Kemira presenteert methode voor mest-
behandeling in de strijd tegen verzuring
'KJ. Zuid'-show 1989
aangenomen
reputatie waar
NCB: Mestproduktie in Nederland
lager dan door overheid
Produktschap voor Veevoeder
juicht rapport mineralenbalans toe
Cambridge schapen maken
Landbouwschap stemt in met subsidie
voor opslag pluimveemest
Maisareaal in 1989
iets gegroeid
Klimaatsnormen
voor
varkens
Vijftig jaar eerste klas melk
Voor de derde maal organiseert 'KJ. Zuid-Nederland' op vrijdag 30
juni a.s. de 'KJ. Zuid'-show in de Brabanthallen te 's-
Hertogenbosch. Het gevarieerde programma is samengesteld uit een
elitekeuring, een dochtergroependemonstratie en een Etazon-veiling.
Voor de elitekeuring zijn dieren opgegeven uit Brabant, Limburg en
voor het eerst nu ook uit België. De dochters van een 12-tal stieren zul
len acte de présence geven. Zwartbont: Chaser, Valentin, Gryphus
Bea Sheik, 716 F Rocket C en Or kan R.f. Roodbont: Leon, Trui's
Adler, Madi 4, Robert 5, Red American, Rob en Berry's Thor. De hal
gaat open voor het publiek om 9.00 uur.
Volgens het in Rotterdam gevestigde
chemieconcern Kemira is het ant
woord in de strijd tegen verzuring en
bodemvervuiling de mestbehande-
ling op het boerenbedrijf meteen
vloeibaar toevoegmiddel, genaamd
Orgakem. Orgakem neutraliseert de
ammoniak en voorkomt de ammo-
niak-emissie. De ammoniak komt
nu als elementaire voedingsstof be
schikbaar voor het gewas. De emis
sie van ammoniak, veroorzaakt
door de veehouderij kan zo doeltref
fend worden geruduceerd. Daarbij
wordt tevens de uitspoeling van ni
traat uit dierlijke mest naar het
grondwater gereduceerd.
Ca. 2 jaar geleden heeft Kemira
B.V. een ontwikkelingsprogramma
opgezet waarbinnen diverse stukken
onderzoek zijn uitbesteed aan het
Nederlands Meststoffen Instituut in
Den Haag, het Instituut voor Bo
demvruchtbaarheid in Haren (Gro
ningen) en het IMAG in Wagenin-
gen en in Arnhem. De fa. De Boer in
Leeuwarden heeft specifieke kennis
en apparatuur beschikbaar gesteld
voor het mengen en roeren van mest.
Alle bovengenoemde instituten en
bedrijven werken tezamen in een
projectteam.
De dosering kan op het rundvee- of
het varkensbedrijf plaatsvinden
door middel van een eenvoudige do-
seerinstallatie. Orgakem moet weke
lijks aanvullend worden toegediend
en moet intensief met de mest wor-
De mestproduktie in Nederland ligt
ca. tien miljoen ton per jaar lager
dan waar door de overheid tot nu
toe vanuit wordt gegaan, aldus een
inventarisatie van de NCB. De NCB
komt in de inventarisatie uit op een
jaarlijkse mestproduktie van bene
den de 80 miljoen ton, terwijl de
overheid uitgaat van 90 miljoen ton.
In het beleid van overheid en provin
cie moet met een daling van de hoe
veelheid dierlijke mest rekening wor-
Het Produktschap voor Veevoeder
is zeer ingenomen met het recent ver
schenen eindrapport van de Werk
groep Mineralenbalans. Zij spreekt
dan ook de hoop uit dat het Minera
len Aanvoer Registratie Systeem
(MARS) op korte termijn in de
meststoffenwet zal worden geïntro
duceerd voor varkens- en pluimvee-
bedrijven.
De Werkgroep Mineralenbalans,
waarin bedrijfsleven (veehouderij,
mengvoederindustrie) en overheid
zitting hebben, is ingesteld nadat het
Produktschap voor Veevoeder kon-
krete voorstellen over een minera
lenbalans aan de minister van Land
bouw had voorgesteld. Omdat de in
voering van een uitgebreide, kom-
plete mineralenbalans nog niet mo
gelijk blijkt op alle veehouderij
bedrijven (rundvee, varkens en
16
den gemengd. De ervaringen met het
toedienen van het toevoegmiddel on
der praktijkomstandigheden zijn
zeer gunstig. De onderzoekingen op
laboratoriumschaal en op de proef-
boerderij in Doorn tonen onomsto
telijk aan dat de uitstoot van ammo
niak uit de mestopslag en bij de toe
diening van mest vergaand wordt ge
reduceerd.
Resultaten
De eerste resultaten van pot- en veld
proeven, uitgevoerd door het IB in
Haren, naar de landbouwkundige
waarde van op deze wijze behandel
de mest en van de emissieproeven,
uitgevoerd door het NMT, leiden tot
de conclusie dat de ammoniakemis-
sie is gereduceerd met ca. 50% tij
dens de opslagperiode in de stal en
met ca. 98% tijdens en na het boven
gronds toedienen van de mest. Dit
betekent dat zodenbemesting of
mestinjectie, zoals dringend voor
gesteld in het Nationaal Milieuplan,
niet nodig is. Voorts heeft de mest
die met Orgakem is behandeld, een
stikstofwerking die veel sterker is dan
die van onbehandelde mest.
In begrijpelijke taal betekent dit dat
de waarde van organische mest als
voedingsstof voor het gewas, aan
zienlijk is gestegen (met meer dan
een factor 2,5). Dit resulteert in een
mindering van de uitspoeling van ni
traat naar het grondwater.
Van de oorspronkelijk in de mest
den gehouden, aldus de NCB.
Als oorzaak van de gedaalde mest
produktie kunnen worden genoemd:
inkrimping van de rundveestapel
door de komst van de superheffing
en afname van de varkensstapel van
af 1987. Bovendien blijkt uit onder
zoek van onder meer de Brabantse
mestbank dat de mestproduktie op
mestvarkensbedrijven gemiddeld op
1,4 ton per dier per jaar ligt. Door
het ministerie van Landbouw wordt
pluimvee) heeft de werkgroep voor
gesteld een vereenvoudigde minera
lenbalans te introduceren voor de in
tensieve veehouderij, alwaar de mi-
neralenaanvoer slechts via mengvoer
plaats vindt: het Mineralen Aanvoer
Registratie Systeem.
Het Produktschap voor Veevoeder
hoopt dat invoering van dit
registratie-systeem een krachtige
prikkel vormt voor de veehouders
om nauwlettend de input/output
verhouding van mineralen in het oog
te houden. Het produktschap zal een
aktief beleid voeren om de introduk-
tie van dit systeem te stimuleren. Al
le mengvoederbereiders zullen bin
nenkort hierover worden geïnfor
meerd. De mengvoederbereiders die
nen op de door dit systeem geboden
mogelijkheden in te spelen om mi
lieuvriendelijke voedersystemen toe
te passen in de praktijk.
aanwezige stikstof, die organisch is
gebonden, komt een veel groter deel
beschikbaar voor het gewas tijdens
hetzelfde seizoen, dan in het geval
van onbehandelde mest.
Een belangrijk voordeel van het toe
passen van Orgakem is dat de nu
triëntensamenstelling van bijvoor
beeld rundveemest zodanig wordt
verbeterd dat behandelde mest ge
bruikt kan worden als kunstmest.
Volgens Kemira staan tegenover de
extra kosten van de mestbehandeling
(doseereenheid - Orgakem) zoveel
besparingen dat er een positief saldo
van ca. 3.000 gulden per jaar te ver
wachten is op een gemiddeld rund
veebedrijf. De bedoelde besparingen
worden verkregen doordat er geen
overkapping op mestsilo en geen zo
denbemesting of mestinjectie nodig
is.
Onderzoek
Er resteert nog enig onderzoek.
Wanneer dit onderzoek even voor
spoedig verloopt als tot op heden,
dan kan een aantal geselecteerde be
drijven voor het eind van het jaar
1989 met het procédé worden in
gericht.
Algemene toepassing van de metho
de met Orgakem zou daarna binnen
vier jaar te verwezenlijken zijn, zo
dat de taakstelling uit het rapport
'Zorgen voor morgen' (155.000 ton
ammoniakuitstoot uit de landbouw
in 2010) zonder extra maatregelen
meer dan gehaald kan worden.
een hoeveelheid van 1,7 ton per dier
per jaar gehanteerd. Een verdere da
ling naar 1,2 ton is zonder grote in
vesteringen nog mogelijk.
De ontwikkeling van de omvang van
de mestproduktie heeft met name
betekenis voor de planning van de
opslagkapaciteit op de produktiebe-
drijven, de omvang van de voorzie
ningen voor de mestdistributie en de
kapaciteit van de grootschalige
mestverwerking. De NCB heeft dan
ook grote twijfels bij de noodzaak
van de in het NMP genoemde
doelstelling om in het jaar 2000 te
komen tot een verwerkingskapaciteit
voor 20 miljoen ton dierlijke mest.
Dit jaar is er iets meer snijmais inge
zaaid dan vorig jaar, in totaal nu on
geveer 195.000 hektare. Dit leidt
Cebeco-Handelsraad af uit de ver
kochte hoeveelheid zaaizaad. Van
het nieuwe ras Slavis overtrof de
vraag het aanbod. Dit ras was al snel
in het zaaiseizoen uitverkocht, aldus
de heer R. Peestok van Cebeco. Het
areaal CCM/korrelmais is gestegen
naar ruim 5.000 ha.
De meeste mais is wat later gezaaid
dan normaal (begin mei); de op
komst verloopt zeer goed. Mede
dank zij de zeer warme periode in
mei vertoont de mais een vlotte
voorjaarsontwikkeling; ze staat er
dan ook zeer mooi en regelmatig bij,
aldus Cebeco-Handelsraad.
Een werkgroep onder voorzitter
schap van het Proefstation voor de
Varkenshouderij te Rosmalen heeft
een nieuwe set van klimaatsnormen
voor varkens opgesteld. Voorheen
werd de leeftijd of het gewicht van
het varken gebruikt om de tempera
tuur te regelen. Nu wordt de rol van
voeropname en groei duidelijk mee
genomen. Ook zijn de minimum
ventilatiebehoefte en ventilatiekapa-
citeit opnieuw bekeken.
Subsidies van de overheid voor de
bouw van opslagruimte voor droge
kippemest zouden een goede zaak
zijn. Dat past in het beleid voor
oplossing van het mestprobleem. Zo
reageert het Landbouwschap op het
voorstel van het ministerie van
Landbouw om de bijdrageregeling
proefprojekten mestverwerking uit
te breiden. Nu geldt de regeling al
leen voor mestverwerking, straks
ook voor opslag van kippemest.
Het schap maakt wel wat kantteke-
In 1988 zijn in Nederland door de
fa. E.A. v.d. Boezem in Ophemert
40 Cambridge schapen uit Engeland
geïmporteerd. Dit nieuw gefokte ras
staat bekend om zijn goede vrucht
baarheid en mesteigenschappen.
Daarnaast is het ras ook drager van
een enkelvoudig dominant gen voor
worpgrootte en is daarmee ook een
zeer geschikt kruisingsschaap.
Volgens de literatuur is de worp
grootte in het le, 2e en 3e jaar resp.
1.8, 2.7 en 3.0 en is het drachtig-
heidspercentage van ooien het eerste
jaar 70 tot 80%.
Opvallend is dat alle ooien in Neder
land drachtig geworden zijn het eer
ste jaar. Daarmee bevestigd het
Cambridge Schaap volgens de fa.
v.d. Boezem haar reputatie van vlot
drachtig worden. De worpgrootte
voldoet volgens haar aan wat er in
de literatuur opgegeven wordt. Bijna
alle eerste worpsdieren gaven een
tweeling. Oudere dieren drielingen,
soms een vierling.
ningen bij de regeling. Voor opslag
en verwerkingsinstallaties krijgt de
ondernemer van de overheid een
aparte bijdrage. Volgens de regeling
kan de ondernemer maar eenmaal
een bijdrage krijgen. Dat betekent
dat hij niet voor beide voorzieningen
subsidie kan aanvragen.
Overigens geldt de uitbreiding in de
bijdrageregeling voor handelaren en
transporteurs en niet voor boeren.
Ze is bedoeld om de distributie van
kippemest te bevorderen.
Cambridge schaap
Op vier bedrijven is een Cambridge
Ram ingezet op Texelaar ooien. Alle
vier de schapenhouders konstateer-
den dat de ooien vlot aflammeren,
de lammeren erg vitaal zijn, de
worpgrootte gemiddeld twee is, de
lammeren uiterlijk lijken op een
Texelaar en dat de lammeren een
vlotte groei vertonen.
Vrijdag 9 juni 1989
Huldiging leden
melkveehouders Campina
voor leveren eerste klas
melk
Woensdag 7 juni zijn in "De
Blauwe Kei" te Veghel 59 leden
melkveehouders van Campina
gehuldigd, omdat zij gedurende
een lange reeks van jaren uitslui
tend melk van de beste kwaliteit
hebben geleverd. Het betreft 55
melkveehouders die in een aan
eengesloten periode van 15 jaar
deze prestatie hebben geleverd.
Aan twee melkveehouders de
fam. Fonken te Tilburg en de
fam. Cuelenaere te Philippine
werd een oorkonde uitgereikt,
omdat zij al 20 jaar eerste klas
melk hebben geleverd. Voor het
eerst in de historie van Campina
zijn twee melkveehouders gehul
digd die 25 jaar achtereen melk
van onberispelijke kwaliteit heb
ben geleverd.
Als eerste in de historie van de
Nederlandse melkveehouderij is
het de familie Heinsbroek gelukt
50 jaar achtereen melk van de
beste kwaliteit te leveren. Mo
menteel wordt gemolken door
Ria en Ben Heinsbroek, op een
gloednieuw polderbedrijf in Zee-
wolde. Anderhalf jaar geleden
verhuisden zij daarheen vanuit
de Akkerdijkse polder (bij Rot
terdam). Vader Heinsbroek
komt de eer toe bijna 30 jaar lang
eerste klas melk te hebben ge
leverd..
Het advies van Ben Heinsbroek
aan kollega-veehouders is: melk
winnen van gezonde koeien in
een schone stal met doelmatige
apparatuur in de melkstal. Vol
gens hem hebben vooral witvui-
lers en koeien met klauwontste-
kingen eerder last van hoge celge
tallen. Heinsbroek levert aan
Melkunie.
