden
de met de bestaande bonusregeling
zal Cavee-Coveco een prijsbeleid
voeren, waarin de wekelijkse roep-
prijs een direktere afspiegeling van
het marktgebeuren zal zijn, en waar
bij dus in principe niet meer reke-
Op 1 oktober jl. is de Stimulerings
regeling Praktijkgerichte Oplossin
gen Milieu-problematiek van het
Produktschap voor veevoeder van
kracht geworden. Het produktschap
stelt op jaarbasis 10 miljoen voor
deze regeling beschikbaar en heeft
de minister van Landbouw verzocht
tenminste een gelijk bedrag daarbij
te leggen.
Helaas is de bewindsman door de
demissionaire status van het kabinet
niet in staat reeds toezeggingen voor
1990 te doen. Voor hetnog lopende
jaar 1989 heeft de minister 2 mil
joen gulden beschikbaar gesteld.
Hierdoor heeft het Produktschap tot
eind 1989 ruim 4 miljoen voor de
stimuleringsregeling beschik
baar. Het mestonderzoek is thans
goed op gang en begint ook de prak
tische rsultaten op te leveren. Het
ammoniakonderzoek is in een
opstartfase. Hoewel er nog het nodi
ge onderzoek verricht moet worden,
is het wenselijk de toepassing van
(potentiële) mogelijkheden op be
drijfsniveau krachtig te stimuleren.
Verlaging van mineralenaanvoer via
de veevoeding, mestdistributie én
centrale mestverwerking heffen na
melijk niet de noodzaak op om op
bedrijfsniveau de noodzakelijke
maatregelen te treffen om verliezen
aan mineralen en stikstof zoveel als
mogelijk te reduceren en te beheer
sen. Het doel is (a) het bedrijfsleven
(agrariërs, loonwerkers, machine
bouwers, stallenbouwers, e.d.) te sti
muleren om oplossingsopties te ont
wikkelen én (b) de toepassing in de
praktijk te bevorderen. Bij de invul
ling van het programma zijn de vol
gende aspecten op bedrijfsniveau
aan de orde: voedersystemen; huis
vesting (incl. ventilatie); mestopslag
en mestbe- en verwerking; mestaan-
wending op land.
Voor de beoordeling van de projec
ten en advisering bij de uitvoering
van de stimuleringsregeling is een
adviescommissie ingesteld. De uit-
king in Europa (CVSE) een goede
gelegenheid de zaak aan te kaarten.
De CVSE wordt ook wel 'Helsinki-
overleg' genoemd.
Volgens Valkenisse heeft de CVSE
niet alleen betrekking op mensen-
rechtelijke en veiligheidsaspekten
maar ook op grensoverschrijdende
waterverontreiniging. Bovendien
gaat het niet alleen om Oost-West
verhoudingen, maar ook om bij
voorbeeld West-West
ning gehouden zal worden met een
prijskorrektie achteraf. Op deze wij
ze denkt de Koöperatie beter op de
huidige heftige konkurrentie op de
inkoopmarkt in te kunnen spelen.
Een en ander betekent dat Cavee
Coveco, met ingang van week 41 per
kg 9 cent in de roepprijs korrigeert.
voering en coördinatie van de rege
ling is opgedragen aan Grontmij
N.V. te De Bilt. Eventuele projecten
dienen ook bij Grontmij ingediend
te worden. Het adres van Grontmij
N.V. is: Postbus 203, 3730 AE DE
BILT telefoon: 030-207911.
Door de minister van Landbouw is
een herziening aangekondigd van de
Richtlijn Ammoniak en Veehoude
rij, de z.g. Ekologische Richtlijn
Hinderwet. Tegen deze herziening
is, in de openbare bestuursvergade
ring van het Produktschap voor Vee
en Vlees op 11 oktober fel verzet
aangetekend door het bestuurslid
Ter Beest, een verzet dat de instem
ming had van het bestuur van het
schap.
Ter Beest was van mening dat de
Richtlijn elke ontwikkeling van de
veehouderij onmogelijk zal maken.
Het ammoniakprobleem is een voor
de veehouderij nieuw probleem.
Aanbevolen is mest onder te werken,
wat zou kunnen leiden tot een ver
mindering van de uitstoot met 50%
doch het betekent in feite een ver
plaatsen van het probleem. Het fei
telijke probleem is dat er nog geen
definitieve oplossing is gevonden en
dan is het voor een veehouder wel
wat veel verlangd investeringen te
doen in een objekt dat waarschijn
lijk niet doelmatig is. De situatie van
het moment is al zo dat in tal van
voor verzuring gevoelige gebieden de
bedrijfsontwikkeling mede door de
richtlijn op slot zijn gezet.
Voorzitter Tazelaar ontraadde een al
te hard aangaan tegen de Richtlijn,
om zuiver politieke redenen, name
lijk om te voorkomen dat het 'pu
bliek' de boeren weigerachtigheid
zou verwijten om de verzuringspro-
blematiek aan te vatten.
verhoudingen, dus ook die tussen
Nederland en België, aldus de brief
aan de minister. De betrokken staten
zijn overigens niet juridisch gebon
den de slotakkoorden van Helsinki
uit te voeren, maar dat neemt niet
weg dat de staten (waaronder België)
plechtig hebben verklaard de ak
koorden te goeder trouw te zullen
uitvoeren, zo staat in de brief die op
initiatief van burgemeester Plomp is
opgesteld.
6
Vrijdag 20 oktober 1989
