'Zoek andere afzet'
Standpunten kommissie
rechtstreeks in bestuur
Campina wil nog meer aksent leggen
op merkenposities
Holland uit het vuistje
voor de groothertogen)
Vleessektor wil meer samen
werking overheid-bedrijfsleven
Voorzitter KNLC-kommissie fruitteelt:
KNLC-kommissie veredelingslandbouw
Belangrijkste uitdaging in de komende jaren
In de kommissievergadering verede-
lingslandbouw op 1 juni stonden de
KNLC-rapporten kollektieve belan
genbehartiging en individuele dienst
verlening op de agenda. Bij het rap
port van de werkgroep Individuele
Dienstverlening merkt de kommissie
op dat het streven naar een grotere
efficiëncy terecht is. Wel dient men
op te passen dat de nieuwe struktuur
niet leidt tot een verwijdering van de
leden. Ook wijst ze erop dat de over
heidsbijdrage voor de SEV in gevaar
kan komen bij een verdere integratie
van SEV en dienstverlening.
Ten opzichte van de huidige situatie
is het een verbetering dat de voorzit
ter van de kommissie verede-
lingslandbouw kommissiestandpun
ten rechtstreeks in het bestuur naar
voren kan brengen. Wel is het be
langrijk dat het KNLC-bestuur dan
ook voldoende gewicht toekent aan
de mening van de verede-
lingslandbouw.
Doordat het voorzitterschap van een
sektorafdeling en van een regionale
organisatie niet in één persoon valt
te kombineren, kan de mening van
een sektor 'ongewogen' in het
bestuur naar voren komen. Dat
vindt de kommissie een goede zaak.
Struktuurnota landbouw
Uitgaande van de struktuurnota zal
de intensieve veehouderij voor enor
me kosten (mest en welzijn) komen
te staan. De nota rept niet over de
inkomenssituatie, evenals de vergro
te problemen bij bedrijfsovername.
De vrees bestaat dat de overheidsbij
dragen grotendeels weer de bekende
sigaren uit eigen doos zijn.
Het optimisme over de mogelijkhe
den van mestverwerking deelt niet
iedereen. Dit komt vooral door het
te verwachten kostenplaatje. Wel is
het duidelijk dat de landbouw nu
zelf initiatieven moet nemen, mede
om erger te voorkomen. De kom
missie konstateert in de struktuurno
ta een verdergaande konsentratie
van de intensieve veehouderij als ge
volg van de verwerkingsoptie.
Een beperking van het aantal
graasvee-eenheden in de grondge
bonden veehouderij kan gevaarlijke
konsekwenties hebben voor de vere-
delingslandbouw, reden waarom de
kommissie dit afwijst. Wanneer de
overheid strengere eisen stelt in het
kader van de Wet Bodembescher
ming, is het terecht dat de overheid
ook bijdraagt in de ekstra kosten die
de agrarisch ondernemer moet
maken.
Pluimveehouderij
De kommissie reageert zeer veront
waardigd op een passage in het Inte
graal Milieu Aktieplan van het
Landbouwschap. In de periode
1991-1994 zou in 3e pluimveehoude
rij een totale omschakeling naar dro
ge mestsystemen moeten plaatsvin
den. Mede door de invoering van de
mestwetgeving zijn een aantal
25%) legpluimveebedrijven omge
schakeld naar de droge mestsyste
men (deeppit en kanalen).
Bij deze systemen is de ammoniak-
emissie echter veel groter dan bij stal-
systemen met mestbad en geforceer
de droging. Laatstgenoemd systeem
verdient volgens de kommissie mede
daarom toch de voorkeur. Het is ir-
reeël uit te gaan van een totale om
schakeling in de pluimveehouderij
naar droge mestsystemen in de pe
riode tot 1994. Omdat bij de plan
nenmakerij geen rekening gehouden
is met de afschrijvingsduur van de
stallen, leidt dit tot volstrekt onaan
vaardbare kapitaalsver liezen. Ekstra
bezwaarlijk is dat in de afdeling
pluimveehouderij nimmer een kon-
sept van het Landbouwschapsplan
besproken is.
Willem Koops,
secr.cie. veredelingslandbouw
Om ook in de toekomst suksesvol te kunnen blijven opereren acht
DMV Campina een versterking van bestaande en verwerving van
nieuwe merkenposities noodzakelijk, in het bijzonder voor konsu-
mentenprodukten. Voor Campina vormt dit de belangrijkste uitda
ging de komende jaren. Het konsern voorziet dat de verdere uitwer
king en invulling van deze strategie veel inspanning en forse investe
ringen zal vergen. Dit staat in het jaarverslag van DMV Campina,
dat woensdag 14 juni tijdens de jaarlijkse Algemene Vergadering in
Veghel werd gepresenteerd.
In 1988 boekte DMV Campina een
resultaat na belastingen van 30 mil
joen gulden (in 1987 was dat 17 mil
joen). De vergadering ging akkoord
met het voorstel van het bestuur om
van dit eksploitatiesaldo een bedrag
van ƒ15 miljoen gulden aan de leden
uit te delen door volstorting van de
uitgegeven certificaten, en eveneens
15 miljoen te reserveren. De melk
prijs steeg met ruim 3 cent per kg
van ƒ80,56 per 100 kg in 1987 tot
ƒ83,82 in 1988. De konsernomzet
groeide in het boekjaar met 2,4 pro-
10
cent tot ruim ƒ2,7 miljard dankzij de
bijkoop van melk, acquisities en ho
gere prijzen voor de produkten. De
melkaanvoer door de leden daalde
met vier procent.
DMV Campina konstateert dat het
meerjarig samenwerkingsverband
met de Westduitse zuivelkoöperatie
'Meierei Barmstedt' zich voor beide
partijen gunstig ontwikkeld heeft.
Een onderzoek naar de mogelijkhe
den tot samenwerking met de Belgi
sche koöperatie 'Inco' heeft geen
positief resultaat opgeleverd. Er is
wel een samenwerkingsovereen
komst gesloten (per 1 januari 1989)
met de Belgische Koöperatieve Ven
nootschap 'De Verbroedering' te
Weelde, als gevolg waarvan produk-
tiebedrijven en commerciële ak(jpi-
teiten door Campina zijn over
genomen.
Konkurrentie
Het huidige hoge prijsnivo nodigt
volgens bestuur en direktie van
DMV Campina uit tot de introduk-
tie van zuivelvervangende produk
ten. 'Deze ontwikkelingen geven
aanleiding tot zorg voor wat betreft
de konkurrentiepositie in de toe
komst', aldus het jaarverslag. Er
wordt gesteld dat het starre kontin-
genteringssysteem en de wijze waar
op hieraan in de diverse lidstaten uit
voering wordt gegeven, een ekstra
bedreiging vormt voor de Neder
landse zuivel. De zuidelijke zuivel
koöperatie vreest ook voor een ver
lies van het marktaandeel van de
EG, doordat de teruggang van de
melkproduktie in de EG méér dan
gekompenseerd wordt door de pro-
duktie elders in de wereld.
Hoewel de Structuurnota Landbouw
van het ministerie van landbouw in
grote lijnen een goede beschrijving
geeft van de situatie, vindt de voor
zitter van het Produktschap voor Vee
en Vlees, dat er dringend aanvullin
gen nodig zijn. Aan zijn bestuur stelt
voorzitter Tazelaar, in een eerste
reactie, dat hij de algemene beleids
doelstelling van de nota onder
schrijft. Die geeft aan: 'het bevorde
ren van een concurrerende, veilige en
duurzame landbouw'.
Maar in de verdere uitwerking is de
structuurnota op verschillende pun
ten ernstig blijven steken. Zo komt
naar zijn mening de uitwerking van
een marktgerichte benadering in.de
totale vee- en vleeskolom volstrekt
onvoldoende uit de verf. Een tekort
koming noemt hij ook, dat de over
heid het maken van keuzes uit de weg
is gegaan.
Er wordt op gewezen dat nergens ge
richte stimulansen van de kant van
Vorstschade, de hagel en de Privo-
perikelen hebben voor een roerige
start van dit jaar gezorgd. Zo open
de voorzitter Jan Zevenbergen van
de kommissie fruitteelt de vergade
ring op 19 mei. Daar voegde hij aan
toe dat de aanwezige kommissiele
den zich desondanks niet op zaken
moesten richten waar ze toch geen
invloed op uit kunnen oefenen. Nee,
hij vroeg de aandacht voor een ver
antwoord afzetplan voor het nog
aanwezige oude fruit.
In het afgelopen seizoen was er spra
ke van een sterk wisselende kwaliteit
van het aanbod. Helaas kreeg de
konsument soms te rijp fruit in han
den. Door de zeer hoge prijs van de
peren besloot de konsument ander
fruit te kopen. De voorzitter vroeg
zich dan ook terdege af, of de kon
sument het komend seizoen wel weer
peren gaat kopen. Zeker gezien de
jaarlijkse produktiestijging in de
fruitsektor is het zaak andere afzet
mogelijkheden te zoeken.
Kleur
De kommissie heeft uitvoerig
gesproken over 'de minder goed ge
kleurde rassen'. De vraag was of
handelaren dit fruit van een 'lagere
kwaliteit' in een vroeg stadium moe
ten afzetten.
J. Nijsten, voorzitter afdeling fruit
teelt Landbouwschap: De ervaring
leert dat Jonagold ouder dan vijf
jaar moeilijk op kleur te krijgen is.
Derhalve zouden voor Jonagold en
ook Elstar betere klonen beschik
baar moeten komen'.
Een tweede vraag die de KNLC-
kommissie besprak is hoe de prijs zal
zijn als in november tot en met janu
ari alle slecht gekleurde appels op de
veiling komen? Een reaktie van een
van de kommissieleden was of deze
appels niet direkt naar de fabriek
kunnen gaan. Dit laatste zal zeker
moeten opgaan voor de derde pluk.
Bij vervroeging van de eerste pluk
(percentage kleur 40-50% is prakti
sche even goed als 60-70%) zal de
tweede pluk in het algemeen beter
kleuren. Sommige telers plukken er
heel vroeg enkele felgekleurde ap
pels tussenuit, dan is een iets betere
en vooral grotere eerste pluk mo
gelijk.
Positief benaderen
De KNLC-kommissie fruitteelt be
nadert de geïntegreerde gewasbe
scherming positief. Daarnaast
plaatst zij de volgende opmerkingen.
Voor geïntegreerde bescherming te
gen schurft is nog geen middel. De
uiterlijke aspekten blijven een moei
lijke aangelegenheid, aangezien de
veiling de prijzen vrijwel uitsluitend
hierop afstemd. Met de prijsbepa-
de overheid worden gemeld in het
kader van de integrale ketenbeheer-
sing. Tazelaar ervaart dat als een be
langrijk gemis. Want terecht wordt in
de nota die integrale kwaliteitsbe
heersing als een zeer belangrijk in
strument gezien.
Als teleurstellend wordt het feit ge
noemd, dat de overheid geen keuzen
maakt in de structuurnota. Er is ver
zuimd aan te geven, wat - naar de
toekomst toe - als de meest wenselij
ke structuur wordt gezien van agrari
sche bedrijvigheid en voor welke sec
tor geen, een matige of juist grote
perspectieven worden voorzien.
Ook voorstellen voor duidelijke en
op veel gebieden noodzakelijke sa
menwerking tussen overheid en be
drijfsleven komen niefuit de verf. Te
denken valt aan innovatie, technolo
gie, informatica, agrologistiek,
marktonderzoek en sanering. Welis
waar worden deze deels wél ge
noemd, maar er is geen duidelijke
uitwerking aan gegeven.
ling houdt men er geen rekening mee
dat het produkt dankzij geïntegreer
de gewasbescherming zo tot stand is
gekomen. Ekstra begeleiding van be
drijven die geïntegreerde gewasbe
scherming toepassen is van groot be
lang. De vakmensen zouden bijvoor
beeld bij de CAD's beschikbaar
moeten zijn.
Genuanceerd over Privo
De verschillende KNLC-sektoren
denken nogal genuanceerd over de
privatisering van de landbouwvoor
lichting. De diskussie is tamelijk
diepgaand. Alle sektoren - behalve
de tuinbouw - binnen het KNLC
hebben weinig zin in de financiële
gevolgen van de Privo. Naast de sek
toren is ook gebleken dat niet alle re
gionale organisaties binnen het
KNLC op dezelfde lijn zitten.
Er waren vanaf het begin menings
verschillen, maar alle organisaties
konden elkaar vinden in het volgen
de standpunt. Het KNLC zou ak
koord gaan indien de financiering
voor het overgrote deel van de voor
lichting zou plaatsvinden via het
profijtbeginsel en er voldoende zeg
genschap voor het bedrijfsleven zou
zijn.
Deze eensgezindheid staat onder
druk nu blijkt dat er over het profijt
beginsel nog geen enkel voorstel is.
Bovendien is het zeer de vraag in
hoeverre dit beginsel in voldoende
mate realiseerbaar is. De verwach
ting is dat het nooit volledig kan. De
kommissie stelt dan ook dat de fi
nanciering vooraf volledig bekend
moet zijn wil er een definitieve over
eenkomst komen.
Aansluitend zegt de voorzitter dat
het tijd wordt dat ook de fruitteelt
een eigen sektorhoofd krijgt. Zee
land is niet te spreken over de sek-
torraden; het dreigt er naar uit te
zien dat deze provincie in geen enke
le raad vertegenwoordigd zal zijn.
Geruststellend voegt de voorzitter
daaraan toe dat de leden in de lande
lijke sektorraden alle landelijke be
langen dient te vertegenwoordigen.
Aansluiting zoeken
Naar aanleiding van het 'Beleidsplan
Fruitteelt' merkt de kommissie op
dat het van groot belang is dat het
fruitteeltonderwijs meer aandacht
krijgt. Ook geïntegreerde gewasbe
scherming zou daarin aandacht
moeten krijgen. De kommissie vindt
het ook essentieel dat niet alles op
nieuw opgepakt wordt, maar dat
men aansluiting moet zoeken bij het
voorbereidende werk, zoals dat door
de standsorganisaties reeds is
verricht.
Kleinfruit
Bij de heffing van het Landbouw
schap op houtig kleinfruit stelt de
KNLC-kommissie voor onderscheid
te maken tussen handpluk en machi
naal oogsten, waarbij het laatste
vooral opgaat voor zwarte en blau
we bessen. Hoewel de redenering
'zwarte bessen zijn zwarte, bessen'
redelijk lijkt, kan de kommissie be
grip opbrengen voor een (klein) ver
schil in heffing via een verschil in
s.b.e. (standaard bedrijfs eenheden).
Het voorstel is om dit naar opper
vlakte af te bakenen. Per bedrijf bij
voorbeeld voor 0,5 hektare een hef
fing voor handgeplukt in rekening
brengen en daarboven (indien van
toepassing) een hogere heffing voor
het resterende gedeelte dat een be
drijf mechanisch oogst.
Het voorstel van de Europese Kom
missie, om een premie te verlenen
aan akkerbouwers die omschakelen
op tuinbouwprodukten, is nog niet
van de baan. In de regeling zijn on
dermeer bessen en frambozen opge
nomen. Zowel Braks als het Land
bouwschap verzetten zich tegen de
komst van deze regeling. De kom
missie fruitteelt ondersteunt hun
verzet.
K. Visser,
lid kommissie fruitteelt KNLC
Vrijdag 16 juni 1989
Groothertog Jan van Luxemburg en zijn vrouw op de stand van Het
Nederlands Zuivelbureau tijdens de Foire Internationale de
Luxembourg.
Thema van de stand was Kaas en Brood. Het. bureau is dit jaar een
campagne begonnen op dit thema, waarbij de Belgisch/Luxemburgse
konsument wordt gewezen op het typisch Hollands broodje kaas.
