Jammer voor Nederland dat er niet meer Grieken zijn
Lamsvlees ook in Duitsland
gezien als groeiartikel
Griekse boer
Oor te luisteren leggen
Zuivel
Vlees
Aardappelprodukten
Uilen naar Athene dragen heeft geen zin. Maar er kaas, kondens,
vlees, aardappelprodukten, planten en bloemen naar toesturen, is
geen onnodig werk. Nederlandse bedrijven ruiken een nieuwe afzet
markt. Een aantal van hen was naar de Detrop in Thessaloniki geko
men om daar, van 10 tot 14 mei, hun produkten te showen, aandacht
te trekken, kontakten te leggen en zich te oriënteren op hun konkur-
renten. De vlag die deze lading dekte was het ministerie van Land
bouw en de Landbouwraad in Athene, ir. Leo Braakenburg. De pro
motiebureaus voor vlees en zuivel waren voor de zoveelse keer weg
bereiders en bruggenbouwers.
Griekenland is vier maal zo groot als
Nederland. Er wonen een tien mil
joen mensen. Die mensen werken
hard. Man en vrouw hebben meestal
beiden een baan en het is geen uit
zondering dat de man nog een bij
baantje heeft. De Grieken zijn "veel-
eters", waarvan zeker één keer per
week buitenshuis. Een Grieks gezin
telt gemiddeld twee kinderen. De
Griek gaf twee jaar geleden ongeveer
35 procent van zijn inkomen uit aan
voedings- en genotsmiddelen.
De Griekse boeren houden 9 miljoen
schapen, 5 miljoen geiten en slechts
200 duizend melkkoeien. Meer dan
de helft van het aantal melkkoeien
wordt gehouden in eenheden van
minder dan 5 stuks. De struktuur
van de bedrijven, het heuvelachtige
landschap en de hoge rente doen ver
moeden dat de Griekse melkveesta
pel in de toekomst niet veel zal uit
breiden. Dat beeld is er nu reeds. In
tegenstelling hiermee neemt de
schapen- en geitenstapel wel toe.
De beperkte rundveestapel - en de
kleine kans op groei daarvan - geeft
onder andere Nederland kansen om
rundvlees en zuivel te leveren. Die
kansen werden deels al benut. Ne
derland leverde vorig jaar 10 dui
zend ton kaas aan Griekenland, 80
duizend ton gekondenseerde melk, 4
duizend ton kalfsvlees, 37 duizend
ton rundvlees en 45 duizend ton var
kensvlees. Deze hoeveelheden lagen
zeven jaar eerder beduidend lager.
De Griekse boer ziet dat alles met
leedwezen aan, maar hij heeft zelf te
weinig geld, goede grond en vakken
nis. Ook de schakels die zijn pro
dukten op efficiënte en goedkope
wijze aan de konsument moeten
aanbieden, zijn er te weinig.
Landbouwraad ir. Leo Braakenburg
verzekerde ons dat na de verkiezin
gen - die de volgende maand in Grie
kenland worden gehouden - de
maximumprijzen die Griekenland
hanteert, zullen worden afgeschaft.
Die maximumprijs is - volgens de
Centrale Organisatie voor de Vlees
groothandel - gewoon een importbe-
perkende maatregel. In perioden dat
de marktprijs voor bijvoorbeeld
vlees hier hoger ligt dan de maxi
mumprijs daar, moet niet alleen met
verlies worden afgezet, maar het ge
heel is in strijd met de vrije marktre-
gels die in de EG gelden.
Braakenburg stelt verder vast dat er
in 1980 voor 350 miljoen gulden aan
agrarische produkten, voedings- en
genotsmiddelen van Nederland naar
Grieken staan bekend als vleeseters; Nederlandse vleesgrossiers waren op de
Detrop dan ook breed vertegenwoordigd.
Griekenland ging. Sinds 1984 is dat
meer dan 1,1 miljard gulden. In
Griekenland krijgen de supermark
ten een steeds groter aandeel bij de
afzet van voedingsmiddelen. De weg
daarnaar toe is voor veel bedrij
ven/leveranciers eenvoudiger, goed
koper en meer kwaliteitsbe-
houdener.
Wat dat laatste betreft wijst Braa
kenburg op de hoge kwaliteitseisen
die de Griek in het algemeen stelt.
Nederland vergroot zijn kansen als
het de beste produkten kan leveren.
"Griekenland telt veel "veeleters",
maar ook veel vleeseters", zegt onze
Landbouwraad in Athene, "boven
dien is Griekenland een toeristen-
land en de toeristen moeten ook ge
voed worden. De Griek kijkt graag
tv en dat medium kan door ons
bespeeld worden om de Grieken te
laten weten, welke voortreffelijke
produkten wij voor hen hebben".
Het Nederlands Zuivel Bureau
(NZB) had haar Zuideuropese pro
motor goeroe naar Thessaloniki
gestuurd om het zuivelevangelie te
verkondigen. Hans Spruyt - nu nog
De lamsvleesproducenten in West-
Duitsland zien goede mogelijkheden
om de afzet van lamsvlees verder uit
te breiden. Hiervoor is een forse ver
hoging van de binnenlandse produk-
tie nodig teneinde aan de toenemen
de vraag naar lamsvlees te kunnen
voldoen, een fenomeen dat ook in
Nederland gesignaleerd wordt.
De produktie van jonge lammeren
met een optimale slachtkwaliteit
kwam in 1988 in West-Duitsland op
ca. 25.000 ton bij een verbruik van
ruim 53.000 ton, hetgeen een zelf
voorzieningsgraad van minder dan
50% betekent. De produktie van
lammeren zal daarom in versneld
tempo moeten worden uitgebreid
door middel van een vergroting van
de schapenstapel.
Om dit te realiseren is de 'Wirt-
schaftsvereniging Deutsches Lamm-
fleish' opgericht. In dit kader wordt
meer aandacht van producenten,
verwerkende industrie én konsumen-
ten gevraagd voor Duits lamsvlees
dat als een zeer bijzondere delicates
se wordt beschouwd door kwaliteits-
12
bewuste kopers.
Lamsvlees wordt door zijn vele toe
passingsmogelijkheden gezien als
hét produkt voor de slager om zich
als ambachtelijk vakman te pro
fileren.
Alhoewel het hoofdelijk gebruik van
1 kg laag is in vergelijking tot andere
vleessoorten zal dit ongetwijfeld fors
kunnen stijgen door de toenemende
belangstelling.
Importen
Tijdens de Iffa 89 waar de nieuwe
vereniging ten doop werd gehouden,
werd door de voorzitter geageerd te
gen de import van lamsvlees uit
Nieuw-Zeeland, het Verenigd Ko
ninkrijk en Oost-Europa.
Dit is weliswaar tot 40% goedkoper
maar van duidelijk mindere kwali
teit en veel minder vers dan het Duit
se lamsvlees.
De Duitse overheid wordt dan ook
opgeroepen tot het deelnemen aan
maatregelen om deze importen af te
remmen en de Duitse produktie te
stimuleren.
(Bron: Agra Europe)
voorlichtingsmedewerker van het
NZB - wordt straks direkteur van de
in september te openen vestiging van
het NZB-bureau voor Zuid-Europa
in Milaan. Het NZB geeft een kleine
2 miljoen gulden uit aan promotie
voor zuivel in Griekenland, Spanje
en Portugal. Hans Spruyt vindt dat
Nederland trots mag zijn dat Neder
land al veel jaren de belangrijkste le
verancier van zuivelprodukten aan
dit land is.
In vrijwel alle Griekse levensmidde
lenzaken halen de Griekse huisvrou
wen Nederlandse koffiemelk. Water
er bij en het is drinkmelk. "Fries
land Helias", de Griekse dochter
van de ccF in Leeuwarden, is de
marktleider bij de afzet van gekon
denseerde melk in dit land. Al 35
jaar verkoopt de ECF kondens- en
babyvoeding aan Griekenland en
sinds het begin van dit jaar wordt er
ook Frico-kaas naar Griekenland ge
bracht.
Als het woord kaas gevallen is,
wordt Hans Spruyt bijna lyrisch. Hij
stelt vast dat er nu per jaar 10 mil
joen kilo Nederlandse kaas naar
Griekenland gaat, maar op de mid
dellange termijn kan dat 1,5 maal
zoveel worden, dus 15 miljoen kilo.
10 miljoen kaas voor 10 miljoen
Grieken betekent 1 kilo Nederlandse
kaas per Griek, die in totaal 22 kilo
kaas per jaar eet. Dat zijn nog eens
kaaskoppen.
Jammer voor ons dat er niet meer
Grieken zijn, verzucht de NZB-
deskundige. Maar de kans dat die er
komen is met een tweetal kinderen
per gezin nihil en daarom moeten de
Grieken, die er wel zijn, maar meer
Nederlandse kaas eten en wat min
der andere.
De gebroeders Jansen uit Wesepe,
één van de grootste partikuliere
slachterijen van Nederland, expor
teert zowel rundvlees als varkens
vlees naar Griekenland. Wat rund
vlees betreft haalt men een aantal
vleesproduktiegeschikte kalveren uit
het buitenland en biedt deze de stie-
renmesters aan. Er is geen sprake
van een kontrakt, maar klantenbin
ding geeft het wel en wat het belang
rijkste is: een goed eindprodukt.
Jansen had in Thessaloniki twee be
langrijke zaken te melden. Op de
eerste plaats heeft de slachterij een
vleesdeskundige naar Wesepe ge
haald voor kontrole en kommunika-
tie met de afnemers. Deze Griek is in
vaste dienst en vervult een onmisba
re brugfunktie tussen leverancier en
afnemer.
Een tweede onderdeel in het gesprek
was dat de gebroeders Jansen probe
ren om van levering van karkassen -
en delen daarvan - over te schakelen
op uitgebeend vlees. Als het kan va-
kuüm verpakt. De achterliggende
gedachte daarvan is dat de super
markten in opkomst zijn, dat de
kwaliteit beter behouden wordt bij
de distributie (die heel ambachtelijk
is) en wie alleen vlees stuurt (en geen
botten) biedt meer werkgelegenheid
in het eigen bedrijf en bereikt lagere
transportkosten.
Zonnebergs commercieel adjunkt-
direkteur Cramer vertelt dat zijn fir
ma bescheiden begonnen is met de
export van vleeswaren naar Grieken
land. Alleen al menig hotelgast in
Griekenland zou het toejuichen als
zijn onderneming slaagde, want al
tijd jam op brood verveelt spoedig.
Cramer denkt dat de kans erg groot
is, dat de export van vleeswaren naar
Griekenland fors zal stijgen.
Dat denkt ook Mikkers, direkteur
van Boekos, dat staat voor Boekelse
Onderneming in Slachtprodukten.
Mikkers verwacht dat de export van
vleeswaren naar Griekenland in vijf
jaar tijds verdrievoudigd zal zijn.
Behalve vleeswaren levert Boekos
ook vers varkensvlees aan Grieken
land. Had hij - direkt na de toetre
ding tot de EG - vier klanten in Grie
kenland, nu heeft hij er dertig. Be
halve kwaliteit gelooft Mikkers, dat
diversifikatie de tweede belangrijke
faktor zal worden, zowel bij vlees
waren als bij vlees.
Henk Boeve, direkteur van de ESA
in Apeldoorn, wijst op de enorme
klappen die de export van kalfsvlees
de laatste jaren heeft gehad in Grie
kenland. Toch blijft hij hoopvol
voor de toekomst. De 4 duizend ton
van nu kan - mits aan bepaalde
voorwaarden wordt voldaan - best
oplopen tot 10 duizend ton. Rose
kalfsvlees zal op de Griekse markt
wel af te zetten zijn, maar voors
hands niet in Duitsland, Italië en
Frankrijk, denkt hij. Sprekend over
de afzet van rundvlees naar Grieken
land, komt het gesprek op de substi
tutie van rundvlees door varkens
vlees. Het zal een hele toer voor Ne
derland worden om de 37 duizend
ton rundvlees die we nu leveren, vast
te houden. Als er reeds stemmen op
deze beurs opgaan dat de 45 duizend
ton varkensvlees van nu, binnen af
zienbare tijd kan oplopen tot 55 dui
zend ton, dan komt dat Henk Boeve
niet als onmogelijk voor.
Patrick Ballering van de Enco - ge
zamenlijk verkoopkantoor van En-
cebe - Coveco - geeft aan dat het
toch oppassen geblazen is met de ex
port van rundvlees (stierenvlees)
naar Griekenland. Zowel de kwali
teit als de prijs kan ons parten spe
len. Hoewel de kwaliteit van ons
rundvlees dat naar Griekenland gaat
goed is, geeft een nog verdere opvoe
ring daarvan nog weer kansen. Hoe
magerder vlees of beter gezegd "niet
te veel vetbedekking", hoe liever.
Wat de prijs betreft, heeft de MCB-
verlaging per 1 mei de groothan-
delsprijs 90 cent per kilo doen stij
gen. Dat is 1,80 voor de konsu
ment. Als de MCB's weggaan is dat
nog eens 1,80 erbij. Als de Drach
me na de verkiezingen met 10 pro
cent gedevalueerd wordt, is dat weer
85 cent. De prijsstijging beloopt dan
4,45, hetgeen op een prijs van zeg
17 per kilo een slok op een borrel
is. Het goedkopere varkensvlees en
het goedkopere pluimveevlees wor
den dan echt gevaarlijke konkurren-
ten voor rundvlees.
Het Voorlichtingsbureu Vlees (de 2
V's) mist natuurlijk niet op een plek
waar nieuwe kansen gezaaid wor
den. Met gulle hand strooit drs. Jac
ques van der Bend het zaad uit. Hij
is de exportpromotor voor vlees
voor onder andere Griekenland. Als
hij druk in de weer is om op alle
plaatsen en op alle tijdstippen van de
dag kontakten te leggen tussen ex
porteurs en potentiële klanten, dan
denkt men inderdaad meer aan een
voortrekkersrol, dan aan een bureau
waar voorlichting ontvangen kan
worden.
De 2 V's geven dit jaar een 250 dui
zend gulden uit aan voorlichting
over Nederlands vlees in Grieken
land. Met dit geld wordt reklame ge
maakt in de vakpers, de 2 V's zijn op
beurzen te vinden (zoals deze) en be
leggen kontaktbijeenkomsten. De
meest in het oog springende aktivi-
teit zal ongetwijfeld worden het ge
ven van kursussen aan mensen die in
de supermarkten vlees verkopen.
Dat is slim bekeken, want de super
markt heeft de toekomst.
Bovendien moet bij vlees een verhaal
verteld worden, willen smaak en
kwaliteit behouden worden.
Tenslotte is ook de presentatie en het
land van herkomst (voor ons) be
langrijk. Die drie vliegen vangen de
2 V's in één klap en dat zijn andere
vliegen dan die, welke je nu op vlees
op de konsumentenmarkten in de
straatjes van Thessaloniki - een stad
met één miljoen inwoners - ziet.
Aviko uit Steenderen en Cees Meyer
uit Kruiningen (CMK) proberen de
aardappelprodukten te promoten in
Griekenland. De heer W.H. Rusius
van Aviko levert behalve het ba-
sisprodukt frites, nog een vijftiental
speciaalprodukten aan Griekenland.
De export op dit land is een kleine 2
duizend ton, hetgeen nog geen 1 pro
cent is van de totale Aviko-omzet,
maar de toekomst is hoopvol. Er is
een gestage groei en over vijf jaar
hoopt Rusius dat de omzet verdrie
voudigd is.
Jaap den Engelsman van CMK ver
telt over de afzet van frozen food
naar Griekenland. Hij verwacht
eveneens een verdrievoudiging van
de afzet naar dit land, al is er mo
menteel sprake van een oneerlijke
konkurrentie met Turkije, die met
behulp van overheidssteun frites
naar Griekenland exporteert. De
aardappel is ook een gezonde groeier
(voor ons) als het om Griekenland
gaat. De export van gebakken frites
steeg van 3,5 duizend ton in 1987 tot
8 duizend ton vorig jaar.
Er vielen op de beurs daar steeds
weer dezelfde zinnen: "Let op kwa
liteit". "Houd kontakt met afne
mers". "Pas op voor konkurrent".
"Er is geld bij de konsument, maar
wie vangt het?" "Wie het eerst is en
het beste heeft, maalt het meest".
De beste zin was: "Er liggen hier
voor agrarisch Nederland goede
kansen", en in die zin kwamen de
percentages voor van exportverwach
tingen voor de toekomst. Percenta
ges waarvan wij u deelgenoot wilden
maken, maar er onmiddellijk - met
Paulus in zijn twee brieven aan de
Thessalonicenzen - aan toevoegen:
"Wij wensen u in Thessalonica
goedgunstigheid en vrede, waarbij
wij hopen dat de Grieken goed
gunstig zijn voor ons. Het zal hun
wel bekomen".
Piet Westra
Vrijdag 16 juni 1989