"AM-beleid niet opnieuw ter diskussie stellen"
Zaaitijd is
rribunittijd
Bayer ff)
Aardappels rooien verloopt ideaal
KNLC kommissie akkerbouw over aardappelmoeheid:
Raming aardappeloogst
per provincie
De KNLC kommisie akkerbouw spreekt haar waardering uit over de
Sektorvisie Akkerbouw.,"De werkgroep sektorvisie is gelukkig met
een eensluidend standpunt gekomen", was de reaktie. Het rapport
heeft dan ook in het algemeen de instemming van de kommissie. Een
ander belangrijk punt op de agenda was het AM-beleid. De afspra
ken hierover met de overheid zijn zeer moeizaam tot stand gekomen.
De indruk bestaat dat het ministerie van landbouw de regels wil aan
scherpen. Het bedrijfsleven moet daarom geen initiatief nemen om
de diskussie over het AM-beleid opnieuw te starten.
Nu het Landbouwschap in hoofdlij
nen akkoord is gegaan met de Sek
torvisie Akkerbouw, dient deze or
ganisatie het rapport ook daadwer
kelijk te verdedigen richting over
heid en politiek. De kommissie
vraagt zich af of het schap dit wel
voldoende doet. Zo is in de Land-
bouwschapsreaktie op de Land-
bouwstruktuurnota èn in de brief
aan de kabinetsinformateur niets
vermeld wat afkomstig is uit de sek
torvisie.
Hoewel de Sektorvisie Akkerbouw
op zich weinig nieuwe elementen
noemt, staan in het rapport wel uit
spraken die duidelijker zijn en ver
der gaan dan tot dusver. Het vergro
ten van de afzet (in de non-food
richting) is minstens zo belangrijk
als het op korte termijn beheersen
van de produktie-omvang.
Het Landbouwschap dient de Twee
de Kamer te houden aan de moties
waarin zij kompensatie vraagt. Deze
kompensatie heeft geen betrekking
op de door Braks genoemde Europe-
Het Produktschap voor Aardappe
len maakt de volgende voorlopige
opbrengsten (inklusief uitval) per
hektare per provincie bekend (Bron:
CBS). De voorlopige cijfers van dit
jaar worden vergeleken met de defi
nitieve cijfers van oogstjaar 1988.
Gemiddelde opbrengst van
konsumptie- en industrieaardappe
len (inklusief pootaardappelen)
Provincie
A
B
Flevoland
53,5
46,5
Zeeland
41,0
46,0
Zuid-Holland
45,0
46,5
Noord-Brabant
47,0
48,0
Noord-Holland
44,0
38,0
Groningen
42,0
29,0
Friesland
39,5
30,0
Limburg
42,5
53,0
Drente
40,0
32,5
Gelderland
43,5
38,5
Overijssel
44,0
38,5
Utrecht
43,0
43,0
A Oogstjaar 1989 (voorlopig)
opbrengst per ha in tonnen
Oogstjaar 1988 (definitief)
opbrengst per ha in tonnen
se inkomensregeling. Deze bedraagt
maximaal 7000 gulden met inko-
menstoets en mogelijk een vermo
genstoets overeenkomstig de IOAZ-
regeling. Omdat de IOAZ-regeling
niets uithaalt, vindt de kommissie
dat deze eigenlijk afgewezen moet
worden.
Scheefgroei
De prijsontwikkelingen laten duide
lijk zien dat er sprake is van scheef
groei van het landbouwbeleid. In de
ene sektor gaat het goed, in de ande
re niet. De graanprijzen zijn mo
menteel al zo'n 2,50 per 100 kg la
ger dan vorig jaar. In de maanden
oktober en november wordt het
meeste graan afgezet, dan zijn de
prijzen het duidelijkst. Deze zullen
volgens de kommissie akkerbouw
ongetwijfeld lager uitvallen dan vo
rig jaar. Een mogelijke verplichte
bijmenging van graan in veevoer zou
prijsneutraal kunnen zijn door een
overheidsbijdrage of gelden uit de
medeverantwoordelijkheids-heffing.
Op korte termijn moet de graanpro-
duktie onder de 160 miljoen ton blij
ven. Het liefst ziet de kommisie dat
gebeuren via een vrijwillige braakleg-
regeling. Mocht dat niet lukken,
dan denkt de kommissie - vooral in
gebieden met relatief veel marktor-
deningsprodukten - aan een meer
verplichtend karakter (op landelijk
niveau) van de braaklegregeling. Bij
de ontwikkelingen van de graanprij
zen zijn impliciet de prijzen voor fa
brieksaardappelen meegenomen.
De kommissie maakt zich zorgen of
de braakvergoeding wel verhoogd
zal worden. Ook vreest zij dat - mo
gelijk half oktober - de produktie-
omvang van graan in de EG tot bo
ven de 160 miljoen ton uitgroeit.
Waardoor de prijzen weer 3 procent
zakken. Aangezien de schatting van
de produktie-omvang een politieke
zaak is, vindt de kommissie dat de
raming lager dan 160 miljoen ton
moet zijn.
Verantwoordelijkheid
In een artikel in het Agrarisch Dag
blad van 11 juli pleit de ZLM (Zui
delijke Landbouw Maatschappij)
voor een bijstelling van het AM-
beleid (aardappelmoeheid). Omdat
Zeeland en het kleigebied van
Noord-Brabant bijna geen aardap
pelmoeheid kennen, vindt de ZLM
dat de verantwoordelijkheid voor
het voorkomen en bestrijden van
aardappelaaltjes bij iedere akker
bouwer zelf moet liggen.
Volgens de ZLM kan de toekomstige
verplichting van AM-resistente ras
sen bij de 1:3 teelt in '97 en bij de 1:4
teelt ('99) vervallen. "Op gronden -
Akkerbouwkommissie KNLC
neemt voorstel ZLM niet
over
De bijstelling van het AM-beleid
waar de ZLM voor pleit is door
de akkerbouwkommissie van het
KNLC niet overgenomen. De
ZLM vindt dat de verantwoorde
lijkheid voor het telen van wel of
niet vatbare rassen bij de teler
zelf moet liggen, voorzover de
teelt plaatsvindt op gronden die
aantoonbaar vrij zijn van aaltjes
die aardappelmoeheid veroorza
ken. De KNLC-kommissie meent
dat een dergelijk voorstel de af
spraken met de overheid te zeer
doorkruist.
die aantoonbaar vrij van aaltjes zijn
- zouden boeren vatbare rassen (als
Bintje) kunnen telen. Zijn de gron
den wèl besmet, dan moet het be
drijf de konsequenties aanvaarden.
Op deze wijze leggen we de verant
woordelijkheid bij de teler. De ver
werkende industrie en de handel zul
len anders de Bintjes uit het buiten
land (België en Franrkijk) halen. Er
zijn nog onvoldoende alternatieven
voor Bintje", aldus de ZLM.
De kommissie was het niet eens met
de redenering van de ZLM. "De af
spraken met de overheid over het
AM-beleid zijn zeer moeizaam tot
stand gekomen. De indruk bestaat
zelfs dat de overheid de regels wil
aanscherpen. Als het bedrijfsleven
terugkomt op de gemaakte afspra
ken, bestaat het risiko dat het minis
terie de regels aanscherpt. Het be
drijfsleven moet daarom geen initia
tief nemen om de diskussie over het
AM-beleid opnieuw te beginnen".
"Een grote verantwoordelijkheid
voor de teler is op zich positief. Dat
zal echter wel leiden tot een lasten
verzwaring, doordat het grond-
monsteronderzoek uitgebreid en ver
beterd moet worden", aldus de
kommissie.
Monopoliepositie
De beschikbaarheid van goede alter
natieven voor het Bintje baart de
kommissie wel zorgen. Dat geldt zo
wel voor de kwaliteitsaspekten van
nieuwe rassen, als de monopoliepositie
van handelshuizen. Het is goed dat
er nu een signaal komt dat er onvol
doende alternatieven zijn voor Bint
je. Binnen de kommissie bestaan er
twijfels of als gevolg van deze pro
blemen reeds nu al aardappelen wor
den geïmporteerd. De prijzen lijken
hierbij van meer doorslaggevend
belang.
Er zijn grote problemen met het
doodspuiten van aardappelen. Door
het ontbreken van een goedwerkend
alternatief, moet de diskussie over
de toelating van Dinoseb eigenlijk
opnieuw beginnen.
Bij het beleidsvoornemen van de
overheid tot reorganisatie van het
Centrum voor Rassenonderzoek en
Zaadtechnologie (CRZ) ontbreekt
een financiële paragraaf. Verder
wordt de overheidsinzet voor het
kuituur- en gebruikswaarde-
onderzoek voor de akker- en de wei-
debouw ingekrompen. Wanneer
kwekers uitwijken naar proefvelden
in het buitenland zijn de resultaten
hiervan niet of nauwelijks bruikbaar
voor de Nederlandse situatie.
Niet gebruikte subsidies
De beschikbare 100 miljoen gulden
WIR/BTW-gelden voor 1989 drei
gen gedeeltelijk onbenut te blijven.
Daarom is een lijst opgesteld met
aanvullende bestedingen. De KNLC
kommissie vindt dat in deze lijst
meer akkerbouwbestedingen moeten
komen te staan, omdat de onder
uitputting een gevolg is van in de ak
kerbouw niet benutte gelden (de
braaklegregeling en de investerings
regeling). Een aanvulling op de lijst
akkerbouwprojekten is bijvoorbeeld
een onderzoek naar de stikstofbe
hoefte via blad- en stengeldelen.
Er zijn 27 aanvragen voor innovatie-
projekten ingediend. Hiervan had
den er 24 - met een totaal bedrag van
7 miljoen gulden - betrekking op de
akkerbouw. Van deze 24 zijn er ech
ter 23 afgewezen! Formeel gezien te
recht, maar het is volgens de KNLC
kommissie wel typerend voor de ge
hanteerde kriteria.
De reaktie van het Landbouwschap
op de passage over heffingen op
kunstmest en gewasbescher
mingsmiddelen in de struktuurnota
is zeer teleurstellend. "Waarom is in
de officiële reaktie niet het meerder
heidsstandpunt (CLO's tegen) en het
minderheidsstandpunt (Voedings
bonden; niet afwijzen, mits aan be
paalde voorwaarden wordt voldaan)
verwoord. Het in de reaktie gefor
muleerde compromis biedt de minis
ter van landbouw weinig tegenspel
bij zijn eventuele voornemen heffin
gen op te leggen", aldus een van de
kommissieleden tijdens de
rondvraag.
"Zo zou het altijd moeten
gaan". Met deze kernachtige zin
geeft Marius van Oeveren uit
Kortgene aan hoe vlot het aard
appels rooien momenteel
plaatsvindt. De omstandigheden
zijn gunstig: het is fraai herfst
weer, en de grond is mooi droog.
De kopeinden buiten beschou
wing gelaten worden er maar
weinig kluiten meegerooid.
Begin deze week rooide Van Oe
veren zijn Rode Pipo's. Hij werd
daarbij geholpen door andere ak
kerbouwers met wie hij in een
werktuigenkombinatie zit. Van
Oeveren schat de opbrengst zo
rond de 55 ton per ha, en ook de
sortering is goed (veel grove).
"We beginnen 's morgens om 7
uur, en gaan door tot 6 uur 's
avonds", vertelt Van Oeveren.
"In andere jaren - als de omstan
digheden minder gunstig zijn -
gaan we als het nodig is, door tot
diep in de nacht en dan doen we
soms nog niet half zo veel op een
dag als nu", weet hij zich te her
inneren.
Het aardappels rooien gaat momenteel van een leien dakje.
6
Vrijdag 6 oktober 1989
