Begin tijdig met aanpassing, kontrole en
onderhoud van de bewaarplaats
Eerste
wintermen
gerooid
Maiskonserven
steeds
populairder
De vijf volgemaakf
Areaal gezaaide win teruien kan groeien
Grote oogst winteruien in West-Duitsland
Bij een groot deel van de geteelde gewassen betekent een goed
geslaagde oogst nog maar ten dele dat 'de buit binnen is'. Voor be-
waarprodukten zoals aardappelen, uien, knolselderie, etc. geldt dat
de bewaring zodanig plaats moet kunnen vinden dat kwaliteits- en ge
wichtsverliezen minimaal zijn. Dit betekent dat de bewaring (en dus
ook de bewaarplaats) geen sluitpost dient te zijn binnen de bedrijfs
voering. Het is dan ook zinvol om de bewaarplaats jaarlijks op een
aantal punten na te lopen. Omdat aanpassingen en veranderingen
vaak tijdrovend zijn is het verstandig om tijdig met deze kontrole te
beginnen, zodat eventuele werkzaamheden niet vlak voor de oogst
hoeven te gebeuren. De volgende punten zijn o.a. van belang.
Reiniging
Hierbij dienen grond- en produkt-
resten verwijderd te worden. Ge
bruik van een bedrijfsstofzuiger is
bij de reiniging een gemak. Ook on
dergrondse kanalen dienen bij de
schoonmaak niet vergeten te wor
den. Het is bij ondergrondse kana
len, waarbij de kanalen afgedekt
zijn met betonnen roosters, niet
noodzakelijk om het hele kanaal
open te leggen. Een veel toegepaste
werkwijze is, om bijv. om de 4 meter
een rooster te verwijderen. Hoewel
het overdreven kan lijken is het om
gezondheidsredenen verstandig om
bij deze werkzaamheden een stof
kapje te gebruiken. Behalve enorme
hoeveelheden stof zijn er bovendien
vaak restanten van kiemrem-
mingsmiddel aanwezig.
Isolatie en sluiting van deuren
en luiken
We hebben weer een paar zachte
winters achter de rug. Dit wil echter
niet zeggen dat het de komende win
ter ook weer zo zal zijn. Vorstschade
kan ondermeer ontstaan door een
onvoldoende dikke isolatie, naden in
de isolatie, ongeïsoleerde spanten.cn
tocht via slechtsluitende deuren en
in- en uitlaatluiken.
Behalve vorstschade kan een onvol
doende isolatie ook leiden tot een te
Begin juni zijn de eerste dit jaar in
ons land geteelde uien gerooid.
Evenals vorig jaar zijn deze geteeld
door akkerbouwer J. Timmers uit
Heijningen. Het ras waarmee hij de
ze vroege teelt kan realiseren is Ra
dar, ontwikkeld door Bejo Zaden
BV/de Groot en Slot BV. De op
brengst van deze primeurteelt be
droeg 23 ton per hectare.
Uien voor een overwinteringsteelt
worden rond half september ge
plant. Van deze zeer specialistische
teelt wordt in ons land slechts een
tiental hectares geteeld. Van een an
dere vorm van winteruien is er in ons
land een wat groter areaal. Dit be
treft zaaiuien, die in de tweede helft
van augustus gezaaid worden. Tach
tig procent van de 75 a 100 ha. van
deze winteruien ligt in Zeeland, al
dus direkteur G. de Groot van De
Groot en Slot BV. De oogst hiervan
ligt ca. drie weken na de oogst van
de geplante winteruien, maar valt
voor de eerste oogst van de reguliere
tweedejaars plantuien.
Volgens de heer De Groot liggen er
mogelijkheden om het areaal van de
ze gezaaide winteruien tot minstens
300 ha. uit te breiden. "Als je zorgt
dat je vroeg bent, kun je konkurre-
ren met de uien die rond die tijd uit
de Pfalz (W.Du.) of de Camarque
(Fr.) geïmporteerd worden".
Bevriezing
Het gevaar van bevriezing is bij ge
bruik van de geschikte rassen niet zo
groot, 10 a 15 graden vorst kunnen
de uien wel verdragen. De overgang
van winter naar voorjaar levert ech
ter wel de nodige risiko's op, aldus
de heer De Groot: "Als perioden
van vorst en dooi elkaar afwisselen,
bestaat het risiko dat de worteltjes
van de uien los vriezen".
lage bewaartemperatuur met als ge
volg slecht bakkende aardappelen.
Voor lang te bewaren produkten is
een goede isolatie nodig om juist de
warmte buiten te houden. Een goede
isolatie bestaat, voor met buiten
lucht gekoelde bewaarplaatsen, uit
12-15 cm polystyreen ('tempex') of
8-10 cm poly-urethaan (o.a. dupa-
nel). Een te dunne isolatie kan ver
beterd worden door hiertegen een
laag PU-schuim te sprayen. Ook
voor het afdichten van kieren of het
isoleren van stalen spanten kan PU-
schuim gebruikt worden.
Ook is het zinvol om de sluitingen
van deuren en luiken na te lopen.
Zonodig sluitrubbers vervangen
en/of bijstelling van het sluitingsme
chanisme bij automatisch werkende
luiken.
Provisorische opslag
Met name bij aardappelen blijken er
elk jaar weer problemen te zijn met
provisorisch opgeslagen partijen.
Zeker in jaren waarin onder natte
omstandigheden gerooid moet wor
den, blijken vaak juist deze partijen
nauwelijks droog afgeleverd te kun
nen worden.
Zorg ook hier voor een goed
ventilatie-systeem. Vaak ontbreekt
het hier ook aan voldoende moge
lijkheden van aanvoer van buiten
lucht en/of afvoer van vochtige
lucht.
Scheidingen tussen
bewaarplaats en
werktuigenberging
Vaak is hier sprake van een afschei-
De eerste (winter-)uien zijn gerooid.
11
De konsumptie van maiskonser
ven in Europa zit flink in de lift.
In de periode 1983/1988 is het
verbruik in de EG met 70% ge
groeid tot 156 min 1/1 eenheden.
Na het 'rampjaar' 1987 met een
zeer kleine Europese (lees Fran
se) produktie was er vorig jaar
weer sprake van een meer nor
maal marktbeeld. De totale pro
duktie in de EG-landen kwam
met 108 min eenheden zelfs nog
iets hoger uit dan in 1986, nadat
er in 1987 niet meer dan 60 min
eenheden van de band rolden.
Frankrijk is veruit de grootste
producent van maiskonserven in
de Gemeenschap. Vorig jaar pro
duceerde een 5-tal bedrijven 89,5
min eenheden. In 1987 verwerk
ten nog 4 Franse bedrijven mais.
De produktie in de andere landen
van de Gemeenschap, vnl. Italië,
is op het dramatische jaar 1987
na, vrij stabiel op een nivo van
een kleine 20 min eenheden.
De Europese produktie is nog
niet toereikend om aan de eigen
vraag te voldoen. De laatste ja
ren moeten er steeds nog zo'n 60
min eenheden worden ingevoerd.
Nederland voerde vorig jaar
ruim 4 min eenheden maiskon
serven in. Volgens het CBS
kwam 70% hiervan uit België
(Bonduelle). Andere leveranciers
zijn: Italië, Frankrijk, West-
Duitsland (reëksport) en Nieuw-
Zeeland. Naast de import is er
nog een bescheiden produktie
van maiskonserven in eigen land.
Met een eindvoorraad in de EG
van ruim 70 min eenheden aan
het begin van dit jaar, is de
markt van maiskonserven weer
in een rustiger vaarwater
gekomen.
ding door middel van bijvoorbeeld
landbouwplastic. Als de werktuigen
berging niet geïsoleerd is, is een der
gelijke afscheiding onvoldoende
voor een langere bewaarperiode.
Een afsluiting door middel van een
railkonstruktie en geïsoleerde
schuifdeuren, of losse isolatie
panelen aangevuld met plastic (na
den!) is een betere oplossing.
Buitenwanden
Met name in oudere gebouwen blij
ken de buitenwanden vaak bol te
staan of bedenkelijke scheuren te
vertonen. Meestal betekent dit dat
de zijwaartse druk van de bewaarde
produkten groter is, dan waarop de
ze wanden berekend zijn. Om onple
zierige verrassingen tijdens het be-
waarseizoen te voorkomen dienen
tijdig maatregelen genomen te wor
den. Dit kan door het plaatsen van
L-steunen of door het maken van
een drukvaste konstruktie door mid
del van in de beton geklemde stalen
profielen in de bewaarplaats. Vraag
uw bedrijfsvoorlichter om tekenin
gen van een dergelijke konstruktie.
In veel oudere bewaarplaatsen
bestaat de drukvaste konstruktie uit
in de beton geklemde houten balken.
Vaak blijken deze balken ter plaatse
van de beton verrot te zijn. Een mo
gelijke oplossing hierbij is het aan
brengen van een stalen balk (UNP
180) en hierin de houten balken te
plaatsen.
Aanpassingen
uienbewaarplaatsen
De steeds meer toegepaste zoge
naamde snelle oogst- en droogme
thode vereist een grote ventilatie ka-
paciteit. In veel oudere uienbewaar
plaatsen is deze kapaciteit onvol
doende. Bij het vervangen van de
ventilatoren, door types met een ho
gere luchtopbrengst, dienen ook de
ventilatiekanalen en in- en uitlaatlui
ken hierbij aangepast te worden.
Ventilatoren
Bij het 'gassen' van aardappelen
ontstaat vaak een harde aangekoek
te laag op de ventilatoren. Deze laag
dient beslist jaarlijks verwijderd te
worden om onbalans van de ventila
tor te voorkomen. Het verwijderen
van deze laag op metalen schoepen
gaat gemakkelijker met een verf-
brander of haarföhn (denk om
brandgevaar!).
Om de aanslag op ventilatoren te be
perken wordt steeds meer onder de
ventilatoren gegast. Hiervoor
bestaan verschillende goede oplos
singen. Informeer hiervoor bij uw
bedrijfsvoorlichter.
Meetapparatuur
De meetapparatuur is als het ware
het kompas waar u op koerst tijdens
de bewaarperiode. Dit 'kompas'
dient dan wel goed te zijn. Zorg
daarom voor voldoende voelers in
de bewaarplaats. Een jaarlijkse kon
trole is zeker geen overbodige luxe.
Met name de nog veel gebruikte
steekthermometers kunnen grote af
wijkingen vertonen. Als dit het geval
is dienen ze vervangen te worden
door elektronische meetapparatuur.
Luchtverhitters
Ook een jaarlijkse kontrole door de
vakman van de luchtverhitters is een
noodzaak. Hiervoor kunnen brand
gevaarlijke situaties worden voorko
men. De luchtverhitter dient te zijn
uitgerust met een overhittingsther-
mostaat en een fotocel vlambeveili-
ging. Direkt gestookte verhitters
moeten aan de aanzuigopening zijn
voorzien van fijnmatig gaas om te
voorkomen dat brandbare delen
worden aangezogen.
Het is ook aan te bevelen om de
opstelling van de luchtverhitter eens
kritisch te bezien. De plaats waar de
luchtverhitter staat dient afgewerkt
te zijn met onbrandbaar materiaal.
Verzekering
Een elk jaar herhaalde aanbeveling
is om de verzekerde waarde zoals
aangegeven op de verzekeringspolis
eens te bekijken. Vaak blijkt, onder
andere door aanpassingen van het
gebouw, dat de waarde van de
schuur hoger is dan staat aangege
ven. Ook bij het isoleren van gebou
wen of de aanschaf van een luchtver
hitter is het wenselijk om de eigenaar
van de gebouwen en de verzekering
hiervan op de hoogte te stellen.
ing. K.W. Bosma
CAT Barendrecht
De dealerbedrijven van Cebeco-Handelsraad, in Hoofddorp en in
Nieuwendijk, hebben een unieke prestatie verricht: beide zijn erin
geslaagd vijf zelfrijdende Cebeco-landbouwspuiten te verkopen.
De oogst van zgn. winteruien in het
Zuidwesten van West-Duitsland is
dit jaar erg vroeg op gang gekomen.
Begin juni, dat is 2 weken vroeger
dan normaal, zijn de eerste geoogst.
De stand van het gewas ziet er goed
uit. Vooral de regen in april heeft
een goede invloed gehad. Het areaal
is rnet 800 a 850 ha vrijwel even
groot als vorig jaar, maar er wordt
met 40 a 45.000 ton wel een rekord-
produktie verwacht. Vorig jaar is er
in Zuidwest-Duitsland 36.000 ton
winteruien geoogst.
De winteruien moeten in een vrij
kort tijdsbestek worden afgezet. Be
waring is niet mogelijk. De Duitse
winteruien zijn dus een konkurrent
voor de lang bewaarde Nederlandse
uien van de oogst '88 en de eerste 2e
jaars plantuien uit ons land van de
oogst '89.
(ZMP-Der Markt)
Vrijdag 16 juni 1989