De twintiger jaren
YITAK in Zuidwesten officieel van start
zegge en schrij've
zuidelijke landbouw maatschappij
Van Cadzand tot het Hogeland
Pacht
Praktijk
De pachtprijs
land- en
tuinbouwblad
VRIJDAG 30 JUNI 1989
77e JAARGANG NO. 3979
"VITAK, van Cadzand tot het Hogeland". Met deze levensgro
te wervende tekst die de direkteur Akker- en Tuinbouw van het
Ministerie van Landbouw Ir. K.J. van Ast woensdagmiddag op
het Abdijplein in Middelburg aan een ballon de lucht in liet
maakt de Stichting Informatieverzorging Akkerbouw duidelijk
wat ze wil: zoveel mogelijk akkerbouwers in ons land moeten
zich aan gaan sluiten bij het landelijk informatiesysteem VI
TAK. Met het oplaten van de ballon werd dus het officiële start
schot gegeven voor een verdere verbreiding vanuit het Zuid
westen van een doelmatig gebruik van de computer in de akker-
bouwsector.
Plezierig was dat de ca. 50 genodigden dankzij een Europese
primeur in het VITAK-programma van tevoren al weten dat ze
voor de openingshandeling de paraplu niet mee naar buiten
hoefden te nemen: In samenwerking met Meteo Consult in Wa-
geningen verzorgen VITAK en VeeNET voor hun deelnemers
namelijk een uniek stuk extra weersinformatie waarbij via grafi
sche beelden op elk moment een of meer neerslagbeelden op het
scherm kunnen worden opgeroepen. Dit beeld gaf tussen 4 en
5 uur woensdag een wolkenloze hemel te zien boven Mid
delburg.
Na een tweejarige proef van het VITAK-programma in Flevo
land en in Noord- en Zuid-Holland is VITAK - nu dus - begon
nen met de officiële inschrijving van deelnemers. Voor ca.
115,kan men een jaar meedoen. Het merendeel van de ca.
230 proefdeelnemers heeft zich opnieuw aangemeld. Daarnaast
zijn er 40 nieuwe deelnemers. Het aantal deelnemers in de nieu
we regio Zuidwest-Nederland bedraagt ca. 80.
Uitbreiding van VITAK naar Groningen, Friesland en Drente
volgt dit najaar. Informatieleveranciers voor het VITAK-
programma zijn naast agrarische en aanverwante bedrijven en
instellingen in de regio enige landelijk opererende bedrijven en
instanties. Zo doen mee de Consulentschappen voor Akker
bouw en Tuinbouw in Lelystad, Barendrecht, Tilburg en Goes,
Meteo Consult met het regionale weerbericht, de databank voor
voedsel en bloemen. Het Instituut voor Rationele Suikerpro-
duktie, der regionale keuringsdiensten van de NAK, de Agrari
sche Unie/Vulcaan, Uitgeverij Misset en het Proefstation voor
de Akkerbouw en Groenteteelt in de Vollegrond (het PAGV) in
Lelystad. VITAK wil de komende maanden het aanbod van in
formatie vergroten door zoveel mogelijk nieuwe informatieleve
ranciers te werven.
Er wordt konkreet gewerkt aan de uitbreiding van de informa
tievoorziening via teeltbegeleidingssystemen met o.m. het IRS
en met het Nederlands Graancentrum. Met Cebeco Zuidwest
dat met Agrotel een eigen informatiesysteem heeft ontwikkeld,
zal overleg plaats vinden over een eventuele samenwerking tus
sen VITAK en Agrotel.
De heer K.J. van Ast (m) bij de start van de verbreding van het VITAK-programma. Links
SIVAK-voorzitter de heer A.J.G. Doeleman en rechts het GS-lid de heer R.C.E. Barbé.
Her en der is in het land aan de stand van de gewassen
goed te zien dat het een hele tijd droog is geweest. Met
name op de zware kleigronden - waar pas laat gezaaid
en gepoot kon worden - is de stand van de gewassen
matig tot zelfs slecht. Verwacht wordt dat de gewas
sen op deze gronden zich ook met regen niet meer vol
ledig zullen kunnen herstellen. Waarmee maar weer
eens bevestigd wordt dat de portemonnee van de boer
buiten ligt. Dat weet iedereen, maar het kan toch elke
keer weer zeer doen.
In de onlangs gepubliceerde Landbouw Structuurnota
wordt aangekondigd dat er met het landbouwbe-
drijfsleven overleg zal worden gevoerd over aanpassing
van het pachtinstrumentarium. Daarmee wil men on
der meer bereiken dat (oudere) ondernemers die (op
termijn) hun bedrijf zullen beëindigen hun grond ter be
schikking stellen aan andere bedrijven voor oppervlak
tevergroting. In deze optie zal verpachting van los land
mogelijk zijn zonder dat daarop de in de pachtwet
gestelde regels met betrekking tot de pachtprijsbe-
heersing, het continuatierecht, de in de plaats stelling
en het voorkeursrecht van toepassing zijn. Deze ver
pachtingen zullen aan een maximum termijn worden
gebonden en onderhevig zijn aan de toetsing van de
Grondkamer. Ook wordt gedacht aan een vergaande li
beralisatie van verpachtingen tot 3 ha. Tenslotte wordt
in de landbouwstructuurnota ook genoemd de (gefa
seerde) verhoging van de pachtnormen tot een netto
rendement van 2% van de verkeerswaarde van onver-
pachte grond.
Zoals bekend heeft de ZLM zich steeds verzet tegen
elk gemorrel aan de pachtregelgeving omdat gevreesd
wordt dat dat van kwaad tot erger zal leiden. Op onze
pachtstudiedag in februari jl. is één en ander nog eens
duidelijk beargumenteerd. Dat standpunt is nog niet
gewijzigd. Vorige week hield de ZLM een studiedag
over ondermeer de structuurnota landbouw en werd
het standpunt van februari jl. herbevestigd. Het op zich
sympathieke idee om beëindigers te bewegen om hun
grond bij collega's in pacht te geven kan volgens de
studiedaggangers ook op andere wijze worden gesti
muleerd, bijvoorbeeld door fiscale maatregelen. Dit via
de pacht willen doen is het paard achter de wagen
spannen. In het juninummer van "Agrarisch Recht"
schrijft mr. P.A. de Hoog n.a.v. het rapport van de werk
groep Pacht van het Landbouwschap en het interde
partementaal beleidsonderzoek Heroverweging
Pachtwetgeving het volgende: Met het van kracht wor
den van de onderhavige liberaliseringsvoorstellen is het
niet ondenkbaar dat de twintiger jaren voor de pach
ters in eigentijdse vorm opnieuw zullen herleven.
De Hoog voert verder aan dat in zowel de pacht-
voorstellen van het Landbouwschap als in die van de
overheid elke agrarisch-economische grondslag ont
breekt: in geen van de rapporten is zelfs maar het begin
van bewijs geleverd dat de dwingendrechterlijke bepa
lingen van de pachtwet een negatieve invloed op het
pachtareaal hebben en dat liberalisering van de pacht
wet tot een vergroting van het pachtareaal zal leiden.
Zo, horen we het ook eens van een ander. Hiermee is
ove'rigens exact de ZLM-visie verwoord en met De
Hoog hoop ik dat dat aanleiding is om tot een herover
weging van de heroverweging te komen. Nu heb ik in
middels vanuit de boezem van het ministerie van
landbouw begrepen dat men daar de kans dat de
pachtvoorstellen uit de landbouwstructuurnota ten
aanzien van de pacht het zullen halen niet bijster hoog
acht. Het doet me in dit verband deugt dat De Hoog
voor het schrijven van zijn artikel blijkens een noot ge
bruik heeft gemaakt van de uitkomsten van de studie
dag Pacht van de ZLM.
Een ander actueel punt met betrekking tot de pacht is
de pachtprijs. In de landbouwstructuurnota zijn zoals
gezegd ook voorstellen opgenomen om de pachtprijs
structureel aan te passen. Mijn vrees dat we uiteinde
lijk dus dubbel zullen worden gepakt wordt daarmee
bevestigd: én liberalisering én hogere pachtprijzen. Eén
en ander is in zoverre actueel dat er momenteel in het
kader van de 3 jaarscyclus ook een concreet voorstel
ligt om de pachtnormen te verhogen. Vanuit de ZLM
hebben we ingebracht dat de voorgestelde verhoging -
met name voor wat betreft waterschapslasten en on-
roerendgoedbelasting - slecht onderbouwd is. Als ik de
berichten mag geloven dan wordt er inmiddels overwo
gen om voor met name de akkerbouw geen of een
sterk gematigde verhoging door te voeren. Dat zou na
tuurlijk niet slecht uitkomen. Niettemin ben ik van me
ning dat ook in die situatie een en ander gebaseerd
moet zijn op zakelijke argumenten. Zo niet, dan vallen
we vroeg of laat in ons eigen zwaard.
Oggel